Respublica, siue Status regni Poloniæ, Lituaniæ, Prussiæ, Livoniæ, etc.-fdiuersorum autorum

221쪽

ne nuncii petita a rege venta sece- vi in aliud conclave, iisdem de rebus: iter se consultatur i. Reversique sive idem, sive alia die per unum aliquem ponunt id, quod ipsis incommune

reum est, quid probent, quidve requiunt. Nonnunquam pluribus naan

iit, si plura sim negotia proponem, ut suum quisque ediderat. Non to enim iis de rebus, quae Principisi in propositae fuere, sed etiam si

iid aliud ipsis in mentem venit, de sublica postulant vel admonent. Idio si est eiusmodi, ut consultati hin requirat, de ab eorum functione o alienum ii videatur, dicuntur m de eo sententiae a senatoribus, lusis nunciis interdum etiam non lusis. In omni biis autem consiliis iremus omnium dicit Princeps Et id ei placuit, decreti comitialis is habet vigorem, dummodo priori- us legibus, nobilitatisque aut sacri or- linis praerogativis ne adversetur. Tunc inim refragari placito Principis non blum senatui, sed etiam nunciis fas . Itaque in eiusmodi consultationim suspendit fere sententiam suam

ex donec inter nunciosi senatoresiaioremve eorum partem conveniatis

ted hoc iam aliter modificatum esti

222쪽

to AEC aetera autem consilia de republiquae legibus diserte excepta non sine praerogativis nobilitatis prae cant, cu senatu solo Princeps cominicat. laena admodum judicia qucum eo solo exercet, minimum bivel triduo singulis hebdomadis tempus comitiorum. Sed interdum delectis aliquot e senatu delegat. At lx , ii quotidie fere, estis diebus exceptra judicant. Verum ab his quoque asse soribus sic enim vocantur ii judice lad Regem provocatur. Atque ii statu lcontroversiae cujusque decretum si suum, in consessu reliqui senatus es ponunt. Sententias tamen denuo no dicunt. Publicarum inter sacrum militarem sive eques rem ordine

controversarum arbitrium atq tranactio penes Regem est. Comitia quotannis, nisi quid sorte impediat, ins tui ustatum est. Nihil tamen proh

bet , quo minus, vel rarius , vel cr brius instituantur. Crebrius quidenant id fiat, requirit judiciorum o pro 'vocationum disceptandarum multi a ludori Tametsi extrahuntur ea non nunquam in quartum quintum , ac sextum fere mensem Locus certus co mitiis habendis olim nullus erat. Se

ubi sincipi collibuerat , etiam ut die

223쪽

, de in territoriis ea peragebantur. ii ea lege in unum conclusa sunt pidum in umbilico fere dc meditul-

sis totius Poloniae situm Petrico viam. ea iam inde nova lege in gratiam tua norum Vars aviam translata sunt. et dites tamen ex assentiente senatu,

ista aliqua de causa alibi quoque ea iistituere. Nec illud praetermittendum i , quod initio comitiorum nuntiis obilitatis singulis certa pecunia in

i ctum de publico numeratur. Sena ibribus non tena Carterum non ve-

itienti ad comitia senatori sine iusta .lausa, lege multa irrogatur Sed ea unquam a Rege exigitur. Habet ec- esiasticus quoque ordo in Polonia sua omitiari qui e synodi graeco, sed lati- os non inusitato , nomine appellan- rur. illarum causas iniversam ra- tionem e iure pontificio petat, qui vo- et Hic illud modo annotandum est, luod licet Archiepiscopus Leopoliensis uana habeat provinciam a Gnesinensis distinctam, tamen: ipse, de socii, vel, at vocant, sustra ganei eius Episcopi,

ignes nensis Archiepiscopi auctoritatent agnoscunt, cum in provocationibus

Gudiciis tum in Synodis Ad quas ab ilialo evocantur. Est autem ius, mosque, Petri coviae, Lenci ci. et aut Loviciae pro

224쪽

postulet, institui Macillibera in cortium abbate .praepostos monariorum , di collegioriam sacrorum I mariorum quae capitula cathedri vocantur legatos binos, vel singuduntaxat. Sed nos a synodi se connab bellum transeamus. fe ica instituta se potentia, e

Id autem in hae gente a nobili id

geri usitatum, legitimum est an et tuitus Quae cuncta equestris milit quemadmodum antea diximus, idqPro modo bonorum, redituum cere debet. Sed cum nulla publice istituta sit bonorum aestimatio med hi fidei cuiusque creditus, labent 'deterius disciplina, fide, arbitrari, factus est, non sine reipublicae toti sancommodo, iniuria Arbitrarius nest genus armorum. Tenuiores, Vet equum alere non possitat, pedestrici militant Sculteti quoque sive advocti haereditarii quicunque fundcterrestres haereditarios habent , no a sunt immunes a militia. Multatur ac

tem agris: bonis omnibus, si quis pterfamilias a bello abfuerit, aut fili uaadul

225쪽

letum, fratrem, e , qui ipse separataria de militandi necessiitatem non i eat, pro se non miserit. Caeterum illis impuberibus , aegrotis senio isectis, A viduis, per necessarios nulos militiam obire licet. Habentem vacationem militiae tribuni terires , praefecti arci una in finibus realitariam , yicari caeterorum praeset tum jurisdietionem habentium, via rapit an ei in burggratui: qui reuibila causa absunt. Habet item oria

cura ius ecclesiasticus, praeter eos sa- dotes, qui bona terrestria naeredita- , seu alio quovis , quam sacerdotio-m iurei nomine obtinent. Evoca

ad bellum nobilitas antiquo more, nissis quoquoversus perinae fecturas iis signo regio consignatis: Quae inde in pertica resti alligatae unde

tum nomen acceperunt a praecompus sive ministerialibus terrestribus dignitarios is ei ales, sive magi arus, primoresque nobilitatis cuius e praefecturae, sublimes: conspicuae inseruntur, hin foris urbium cpidorum alta voce publicantur Tertem id fieri oportet , interpolatis laternis septimanis: Nisi decreto coitiali tempus id accidatur , inaeque ei coniungantur. Post tertias demum

226쪽

mum testes domo se quisque move lsuae satrapiae conventum ad ceri locum certamque diem indictum de porro auctore ac ductore Palcum sui quisque territorii Cast ad constitutum a Principe propiregni locum paeati proficiscunt uarum hoc quoque, ut alia nonnulla a maioribus instituta, augescent dies equitum licentia conniventi magistratuum , in desuetudinem a magno non modo sacerdotalium rum etiam regiorum in ipsius no sitatis praediorum, adscriptitiorum commodo damnoque Neces leava

habet Princeps equestris ordinis h. ines ab hostibus in bello captos redire,ac damna amissorum equorum ii extra fines regni acceperint, exolCaptum vero hostem, nobilem prtim, is qui cepit, Principi tradere dacceptis pro eo duobus forenis venit nonnunquam, uti, copiae ii ndantur a Principe de sententia in i simi consilii a caeteris quidem ad sus hostem proficiscentibus , unius alterius satrapiae nobilitas, vel plurisi opus sit, ad praesidium ejus orae,' item belli aliqua est suspici, relitatur. Haec est apud Polonos belli gedi ratio Hoc robur militiae in ect

227쪽

situm sunt opes c vires gen- hae copiae externis pene incredibi- , cum quibusvis maximarum gen-m opibiis ac divitiis comparandae: sibus olim Principes Poloni res malas e praeclaras gestertant, non domi dido illata bella propulsando, sed so-: etiam hostes ulciscendo, fines im- ii longe lateque proferendo, di amin atque sociis succurrendo. Sed cum a sterentur ii nonnunquam obsequio ibilitatis, eamque crebrorum ac diu norum , minimeque neces Uriorum re lorum incommodis exercerent, lege tutum est, intra hos ducentos annos,

ne liceat Repi bellum facere sine co- itiis aflensu ampli ili mi consilii: nobilitas fines quidem regni, quo- s, de ubi opus est, absque ullo stipen-

tueri nec est habeat , non me incipe tamen , praeterquam in inter no Caeterum extra fines ne ad ut

m militiam educi post it invita, nisi iis a Rege in quemlibet haliatum em quinque marcis, quod perin-

est hoc tempore , ac quinque cor O- i Gallici vel Italici Peditatus nullus fere apud Polonos praeter mercerium si quem I rinceps conduxerit.

xtunt quidem ei oppidani currus

i meatu onustos cum peditibus: Verum

228쪽

xto N CAEVerum is peditatus non multus et , sternendis muniendis que viis , quam armis tractandis accommodatior In extrema tamen necessitate 5 graviori bello, evocata ad expeditionem nobilitate oppidani quo que agrestes decimum quenque peditem decreto comitiali armant, expediunt. Cum autem lentior sit expeditio haec universa, nonnunquam civibus Stimicis a gis, quam hostibus incommodare soleat, excogitata est ratio conducendi militis mercenarii pedestris, equestras, ad subitarias Tartarorum iliorum hostium excursiones reprimendas, expugnandas munitiones in alios militares labores subeundos aptior promptior. Qicae copiae pariter cum de-

canis, centurionibus turmarum i

hortium ductoribus, tribunisque militaribus, ab alterutro duce exercitus longe laxiori potestate in severiore disci. plina,quam expeditione publica reguntur. Est autem stipendium trimestre in equitem quidem senum , in peditem vero quaternorum florenorum antiquitus constitutum. Perexiguum

id sane est nisi in magna alloqui rerum omnium crvictum pastumque pertibnentium copia de utilitate onge levius etiam pretium rebus venalibus bellica

229쪽

norum magis, quam ulla merces j ventutem ni ultitudine, otio abutam dantem ad facienda stipendia excitaret. In hoc vero stipendium puluice conferis turpecunia, tributo, quam exactionem vulgo vocant, agrestibus ac oppi clanas, regi iuxta ac nobilitati subiectis. imperato. Quo illi non inviti agrorum domorumque suarum vexationem

redimunt, si modo redimunt merc tiariorum etiam militum, non contentorum stipendiis suis, licentia, rapacitate dies magis ac magis proer diente,d nec sacerdotum nec nobilitatis, atque adeo neque regis ipsius boni a b mente Id autem tributu in ex agris qua lem in laneum seu mansum , ceratus agri modus est: ex oppidis vero ostiatina penditur. Ain etiam venalis cuiuslibet potus nomine in oppidis iuria ac in pagis pensistatur Pendunt molitores de molatrinis quiddam de scultet silve advocati de suis agris,itemque equites ii, qui nullos habent adseriis platios, plabeii, qui neque domos, neque agros habent, de artes iqua vel opera sua victitant. Doctores, asilui, i holastici, qui iterarum doctri et n. Tque

230쪽

Est&aliud et uoddam tributum, in magna necessistate aliquando plebi universae, exceptis scholasticis imperatum: Quod quia de singulis capitibus pendebatur, capitale dictum est. Imponit Vonnunquam oc ipsa sibi nobilitat cum Regem proceribus tributum de agris vel de censibus suis pensitandum si usus ieces ita postulet. Non nisi in comitiis autem aec tributa sciscuntur ac decernuntur, quidem consentientibus consiliariis pariter nunciis terrestribus Coeterum ecclesiasticus o do una cum bonis et hominibus suis iam inde ab initio susceptae religionis Christianae, non modo militiae perpetuam, sicuti superius attigimus, vacarionem , sed tributorum etiam publiorum immunitatem habet in Polonia . Verum ipse superiori tempore oppidanos, agrestes suos tributis, quae caeteris imperantur, Ultro reipubli et gratia subiecit. Nunc jam pro ge habetur , tu quoties regiis de equirum subditis tributum imperatur, nec hi exortes sint. Pensitant ipsi etiam nonnunquam sacerdotes cum Episco, pis rogati urgente necessitate et cha-itate patriae suadenti, de suis sacerdotiis certam redituum suorum portio

nem,