장음표시 사용
101쪽
st Ane. Rom. Ad res se. Interrogatione praecedente responsum fuisset, idque perperam colligit eX L. I. g. 2. D. viis Mur. In chirographo enim illo, hac lege memorato, etiamsi stipulationis nulla fieret me lio, intelligi tamen debet eam intercessisse ,
ut recte observat Ger. Nood. defen. θιιών. III, et. Idem etiam sentiendum de L. e qua ST, D. de domst. Arre viri θ ux. L. I 3 . D. de V. D.
VII. Qui VII. StipuIari poterant omnes , quibus lu uita eebat contrahere, quive intelligebant nego. tium, ac velle poteram ι Ast inutilis erat stipulatio furiosorum. S. 8. Inst. de inus Uul. ut & servorum . g. 6. - eod, Et hinc Ioco1a
tantum est Pseudoli servi promissio apud
Plaut. in Pseud. I, r. v. ID. Stipulari tamen servi poterant ex persona dominorum , unde quacumque formula essent stipulati , non sibi, sed dominis acquirebant, praeterquam si factum in stipulatione contineretur, pr. g. I. θ 2. Inst. deserv.stipui. Immo & servus hereditariusi nondum licet adita hereditate, utiliter stipulabatur , quia hereditas iacens inpleri sque personae defunctae vicem sustinebat.
vm. sti. VΠΙ. Ad pupillos quod attinebat, ii aut i
putatio- santes erant, aut pubertati propiores. Infamsgorum. tes nec rogare, nec promittere poterante sed eorum res administiabant tutores. Sin vero ab
ipsis tutoribus vel eorum fideiussoribus aliquid esset stipulandum , eorum vice stipulabantur servi vel proprii vel pubrici. Exemplum vide supra lib. I. Tir. XXIV. g. 3. Pubertati propiores aut alios obligabant, aut obligabantur aliis. Priore casu recte stipulabantur etiam sine tum-
102쪽
Liλ II. zit. XV. n. sstris auctoritate . Posteriore vero rogati mittere non poterant , nisi auctores nerenti tores. s. s. inst. demunmput. ἴ.
IX. Qui erant m potestate, liberi utiliter
stipulabantur, poterantque & Promittere aliis Het beroesi.& alios rogate . s. 6.,Inst. h. a. excepto mutuo, qui in po- cui resistebat SC. Macedonianum, de quo insta φ' ad Lib.IV. TD.VII. agetur pluribus.Inter patrem in tamen & filium in potestate constitutum inutilis erat clipulatio, si quialem hi, iure Roma i veteri, pro una persona reputabantur. X. Nemo quoque poterat aliis stipulari, praeia X. Aliis terquam juri suasubjectis, g. q. -- iei'NGrip. hi: Receptum enim a iureconsultis Romanis erat hoc principium , obligationem ex contractu nonnisi contrahentes adfieere. L. 3. C. do inuri stipui. Solebant tamen hoc casu poenam stipulari, ut si alteri non esset satisfactum haec sol- .i veretur. 6. I 8. Inst. Re. Quin&.tum quoque aliis 4 . stipulari licebat, si eius , qui rogabat, interesset. Hinc recte tutor a contutoresipulabatur, rempupillo salsam fore, g. i,. In MN, XI. Poterant & duos pluresve rei fieri & n. Coea stipulandi& promittendi. Stipulandi quidem si post utriusque interrogationem promissor promi
responderit: utrique vestrum da a spondeo. Proin tendi.' mittendi , si duo quesiti , singuli responderint separatim: Spondeo. Exemplum est apud Plaut. Trinum. V. h. v. 39. ubi Lysiteli Iuveni interroganti ; ishae lega filiam tuam spondeae mihi uxorem dare non solum Charmides s
cer respondet spondeo, sed & Callicles amicus addit: ct ego spondeo idem hoe . Eiusmodi vero obligationum is erat edictus, ut Vella-
103쪽
I Ans. Roais. M IUD Edum singulis deberetur , vel promIttentes snguli tenerentur in solidum, ita tamen, ut vel alier accipiendo, alter solvendo debitum, omnium perimeret obligationem , & omnes liberaret. V. θs. I. Inst. de duob. yristipui. xii XII. Poterat vero omnis stipulatio de ρο-
, et tith ae , & in diem , & iis conditione , &.ad diem & certum locum fieri. Si pure promissum , desub com bitum confestim peti poterat, sin in diem , iam ' dies quidem statim cedebat, sed non prius, quam venisset dies promissum poterat exigi. Si sub conditione 3 existente demum condi-
tione eommittebatur stipulatio. Si locus denique insertus stipulationi si tantum tempus Promittenti commendum erat, quantum 1uL- ficere videbatur ad rem eo loco practandam.
xIII. Aa . t XIII. At sitia quis stipulatus esset: Decem au te mi, νευ ο Μου quo M vivum,dare sponde λpure facta stipulari obligario videbatur, & perpetuabatur: petenti nemo P tamen exceptio opponi poterat, Ad tempus es d. vi enam ex principiis juris Romani .deberi non Pulation, poterat. g. 3. Inst. eod. Inutiles porro erant stip
P - lationes : POST MORTEM MEΑΜ VEL PMxς-- TUAM DARI SPONDES PRIDIE QUAM MORIAR, VEL MORIARIS, DARE SPO DES / b) Nam quod ad priorem attinet , a ferebant juris Romani principia, ut o ligatio a persona heredis inciperet; L. II.
D. de ui. ali, Cujac. ad L. a II. D. 4e V. S. Mosteria vero ideo non poterat non inutilis
s. Iustinianus tamen eas valere iussit L. II. c.
104쪽
Lib. III. TD. XVI XX. I Iesse, quia tempus mortis semper ineertum est. Cati . Inst. II, p. 7. 9 8. AEque inutiles erant stipulationes praeposterae, quibus tamen Iustianianus itidem perfectum roburuaccommodavit νg. 13. Ins de inurit.st . Denique si quid, aut 3 quod non erat in rerum natura, vel In comis .
mercio , aut sub conditione impossibili pro. mittebatur i inutilis & haec videbatur stipu-
XIV. I primis vero re ciebatur ad causo xiv. sibi .sam. Neque enim in stipulationibus sola veta pulatioba valide obligabant, non magis quam indo-ePP' 'minio transferendo sela susselabat traditio . Teius Quemadmodum enim hic iusto titulo opus sim. erat; ita, ut stipulatio valide obligaret, si esse debebat obligandi caussa, & talis caussa
etiam vocabatur civilis. L. 49. g. 2. D. M
pecul. Deficiente vero tali caussa .agenti O stabat exceptio doli mali L. r. g.3. D. de doLmia. Schult. Iurior. unteiust. ρ. 66 . Unde iam non valebat promissio ex turpi caussa, ut& exceptio petenti opponi posset, L. 8. D. de eondia. . obtursia vel ini. caus & si accipientis solius esset turpitudo, soluti dareturc*ndictio. L. I.D.T. 2.f. r. L. q.g. a. o. eod. Memplum insigne Otaciliae Laterens . exstat apud Valer. Max. UIU, M. a. Commune itaque stipulatio erat omnium obligationum adilringendarum -vinculum . Unde adhibebatur in emtionibus venditionibus , Varro do Re νω. - 1. 3. s. Plauti C pHυ. I, 2. L. I. g. I. D. de asiti, eme. pacti S , Pauli. Sent. Rec. II, 12. L. I. g. quia ere D. iapa f. mutuo, L. 6. g. I. D. de novari cauti
nibus vel chirographis , L. ε . D. de reb E 3 credit.
105쪽
rediri L. 122. g. m. D. deri Ο. locationibus conis ductionibus , L. --. D. Locari L. 38. pr. D. . .
vi Ad0Ms societatibus, T. 7 a. Tu pros Primmo in reliquis . contractibus omnibus. xv. st, XU. Porro & id praetermittendum haud ui x ot videtur, stipulationi nonnumquam veluti adpendicem accessisse mancitationem per aes &aee isit libram quod in accepti lationibus factum con-
'LiPa' stit. Pertinet huc egregius locus Ciceronis dae Legib. II, 2I. Hoc vero nihil us ponti itim ias, e medio ου'iure cistia , ue per ara O lunam her dem testamenti soloant is eodem loco νυμ, quasi
ea pecunia legata non esser . Et pauIlo ante aea xx. Quin etiam mvenr, utrua pluin legarum sin, quam sene religione capere licear, is per es di l iram heredem testamenti solvat, propterνa quod eo Deo res est, ita lina hereditae , quasi'-ρα nia legata non es e . Addendi sunt Franc. Coi nan: Comment. fur. civ. HI, 3. i. Iacob. RarVard.
ad L. 3 s. D.-Reg.Jur. Ger. Nood. de pastis Θπxans. p. 67 I. Id vero eo minus mirandum, quo certius eφ, & aliis contractibus ad transferendum dpminium haud comparatis arcessissemsnciparionem . Et tunc rem habere dicebantur jura nexi ; translato dominio iure mancipi. Omnia, quae peram, & libram alienabantur,
erant res mancipi . Nexus quoque & mane ario non differebant latione ritus 3 sed , quod ad effectam attinet, jus nexi & Jus manc pi differebant quam maxime. Probant iis loca Manilii & Scaevolae apud Varron. de Livia Lar. s. quae . egregie illustrat Io. Frid Gronou Eps. CCCII. ad Claud. Salmas in s u. D .
106쪽
tis. III. TD. XVI.-XX. Το3 . XVI. Ceterum stipulationes imperator dI-xv I. sti- vidit in iudiciale , pratoria- , conventisins te ne, iudhact communes.. Λ mero judicis ossicio profici-ciales.scebatur cautio de dolo . Nam in rei vindicatione & actione quod metus causis iudex exigere tenebatur cautionem de dolo. L. ao. ΘΑ s. D. de rei vind. L. 9. g. s. e 7. D. de eo quoamet. enus Talis etiam erat cautio de persequendo servo, qui in fuga erat, restituend se pretio. Nam ii servus erat legatus, qui se interim in fugam proripuerat., ossicio iudicis
continebatur, ut interponeretur cautio , qua heres , se servum persequuturum restituturumque legatario promitteret. L. 6s. g. s. D.
pulationes porro iudiciales interponebantur etiam in judicio semi liae erciscundae , L. as.
s. Io. o. familis inesse. XVII. Pra/oria, a mero praetoris ossicio pro- xvIL
fici scebantur , semperque interponi solebant praexoria ante litem contestatam. Cujac. O I. . M, Io. Tales erant cautiones damni insecti, legatois rum servandorum judicatum solvi, ratam rem haberi , cautio fructuaria , &c. de quibus prolixe iureconsulti. Vid. Arn. Vinia. alsi. 2. Inst. de divis'ip. Qtrae stipulationes quia bux formulis solitae sint concipi , exemplo cautionis iudicarum sol- ostendemus . In ea
actor ita rogabat fidei utares : QUOD FU DUM TUSCULANUM , QUEM POSSIDET L. ΤITIUS, ABSEO VINDICAT
RUS SUM , CUIUS REI C. AQUILIUS IUDEX DATUS EST, EAM REM RECTE DEFENDI , AUT , SI EA RES SECUN-4 DUM
107쪽
DUM ME HEREDEMVE MEUM IUDICATA ERIT, QUOD A. C. AQUILIO EOVE, i QUI IN EIUS LOCUM SUBSΤITUETUR, IUDICATUM ERIT , ID RECTE PRAESENTARI, DOLUMQUE MALUM ABET SE ABFUTURUMQUE ESSE, ET QUAMDIU RES NON DEFENDATUR , AUT SI QUOD HUIUS REI IUDICATUM ERIT , NON PRAESTETUR , DOLUSUE MALUS NON ABERIT , QUANTI EA RES SIT, DARI SPONDES γ SPONDEO.Cujac. obs X, 29. Barn. Britan. de Form. Lib. V. p. 393. Porro id singulare erat in stipulationibus praetoriis, quod in iis non temere metuenda eL 1et captio, quia interpretationem non ex mente promittentium, sed Praetoris recipiebant. Z.s a. D. de --. oblet. L. 9. . do stipui. prator. t XVIII. XVIII. Conυθntionalex non jussu iudicis vel .22 Pratoris , sed arbitrio.contrahentium conci- siti. si piebantur', adhibito saepe, ut supra servavi-pulatione mus, jureconsulto; earumque totidem paene otii. genera eriit, quot rerum contrahendarum, g. ' 3. Inst. do disiGstipuL Obligationum enim fi mandarum gratia inventae fuerant stipulatiopes . Pauli. Recepi. Senn V, 7. I. Unde nulla temere de re paciscebantur veteres , nisi interpo- , ' sita
e Ad praetorias etiam referuntur aeda tiae. Erat autem iis laeus in interrogationibus, quae de vitiis morbisque in vendendis servis fieri so
lebant . Uenditorem enim emtori repromitte
re oportebat , se si quid occulti morbi vel vitii in servo vendito inventum suerit , duplum verbi gratia praestiturum . Τheoph. -- raph. g. I. Inst. de dἐν siqui. De his aedilitii
stipulationibus plura habet Cujac. OUIX, I.
108쪽
Lib. III. Tit. XVI. XX. Io ssita stIpulatione. Erant tamen omnino quaedam ne otia, de quibus etiam non interpositasti- pdatione valide paciscebantur. Nam si sponsa sponso, mulierve marito , aut socer genero, aut debito mulieris eiusdem marito dotem dicere vellet, fieri. id poterat, nulla praecedente interrogatione. 4 Cajus Inst. II, 9. 3. Quamvis enim ea ipsa quoque doctis dictio sollemnibus
fieret verbis; Cujac. ad L. 7. D. depall. 9 L. I. D. de verb oblig. Brisson. de Formul.UI nec ullo fundamento id in dubium voccnt l. Salinastiis de mod. usur. XVI. γ 7 16. seqv. & Oisel. ad Ca i I. c. inde tamen non sequitur, ut stipulatione fuerit opus. Formulam dicendi dotem prodidisse videtur Terent.. Andr. V, 4. v. 4si de qua iam supra egimus Libro II. Tie. VIII. n. 6. XIX. Deinde & sine stipulatione contrahe- XIX.Sinebatur obligatio, si libertus patrono aut donum, aut munus , aut operaS se daturum juranullatebaa. set. Cai. l. e. Solebant enim servi dominis ma-tur ope-
numissuris promittere certa dona, muta pra, γ' 'lu' I. eertasque operas loco praemii minumissionis libellis. futura. Quum vero servi domino promittere valide nihil possent, quia vinculum potestatis unitatem personae inducere Videbatur 3 g. 9.
d) Sel sine stipulatione dotem disere poterant
tres tantum personae , mulier, pater, mulie
risque debitor . Reliqui ditebantur dotem vel dare vel promittere, & hi eommuni iure obli- gabantur, adeoque uti debebant stipulatione. Cati Inst. II, 9. 3. L. I. D. de jur. dor. εὶ Dona & munera libertorum quid fuerint, &quodnam inter ea diserimen intereesserit docetur L. I 8. L. I9 . O L. II 4. D. de HS. Adde istL ad caii l. e. .
109쪽
res. do inutP.RipuL tenebantur illi post mant missionem denuo se obligare iure urando, quod fi dicere nollent, ne liberi quidem addicebantur. Cic. E Arr. VII, 2. Simul ac vero iurassent liberti, nubta opuserat stipulatione. XX. Spon, XX. Inprimis observandum , nobilissiniunx
t C., stipulariosum conventionalium genus fuisse
stipula spsi salia, de quibus quum nihil in Institu-ionein . tionibus dixerit Iustinianus , pauca moneb4mus . Fuit hoc in more priscis temporibus positum apud Latinos, ut qui uxorem duciturus esset, ab eo qui nuptum daturus erat, eam in matrimonium datum sibi iri stipui retur , alterque sponderet, unde & sponsa-Horum nomen natum est. Si non data fuisset uxor, sponsus habebat actionem ex stipulatu vel sponis . Geli. No . Aer. IV, q. L. 1. 9 L. 3. D. despons Iam Romanis qui nir On erat actio ex itipulatu ex spontalibus : ω ipsi tamen stipulationibus urebantur . Huius. Veteris moris multa exsitant vestigia apua Plautum, qui in Aulul. I, 4. Megadorum ab Euesione filiam stipulantem inducit his verbis :
Ex Trintimo Plauti jam iupra exemplum vidi-
Unde non opus est, ut cum vertio Flacco apud Festum p. 4 4. sponsalia derivemus e ' Iingua Graeca, indeque natum exutimemum id voeabulum, quod sponsi σπινδάς, tutetaosi-
110쪽
ZA. III. TD. XVI.-XX. IO mus, . n. III. Ses & in Curculione All. V, 2. Phaedromus ita a milite' stipulatur: PH. SPONDESNE , miles, mihi hane uxorem M. SPONDEO.
In eo tamen a reliquis stipulationibus differebant sponsalia, quod & absens absenti per epistolam vel internuncium recte respondebatur. L. 4. is L. I. D. desponsat. Ea quoque in sponsalibus adhibebatur cautio λ, ut in tab las plerumque redi gerentur conventiones spo salitiae. Unde Iuvenalis Sar. ML Si tibi legitimis paἱia junciamqS TABELLIS
Dari etiam solebant arrhae , & annulus pronubus , de quibus , aliisque huc pertinentibus ritibus copiosius agit Bam. Briisen. de ritu nupta p. 2o .squ. Illud quaeri solet, an & sponsalia de suturo, quae vocant, nota fuerint Romanis Θ Adfirmat I uberus : probat Gundlingius in Gundlingianis Parr. X. p. 3 8 o. ubi ex Nonio& Arnob. adυ. gen. X. p. II o. ostendit Romanos distinxisse inter SPERATAS, PACTAS& SPONSAS . Discrimen hoc eleganter e plicat Gronov. ad Gril. Noa. Ast. IV. q. Visero SPERAT A dicebatur: quum conventa erat conditis, PACTA 3 ubi interposita stipulationes, SPONSA: Pata ergo similes videbam tur desponsatis de futuro 3 sponsa de praesenti. . Patias etiam conventas dici. constievisse , patet ex Festo : Conυenea dicebantur , cum primus sermo de nuptiis se earum conditione