장음표시 사용
121쪽
constitutIonibus sequiorum principum , vel ab ipso Iustiniano demum inventum esse. Ita Duarenus, Donellus, uvissenbachius aliique viri docti statuunt . Sed antiquam satis esse litterarum 4Bligatibnem,' & verum contra. i. L.Mum', satis adparet ori Icii post Collationem LL. t of S Rom. edicto g. VII. ubi mentio fit adquisitionis pstγ SCRIPTURAM ct 'ipula sohiem, deinde litterarum obligati neminie cqntractus referii videbimus, in L. a.
C pH θ Nρς itaque quae ex antiquita. tthuse ad cithamandam 'nanc materiam facere videbuntur, paucis 'delibabimus.
I.obliga I. olim, inquit Imperator princi dist. h. e. tio lixte- δε- μνὸν siebat obliga iis, γε nominibus fieri ilia et i ήicebatur, quε nomina hodie non sume in usu.qua, alia um ergo ipse. Imperator largiatur, aliam nυν - olim, quam suo aevo, in usu fuisse litterarum obligationem, eamque factam esse nominibus doceat 3 inquirendum , qualia illa fuerint nomina , quaeque inde nata sit obligatio LII Anti- II. Nominibus olim factam obligationemqu3 Plς' litterarum, etiam Cicero ad Arfici qui . IV, 1 8. iEry ε ' confirmat, ubi de turpi pactione Memmii &tantur de Calvini: Hae pactio, inquit , non verbis, fodit ita. ΝΟΜINIBUS .ct perscriptionibus muteorum , - obulis G D in quum iaceretur : prela A a s Memmio est nominibus inductio . Sed qualia illa nomina ps Plerumque - hunc contractum
doctores accipiunt de modo aliquo pecuniae vel credendae , vel ereditam probandae, quales
erant adnumstrario, expensi latio, sipulario,
de quibus Cie. ρον si Rose. Com. IV. quibus
122쪽
Lἰό. IIL Tia. XXII. D LI si chirographi exhibitionem, rabulurum obsignati l nem, restiuam intreressionem addit Geli. MILA AH. Xm a. Expensi lario quae Salmasio maxi- a me huc pertinere videtur, erat Scripta profes- , fio datae pecuniae, Ascon. Paedian. in me. inam III. p. 1848. Fieri selebat per nomina, quae creditor vel foenerator in tabulas acceptis di expensi inscii bebat , idque praesente debi- in tore, qui & ipse in tabulas suas reserebat,b quantum deberet. Quae tabulae prolatae in ju- ,.s dicio fidem faciebant debui . Cic. pro Rosci mili κ. De hac expensi latione ψ nec non nomi nibus per scripturam nienis argentariae, plura habet
ῖ XL p. 47 s. o. in hoc ergo contractum litte- rarium constiti sie putant, quod nominibus itat tabulis inlcriptis obligati fuerint debitores non. minus ac si stipulatio vel aliud vinculum i
, tercessisset. Vid. Simh. GIudic. I. F. p. ΦO8. I., - III. Enimvero hos rem acu haud tetigiste, vel Caji fragmenta ostendunt, in quibuI Mim timetire- f. Mis fieri dicitur obligario, aur a re in personam, fellitur. is ulla personu inpersonam . A ra inpersonam , vela Misi i , quoa exemptions aut conductione aues h cierate debes , alii Meddas. A, presina in pers . nam , - vetari se id q-d Mihi Meeae disse,i alteri, i persona delegem , ut reddere debeat. C . Inst. II, ili f. I M Quae tametsi ab Aniano corrupta sint, ita, tamen videntur Comparata , ut ad immina illa
, foeneratorum iiiiiii faciant. Argentatiorum Ῥi tabulis inscri bebantur nomina debitorum ,
ii qui mutuam acceperant pecuniam : hic etiamia eX enuisne aut conductione aut societate. nasci
123쪽
I2o Ant. Rom. Ad Insta. nasci dIeitur litterarum obligatio. Ibi solus debitor, cuius nomen fuerat inscriptum, obligabatur ; hic etiam quaedam delegatio, aut certe novatio fiebat, Quod & docet L. pen.
G. TAeod. de den M. vel ediri rescripae. Si quis debiri , quod vel ex famore vel mutvio data pecunia sumsit exordium , vel ex alio quotiber risuis , in linerarum obligationem facta eautione stranselatum ost, cte. Ergo etiamnum obscurum est, quaenam fuerit litterarum. obligati . . IV. Antu iv. sequendus ergo hac in re videtur The quet illius philus,.Paraph. Instam a I. vi unus forsan est,
Σ qiu nobis hujus contractus indolem naturamquetiori ha Iuculentissime explicavit. Quamvis enim in rura ex- quibusdam non semper rem acu tangere soleatis rh Theophilus, si quando lucem mutuare ivri an- philo. liquo conatur 3 in hoc tamen titulo eum tanto tutius sequemur, quanto certius ex illo Cui Ioco colligimus , illum, quaecunque de litterarum obligatione adscit, ex Cui institutionum libris: ἡ . . sn IiS ac genuiniS, vel certe ex alterius vete-
. ris iureconsulti scriptis hausisse a Iae. Oisel.
- ad cari omne. p. m. I 6 I. Schesting. uri priveri Antei . p. 163. Is ergo Theophilus luculentam hanc dedit verborum Iustiniani παραφρα
124쪽
πικοῖς. Lbeerarum obligatio est veterii nom nis in novum creditum , per sollemnia verba ct sollemnes litteras transformatio . Introducta ergo litterarum obligatio novationis caussa, eaque contracta partim verbis sollemnibus, partim litteris. De quibus denuo The philus in editione Fabroti e Nam si quum
quis mihi centum aureos deberoe ex emptioneaur locatione , aur mutuo, aut sipuistisno , multis enim modis nobis aliquἱέ deberi ρο-εε st , voluissem hunc mihi obligatum esselirarearum obligatione , necesse erae, verba hac HreMe ct s rabere ad eum , quem litteraram Glisarisne obligatum habere volebam . Sunae autom Me verba , qua - dicebantur π srib
inde ad cribebatων ab eo, qui iam ex locarἰ ne obligatus erae EXPENSOS MIHI TULISTI, 9 νunc prior obligatio extinguebatur,
b) Formulam hane ut & sequentem : EXPENAS Os MIHI TULIsTI Latine exhibet editio
Fabroti , ad Codiees MSS. exacta, eaque Proeul dubio genuina illa & antiqua formula est indueendi litterarum obligationem. Ait Dionysi Gothosredi editio loeo Latinae Graecam
aureos , quos mihi ex caussa locationis debes, eis mihi ex eonventione o pactione dabis propria--m ιδειerinum p ad quae debitor re*ondebat r
125쪽
Locus Theophi ii ii tuis straturo
I 22 Ane. Rom. Ad Instinnevnque ex litteris viscebatur' oMigneio 3 ιμά ex eo nomen habet , quod litteris consistat. Haec
est sollemnitas, quam in . litterarum obliga--tione veteri observatam esse trinit Theophilus, qu3mvis eius exemplum tantam ad prius llitterarum obligationis genus pertineat, quod Caius a re in personam fieri ait . .. ' V. EX hoc ergo quanti vis pretii loco di- . scimus , I litterarum obligationem factam esse nominibus . Qiticumque enim debebat, ejus nomen non modo reserebatur in tabulas ' excepti & expensi , ceu docet Cicero
FIO Rosci Comoed. V. expensum riai s non dicit , cum rapulas non crocitae. Sed & in
chirographa, adhibitis test ibus & parariis,
Senec. de Benes LiA II. Θ Lib. III. cap. Iy. Et inde Horatius Epist. II, . I. v. 1Οs. F. Scriptos nomisibus certis expendrre unmos .
Inde, qui mutuam pecuniam, sumebant, SCRIBERE dicebantur . Loca Plauti Mn.
II, q. v. 36. Curculi. LII. v. sto. Trucul. I, T.
v. fg. Cic. ad Artic. IX, 2. M alia jain adduxit V. C. Rich. BentlejuS ad Horat. p. 628. fg. Porphylion. ad Horaro Ser n. II, 3. eleganter id expIicat hunc in modum : Itisis merba scribere es mutuum sumeγe 9 inde denique est ; quod RESCRIBERE eodem tesse Porphyrione, est restituere, quod&Serv.
facile patet , Latina illa , quae habet editio Fabroti , omissa esse a librariis , Latina illa vel, non curantibus , vel non satis intelligentibus, eorumque loco reposita illa Graeca. Vid. Sehulting. l. p. 163.
126쪽
Ii;. III. Tit. XXIL 34, ad Agn. VII. v. 42 2. observat. & Donatus adii iere r. Jorm. V, 7. Discimps, II) no- , mina illa, Mon solum in1cripta. esse in caussa pecuniae numeratae, sed & si, quis ex caussa emtionis, locationis, societatis &ci deberet. ii Sane enim nominis ex causa emtionis vendi. tionis facti meminit Cicero de o . III, I .
ι Constat porro ex hoc loco Theophili, III
i litterarum obligatiqnem novationem debiti. 4 Lis induxisse. Immo & delegationem. nonnum- i. quam induxit , ut ex Caio discimus; Si -- . . vationem e litteris obligatio a re in persiam; sin delegationem: a persona. in personam fieri dicebatur. Ita enim distinctionem Caji isa terpretandam esse res ipsa docet Et hine interpretanda loquutio vetus ue ab aliquo Icr
here. Horati Ierm. U, 3. Sisibo decem a Nerio . . . .
ubi legendus laudatiatinus vir Rich. Benti. I .. 629. Denique IV ex hoc Theophili lo-'' co di scimus , quod litterarum obligationem praecedere debuerit sollemnis stipulatio , e ' que deinde redigenda fuerit in scripturami.' Et haec est illa scriptura proprietas, cujus me- . minit L. a. D. ia ostia tion. , - I . VI. Eitectus vero is videtur fuisse, ut quis teneretur litteris, quasi ex causia pecu -liii.
niae ex penta, quando tamen nihil saepe erat rarum ob- numerMum , nec exceptioni etiam non nu- ae '' meratae pecuniae Iocus relinqueretur . Schulting. ad CVi Inst. II, 9. I a. p. 163.
VII. Haec de antiquissima litterarum obli- VII. scrL , gatione. Ceterum alias scit plura nullam pro-
127쪽
D. probar. sed requirebantur verba stipulationi propria , quae si in scripturam redacta fument, praesumptio esse videbatur, praeces-Dile , 1ollemnem stipalutionem: & tum non ex his scriptis, sed ex stipulatione, vel ob chir graphum ex stipuIatu agebatur, cu1us actionis mentio fit L. I I. pr. D. de doli mali ct meri emeept. Conc Schulting. ad Caii L c. p. 26 vIΠ. No- . VIII. Invaluit tamen postea, ex quo am: . ti sua litterarum obIigatio obsoleverat, obligatio. MVa oblisationis species, quae & ipsa litte- . rarum obligatio diei posse videbatur . Sensim enim sub Imperatoribus fuerat receptum, contra juris antiqui regulas, ut ex chir graphis quoque peti posset credita pecunia, c) & ex ea nasceretur condi elio , id est , quamvis non praecessisset stipulatio. pr. Inst. h. e. Sed tum quidem reus vel querelam non numeratae pecuniae instituere , vel opponere poterat exceptionem non numeratae pecuniae , nisi multum temporis effluxisset . Et quum alias quilibet reus suam exceptionem proba re debeat, L. I. D. de excep . hic quidem onus pistandi devolvebatur ad Actorem L. 14. g. 2. θ L. 1. C, do nonnum. 're. MuItum vero illud tempus in hac exceptione antea ex principalibus constitutionibus usque ad quinquennium procedebat : a Iustiniano vero ita contractum est, ut ultra biennii metas
. so Immo & novae potuere induci obligationes in-rerveniente chirographo, ceu patet ex L. 6. C. Theod. de deniane. vel ediaion. reser p. ubi I
gendus Iae. Gothostedi commentarius.
128쪽
tib. III. TD. xMIL-XXVII. Ias nuiusmodi exceptio minime extendatur . d. i L. I . C. eod.
i De Conerauibus Consen ilibus , Emptione , , Ve'ditione , Locatione , Conductione, Sociarare , Mandaro.
i qm E contractibus, qui re , verbis , litteris, ineuntur , satis mulla hactenus . dixi, mus 3 de iis qui sis consensis citra verbo, rum scripturaeque proprietatem, perficiuntur, , eo pauciora ex antiquitatibus erunt monemi quo minus in his contractibus iuris vitii cum Romani a simplicitate iuris gentium ros cesserunt. , L Contractus omnes consensuales , ut ex I. Con ea. , realibus depositi , commodati , pignoris , rem conii ex innominatis do ue des , ex quasi contra - λω- ς
ι Etibus negotiorum gestio & tutela erant iasideri, Contractus bonae fidei , reliqui fere stricti, iuris . Inter quos quaenain fuerit differe ι via , infra Lib. IV. Tin VI. occasione actio, itum K f. & micti juris commodius expli
II. Quibus ritibus alienari consueverint res II. Emtio, mincipi, & nec manciri iure Quiritium , su- venditio, Pra Lib. V. Tir. I. ostendimus. Quamvis ergo emtioni venditioni aliquando accederet mancipatio, aliquando in jure cessio, aliquando, traditio, tanquam modi adquirendi , ipsa ea-i men emtio venditio, tamquam titulus, perfecta videbatur, simul ac depretio interem 4 F 3 ' torem
129쪽
I 26 Ant. Rom. Ad Ins se. torem & venditorem, convenerat, quamvis pretium nondum esset numeratum , immo ne
arrhae quidem datae, quippe quae non ad inducendam obligationem , 1ed ad evidenti
rem probationem datur . Princ. rem hoc rie. Caj. Instit. IID 9. I . L. D. de coneri emr
Dubitari enim non poterat , quin de pretio convenisset, adeoque deberetur reliquum, si
arrha data esset. Varro de Ling. Lar. IV, 36. p. m. 28. Arrhabo Uc dicta , ut Meliquum kes datur . . Hoc verbum a Graeco άοραβὼν , rei quum , ex eo quod debirum reliquit.
ω ἡ AT Antequam contractus completus habeaυendito. fetur, ante Omnia de rei vendendae natura &rem mei, itides e dispiciebatur. Iusserat enim aedilis ti-Mςuxς ιλλε tuli s singulo sim servorum scri bi. Gell. . Atr. IV, 2. qualeS complures Collegit Barn. Britan. ue Form. I. p. 49 id sequ. Simile quid& in reliquarum rerum venditionibus obse υabatur, rati idem laudatissimi s a uetor p. 96. . a seqv. demonstrat. Praeterea ne in venditionibus mancipiorum deciperemur emtores , jubebatur illa interea dum praeconium fiebat, in orbem curero, saltare , sese denudare, ut sanitatem seini probarent spectantibus . Dentio ritu eleganter disserit Groiiovitis Patet . DLιγγ . ad Star. Cap. XVI. p. Sy. Id ubi fiebat, . mancipia dicebantur 'prodsci. Terent.ra Eu . I,
c. . a me s . He t. I, v. 92. Si in re indicandamentitus esset venditor, duplum ejus , quod intererat , tenebatur praestare Ilitic actis doemto ex .modo, quae locum habebat in duplum ,
si quis in distrahendo fundo de modo , id est , spatio mentiebatur. Paulla Recep . Sent. II, 1 7. . ε . Idena
130쪽
Lib. m. Tit. XXIIbo Idem fiebat, si vitia quaedam rei venditae talis dicerentun abesse. Cic. de ossic. IIL, I 6. u Ve. 'quis servum pluris venditurus de e1uS aran- .cio vel peculio fuisset mentitus, tenebatur
actione aestimatoria ex emto L. II. g. q. .aa. eme. adeoque emtori, quanta Imr OIIS Va-
lui flet, praestare compellebatur , nui patzιtus esset ille ad redhibitionem'. Pauli. SUM. H, 17. 6. Cic. pro Plane. XXV. IV. Quum vero solo consensis perlaeeretur IV. Ρ-ri- emtio venditio, statim peculium rei, etiamsi nondum traditae, ad emtorem pertinea xx ,.s euinia deo, ut si res interim perierit, pretium; tamen rem peris esset numerandum, tametsi nihil consequere-tinebat . tur enator. Si tamen lervus bona fide compa- .
ratus fuga se proripuerat ex.veteri vitio, scilicet, ut iam antea apud venditorem stigisset: non tantum pretium dominus, ted & ea, quae per fugam abstulerat, ca) reddere cogebatur. Pauli. Reta Sent. II, 17. D. Cons. Cujm. Obser. XV4II, ro. Sthulting. ad Pauli. l. c. p. 29s. V. Quemadmodum vero periculum ad em- v. Ut re torem pertinebat, etiam si nondum esset domitat vota .nus ; ita & ex die emtionis, si pretium euet numeratum , & fructus & operae servorum, & Rc
racundiam s Uiquia convasassem , atque hiac me eonj -- eerent protinus in peder .conLCujac.Parari l. C. desura. ct serν. com 2ς