장음표시 사용
41쪽
Er in paraphrasi Theophilus , quod tamen
utrimque periit . At plura tamen ejusmodi schemata antiqua supersunt. Tria e leganti G-ma dedit Isidorus Hispalensis Orig. IX, T. p. illos'. seq. edit. Dionys. Gothose. quorum primum scalarum , alterum arboris, tertium rotae
refert imaginem. Alia hujus generis in scriniis suis habuit Cujacius, quorum unum k codici cuidam Theodosiano praemissum , edidit Lib.
si agnatos coinplectatur, dignum tamen videtur, quod & hic ponatur ob oculos, ut m dus ille veterum delineandi gradus agnati nis eo rectius intelligatur.
. Y Τ I T. VII. ive serviti Cognatione. CVm Vinnius, tum ceteri fere omnes notant, in plerisque MS. & in Graeca paraphrasi hune locum nullam novam inscriptionem habere , sed cohaerere titulo praec denti . Nos tamen in supra habita illa κομσει , pauca tantum delibabimus, quae ad antiquitates facere videbuntur. I. Nulla L Servorum nulla olim cognatio intellige-Cogn yio batur in cauisa successionis . Quamvis enim in nuptiis contrahendis etiam jure antiquo se vilis cognationis ratio haberetur, eaque nuptiis esset impedimento, si forte pater & Glia, Nater & soror essent manumisti ; g. Io. IV. O nupr. L. I q. f. a. 3. D. de ritu nuptis in lsuccenionibus .tamen naturalis illa servorum
42쪽
rib, M. Tit. VI. 39 cognatio Insuper habita est L. ide. g. s. D.
do grad. 9 n sinit. II. Neque id solum de servis ipsis nondum
manumissis intelligendum, qui nec successo debilis. reni habere , nec alteri succedere poterant .. sui , &L. q. comm. de success. sed & de libertinis. Nam his defunctis sui tantum heredes , non Verra ex lege a nati ulli aut cognati ad successioneim Voc XII. Iabantur. Deficientibus suis , proximi heredes hui rum. erant patroni, de quibus in lege XII. Tab larum fuerat cautum, e SI. LIBERTUS 1N-ΤΕSΤATO MORITUR , CUI SUUS HE RES NEC ESCIT, AST PATRONUS, PATRONIVE LIBERI ESCINT, EX EA FAMILIA IN EAM FAMILIAM PROXIMO
PECUNIA DUITOR. Iac. Gothose. Leg. Tab. Tab. V. De qua-lege titulo sequente agemus . III. Id vero quum inhumanum videretur humanissimo Imperatori Iustiniano ; antiquum illud jus constitutione sua correxit, voluitque , deperdi-
si quis in fervili constitutus consortio, liberum in. a vel liberos habuerit ,sive ex libera, sive ex servilis couditionis muliere 3 vel contra serva mulier ex libero vel Iervo habuetit liberos cu-juicunque sexus, & ad libertatem his pereenientibus , ii qui ex servili ventre nati sunt, lubertatem meruetint, vel dum mulieres liberae erant, ipsi in servitute eos habuerint, & postea ad libertatem pervenerint, ut hi omnes ad suo cessios a) Ita ipse Imperator rinc. h. t. loquitur quemadmodum & alibi L. t 3. C. de inus. rem Sed & Aurelius Uictor eodem vocabulo numero singulari usus est Tνcanum inlib H loeum adoptavit.
43쪽
o Ane. R/m. Ad disti oesionem patris vel matris veniant. patron ius iure hac in parte sopito. pr. Inst. R r. IV. . IV. Non extat quidem amplius illa Iusti-Cujactuti constitutio , cum ipso scilicet priore codice intercepta; epitomen tamen eius, in mumbranis quibusdam Latine expressam exinhibet Cujacius Obs XX, 3 . ubi & ex Basilicis constitutionem Graecam recenset, quam ipse integram hanc esse Iustiniani constit tionem existim at . Graece sane illam scriptam , satis patet ex g. 3. Inst. de success. libere. Τ Ι T. VIII.
LIbertini apud Romanos saepe erant opulenti stimi , & hine multum referebat ,
'quis eorum in bona succederet. Quamvis vero omnes libertini, ut supra observavimus , initio essent cives Romani; alia tamen iam olim erat successio libertorum, alia ingenuorum , ceu ex sequentibus patebit. I. Patroni Quemadmodum ingenuis primo loco heia Dcce redes sui, secundo agnati succedebant; ita ad libertorum successionem primo loco heredes inutibus secundo patroni patronorumve laberi vo- fuscabantur.Legem ipsam decemviralemg. II. Fras XXVII, 1. & XXIX, I. Patroni enim, ut rege Observat Arn. Vinn. ad prisc. Inst. Me n eodem apud Romanos iure censebantur, ac agnati, quod&Iustinianus observans in Constitutione Graeca apud Cujac. Obs XX, 3 4. Δοκῖα 5 inquit
44쪽
-τους , Videntur enim v ιἰ libertinum qui illos manumiserunt. Unde & patronorum.
nsmina liberti adsumebant, tamquam filii teste Lactant. Dis. Inst. IV, 3. Sic Pompeii M. libertus Pompeius Leneus diebas, Plin. Hi tme. XXV, s. Ciceronis alter Laurea Tullius , Plin. Hs. Nap. XXXI, 2. alter Tullius Tiro, cuius frequens mentio in Epistolis ad familiares. a Quin saepe ea conditione legatum patroni libertis relinquebam, ut ne de nomi-
ne suo exirent. Vid. L. 94. D. de legar. 3. L. 88. 's. 6. de legae. 2. L. Io8. D. de eondiri is demo
stri Quare non mirum, si in libertorum iu cessionibus eumdem locum tenuere patroni , quem in ingenuorum hereditatibus agnati. II. Succedere ergo liberto non poterat pa- Π. Lellis '
tronus, si illi essent heredes sui, quales erant Ii- ' u
beri non naturales tantum, sed etiam adopti- quax Evi, ut & uxor, quae in manum convenerat. His verodeficientibus, licebat quidem liberto, t stamento facto patronum praeterire; si vero in- . testatus ille decessisset, patroni patronive liberi a) Constat hoe ex ipso iure nostro. HL L. 77.
f. s. D. de lexa . 2. L. 38. g. 2. OL. 9 . D. ιQ. 3. & adde Dionysi Gothoised. ad L. I 8. D. de cond. O demonstr. Car. Sigon. de Homin. Rom. p. I 18. qui etiam ex Plinio & Quinctiliano observat, libertos nomen patroni, servos praenomen heri adsumsisse, dictos quippe Luci pores, Marcipores, Publipores, quasi Lueii , Marei, Publii pueros. Ceterum praeter hos patronos libertini sibi etiam alios eligebant, quorum se tutelae crεdebant , dicti hine eorum elie ses. Vid. Casauia ad Sueri Iul. II.
45쪽
dem mutata a Praetoriis hiis tum
exclusis quibusdaoeredi-hus suis .
AM. Rom. Ad In Λῶ ad, successionemrevocabantur, hereditate In capita divisa, & gradibus remotioribus, e clusis. Hinc si patronus superstes esset & alterius patroni filius; ad solum patrotram h reditas devolvebatur. Patroni quoque nepotes succedere non. poterant, si alterius patroni uiperesset filius. Et sic de reliquis casibus
statuendum. Ulpian. l. e. Pauli. Ree. Senni si a- I. seqv. L. 23. g. I. D. debon. liberi. . t
- III. Sed iniqua postea haec testandi libertas visa est praetoribus, quino patroni bin liri
bertorum, hereditatibus. fraudarentur , odieto illis considendum putabant. Illo libertus, s cto testamento decedensi, liberax suis & nat ra.libus haud relictas, iubebatur. palsono ejusve Iiberis dimidiam bonorum partem relinquere 3 si nihil, aut minus certo parte dimidia , reliquerat s dabatur pumno. contra, tabulaS , partis dimidiae honor possessio. e) Ulpian. .c. Cons. Suet. - XXII. Dio Cas . LI. p. sq. IV. Quod si vero intestatus decoctrat inbertus, relicto herede suo , sed adoptivo tantum , Vel uxore, quae in manum convenerat ;dabatur denuo. patrono contra hos suos here-
b. Totum illud beneficium ad patronos , non item ad patronas pertinuit, quum tamen inter eos haud dis inruisent Leges XII. Tabularum. Ulpian. XXIX.. sse ' oi e in Non dabatur hare bonorum possessio , ni sit heredi das esset adita , aut bonorum po&ssici petita , quod secus fiebat in bonorum possessione , quae liberis contra tabulas dabatur .
46쪽
Lib. IID Titi VIII. 43des, partis dimidiae bonorum possessio. Ulpian. l. e. Soli ergo patronum etXcludebant naturales liberi, sive sui , sive emancipati, sive in adoptionem, dati, si modo ex ulla parte scripti heredes erant, vel bonorum possessionem contra Tabulas petierant. Nam Zlias e heredati videbantur, adeoque patronum ex- caudere non poterant. g. 2. Inst. h. e.
V. Ast haec omnia de libeItorum tantum v. In n
bonis edixerat Praetoris. In bonis liberta, inquit heriae bo 'Ulp. patrono nihil iurissae dicio datur. FragnuXXIX, 1. Quod non ita intelligendum, ac sit bii sa. pa tronis Praetor hic succurrere noluerit, ted tronus. quod non opus hac in re fuerit praetoris benesticio. Libertae enim. nullos habebant heredes suos, qui patronum excluderent. Quumque patron, legitimi essent earum tutores , cou k
quens erad, ut nec testari, nec in manum convenire sine eorum auctoritate possent. Ulpian. Fragm. XI, 27. Itaque intestatis mortuis, semper hereditas ad patronos pertinebat, neque comtingere poterat, ut hi bonis earum exciderent . VI. Ast lege Papia Poppaea, quae varia lae- vL Lexcunditati praemia proposuit, etiam libertabus quodammodo facultas data est patronos here busdam ditate excludendi. Ea enim lex tutela liberavit libεrt libertas, quae vel quatuor liberos essent enixari αXIlp. Fragm. XXIX. 3. Vel certe jus quamor li- stainentiberorum beneficio principum impetrauent , factione. cujus rei exemplum exstat apud Sueton. Claud. XIX. nec non apud Grui. Inferipe. p. DCXXXI, 1. ubi mentio fit Corneliae Zosimae HABENTIS
CIO CELSAR. onsequens ergo erat, ut hae
47쪽
e. Ad IUM. 'Iibertae & libere sne auctoritate patronorum testari possent, & patronos hereditate excludere. Ne tamen id fraudi esset patronis, eadem lege cautum est , ut pro numero liberorum libertae superstitum patrono virilis pars
vΠ.Eiusi VII. Eadem lege etiam de bonis libertorum: z: S nonnulla statuta sunt, quae nobis servavit Iu-honis ita stinianus 6. 2. Inst. h. e. Cautum est enim, ut exherticen- bonis liberti ejus, qui sestertia CM. patrimo- mi nium. reliquerat, & pauciores quam tres liberos , sive is testamento facto, sive intestatus mortuus erat, virilis pars patrono ejusve li- heris masculis deberetur, sin tres liberos haberet, patrono in ejus hereditate nihil iuris esset. Sin non haberet sestertium centum, liberam libertus haberet testandi facuItatem, & si liberta liberos non haberet iure antiquo patroni eorumve liberi masculi ab intestato succo derent di sin sine liberis decederet , Patronus ius nullum in eius bonis haberet. Nam summa haec pro Augustet aevi opulentia minor procuIdubio videbatur, quam ut eiuS rationem ha- . herent leges. Perizon. Dissert. de Lege Vocon. p. III. Cons. Iac. Gothost. ad L. Pap. Popp. XXV. & Comment. nostr. II, 22. v III. Α- VIII. Denique quum beneficium Praetoris ,
d Hil'u quod I. III.&IV. descripsimus, ad solos pa- leaput de tronos, non item patronas , pertineret : ea-iuccesso- dem lex Papia Poppaea patronae ingenuae duos, ρος P- libertinae tres liberos enixae , id iuris dedit , qtiod patronus habebat ex edicto, ut inlime Posset bonorum possessionem contra tabulas liber-
48쪽
Lib. III. Tἰe. VIII. 4ς liberti, aut ab intestato contra heredes non naturales petere. Ulpian. Fragm. XXIX, s. Vid. Comm. nostri ad Leg.Iul. ct Pap. Pon m II, in. Eadem lex Papia liberis patronae ingenuae, trium libestorum iure honoratae, item jus concessit, quod ipsi patronae tribuerat . Ulp. l. e. n. 7. Add. Comm. nostri II, 22. p. 3 3 8. IX. Omnes vero hae leges non nisi de li- In inra
bertinis civibus Romanis loquuntur. Te in il l l
re enim conscriptarum XII. Tabularum, uti in boni,& libera republica, omnes libertini ad civi- dedititatem Romanam adspirabant. Postea sub Augusto, quo imperante etiam lex Papia Poppaea lata est, Iibertini quidam dedititiae conditionis esse coeperunt, quemadmodum sub taberio Iuniani Latini orti sunt. Vide supra ad Lib. I. Tir. IV. V. n. II. seqv. At ne
Latini quidem nedum dedititii , habebant
testamenti factionem: L. I. pr. D. de suis olerit. hered. sed bona eorum , tanquam se vorum peculia, manumisiores retinebant. λη. Inst. h. r. Porro SC. Largiano suo cautum, ut liberi manumissoris non nominatim exheredes scripti , extraneis heredibus eorum in ibonis Latinorum praeferrentur. I. un. C. de Lat. lib. roll. Immo & D. Traianus edixit, ut li
c d in Videtur id SQ conditum A.U. C. DccxeI I I I. Ti. Claudio Drusio F. Caes. Aug. & A. Caecina Largo Coss. Quod vero Largianum , non Claudianum dictum id sC. inde esse videtur, quod Claudius Cauar hune consulatum per duos tantum menses gessit , collegae vero Largo magistratum in annum totum prorosa
vit, reste Dioas Cassio LX, l. 77ι.
49쪽
4 6 Ant. Rom. Ad IUD. ni Latini, qui invito vel ignorante patrono ad civitatis jura festinaverint , ex beneficio principis, viri quidem cives Romani haberentur, at morerentur tamen Latini. g. 2. Inst. h. r. L. un. princ. 9 g. ulr.C. de Lar.lib. roll. Quare in
eo durissima erat Latinorum dedi titiorumque conditio , nec poterat ullo casu patronus libertorum eiusmodi hereditate privari. X. No- X. Verum Iustinianus nullam hic antiquivum ius iuris vel volam vel vestigium reliquit. In inkEaum constitutiQΠe enim , quam superiore Titulo g. . allegavimus, quaeque in Basilicis exstat ni. VI. p. sys. jussit, ut si libertus vel liberta minores centenariis essent, id est, minus quam centum aureorum haberent substantiam, a nullum locum haberet patronus in eorum suC- cessione , dummodo testamentum fecerint. Sin intestati deeesserint, nullis liberis relictis, patronatus ius ex lege XII. Tabularum integrum maneret. In majorum centenariis bona,
ε Pro mille enim sestertiis Lege Papia Poppaea
definitis Imperator unum aureum sub stituit, &quidem tanquam interpres. Vid. g. 3. Ins'. b.t. Sed lepida sane interpretatio , quae historiae plane repugnat. Aureus enim, qualis Iustiniani aevo in usu fuit , vix centum sestertiis re spondit. Siquidem adhue Ulpiani sevo dena
tantum sestertia centum aureos conficiebant . Hi ne advocatorum honorarium denis sestertiis definitum. dieitur apud Τacit. Ann. XI, 7. cen tum aureis apud Ulpian. L. 2. g. I 2. D. de emtraord. cognit. Vid. Gronov. de Peeun. vet. I, r.
Sed lapius in Pandectis ex CM. sestertium Τribonianus exsculpsit C. aureos. Vid. Criaci Obserν. XIX, 31. ix ad L. Io. D. de dolo malo.
50쪽
si Iiberos haberent heredes vel bonorum pQ sessores , nihiI juris patrono esset ; sin sine
liberis decesserint . intestatio ad omnem her ditatem patronii patronaeve vocarentur . sin vero fecerint testamentum , patrono lae aut Patronas praeterierint , hi 'per honorum possessionem tertiam bonorum partem, non ut antea dimidiam, consequerentur, ita, ut eam Portionem sine onere haberent, & ne legata quidem aut fidei commissa liberis liberti libe taeVe praest are cogerentur. Ius porro illud succedendi in bonis libertorum Iustinianus etiam ad collaterales patrionorum cognatosque usique ad quintum gradum extendit. g. . um B. e. Denique sublata Latinitatis & deditiorum conditione, omnibus promiscue libertinis testandi jus indulsit, L. un. C. de Lar. lib.
ou. γ L. un. Cod. de dedit. lib. roll. adeoque
Patronis vel ius suum, vel saltim partem speratae hereditatis ademit. T I T. IX.
De adsignatione Libertorum . .
ADsignatio libertorum veluti exceptio erat legum de successione libertorum. Nam quod generaliter superiore titulo definitum est , patroni liberos mortuo parente aequis portionibus in bonis libertorum succedere , id hanc Labere exceptionem intelligitur, nisi uni ex liberis libertum dsignaverit patronuS. Quae adsignatio qualis fuerit, at hunc titulum docendum est. Ι. Satis opima olim erant iura patronatus.