장음표시 사용
51쪽
43 Ane. Rom. Ad distis. Ah 'r' eo unctam , de va titulo praecedente Quin,
i. t. patrono debebantur operae, dona, munera. vid. Iac. Oiset. ad GD Inst. II, s. q. p. m. Is 6. Immo libertus, non minus , quam mi ius , alere tenebatur Patronum pro modo fa-
cultatum, si is ad egestatem verFeret. Pauli. agnosci is al/nd. lib. Unde opulenti liberti veluti pars quaedam erant patrimonii& jure is poterat locupletior videri, cui plures essent liberti locupletioreS . iIL Adli- II. Quemadmodum igitur parentes libertisti. io um certam bonorum portionem solebant dare, ita qualis ἡ &iisdem poterant adsignare libertos. Adrin re vero libertum erat testificari, cuius ex liberis libertum parens etae velit, L. IOI. D. de verbis uegnin eaque adsignatio non solum testamento& codicillis fieri poterat, sed &per modum Contractus, aut donationis inter vivos , vel mortis caussa, quibuscumque verbis, epistola , Chirographo, pure, sub conditione, immo i solo nutu. L. I. g. 3. 9 L. 7. de μήδεα lib. Dabatur tamen ea adsignandi facultas tantum ei, qui duos eluresve liberos in potestate habebat. Hic enim solum liberium libertam veadsignare poterat g. a. IV. h. t. Quod si ver
is, cui adsignatus erat libertus, emancipatus fuerat, evanescebat adsignatio. I. I.flu. . eod. f. 3. Ins. h. t. Cui non opponenda D. h. r.
tibi Μodestinus & emancipato libertum adsignari posse statui t. Potest enim pater & emancipato adsignare si velit. At si suos adsigna. xit, eumque postea emanciparit, mutasse videtur sententiam. Vid. Merili. Obs VII, 3.
52쪽
ΙII. De hac ergo libertorum adsignatione III. De
prodiit SC. Claudianum anno V. C. IDCCXCIIX.
Velleio Rufo & P. Ostorio Scapula Coss. sust ctis, cujus ipsa legitima verba nobis servavit Ulpianus L. I. pr. D. h. L SI QUI DUOS
PLURESVE LIBEROS IUSTIS NUPTIIS QUAESITOS IN POTESTATE HABE RET, DE LIBERTO LIBERTAVE SUA SIGNIFICASSET , CUIUS EX LIBERIS SUIS EUM LIBERTUM EAΜVE LIBERTAM ESSE VELLET, IS EA VE QUANDOQUEIS, QUI EUM EAMVE MANUMISIT' IN-ΤER VIVOS VEL TESTAMENTO , IN CIVITATE ESSE DESISSET , SOLUS EI PATRONUS SOLAVE PATRONA ESSET PERINDE ATQUE SI AB EO FAVE LIBERTATEM CONSEQUUTUS CONSEQUUTAVE ESSET. UTIQUE SI EX LN BERIS QUIS IN CIUITATE ESSE DESISSET , NEQUE EI LIBERI ULLI ES SENT , CETERIS EIUS LIBERIS , QUI MANUMISIT PERINDE OMNIA IURA SERVENTUR, AC SI NIHIL DE EO LIBERTO EAUE LIBERTA IS PARENS SIGNIFICASSET.
fus & Asterius Scapula : I. pr. D. eod. Velleius Rufus & Osterius Scapula , quomodo etiam ap. Hub. Goletium in Fasis p. 239. leguntur. Genuina omnia restituisse ibi videtur Pith. Anna Lib. XVIILp.s76. Tomo III. ubi alterum Coss. P. Sustium Rufum s alterum P. Ostorium Scapulam vocat. Ceterum alias nomina Aserius, Hast Ostoriar, Austerius, Austerus saepe confundi docuit V. A. Bynhersit. Obs III, 7. p. 2 v. Heis. Anti Rom. T. II. C
53쪽
so Ant. Rom. Ad distis. IV. Frus IV. ex hoc ergo SC. quisque Iibertum uni ib. ex liberis in potestate constitutus pro arbitrio adsignare poterat. Quo facto non omneS patroni liberi , sed is , cui adtignatus libertus fuerat, ad successionem vocabatur, quod jus etiam tum salvum erat illi, cui libertus adsignatus, si patronus mediam capitis deminutionem fuisset passus. Eo vero , cui libertus adsignatus fuerat , capite diminuto , reliquis Iiberis jura patronatus salva erant, perinde ac si nihil patronus de adsignatione liberti significasset. Vinc. Gravina de L. ΘSC. LXXXII. p. 6 Fri Am. Vinn. Comment. ad Insis h. r. Τ Ι -Τ. X. '
DIximus supra ad Lib. I. Tit. II. g. 23. Praetores id praecipue egisse , ut leges iub specie aequitatis edictis 1uis everterent ,
eumque in finem nova commentoS esse VOC
bula. Hujus rei specimen hic titulus dabit. Saepe enim, ubi hereditatem negabant leges, Praetores dabant BONORUM POSSESSIO- ΕΜ, quum tamen inter vocabula, quod ad effectum attinet, nulla plane si differentia . I. Qiud I. Quum hic in vocabulis luserit Praetor , bonorum de ipso illo vocabulo praetorio nonnulla prae-:uia νις mittenda sunt. Notandum ergo , plerumque sessio ho- disterre .onorum possessionem , & possessonserum nem bonoram . Illa enim hereditatem prael riam ue haec illam possessionem, In quam creditorta , legatarii aliive immittebantur, de
54쪽
Lib. III. Tit. m. Inotat. sa Brisson. de V. S. p. m. 74. Non o servarunt tamen illud discrimen Macer. L. q. g. uir. D. de ossici eius eui mand. iuri . &Paullus L. 3 s. D.-oblig. ωaction. Vocabatur etiam praetoria ista hereditas absolute p essio , & Graecis διαδοχη, vel . Unde Ulpianus Tit. XVIII. Fragment. Inscri bito possessionibus. Ad quam rubricam quidem observat V. C. Schultingius p. 67 r. vocab rum possessonis simpliciter hoc sensu non solere usurpari , sed aliud evincunt L. I E. D.
quando & hereditatis possessionem apud vel res legis, iam observavit Cujac. DU. IV, 16. II. Ulpiano L.3. g. 2.D.de bon. posse O-- RUM POSSESSIO est ius persequendi. reri rum Posinendivepatrimonii , e rei, qua eus que, quum stilis emoritur fuit. Sed quum paullo obscurior ea sit definitio; rectius dixeris, esisse hereditatem perinsonis quibusdam, iure civili inhabilibus, edicto arbitrioque b praetoris delatam , unde de
c a ) Utrumque voeabulum aeeurate distinxit M.
b In praetoris suisse potestate , velletne bonorum poisessionem dare, nee ne 3 satis evincune exempla, quibus praetor bonorum possessionena certIS personis negavit , quas tamen edicto suo non exceperat L Sane Q. Metellus Praetor , Vetalio , lenonI , bonorum Iuventii possessionem lecundum tabulas dare recusabat, tantum quod leno esset. Ual. Μα. vII, 7. 7. Nonnunquam tamen & eonsules intercedebant . siequum Genuisus, Martis magnae Gallus, a Cn. Oreste praetore bonorum possessionem secu
55쪽
s 1 lavri Rom. Ad Inine . Graeci eam saepius Vocat προωτωγαν vel uti in Glossis est υπαρἈντων διακατοχ- ΙΠ. Quo-es m. Ceterum Variae dividuntur bonorum ηεt δ' possessiones. Aliae ordinariae sunt, a praetore introductae, L.3. g. ulti de Carbon. ediae aliae e traordinariae, quae ex legibus, iSC. constituti nibus principum, vel iure novo descendunt. g. 3. In h. r. De bonorum possessionibus extraordinariis quae ex Constitutionibus Principum natae sunt, consulendus est Cujac. Obs XI, 2 . Ordinariae vel edictales erant ubi nulla opus
erat caussae cognitione : T.3 o. g. I. D. de adquiris hered. L. I. g. I. D. si rabula nulla exsab. Vel decrerales quae cognitionem so decretumque d siderabant. L. i. g. 7. D. desuccus edict. L. a. f. I. D. quis ordo in posse . femesur. L. a. f. II. D. Ad CC. Tertuli. θ Orphis. Utraque vel ex rest mento dabatur, vel ab inresalo. Si ex testa- mento, tum vel contra tabulas, id est, contra φestamentum , sive contra lignum , dabatur, eaque Giaecis ἐναντίω nς se διὸ Θ κης dicitur ; vel secundum tabulas; Pμine. Inst. h. e. aut, si sine scripto testamento conditum , tum vel secun- dum
Lepidus Cos. Praetoriam iurisdictionim abrogare non dubitavit, non aliam ob eaussam squam quia Genucius amputatis genitalibus nec. vir esset nec mulier . Ual. Max. VII, 6.
s c) Equidem bonorum pcssessiones aliae de PI
no, aliae pro tribunali petebantur . L. δ. D. quis ordo in hon. pusill Ast dari aliter non Poterant, quae exigebant decretum , quam ero tribunali r quia neque decretum de plano interponi , nec caussa cognita bonorum possessio
alibi, quam pro tribunali, dari poterat . MI. s. si cavsa D. de bin. . . . -
56쪽
iam nuncupationem bonorum, Vel eontra eam-
bonorum possessio competebat. L. ian
contra rab. Ab intestato vero dabatur vel juslegitimum habentibus , vel non legitimum, propter capitis deminutionem. Denique bonorum possessio aut eum re dabatur, auisnere. Cum re, si is, qui acceperat, eum effectu bona retinebat: sine re, quum alius iure civili evincere hereditatem poterat. Sic verbi caussa, si suus heres intestato erat, bonorumpos Sessio alii data erat sine re, squidem suus heres evincere hereditatem jure legiitimo poterat . Ulp. Fragm. XXVIII, 13. XXIII, 6. IV. Quod ad bonorum possessiones attinet,quq IV. Bonoia ex testamento descendunt,eae, ut dixi,vel secum rum ML dum tabulas dabantur vel contra tabulas. Contra tabulas bonorum possessio erat omniu prima, las. de qua edixerat Praetor, unde & ex prima parte vel ex prima edicto bonorum possessio dari dic batur,quoties dabatur contra tabulas. L. q. 9 Iz. D. de edi T. Carbon.o L. a. D. de bon. liber. Quem ordinem ob aequitatem etiam auque etiam Coin mendat Ulp. L. a. pr. D. de bon. poss. sec. esb. V. Dabatur autem ea bonorum possessio li- v. CuhberiS emancipatis, a patre testamento praeteri- - M ὸtis e non autem suis, qui praeteriti testamentum nullum dicunt: L. I. D. dein V. rupi. irr.fassiis. nisi hoc remedio uti malint, quod ipsis licet iure noVO. L. 2. C. de bon. po . contra rab.
Proprie tamen haec bonorum possessio, uti dixi, ad solos emancipatos pertinet. Quamvis enim ad eos non pertineret legitima hereditas ;Praetor tamen , naturalem sequutus aequit
57쪽
14 Ant. Rem. Ad Instis. tem, hos quoque ad bonorum possessionem vocabata L. un. D. quis ordo in bono posse .Eadem parte edicti vocabat adoptivos, non vero in adoptionem datos . Ulpian. Fragm. XXVIII, 3. Hos enim quia in aliam familiam, aliaque sacra transierant, nec iuvit Praetor, nisi eo tantum
casu, si ipsi a patre naturali heredes instituti essent, & alii liberi praeteriti. Tum enim his bonorum possessionem petentibus , illi quoque
una admittebantur. L. 8. f. II. D. de bonis possessis corr. b. L. I. f. I a.D.de venρriis possmiet. Alias
nihil intererat sive emancipati naturales essent , sive adoptivi, sive nati, sive posthumi, sive primi, sive ulteriorum graduum. L. I. pr. L. 3. r. g. rict seq. D. de bon. mys conrra tub. Ceterum emancipati , impetrata contra tabulas bonorum possessione, cavere debebant fratribus, qui in potestate manserant, ea bona quae moriente patre habuerant, se collaturos. PaulI. Sent. ris . Ulpian. Fragm. XXVIII, 4. VI. Secundum tabulas dabatur honorum uti mino- possessio iis, quibus licet testamento scriptis
. h. yι heredibus, subtilitas aliqua iuris civilis obst
eundum' bat. Quod si enim eorum, quibus contra in- -bulas. bulas competebat, aut esset, aut peteret nemo; ἐ) praetor scriptos heredes admittebat, dummodo testamentum non minus quam septem testium civium Romanorum signis esset signa
d) Alias enim praetor nulli legitimo heredi tua
lauin adimete poterat . Quare haee bonorum possessio secundum tabulas non semper dab
tur cum re, obstante jure civili. vid. Ulpian. Fragm. XXIII, 6.
58쪽
rum. Ulpian. Fragm. XXVII, 6. Eam enim s iam sollemnitatem in testamentis requirebat Praetor. Unde in edicto suo Verres apud Cic. Verrisi 41. SI DE HEREDIΤΑΤE AMBIGITUR, ET TABULAE TESTAMENTI, OBSIGNAΤAE NON MINUS MULTIS SIGNIS, QUAM E LEGE OPORTEAT, AD ME PROFERENΤUR : SECUNDUM TABULAS TESTAMENTI POTIsSIMUM HEREDIΤΑΤΕΜ DABO . Ex quo loco simul discimus ', hanc honorum possessionem satis anti quam esse, maxime, quum Cicero eo loco observet, id edictum tralatilium esse. VII. Intestatis dabatur bonorum possessio si vir. o tabulae nullae exstarent, per octo gradus . o do bono- Primus dictus est UNDE LIBERI. Dabatur ea bonorum possessio liberis non solum eman- ab tieest cipatis , & adoptivis, sed & suis, quos confir o. mandi juris civilis caussa vocabat, non vero in adoptionem datis. Ulpian. Fragm. XXVIII, 8. Secundus UNDE LEGITIMI . Hac edicti Parte Vocabat praetor ad bonorum possessonem , QUEM DEFUNCTO HEREDEM ESSE OPORTERET , SI INTESΤATUS MORTUUS ESSET - Tales erant agnati
quibus ex lege XII. Tabularum hereditas debebatur . Nec non omnes reliqui, quos ve3 Lex C alia,
numerat gradus , omittitque gradum tertium .
D Legitima hare sunt ediSi verba, quae serva vit Iulianus L. I. O . D. unde legitimi undeo hare bonorum possessio voratur TUM QUEM HEREDEM , a vocabulis initialibus. L. 1. D.
59쪽
36 Ant. Rem. Ad distinalia, vel SC. heredes faciebat. g. . T.3. D. undo legit. His veteri jure etiam extraneus manumissor accensebatur. Si quis enim filium emancipaturus extraneo cuidam, illum imaginaria venditione ter emancipaverat, & hic extraneus eum manumiserat non interposita a patre naturali fiducia de remancipatione, extraneus adquirebat sibi jus patronatus, adeoque agnati loco erat.Vid. supra Lib.LTir.XII. 6.9.b Tib.III. TD. VIII. f. I. Sed huic extraneo manumissori Praetor praeferebat decem personas. Et haec origo tertii gradus UNDE DECEM PERSONA . Tales erant pater, mater, aVus, aVias tam paterni quam materni, filius , filia , nepos, neptis, tam ex filio quam ex filia, frater sero ve, consanguinei vel uterini. f. I. I l. h. e. Ulp. apud Auit. Collar. Leg. Mos. is Rom. XVI, 9. ' Et ex hoc capite prosecta est bonorum posse D1io, de qua Valeri Max. VII, 7. Quartus gradus eii UNDE COGNATI . Quamvis enim hos non vocarent leges XII. Tabularum ,
L. I. pr. D. unde cogn. proximos tamen vocabat
Praetor, iisque etiam accensebat agnatos capite deminutos. Ulp. Fragm. XXVIII, 9. Quinto
TANQUAM EX FAMILIA, Q vocabantur
p In Fragmentis Ulp. oniissus est ille bonorum possessionis gradus UNDE DECEM PERSONAE , quia forsan ordinarie tum emaneipatio fiebat contracta fiducia, adeoque hoc edictum haud magni usus esset . In pandectis vero altum de hae bonorum possessione silentium , quia ea ob constitutionem Iustiniani , de qua
b) vel potius TUM QUEM EX FAMILIA.
60쪽
agnati patroni, quibus alias ex legibus XII. t hularum non debebatur successio in bonis libertorum . Ulp. Fragm. XXVIII, 7. Sexto PRO PATRONIS. Quamvis enim satis hactenus
Cautum videretur patronis eorumque liberis, qui erant in familia; denuo tamen eos voca idos censuit praetor, si forte tempore vel repu', diatione factum esset, quo minus ex praecedemtibus partibus edicti possent venire. Quin eodem edicti parte vocabantur etiam liberi patrinnorum emancipati, & in adoptionem dati, nec non eatronorum parentes , quorum omnium nulla iura civili habita fuerat ratio. Uid. Theo
U. p. 673. Unde non est, quod mirentur Fr. Hotomaunus, Bachovius, Arn. Uinn. aliique viri doctissimi, toties in edicto Praetoris patronos ad bonorum possessionem vocari. Septimus
gradus est UNDE VIR ET UXOR . Quamvis enim Praetoris beneficio olim opus haud esset quum nuptiae omnes fierent vel per consa reationem, Vel per coemtionem, vel per usum, squidem tunc vir omnia uxoris bona dotis I Co capiebat, uxor vero marito erat heres suaec vide supra Lib. I. TD. xj. VI. VII. magnus
tamen erat illius usus, .ex quo rariores esse coe
perant illi nuetiarum ritus. Ceterum ex hoc edicto vir uxori intestatae, & uxor viro intesta- C s is,
omnia enim haee bonorum possessonlim n mina a voeibus initialibus capitum edicti soralita sunt. Cuiae. ad Ulp. Fragm. XXVIII, 74. Ian. a Costa ad s. a. Inst. h. t. O s. q. IV.qωλ