장음표시 사용
131쪽
me ais .m Cernas , id te non angat; mirabile nanque IE ...ui Censendum magis eli; intentam quam aut sibi curario S. d. Vindicet in praesens, aut noster postulet usius . Quod caput est , moneo , reflui alternantia fluctus Momenta , & repetens iterumque iterumque monebo , Sedulus observa ; & quanam tibi parte redundet , Vel qua deficiat fluctus , prius exige tecum , Et crebro reputa, multumque diuque voluta , Quam quidquam temere, & male cautus praecoce cura Constituas; atque his tum denique rite notatis, Haud equidem dubito , quin unius omnia fluctus rara eau- Defectu excessuque regi, certoque petenda . Vera hinc tantarum fateare exordia rerum .' L.., bis Jamque rate his Veluti e scopulis utcunque revulsa , Prona mihi quando 1uperatis aequora saxis Wr Dant se se , pelagoque iuvat decurrere aperto Posceret hic rerum series , ut protinus ipsa Eventa adnectens detectae singula causae , Quonam quaeque modo sint expedienda , docerem . Verum, quod rerum series, & postulat ordo, Lud ἰetis Perficiam non ante I Viri sa) quam clara reperta
Gallus se. Commemorem, medio qui me intercepit euntem
In cursu , & plenis properantem ad littora velis. Et
M Ludovieus de la Mese Gallus bordii nova Electricitatis Theorla , e Soe. Ie. novum cymbali genus re, totum ac plane singulare artificium perit miro artificio persecti, cujus a poeta nostro iussa describetuu .
quidem cymbali, exposita prius D. Disitigod by Coosl
132쪽
Et res digna quidem , quae commemoretur, & omnem Intendat curam ; neque vero devia tantum Proposito a nostro , possim ut tibi iure videri Recta deflexisse via , munusque receptum Urgere impatiens , omnino aliena sequutus. are age ; qualiscunque morae dii pendia tanti Nequa tibi fuerint , ut circumflectere cymbam Nunc paullum , & laetam mecum divertere ad oram Te pigeat . divinam hominis miraberis artem , Qui nova sollerti fabricatus cymbala de Ytra, Non prius auditis concentibus aera mulsit, Attonitasque novo modulamine perculit aures. Ac vero , egregii quo a me repetatur origo
Altius inventi a) , non is tibi more recepto
ic Labordius igitur paullo ante in- viee verti, quae partIeipatione sunt
dicatus novum quoddam System,quo electrica, ea esse origine existimarint. phaenomena electrica certius explicais Quare invertit corporum ordinem vi posse arbitratur, excogitavit; ata iam receptum , 3e novum quendamque hoe quidem suum Systema P in censum, ut poeta eleganter ait, i risiis edidit an. 276 I. Uerum , quo stituit . Hoc autem ne temere a seruilius , quae a poeta nostro versiis laetum quisquam criminetur , missinhus exponuntur, intelligantur , -- tis ille allatia experimentis nititurvae huius Theoriae specimen hic ex- confirmare . Hine ad indagandam hibemus. Contendit primum L Oris electricae virtutis naturam delapsus, Eius, Philosophost in descriptione coris eam minus quidem igne element riporum hactenus suisse hallucinatos , subtilem, igne tamen communi sub quod elactrica origine censuerint ea tiliorem esse vult illamque praeis CONOra , quae re ipsa non origine , terea minutissimis constare globesis
sed panicipatione electrica sunt; st conjicit, qui e mutis collisone a
133쪽
In Iam descriptas partitur corpora classes . Longe alium instituit censum ς iubet, omnia seorsum Corpora mutatis discedere sedibus; &, quae Constiterunt prima nobis statione locata , Inde movet; tum, quae sese tenuere secunda , Haec quoque deturbat. verse sic ordine sedem Alterum in alte ius succedere praecipit ; atque his Illo descriptis pacto, quae electrica nobis Sunt natura , illi sunt munere ς quaeque receptant , Illis ingenitam virtutem donat habere .
eenc tur. Tum genique materiam ipsam esectricam iis legibus, quae de elasticis corporibus iam latae sunt,& a Phystiis receptae, obnoxiam faeie, ita, ut ad earundem legum praescripta motus omnes dirigantur . His ita constitutis . phaenomena omnia distribuit tu elasses tres . Prima ea phaenomena complectitur, quae a
reactionis oe repusonis vocat ; altera , quae inmmmationis; tertia ,
quae commotionis ac tremoris : his enim nominibus ea phaenomena imdicat , quae a poeta nostro, Poeta xum lingua loquuto, poetice atque eleganter more suo efferuntur. Iam vero primae elassis phaenomena ad eam elasticorum eo oram legem revocat, quae est de reflexione; nimiarum, si mrpus Hassicum in aliquemiale ofundat, reflectitur; seeum Me elagia ad illam alteram , quae conceptis verbis hoe modo a Physiocis estertur, videlicet; Compresso esstit resilutio , resistitio autem Meeompressio . Tertiae demum classis
phaenomena ea pariter elasticorum corporum lege eontendit exponere,
quae est huiusmodi, nempe ; si plura eorpora Masica eontigua sint . motus primo eorpori iespressur NIL quis eonsequentibus commuisitatur. Hoc est, sub uno veluti intuitu pr positum , Labordii Systema . Atque
haec quidem praenotare moime portunum hoc loco visum est , quo facilius , quae a poeta nostio poetiis te exponuntur a lectore intelligantur. Caeterum ita sere poema hoc totum perspicuum est, ut adnotationum lumine non indigeat, ae proinde mihi ab his ipsis adnotandis prope s. pecedendum fuerit. Diuiti rod by Corale
134쪽
LIBER IV. 13ssamque aliis alia , prisca statione relicta,
Corpora laccedunt versa vice . iam novus ordo Exoritur rerum; illa, una cum munere , mutant Non invita locum, atque novo cognomine gaudent . Non aliter, campo quam cum stetit agmen aperto Di mensaeque acies , spatiisque aequalibus alae Levatis fulgent armis atque aere corusco; Nec dum commissis ineunt certamina signis; Unius interdum nutu ducis , haud mora , totos Perverti cuneos , atque in contraria ferri
Diductas cernes mutata sede phalangas ;Et modo, directo metati limite campi , ae dextrum obtinuit legio latus , illa sinistrum
obtinet ; at contra , quae laevum sorte tenebat, Tendit in adversum, & dextro stat in agmine cornu Nec vero tu mota loco, vel ab ordine credas, Non ullo more, & sine certo corpora aure, Nimirum haud fallax hoc experientia adegit Moliri. Nam tute manu si sulphura tantum , Quantum dextra valet connixa instare fricando , Atterere aggressus consueta extundere signa Coneris, nihil e scies; at signa dabuntur,
Si digitum admoris . simili ratione cylindris E eera rubris rigidi si lamina serri Accedat propius, quae frictio signa negarit, Lamina sussiciet. licet unde inferre , redundet
135쪽
Derivata tibi quonam de Ente , quibusque
' Insita corporibus sit prima ab origine virtus .m iis is Nunc si naturam propius disquirere mirae .u-u Virtutis tanta placet in caligine rerum , Atque adeo densis lux affulgere tenebris statuisis Siqua potest; globulis illam constare minutis Conjicies , quorum subitis incursibus ignis Ardeat, & rutila percellat lumina flamma . n. ., tis sed tamen esse ignem specie ne captus inani -is 2 2 Inducas animum , ut credas; quod te bene multa uia... Tentamenta docent. resinam a panda nigrantem
Si patera excipiat, subjectis ignibus, aestu Illam exiuitare , & tumidis effervere bullis Liquentem aspicies; ignis specimen tamen ullum Non dabit ; occultae tantum vestigia quaedam
Pandentur virtutis , ubi deferbuit ardor . Certius hoc alio poteris cognoscere pacto. Ferrea si candens accedat lamna catenae,
Vix tenuem excutiet flammam ; tibi plurima flamma , Et multa exiliens prodibit luce coruscans , Lamina si rapido non ante incanduit igni. Qtiod certe indicio est, ignem non esse Iatentis vir
Vox eontroveria: euius meis rere maluit, atque, ut ego quidem primas syllabas alii producunt, alii existimo, rectius; nam Martialia I corripiunt i certantibus Grammaticis cus, qui citatur, & opinioni contra di in contrarias sententias abeuntibus, riae sustratari posset, corruptus an, auctor suo usus arbitrio eas Proda
136쪽
virtutis naturam; ut crebris illa favillis Ardeat, & multo cita lumine fulgura iactet. Nam quod sit velox eadem tenuisque , penetret Cum dicto citius quaecunque obieceris illi Corpora,paene oculis promptum est cognoscere; quodque Sit minime simplex tacito se prodit odore , Indiciumque facit manifestum nidor; at ipsam Ulterius certis naturam exquirere signis Dissicile est ; atque in tantis incerta tenebris Coniectura haeret , neque tendere longius audet. Post hinc digressius palantes ordine nullo Colligit effectus. collecti clase locantur Quique sua ; in prima censentur , corpora suerunt Qui levia attrahere , atque attracta repellere, docti Alternare vices; classis tenet altera flammis Ludere missilibus qui norunt, & cita gaudent Fulgura iactare ; illos demum extrema coercet , Quorum vis inimica fibris & noxia nervis . His ita descriptis; ne, quaeso, hic quaere doceri Singula quae si tantus amor cognoscere , ab ipso Tute auctore petes. properanti & summa metenti In praesens sat erit paucis exponere , certa anam vir sollers usius ratione, quibusque Subsidiis fidens ignotum enaviget aequor ;Primus inexperto quoniam se credidit alto.
Quando igitur ponit globulis conitare minutis
preeiptai ad suas classes redigatis . Multa ex ipso aucto Npreenda.
137쪽
in is, hi, Virtutis naturam ; explorat callidus , illis 1 Mora δε - i potior tantos motus statuatur ad usus . FEt vero e multis occurrit idoneus, & tot Eventis par extricandis, corpora quo se , . IMutua collidunt , atque incursantia tundunt. . t civisio eo. Corporibus proprium nimirum est illud, ut unquam . rzmtaV Non elidantur, quin protinus excita tendant si με' Impacta elisam plaga reparare liguram. Praepollens facit hoc vis illa elastica , cuius Haud dabit obscurum specimen tibi martia cornus Cornus lunatos cum vi torquetur in arcus , Inter se coeunt capita ; & diversa recedunt , Cum pennata fugit nervo stridente sagitta .
,.. e. ' ΓPr eterea pugnam se se quandoque Q lacessunt j
Corporaque adversis incurrunt frontibus , ictus Aequant; & gravior quantum vis unius urget Oppositum corpus, validisque assultibus instat ;Alterius tantum nisus contenditur, & se , Impatiens vinci, collectis viribus hostem Armat in adversum , parilique repercutit ictu .mtuso Illa est postremo motus natura reperta,
interit. Non ca Id est quandocunque. hoc eosdem sensu scripsit Horatius, in Art.
Poet. quandoque bonus dormitat mismerus, Irascor. nimirum quandocunque, vel quotiescunque Homerus do mitat, ibi irascor; neque enim tantum Poetam somnolentum aut ostiis tantem ferre aequo animo possum. Ηaee idcirco adnotanda putavi, quia
loeus ille Horatii a multis male inotellectus perperam citari solet. Diqiti by Corale
138쪽
Non ut continuo intereat; sed praepere cursu Festinans vigeat, seque in longinqua propaget. Jam vero proprios hinc emanantia in usua Inconcussa sibi tria vult & fixa manere , Quae tu nequaquam abnueris concedere rerum Ducitur unde illi ratio omnis, & omnia recto , ille quidem ut censit, procedunt ordine. Primum Si forte incurrens impingat corpus in obstans Adversum , extemplo collisa fronte resultat :Τum paribus secum compressio , itemque resultus Lancibus aequantur; demum , si corpora plura Perpetuo sungas sibi 1uccedentia tractu , In serie a summo motus decursi ad imum . Haee sibi praesidia adsungens, & certus eundi Urget iter , celeratque viam fidentius auctor. Me vero magnis vadentem passibus , & per Difficiles salebras gradientem , atque ardua saxa Non animi viresque sinunt aequare sequendo . Cerno equidem e media mihi depromenda Mathesi, Et quam multa forent hic expedienda severas Ad motus leges, quae culto exponere versu Desperans me posse , Onus inconsultus iniquum. Non tollam , imbelles humeri quod ferre recusant. Exiguae nobis tanto pro pondere vires . Ille haec, ille tibi, neque enim omnia possumus omnes, Expediet , si tantus amor, certasque Mathesis
139쪽
Transiget ad leges , cui nil cyrrhaeus Apollo Non audere dedit; numerorum adstringere nullae em pedicae potuere , minus quo liber in omni Exsultetque solo , & per iniqua atque ardua tendens Impiger , haud aliter pede certo incedat, aperti Quam si animi causa decurreret aequore campi. Daν-aa Qui potuit, patrio quae vel sermone putasses
mira sest- Quenquam apte effari viY posse , efferre canendo;
fggressus ab doctrinae additis inclusa se*erae,
Primus M ingenuos Musarum educere cultus. ει .herii. Cuiu tam dulce eloquium, tam daedala fandi Vis est, & tanta ubertas, ut mentem animumque ,
Ni famiae a Fero distarent scita palaestrae , Suaviloqui credas in eum immigrasse Lucreti . r.eti vib. Ille igitRr η , facili exponet tibi carmine leges
nuntur a Aeterra. συνσεω Versiculi duo ex ipso stayame versibus expressam , atque id essece Philoisphiae exordio desumpti, qui rat , quod quidem non nisi ab h satis materiae, quam versu exponem mine ingeniosissimo fieri ; sed aliquodam atque adeo exornandam Stayus tandem modo fieri videbatur posse. suscepit, dissicaetatem declarunt. Assinitas quaedam , quae Philola- O Magnificentissimum hoc de phiam Cartesianam inter & Lucre. Benedicto Stayo iudicium, non ami- tianam intercedit, viam quodammo is citiae c neque enim tanti Viri poeta do muniebat, qua P et incedi; a noster amicitiam unquam coluit sed que alta impressa praeeuntis Lucreti. perspectae doctissimi hominis ae sum- vestigia persequi non ita dissicile aemi Poetae virtuti omnino tributum laboriosum erat , ut de conficienda est. Ediderat Romae stama iam in- vel longissimo atque asperrimo itude ab anno x747. Philosophiam tam nere desperandum omnino seret. --issianam , Uegalicissimis lucretianis uvionianam vero Philosophiam cia
140쪽
Aeternas motus leges, quibus omnia parent Corpora ; seu recto procedant limite, sive obliquent callem , seu tendant concita sursum, Seu prolapsa ruant deorsum I aut quo denique cunque, Pro varia impulsus varii ratione , ferantur Acta modo, atque adeo in gyrum contorta rotentur. Inde retrusa animo subiens, penitusque reposta
Arcana indagans motus , momentaque certa ,
Et paria imparibus numeris , lapsusque fugasque
Expediet revocans sua quaeque ad iura ; reflexos
Et distinguet item motus, tardosque, citato us , Aequis
nino novam , tot poene insuperabilibus difficultatibus obseptam , tot obscurissimis Algebrae penitiorisque Mathematicae mysteriis involutam ,
abditam adeo atque a communi senis su remotam non tentare modo ;sed exponere, explicare, eleganter, Poetice, &, quantum rerum obscuritas Patitur, Perspicue efferre, id est hujusmodi, ut omnem paene huma ni ingenii facultatem superet . Iure igitur ac merito poeta noster suum laterponens de tanto opere iudicium, cui quidem ego quoque libens &idem plane sentiens subscribo, merim , inquam , totum hunc ornatissimum Ioeum coucludit his versibus ,
Tala opus araressus, mi par nec prisca vetustas , Vidit , nee simila adveniens mirabitur aetas. Iam v m quae eursim hac in digressione delibat auctor de legibus motus , de motuum ipsorum multiplici varie. tate , de sectionibus conicis, de esisl ipsi, hyperbola, & de parabola inuam
circumscribit; neque erum quantit iis x metri ratio parabolam carinmine includi patiebantur aliaque huiusmodi , habes suis a Stayo ipso
tractata in Philosophia sua Nevut nitana, quam Romae edidit an. I76 Quod autem hic poeta Stayum adis hortatur , ut opus absolvat, scito , jam diu opus esse ab ipso consectum,& solum Bost ichii enarrationes ex spectari ; cui quidem optandum es, set ut aliquid otii ad eas exarandas suppeteret, ne diutius absoluta atque persecta tanti operis editio differre.