장음표시 사용
111쪽
Subsidio aceedat; multo retinebitur idem Arctius , & lenta pice perlitus , inque plicatus Haudquaquam expediet se se . ceu forte dolosis Ales ubi insedit virgis , quas sepibus altis
Callidus infixit venator ; corpore toto Luctatur miser, & trepidas exterritus alas Concutit incassum ; quin & contentius omnes. Quo se se in partes versando iactat, eo se Illaqueatque magis, viscoque tenacius haeret. O H in Ilaec tibi proponens , rationum & pondera tecum Expendens, non est cur longius inquirendo
Procedas , studio nil profecturiis inani. ί,4Σ.- MVi ego perpetuis qui prata recentia rivis, E. - jugibus & cuperent vernantes fontibus hortos ἔNequidquam ferro , crebrisque ligonibus omne Sollicitasse solum a tenuissima quippe sequuti
Indicia, atque mala decepti fraude locorum Ante manum admorunt operi; quam certa latentum ostentans se se spes affulgeret aquarum . Interea rivis languebant prata negatis ,Αrebant sicci nimbis cessantibus horti. Effusi in ventos sumptus; cataque labore Pulverulenta siti versaoat iugera fossor.
Indieis Signa etenim , ut monui, ancipites inducere vultus isonosunt. Et quam se cunque in partem dare callida , multos Decepere , acris ni prqvida cura resistat Inge
112쪽
LIBER III. IIIngenii, nexosque dolos, fraudesque resolvat. Felix , cui tanta arrisit clementia divum , Qui causas potuit certa ratione latentes
Vestigare , & Dis sisti ducentibus ipsis
Ad caput, unde omnis causarum manat origo.
Sed Pater haud facilem vulgo , cunctisque patentem E sse viam voluit . quin causas υ lumine nostro Submotas procul, & caligine sepsit opaca, Et puteo penitus depressas condidit alto .
Funduntur circum tenebrae I nox accubat atra, Atque aditus nigro De a furva obnubit amictu. Scilicet ut turbam procul inde arceret inertem , Degeneres animos verae nil laudis egentes; Τum durus labor exacuens mortalia corda Fingeret; inque dies per iniqua atque ardua nitens Cresceret angustis maior sollertia rebus . Quare age praestanti temet durato labori; Hic animum obfirma ; totas hic exere vires IHinc decus , hinc famam tibi conciliato perennem . Atque ego non aliam ob causam, post faecula tanta IQuam nova ut ingeniis calcaria subdita nostris Acrius ad blandum stimularent laudis amorem; , Virtutem e tenebris miram emersisse putarim.
c enitum est illud Democriti enim rerum cum Physici investigant,eflatum ἱ Neritatem in puteo Iatere; unius veritatis inveniendae spe atque quod non inepte causarum investiga- amore ducuntur. ioni poeta accommodavit. causas Causas ere to investia gare sumismae felle ratis es. Dististiuas in eausarsi investga
prodierit. Diuitiaco by Corale
113쪽
Et vero insbliti subita ad spectacula monstri Continuo arrectae mentes; incensa cupido Portenti occultas investigare latebras.' Certatur studiis; atque , ut gens sa) quaeque sagaci
Ingenio praestat, reliquas praevertere tentat, Et ferre insignem pulcro in certamine palmam . certam - Aspice . Se campo ante alios ardentior insert
perosin Gallus, & optatam tendit properare citato
tutis Hem, Ad metam cursu . calcem terit aemulus Anglus ,
Et sibi prima petit, quem propter clara reperta Plurima nunc caelo sublimem gloria tollit. Pone subit studio Batavus succensius eodem, Et fidens animis , atque ocVor alite vento Evolat, & palmae iam spe praesumit honorem . Nec minus eximiae laudis correptus amore Ingenio praestans succedit Iberus ; Iberum Germanus premit, & spatiis propioribus instans A tergo totis praeeuntem viribus urget. Amulis ἰο Omnibus idem ardor summo contendere nisu ρ q' ' Propositum ad decus, & speratae ad praemia palmae . Ut quenque extremum pudet e Ise , ita vincere certat Praepetibus plantis cursuque anteire priorem I
a Longum esset ' supervacaneum singulorum Auctorum numerum re censere, qui e diversis totius Europaς nationibus, sive in electricitatis phaenomenis exponendis , sive in pervestigandis eorum causis, elaborarunt. libri enim paene innumerabiles P stremis hisce annis hac sii per re Pr dierunt, quos, qui velit, facile comsulere poterit.
114쪽
LIBER III. II sQuo sibi praerepta, sociis post terga relictis,
Emeritos possit crines vincire corona . Tum fremitus caveae , nec non diversa faventum
Instigant animos studia , & calcaribus urgent. Acrius hoc instant cursu ; iamque ultima , plausum , Plausum inter fremitumque , tenent. Sublimis in axe Laurum praetendens anceps Victoria pendet. Non Pelusiaci tanto olim exordia Nili Et studio quaesita , & vestigata labore Crediderim tanto . Ille alio caput abdidit orbe , Quaerentumque diu curas elusit inanes occultans se se ; longo post tempore demum Exstu lit os almum terris, sacrosque reclusit II et Fon-
inquirenda origine NAM ca Expeditionum , ad originem Nili detegendam,immensis sumptibus ac laboribus susceptarum, Scriptores
Ueteres meminerunt. Nullaque non aetas , inquit Lucanus lib. I . voluiseonferre futuris notitiam . Sed tot lais res ac sumntus, atque adeo ex oditiones ipsae incassum reciderunt . Lucani enim tempore ignota prorsus
erat origo Nili; unde idem poeta de obstinatiore fluvii huius latitantis ingenio illo hemistichio conquestus est; Vinest ad e natura latendi. sed minime vicit consequentium temporum diligentiam ac perspicaciam . Opera enim praecipue PP. Societatis Iesu, qui disseminandi Evangelii causa cum in ultimas atque abditissimas Asticae partes penetrassent totas illas regi nes scrutati sunt, origo tandem Πωbilissimi fluminis & totam Aegyptum aquarum suarum irrigatione Becunis dantis detecta est in editissimis monistium illorum iugis , qui a Iuna nomen habent. Uide Regnallii Les enistretiens physiiques d'Arisa s d Em
b) Hie auctor, ut saepe alibi ,
veterum gentilium Poetarum m re , loquutus est , qui falso put tant sontes , unde primum erumpunt flumina, sanctos esse; &, aut Nymphis, aut fluminibus ipsis, quae divinitatς donabant, consecrat .
115쪽
hae in latiis de exteriston ς ε --
Fontes; latissuo unde erumpens gurgite , perque Camporum spatia immensa tractusque volutus , Et laetas secum fruges spemque uberis anni Convectans , fortunati petit arva Canopi, Et totam Aegyptum felicibus alluit undis.
Verum ubi te , nostra primum memoranda camoena , Dilecta ante alias caelo , pulcherrima rerum
Italia , Heroum genitrix foecunda , reliqui Anne pigro tu sola sedens, torpensque veterno Specta ili egregios aliorum ignava labores Nil igitur te laudis amor nil conscia virtus Impulerunt residem in mediam descendere arenam Sic tua sic semper pia numina vota secundent,
Ut te degenerem non ulla redarguet unquam Aetas , oblitamque tui decorumque tuorum . Quantum opere in tanto tua se se cura probarit.
Ingenii quantum sollers industria gentes Te supra extulerit reliquas, haud nesciat ille , Qui legat Augustae quae ad moenia Taurinorum a
Edita prodierunt , immortalique perennem Auctori peperere suo cum nomine famam . Nec
ca Post Franklinum nemo P. Ioanne Baptista Beccaria, Uiro doctissimo e Scholis piis, & in Academia Taurinensi Physicae Prosessore, nemo , inquam, in virtutis electricae disquisitione neque contentius, neque feli- eius elaboravit. Plura hae de re a Franklitio didicit , multa ipse invenit atque edidit ; ut in hoc cursus certamine, quod poeta noster instituit , cum Franklino ipso de palma contendere jure videri possit. Dissili ou by GO le
116쪽
II Nec vos transierim , Socii, υ) quos impulit idem ,
Accenditque animos ardor succedere tantae
In partem laudis; testis Florentia , testis Intercisa sibi fluvio cognomine Parma ;Τestis & extremi sinus orbis , S ultima regna Sinarum ; immensium ne quos disterminat aequor ,
cc Longum quoque, uti supra di- Religionis Christianae caula ὁiversam
simus de exteris Scriptoribus, ac su- tur; quem ad finem cum plurimum pervacaneum esset hoc loco Scripto- liberales artes ac disciplinae praesertim res i talos e societate , qui de virtute mathematicae conducaui, idcirco ea electrica tractarunt, atque aliquid sal- non negligunt, sed optimo ac maximerem ediderunt, recensere. Eos tantum Catholicae Religioni salutari consilio nominabo, quos Poeta indicat, cum pro viribus excolere contenaunt. Iam Florentiam ει Parmam testes suae quod ad rem nostram attinet, qua amrmationis appestat. Florentiae Leo- tam Peliinenses Patres, in illa longin- nardus Ximenius, jam libro primo a quitate locorum, in virtutis electrIcae poeta laudatus, machinam electricam investigatione operam impenderint ex ad capienda experimenta extruendam Ephemeride encyclopedica cognose curavit. Qua quidem occasione poe- tur , ubi tom.6. Part. 2. Pag. IO. adta noster machinam primum vidit , mensem septembris a n. I76 . haec ha-α virtutis electricae admiranda phae- bentur, quae e gallica lingua italice nomena non suspexit modo, sed ipso reddita hic damus. suasore atque adeo impulsore Ximenio I Gesulti di Pelino, ebe man- ad ea versibus exponenda a*gressus est. tengono tin regolato commercio mo Parmae vero accuratissimam in ele- Ni Aeeademisi di Petro burgo , e actricitatis phaenomena disquisitionem Dro rennno conto delia fatiche, eho Iacobus Belgradus instituit, quam ea- essi sanno in Ogni genere di Rudio , dem in urbe anno I74y. edidit; unde distrono , qualibe rempo se , notia multa experimenta , quae in suum tua di una e sperienta salia elera Earmen induxit , poeta noster mutu, tricitd , Ia quati pub parere unatus est. desse esiperients pia proprie per φν ω socios innuit, qui in amplista dare a stabilire tina sicura reoria
117쪽
118 ELECTRICORUMHie , mihi se quando locus offert dexter, omittam . Te ain vero ante alios, primo sub flore iuventae
ressa attaceato per due , O tre ore , me aisa fatio innano. Si raeco-M Ia Iamina, e r ago tonia a caindere ; Ia Iamina si toglie, a P ago
Io anno plenamente confremato a
tum, olim in Collegio Florentino tae nostri collegam. Atque hie Vir quidem eruditissimus Senis eum esset, R in Collegio Ptolemaeo Physicam ,
quam vocant experimentalem , magna auditorum , ac praecipue nobilissimi illius Collegii contubernalium,
frequentia doceret , non machinam modo electricam construendam curavit; sed tantum instrumentorum ad quaeque experimenta capienda, tamque copiosum ac prope incredibilem apparatum instruxit atque collegit ;ut Senae, si caeteris ornamentis, quibus tamen abundant, carerent, ei unius, quem dixi, apparatus causa,
quod de Thespiis, propter insigne illud Cupidinis simulacrum scriptum
reliquit Cicero , visendae essent. Deismum post diuturnam Senis comm rationem clarissimus Vir, longo velim
118쪽
LIBER IU. . Vernantis, longoque usu mihi cognite , quique Impiger his ipsis jamdudum accingeris orsis,
& in Florentino Collegio aliquot annos versatus multa, quae e gallico initalicum sermonem convertit,publicae utilitatis studiosus edenda curavit. Nunc autem Senas eundem reversum
Collegio S. Vigilii praepositum Re
Iem esse audio . Dum haec autem ipsa carmina imprimerentur praematurae tanti viri mortis allatus est nuncius. verum si mortis ipsius causam spectemus; est sane cur potius religiosissimi patris vicem invideamus, quam eiusdem acerbum funus luctu ac moer re prosequamur. Graitante enim Se- iis hoc ipso tempore epidemico morisbo , cum is publicum maxime nos comi utri corripuisset, multique in eo
aegrotantes , sacerdotum inopia, sive periculum defugientium, sive. contracto morbo decumbentium , ultimis animi praesidiis destituti exstingueren . tur , imploratoque ob eam rem a
P P. Soc. Ie. subsidio, Colleuii Rector oblatam sibi tam pii officii obeundi
occasionem non omittendam ratus ,
una cum aliquot eiusdemCollegii sociis no comium ipsum, tanquam ad vitae Prope certum discrimen , ut ipse in epistola hae super te ad Praepositum Provincialem data paullo ante significaverat , adire non dubitavit . &sane, quot verebxtur , evenit. Nam noti ita multo post, quam pium exem
rere munus alacriter coeperat, contagiosa lue suscepta, diu multumquecu gravissimo morbo tructatus, tandem ejusdem violentia oppressius, una cum eiusdem pii muneris consortibus P. Aloysio Giuammo Bergomate , iaFratre adjutore Ioanne Nesio, victima charitatis occubuit. Is fuit P.Α righetti exitus, quem totius religiose anteactae vitae suisque eximiis virtutibus respondentem sortitus est. Natus erat Florentiae antiqua ae patricia i
milia, parentibus ΗOnuphrio Arrighe to Equite Bajulivo S. Stephani, exi miae probitatis Viro,& Cassandra Bardia ex Comitibus vernit. Natu maior, relicto fratri amplo patrimonio Soc. Ie. adscribi voluit. Inita Societate, quo sibi suisque spem omnem regressus
praecideret,multo maturius, quam reiscepta iam consuetudo serat, Sacerdotio initiari petiit, & a supremo ordinis
Moderatore impetravit . Multa Vir hic egregie eruditus , Mathematicusti Philosophus insignis scripsit & tabdit , quorum index hic exhibetur. De altitudinibus mensurandis exin
recitatio geometrico in Afronomica . Romae anno I M.
Dissertationum eompendia phil sophica de origine, ει causis. I. Fonis ritim perennium oe Flaviorum. II. Elictricitatis recentium pbam me
119쪽
Quo te conatusque tuos ego carmine dicam Et memini , & sucunda quidem meminisse voluptas; Olim Mois Cum nos Flora animis concordibus alma teneret,
laga aurem secum multa Arnu Vacuum ViridantIs amoena
e serio. Lusisse in ripa. tunc mens erat una duobus
Edita inaccessi reptare ad culmina Pindi, Atque inde insignem lauri de fronde coronam Ferre , decus capiti. Sed te maiora manebant, Scilicet. abi tractum Μusarum e dulcibus ulnis Excepit Sophia alma sinu , nugisque relictis Oecultas iussit rerum disquirere causas; Et medium lecta iuvenum stipante corona Abdita naturae vulgare arcana latentis. nobisis pia Sena Vetus , magna deducta colonia Roma , Ultro arcessitum, meritis & honoribus auctum Laeta fovens tenuitque diu , S mirata docentem est . Illine digressum patria Florentia sede Nunc tenet , & tanto laetatur cive recepto .
120쪽
ΡRotinus arcanas non longa indagine causas Exponam mirae virtutis , & abdita pandam Naturae , incoeptum properans absolvere munus . Nam quis a ab extremo subitam procul orbe putasset Obscuris adeo lucem affulsi se repertis ΘEt vero affulsit. Longe qua barbara cultis Dissidet oceano terris America refuso , Anglus homo b dubiis primum mortalibus almam Ostendit lucem ; caecae qua protinus umbrae Discussae , & causae penitus patuere repostae . Frustra alias alii meditando inquirere causas, 'Explorare aditus omnes omnesque latebras , Et tentare sinus ; aspirans siqua labori
Ferret Opem , regeretque viam fortuna . Iacenti
Libri Ist. propositis. Franklia
ca Nam quis pro quis nam non caret exemplo optimo, & quidem Uirgiliano. Virg. Georgicor. lib.4. ver. 44I. Nam quis te , iuvenum
confidentissma, noseras jussit adire
D Franklinus Anglua in America constitutus novam Theoriam cogitavit , qua virtutis electricaephenomena explicarentur. Hane utinpote reliquis probatiorem sequuti sunt omnes, qui de vi electrica tractatio. nem aliquam instituerunt; hanc ipsam vero Theoriam Parthenius noster amplexus , suis ipse versibus, quantum summa rei dissicultas sivit, exorna. re conatus est.