Josephi Mariani Parthenii Electricorum Libri 6

발행: 1767년

분량: 291페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

141쪽

ELECTRICORUM

Aequis temporibus, vel iniquis; ipsa locorum Componet spatia inter se , & dimensa notabit. pisuo. Nec satis i ima magis, magis & secreta penetrans , si is, G Aetemisque parans, Rogere , intexere chartis ' Ingenii monumenta tui, ac miranda reperta, Bbst,sta Rursus ineXtensi totius corporis ipsos . l. A motu , puncti motum secernet , eundemque y Exiget ad spatium puncti cujusque peractum . -- ω - conspirantes quod eodem in corpore vires it Effciet I medium quae assectant, quaeque recedunt A medio, & tendant quanquam in contraria , tollet Dissidium tamen omne , & conciliabit amice , Ex aequo spatium & nisum partitus utrisque . D 33-L O quoties summa rerum asperitate Camoenae Ab. IV Suspensae haeserunt, indignantesque labori Abnuerunt conferre manust non segnior ille Pergit, S Aonias nequidquam pensa Sorores

Dura recusantes cogit parere, morasque Increpitans tardas, Omnes contendere nervos ,

Et magnis adigit secum una insistere coeptis. Ergo arcus ebordasque, & describentia curvos motus νεα- Pendula sη persequitur tractus; ipsum quoque conum

silarum . . c

sinouis Aggressus contemplatur, perque Omnia verιat;

60 Nomine media oentrum intes lige; hoe enim vocabaeo centrum . Lucretio appellatur. M vox pendula non substantivo, sed adiectivo modo hie usurpatur . Supple igitur eorpora . Qui quidem loquendi mos latinis Scriptoribus ac praesertim Poetis non est inusitatus . Diuilia

142쪽

In partesque suas disiectim ingentibus aptat Usibus. I inc illae graio de nomine dictae Formae consurgunt, Ellipsis, 'perbola, nec non Elli D, Quae medium sortita locum tenet inter utranque . Par a Sed quid ago Z aut ubi sum quae mentem insania vertit Quove feror S mene haec conari attingere versu λTene sequi ut possim t & vel commemorare canoris Quae tu plata modis Musarum insignibus ornas pParce ah i parce ausus si sum tentare, quod unus Et potes, & facis, & soli concessit Apollo ;Tale opus aggressius , cui par nec prista vetustas Vidit, nec simile adveniens mirabitur aetas. Quare age ; & auspiciis & tanto numine Phoebi, Viribus atque tuis fretus da vela patenti , Da pelago, & totos fidens immitte rudentes 3 Nulla procellosi facies maris aspera quando ,

Nullae te surtes terrent, non caeca retardant Saxa , nec infesti per turbida caerula venti. Perge alacer, donec praeter maria omnia vectes

Optato tandem possis considere portu , Atque triumphali puppim redimire corona . Mi sat erit brevibusque vadis, & littora propter Cymbam agere, & tuto vicinas radere terras. Sed jam, quae restant dictu minus ardua, paucis

Judisium auctoris da

Expediam ; properans festino accedere cursu Nimirum; quo me paullum de tramite dulcis

Reditur ad proposιsi .

143쪽

ELECTRICORUM

Blectum abduxit sonus & iucunda voluptas. Exptisan- Fino iterum tibi naturam propone minutis

M-, er Constantem globulis mirae virtutis, & illos, , Corpora collidunt cum se se adversa , repulsus . Hinc facile expedies, cur tenvia multa videri Possint, & correpta trahi, & procul acta repelli. Miurulae, Iam quocunque modo succendi aspexeris ignes, Et cita cum multa iactari fulgura luce , Seu globus in gyrum volet actus, sive catenae obtuleris digitum, aut palmam subieceris; ictus. Incursusque tibi varios propone globorum ;Et subito exortos minime miraberis ignes.cioisis, , Q d si raucisenum murmur, crepitusque sequatur; Ne longe arcessas tibi quam violentia causiam Ipsa dabit; teretes quae scilicet impete magno Eiaculata globos, clausum ciet aera ς & una

Accensam explodit resonanti murmure flammam , Quae radiis oculos , feriat stridoribus aures . hi Sin tibi membrorum molles convellier artus Senseris, & tremulo iactari brachia motu ;Fac tecum reputes , quanto se se impete virtus Insinuet; teneros , quae dum subit improba, nervos Concutit & textas exili stamine fibras. Hinc tremor, hine sensus, motu quassante, doloris.

. t pes distaemo, cum se vis in longinqua propagat α Una ignem plagamque ferens, causam exhibet ultra

144쪽

Ipsa tibi series non interrupta globorum . Illi perpetuo tractuque , atque ordine longo Stant secum haerentes. horum si impellitur unus, Non tibi continuo vis disperit indita motus;

Sed, qui pone subit, propellit fronte prioris Terga globus; tum, qui sequitur , protrudit & urget Vicini latus; & sic deinceps alter ab ictu

Truditur alterius . nec vero tendere motus ,

Obstent ni spatio longa intervalla relicto , Festinans cessat; donec, qua dat Via sese , Di recto totum decurrat limite callem . Atque haec sussiciat cursim libasse; probantur ae si forte minus, contra nil pugno ; licebit, Qtiod tibi collibitum fuerit, statuas; modo praestans Ingenium laudes , magnis non invidus ausis.

60 Laudatus Labordius novum no , legentibus Oeeurrit, haec cymbali genus, quod electrisum apis habet, quae nos hic ex longiore epuPellat, & re vera est, invenit, atque stola excerpta, & ex gallico idioma- adeo persecit, tanto artificio elati, te in italicum fideliter conversa, suta ratum , ut prosecto inter insigaiora iicimus; atatis nostrae opificia recenseri meis Una verga G ferra i solati sti duerito debeat. Sed praestat admirandi tardoni di sera soselene de' ea a- operis auctorem de suo ipsum opere nelli di differenti toni . Ogni duo laquentem audire . Epistola enim ab unismi fomano tin tono . Uno di eodem ad PP. Tremitianos data I s. questi δ sospecto drila verga per uuIunii an. I sq, & quae, prima post V di metallo, ι' altro per tin eor-

praelationem libri hae de re Parisiis , doneino di sta; fra lare vi eade uut supra diximus, in lueem editi an- battente sospes per vn m di sem

145쪽

ELECTRICORUM

Iamdudum vocat; & concentibus aera complens Non prius auditis & dulcisono modulatu , Intentasque aures intentaque lumina poscit. Artis opus mirae, δέ vix enarrabile textum ,

eitingere alia vero non Volata . PDι momento di quem contatio ubattente fra i due eampaneIIi res pretiis si metra in movimento , eeon tal releritὰ permota tuitidue ira anelli , che si ascolla tio sola Dono . Tornata ebe M Ia Ima aripo ara sussa prima sua virga Uolata , se firma si battente , e non

serva nes primum vigore. Huc usque Labor ius. Verum, que admirabilis cymbali opifex ve bis ipse suis ; neque poeta noster , quanquam versu exponere rem Io didissicili mam aggressus , eam, solita sua perspicuitate usus, oculis Paene subjiciat ; nequo vero meis ego ad notationibus quidquam conabimur e ficere, quod Lectoris intelligentiam admodum iuvet, nisi alia quadam ratione, quae unica est, quaque Opportunior excogitari nulta potest , totus hic locus illustretur. Quam n cessarium omnino duxi exactam cymia tali discriptionem in expressa figura exhibere, qua proposita fiet, ut resipia eertius & facilius intelligatur , & poetae nostri in extricanda re adeo

146쪽

Daedala non ceriet quocum sollertia; pennas Ignotas homini dederit i icet, & labyrinthi Struxerit ambages indiscretosque meatus . Hic perfecta acri mirabere cymbala cura Impulsu resonare novo ; eductamque rotato Virtutem vitro, numeris servire coactam Suspicies. Iam tanti operis describere partes, Vatem quando fides adigit promissa , neque ultra Egregium artificis patitur differre laborem ;Eloquio quantum , c modo nunc nec idonea verba, Nec me destituant aegrae in conamine tanto Ingenii vires potero contendere , dicam. Ferrea principio hombycum stamine virga Utrinque extremis innexis partibus, alto Sic demissa tholo , ut librato examine lancis Pendeat in morem, media suspenditur aula. A virga porro recto vocalia tractu Pendent aera , sonum sed non reddentia eundem. Sensim decrescunt, di decrescentia reddunt aeque suum pro mole sonum. submissus, acutus Editur , & gravis, & medii quicunque sonores Intervalla tenent; variarum ut nulla requiras Seu septem , seu plura velis discrimina vocum . Sic descripta autem sunt aera sonantia, bina

Ut sint mole pari ; spatio tum deinde relicto, Succedant alia atque alia 3 & sic limite longo Κ a Aequa-

Spatium terjectis affera dis dis a

147쪽

ELECTRICORUM

Aequali subeant numero , sed mole minora. Bina igitur discreta modo, quo diximus, aera Pendent, & medio librantur in aere a sed non , Quod caveas, eadem nectuntur vincla duobus . Unum demittunt Serum de vellere fila , Alterum at illaqueant e lento ducta metallo. Malleus haec inter suspenditur , atque ab eadem Innexus pendet virga ; sed ferreus ipse Non nisi bombucum mollissima vellera poscit, Aureaque adstringi sibi gaudet vincula Serum . Jam de inissa suis sunt aera senantia vinclis , Muta tamen; medius descendit malleus, ictus Ille quidem ad certos promptus , si iusseris; at qui Neutram , vi residem nondum impellente , movetur Concitus in partem , tacita suspensius in aura . Nunc faber inde sonum qua demum callidus arte Excierit, dicam . Consertis pegmata tignis Ardua construxit, quibus armamenta ciendo Apta sono , & numeris nituntur idonea certis. Qua tibi directo surgentia pegmata trunco Et terga obvertunt, & pars postica recedit; Ferrea non longe demittitur altera virga , Aptaque nexilibus bombycum & pendula nodis. Plurimus incumbit virgae longo ordine vectis Ferreus, opperiens impulsum , quique moveri Erigitur facilis premiturque; ut certa requirunt Jura

148쪽

Iura soni, digitique iubent parere micantes . Postremo accrescens alia his quoque ferrea virga Additur, haec autem innecti sibi nulla reposcit Vincula; nimirum quam sustentacula tignis Projectu exstantem producunt ferrea iusto . Virgarum hic porro est ordo . Supereminet alte Prima, & malleolos & tinnula sustinet aera ;Altera succedit , tignis quae fixa resistit; Inferior faciles sustentat tertia vectes. Jam vero innumeris praetextum est cemere filis Aera, quae vario ductu partim aerea , partim Serica , & a virga ad vectem, atque a vecte retrorsum Ad virgam , tum ad malleolos, & ad aera feruntur . orum multiplicem seriem si forte requiras ,

Idem scire velis quot fila intenderit, & quot Stamina pectinibus discreverit illa Minervae

Aemula I cum tenues variaret sedula telas, Atque intertexto illusas distingueret auro . At non hic , quo tu Isa modo mirabilis aura Per fila i rrepens subeat, docilisque modorum Fiat ad arbitrium , sonus unde cietur , Omittam . Pegmata qua seontem venienti adversa tulere, Perpetuo tractu , multa prius arte polita , E nigro persecta ebeno , aut candenti elephanto ,

Atque inspicati in formam concisa tigilli ,

si a figitur

Nec non ad nutum , & certos salientia certo

149쪽

stuomodo

aurae electrica a

rso ELECTRICORUM

Impulsu ad numeros tibi sunt assiercula cM praesto. Hic sese exercet, digitisque micantibus errat Crebra manus; pernix nunc huc, nunc transilit illuc a Et cita sollicitat trepido exsultantia motu . Accipe nunc quo calle meet, quo tramite tendat Aura potens, cieatque sonum . Tubus aere pendet Non procul in medio ; retinent bombycina Serum Pendentem fila. aura hoc derivata can liInsinuat se se virgis illapsa duabus; ordine quae prima est, illam transmittit habendam Vocali, nectunt quod vincula ahenea ; porro Altera , quod nodus subnectit sericus, aeri . Τum resono quod vincla ligant bombycina ab aere Materia ductum filum descendit eadem ;Excipit hoc aliud flaventi e stamine Serum , Et nodo adstrictum vectem deducit ad imum . Deductum vecti nexu illigat annulus arcto. Hac iter est aurae , calle hoc contendere iussa , Illa celer per fila means evadit ad aera .

ta Non temere voeabulo hoe usus timeri frustra asterre contendet . est ad e Iicandam tigillorum seriem, Nam, quod vocem aliquam Poetae quae cymbali partem illam eonstiis minime usurparint, non idcirco v tuunt, quam italico idiomate Ia tm rem illam minime poeticam esse ceris 'era appellamus. Hoe idem inea- to inferri potest οῦ tum quia norabulum legitur aput Catonem de Re. omnia Poetarum opera exstant , R. GP. I 2.; quod quidem si quis mi- tum quia non de rebus omnibus Poenus poeticum iudicabit, is hercle tae scripserunt. hujus suae opinionis probabilem ra

150쪽

LIBER IV.

Non tamen ullus adhuc sonus editur; incita nempe Aura potens deducta tubo , pendentia utrinque Imbuit aequatis expleta vaporibus aera . Verum ubi docta manus vario incipit excita pulsu Exsultim festina volans trepidare , & eodem Impulsu ad numerum saliunt alsercula ; ducto Ad vectes eadem filo simul atque premuntur, Continuo vectis sustollitur , atque secundae Aeratum approperat filum coniungere virgae ἔ o tactu , resono, filum quo pertinet, aeri Continuo perit aura; a virga scilicet ipsa Interversa alio ; neque enim hanc retinacula Serum Suspendunt, illam neque serica vincla coercent. Ne vero ne te subita haec dispendia turbent, Sollicitumque habeant; hoc acrius exere totas Ingenii .vires; intentius omnia lustra , Τecum aurae diversia notans momenta fluentis. Nempe hinc , quod mirere , soni arcessitur origo. Nam dilapsa alio tibi cum subtilior aura Jam non ex aequo bina imbuat amplius aera, Hinc fit, inaequali momento ut concita tendat Illuc procurrens, unde excidit; atque ita ab uno Eiuuat e geminis iuxta pendentibus aere , Inque aliud de more fluens refluensque feratur.

Hoc tibi procursu simul eΣpergiscitur anceps Malleus in medio pendens, simul incipit, aurae

Ralla e nondum sonus edatur.

Atima dispendiu non incit.

SEARCH

MENU NAVIGATION