Josephi Mariani Parthenii Electricorum Libri 6

71쪽

Bombycum e laqueis medium de subere pondus Suspendi , incipiet confestim sponte moveri; Saepe iterare viam , & spatio decurrere eodem ἔΤe petet; & motu petet alternante catenam, Et vacuo curvos describet in aere tractus . Demis a hoc pacto , & Serum pendentia nodis Edunt aera senos, nullo pulsante canora, Tinnitusque iniussa cient . stupet inscia monstro Attonitis inhians animis circumflua turba.

Hinc porro eventus varii, S speeticula mille Diversis exorta modis; lususque locique Venere innumeri; atque aliquis sollertior , υ) acri Usus S ingenio felicius, hinc sibi clarum

Nomen ab invento , quo non praeclarius ullum Hactenus est numero in tanto fortasse repertum , Aeternamque nova famam quaesivit ab arte . metu is νι- Verum , quod flamma modo cura est ante cavendum ;

triis GC. Illis , praemoneo , ne decipiare videtoi ' ' Indietis & quae virtutis plurima cernes. Signa repellentis , tibi sint suspecta , fidemque His ne praepropere ad)ungas; quae scilicet ipse Postea damnabis, cum certo tempore causam Instio

OH Intellige Ludovicum de Ia Bord

Gallum e Soc. Jesu,qui novum quoddam admirabilis artificii υmbarum, quod electrisum voca , excogitavit. Sed de cymbalo ejusque auctore Pl ra Meurrent Iib. , ubi I nova hordii virtutis electricae theoria, Reymbali electriet 'constructio fuse a Poeta versibua exponuutat .

72쪽

1nstitues harum me cum disquirere rerum. Quod reliquum est, eadem vis & condensa remittit, phamomo 'Et rara addensat. vigiles sed & hic quoque praestat estoriis, re

Intendi se oculos; ea si te cura remordet Homs.

Haudquaquam 9 induci signis fallacibus , & si

Te manet inventae praesignis gloria causae . Vis etenim minanda tibi, quae rara, coarctat In speciem tantum contra, quae densa , remittit Attenuans re ipsa. & generatim, obstructa porisve Contracta angustis , eadem diducta relaxat. Hic vero fraudes non est , suspectaque signa. -ria e

. . . o ri resectionis

Cur dubius metua I virtutis scilicet hoc est ereta sum.

Nostrae adeo proprium , ut nil sit veracibus aeque Compertum indiciis. Violento hoc turbine quadra In primis vitrea ostendit; cui , si tibi parcens, iobjicias crassam , teκtu densante, papyrum s Disiicit obiectam , atque in filamenta re luit. Verum hac , unde ruit violentior ignis, omisi a ;Plurima nun desunt, quae si observentur, id ipsum Non dubiis manifesta dabunt cognoscere signis . Emissa aethereas tenui siphone sub auras , . p. Si primum vitri vim sensit lympha rotantis , Scinditur in rorem , dc guttas discreta minutas. Si vero inductis , exacta luce , tenebris , Atria

73쪽

Atria nigranti nox caeca obnubat amictu , Lucentes guttas, rutilum mirabere rorem.

Quod sol attenuans ,& quod Vulcanus alaeno Subiectus spumante facit, cum solvit aquosam In nebulam latices; hoc vis tibi praestat, & undam Dispersiam in volucres cogit rarescere fumos . Non tantum hoc ipsum expertis si credere par est Epoto gaudent genitalia semina fonte ; antum si multo vitri prius uvida rore Committas terrae ; occultum namque inde vigorem Concipiunt, & laeta solo rumpentia surgunt. Nec longum in medio tempus. iam brachia late Protendit ramis arbos frondentibus; & iam Suffcit optatas aestum vitantibus umbras .

Asia Commoda quin etiam 9 tibi vis, si providus illa

salutaris Uti condiscas; nee vero commoda solum Proveniet; sed eandem etiam experiere salubrem. . mare tegmento non est cur segnia multo Strata I vaporiferis cur uda aut balnea thermis , Sudorem siquando velis excire , requiras . Misis Vis eadem insinuans tibi quippe angusta relaxat

. . t M optramenta cutis , nee non etiam ipsis , meatus

Eluetita novos , plures, ubi nulla patebat Ante , vias apest ; stillans animantibus unde , hi

γ mmcida, quae a virtute elm multis percepta iam sunt, insta gra-ε tica percipi possunt 3 atque adeo a vissimis allatia testimomia assaruntur ιDiuitigod by COOste

74쪽

Liquitur ubertim membris rorantibus humor . Haec cum non dubiam possent meruisse videri Saepe iterata fidem ; subtilius inquirentes , Atque usi quidam sollertis acumine mentis , Collegere forent quae: nostro in corpore forte Densa nimis, clausisque obstructa meatibus; unde vivida per totos vis didita spargitur artus; Diffuso vitri late per viscera fluctu Diisolvi posse , S patefacto calle recludi. Jamque adeo vitreos intus levere cylindros Paeonioque oleo, redolentis & unguine nardi; Qisaeque rati variis magis apta & idonea morbis Vincendis , & iam solito non more domandis , Induxere tubis medicatis pharmaca ; quo, cum Effuit ex vitro , susceptaque corpore toto Miscet agens se se virtus , secum avehat una , Una eademque via dirae mala semina labis, Altius & longis quidquid persedit ab annis. Quo facto , reseret calles ; obstructa recludat; Et, quae sunt pigro lentore tenacia , solvat. At vero siquos nulla experientia fugit, Et praesens morbi ratio sic poscere visa , Non dubitant medio suspendere in aere corpus , Innexis alte celsa ad laquearia vinclis.

His se demittunt; his se per inania librant; Atque ita librati resupino corpore, Vitro

Tubi a ne ei in v sum mediis

cinae s venti.

Puomodo hi tubi ad hibeantur .

il t

75쪽

siectus imis desequuti .

stati .

obvenunt plantas ; quo se vis altius abdat, Inque imas subeat penitus suscepta medullas. Et non nequidquam . namque est persaepe salubris Inventa; ac multi, quos dudum nes la medentum Subsidia , aut lectae iuvere in montibus herbae , Hac ope quaesitum subito cepere levamen .

Inde novus membris venit vigor; inde so maligni

ca ordo rerum iuveris atque

praeposterus; prius enim morbi diis istiuntur , quam corporibus vigor atque integra sanitas restituatur. Haec ego cum poetae obiicere, & vehementius instarem, lit locum emendaret, severioria aritici animadversionem

spernatus multa respondit; hujusmodi inversionum apud optimos quosque auctores exempla suppetere; inter alia lacum illum attulit Virgilii Georgic.

Iib. I. v. I s.; Et suspensa focis emplarat robora fumur, quo versu summus ille Poeta tot.m aratri , quam ante deseripserat, constructionem conis cludit. Et sane robora, prius quam e sylvis decisa dolentur, conformentur. inflectantur, ut ratio huius arte facti postulat, prius denique quam operi admoveantur, & aratri sormam aciscipiant , robora inquam ad ignem suis spenduntur, eorumque vis x praestam tia exploratur; Quare series, & rerum ordo requisivis't, ut quod ultimo Ioco reservatum fuit, id ante bu rim, aures, temonem, dentalia, is gum, oe Rivam , quae partes deis scripti arxtri sunt, collocaretur. Allato Me tam illustri exemplo, aliisque aeque illustribus ac Iuculentis, quae nos brevitati tonsaeentes omittimus, nonnulla alia loea defendit, quae Bristasse hoe in opere naso, ut ait ille , suspenaei adsum ab acriori, & struis pulosiori critico posserat . Caeterum addidit, existimare se, nullum esse

vitium cum a Poetis, tum ab oratoribus cavendum magis, quam nimiam diligentiam, qua plerunque fit, ut, quae scribuntur, exsanguia, eX- succa, striguis evadant , omnique penitus succo ilis ac colctrae, qui reristus bonae valetudinis index est, destituantias; ut enam' corpora , conistrasti magie., omnem venustatem

amittunt; ita Poematis, & orationi bus dignitas omnis deperit, 3c quamdam veluti macies inducitur , si acrius in ea inquiratur, & nullus ad hibendae limae sit modus; cavendam qui

76쪽

Protinus affecto discussi a corpore morbi Et vero plures, a tristi quos rheumata lecto

quidem negligentiam eis sed nimiam quoque diligentiam fugiendaes,& certo quodam temperamento utendu in omni hus , quod extrema vitet, quae semper vitiosa sunt . Ita, cum obj cissem duriorem mihi videri construiactionem illa, que supra occurrit P. 63. veg I4. Fulminis in morem toto ,

quae plurima eaeso; statim Virgilii verisi opposuit Aen. lib. 8. ver. 27. His informatum manibus, iam parte polita , fulmen erat, toto Genitor quae plurima eaeis dejicit in ter c.

cc Qui admirabiles sane multi

virentis electricae estinus a poeta n stro reseruntur, atque ii praesertim, qui ad morborum curationem speiactant, certissimo clarissimorum virorum , Medicinae laude praecellentium , testimonio comprobantur. Aviadiendus omniaci est inter Omnes I annes Franciscus Pivatus , Vir doctissimus, & Academicus Bian niea sis, in epistola super semisitate adcHeberrimum Franciscum Mariam Zanorium Venetiis IV. Kal. Sextil. an. I747. Bononiam data , quae in Calogerianae collectionis tom. 38. Pri-- occurrit ; cuius epistolae exce

Ptam particulam, & fideliter exscri- . Ptam hic subiicimus. , μὰ vari eass Detestitimi , un

anni, molassato da vina preti pa smne netis gambe , ergionara ,

gnato , is ascitigato ι' aequa in

dosso, neι passato in--o , si eraridotio a segno di non potis quasi pia caminare, sentandos. Ia gambo fless

alis natura deI male , farendositistare piis veste is sesiae scintille Iis gambe , in particolare dat apiis Offisa, e eia per poebi minuti.

timor Rheumata abacta.

77쪽

ELECTRICORUM

Prostrarant ; & quos podagrae vin Xere tenaces 's' Cogebatque acris morbi vis effera luces

prima non ne suma punio . Si mi-

se a sedere , e passentare da u ,

battere is mani una eon ι' altra ,

78쪽

Moerentes luces, semni sine munere noctes Ducere; nec diro requies erat ulla dolori; Hinc desperatam relevati hausere salutem. Nec minus experti fusum per membra vigorem Ιrrepsisse novum , rediere ad pristina vitae Munia, iamdudum queis vis defecerat omnis, Aegraque nutabant re lutis corpora nervis .

Quid memorem, quos rerum oblivio ςeperat; & queis Lethifer oppretas sepor illaqueaverat artus λQuid Θ qui concubia, dictu miserabile i nocte Surgere de stratis sueti, somnoque sepulti

Incerti errare in tenebris ; miseris quoque praesens Auxilium hinc venit , certa & medicina reperta est. Nec vos non , diae quos usus lucis ademptus Perpetuis atrae noctis damnaverat umbris ,

Subsidium sensistis idem , lux reddita caecis Alma

Ex hae postrema & tam subita deis speratissimi morbi curatione, quid dereliquis alio in genere curationibus, quae a Poeta nostro commemoraris tur, sentiendum sit, lector conitia eiet . Et sane si rationum momen ta , quae suo I aflerentur, quis expenderit , quae de virtute electri- ea mira sane ac stupenda narrantur,

incredibilia minime iudicabit. Ia medicina iis falli in mali simia

tis sopor discusti acaeeitas depulsa. Di itiam by Cooste

79쪽

go ELECTRICORUM

Alma oculis, longos frustra quaesita per annos; . Et tandem exactae , discussa nocte , tenebrae.

Haec vulgo arctois Q portenta in finibus , acri Edidit ingenio & multa Vir nobilis arte a

Qui miram sollers medicos traduxit ad usus Virtutem, remedique novum mortalibus aegris Ostendit genus. In selitis exterrita monstris , Natura obstupuit, vires mirata repente Infirma illapsas languentum in corpora; & actos Praecipites passim tenebrosa in tartara morbos .

Raequisitus poeta a me, ut no- R diligentius conquisita nusquam a men eius proserret, qui tot ae tan- paruit. Sed lacilis iactura est; quanta iri Mibus armis portenta esu doquidem quae exposita hucusque adisset, respondit; se rem multis an- poeta sunt, satis, opinor, allatis a me te annis legisse, hominis tunc & nois superioribus testimoniis , atque ipsamen Sc patriam in scheda adnotaia teste & adstipulatrice , ut ait Poeta se , sed utrunque t memoria exci- nostςr lib.3., expςrientia confirmam disse ἰ neque vero suppetias a scheda tur. exspectari posse, quae & ipsa periit,

80쪽

LIBER III

TT AC exposta tenus, cura quae comperit acri, Prodidit & certis vigil experientia signis . Nune iuvat ad causas paullatim accedere , & omnes Pertentare aditus I siqua ratione retrusas , Depressasque alte in tenebris educere possim , Et superi claras efferre in luminis oras . Sed , prius Occultos quam vestigare recessius Causarum incipio , latebrasque subire repostas , Proderit, incaut m quae possent fallere mentem , Discutere , atque omni iam nunc praevertere cura . Disponenda suo sunt quippe ea tempore , quae post Non infecta velis. ita cultor providus agri Non ante ignotae committit semina terrae , Semina quae repetat multo cum foenore I rura Quam crebro invisens, & falce armatus adunca , Sentibus excisis, suriecto aut protinus igni, Purgaritque solum , Vitiumque excQXerit Omne . Τum super inducto ridet bene cultus aratro Laetus ager; veniunt segetes, & sidere certo

vestigatur. opiniones

contrariae prius ex Pendendae.