Bartholomaei Regij Todeschini Opusculorum liber primus. Ad illustriss. & excellentiss. d. Octauium Farnesium

발행: 1617년

분량: 425페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

a a Comes

Agli si ri Ofelle, di marina pane.

Mer. Vox mιbi ad aures aduolauit. Sos nae ego homo infux fui. Qui non arua intervelli: voluerem vocem gestito Mercurius se vocem audiisse dicens, verbum, aduolauit, transtulit, suaeq; sententiae accommodauit. Id excipiens Sosia , volucrem dicit savocem gestitare. Hanc ego formula ita usurpariri posse puto, ut volucrem vocem is habere ducatur, qui plenus sit rimarum, ut est apud Terentium: qui arcana reticere nequeat: qui vel temere velimercenaria loquacitate, dicenda tacendaq; effutire, vel etiam linguet suae virus , ut loquitur Apulei',alieno dolori locare sole t.

Itali eum longam habere linguam dicunt. Egli ba ta lingua longa . AAgua tartiarii la lingua. Hunc salse linguet tuae alas intervellere : hoc cst,compescere & a garrulitate abstinere iubebimus.

Mer. Illic homo a me sibi malam rem arcessit isse mento fixo. Sos. Non equidem ullum habeo iumentum. In verbis Mercurii figura inest prouerbialis, de illis,qui sua culpa sibi damnum arcessiunt aut malum. Hunc locum Adta Turnebus lib. q. ati vers. cap. I 3. sic exponit . Arcessit,ivalet, quaerit sibi malum, quod iumento imponat suo: cum Potius. si quod ma lum

262쪽

lum & iniquum onus fit, alienis iumentis.l quam nostris imponere soleamus, ne eo opprimantur & rumpantur. Suo igitur iumento,est absolute dictum,pro, eum suum sit iumentum. Intelligit autem eum ipsum. Malum enim sibi qu rit,quod gerat,cuiusquae iumentum erit; nisi si qu1s sibi ,& iumento suo per appositionem interpretetur .:Alterum tamen concinis

nius videtur et quamquam nec hoc quidem sine gratia . Hactenus Turnebus t Sed mihi non satisfecit. Redeo ad Sosiam; quem stui pidum fingit Plautus: cum enim de iumento, audisset: negat sibi esse iumentum. Igitur ra- tiocinatione scurrili ad hunc modum colligite Si non aliunde mihi malum impendet, quam quod iumento meo fuerit illatum, certe nihil mihi timendum est mali , qui iumentum nuli tum habeo.

Itali, ut i se cerea si male eon te dita.

Mer. certὸ enim hic nescio quis loquitur . Sos. Salum sum: non me videt, Nescis quem loqui autumat: mibi certo nomen Do

sia es.

Lambinus in hunc locum e Nescio quemo ,s hominem ignotum,& quasi sine nomine. Ego, plus in esse tacetis, dixerim: atq; id imitatio ne Homeri , apud quem Vlysses, Nemo vocarii voluit: quo facilius, qua Cyclopi moliebatur, impostura perficeret, atq; impune discederet. 1 Sensias

263쪽

sensus itaq; hic est: Sosia ludens Nescio quem, duas dictiones, perinde accipit, ut unicam, loco proprii nominis positam.Non, inquit, me quaerit ille, cui nomen Sosia: sed alium, cui nomen Nescioque m. So Mandata heri perierunt, una O Sosia. Sensus est: Perii: hic mihi animam eripiet : sic ego Sosia de medio sublatus, heri mandata exequi non potero. Commode usurpabitur in se uum,vel alium quemvis nuncium, tarde redeuntem. Eum Itali vocant, timesso dei coruo. Accum neq; nuncius apparet, neq; de mandatis quidquam noui assertur, dicere solent. perdulo it messo, o l'ambasciata. Qiasd venuste dixeris imitatione Plautinat Mandata perierunt, una ct Sosia. Sic figurate per Sosiam,quiuis seruus, vel numcius intelligatur. Merc. Aduenisti audacia colamen , consutis do

Sos. Immis equidem tunicis consutis 'huc aduenio,

Iocus est in dictione con utist quam' Mercurius Posuerat pro col lectis, excogitat is, meditati ne congestis: Solice eadem eii , quae laceris , dcconsarcinatis. Lepidum fuerit dicterium in hominem astutum Baudulentum; qui idem sit Pannosus, laceris vestibus ambulet. Eum dicamus incedere tunicis pariter & dolis consutis. Quales

264쪽

Facundis . a si duale, hodie mendici insignes, qui erilaeso.

ribus obambulant tunicis. De quibus argutuli iactare solent. Tanto hi usi di varie sorte di Dr-i herie nezanimo , quaato di vari, perietti u si

Hoc est, animum habet tam dolis consutum. , ut tunicam pannis. Sos. Non edepol ποιο ποθίD. Merc. at pes fectὸ ingratijs. d 2I' Noe quidem profecto certum en, non eri arbitra.

1 obscuritatis hic non nihili id o,si potero, lucidum reddam xclarum. Sosia se nolle dixe fati subdit Mercurius a severans inuitu in fa- cturum. Postremum autem profecto Ppositum σιχναος i. insignificatione materiali , hoc in γ dor Meum, profecto, certum est, non arbitrarium e sci licet, non positum in arbitrio tuo. , Quod ego dico profecto, id ita de non secus est futurum. Haec eo pertinent: Volo, nolo,verbas sunt imperiosa, neq; conueniunt hominibus priuatis, sed illis tantum , qui pro imperio dei cernere & arbitrio prohibere & cogere pos, sunt. Sosia autem dixerat, profecto non votori id repetens Mercurius, non est in arbitrio tuo. i velle & nolle: sed ingratias plagas pati necesset tibi erit.Turnebuib. I .adueri .cap. II . Plautus. si inquit, certum arbitrario opposuit, quod i

s ulto a liquo , de ingratiis futurum esset. l

265쪽

2 s comes

Merc. cuira nunc es ro. tura: nam pugnis usu serini tuum. Respexit ad formulam forensem , vocapere G Hucapionem. Sensus est: tantum audes in me, ut serias , quasi tuus sim : Tuus autem esse

alia ratione non possum,nisi per usucapionem, ut loquuntur iurisconsulti . Quadrabit in ver- heronem seu mastigiam, quem si quis fust ibus ex virtute ornauerit , dicatur eum usucapione suum fecisse. Merc. Eloquere, quid venisti λ D. ut esset, quem tu

pugnis caderes. Iocus est in paraphthegmate, hoc est, responissione praeter propositum. Quaesierat enim Mercurius, cuius caussa, vel ad quodnam munus , seu ministerium missus esset Sosia: Ιl Ie respondet praeter expectationem,ut tu haberes,quem pugnis caederes. Merc. Fugit te ratio. So. Utinam inue pugni fecis sent tui. Mercurius sensit, Sosiam rationis expertem elisse, insanum & amentem . Vsus est verbo fugit, pro deest, non habes. Idem verbu in Sosia repetens , utinam, iniquit,tui me pugni fugissent. Quasi Mercurius dixisset, rationem me tu fugisse Sosiet conspectum. . So. Obsecro, νι per pacem liceat te alloqui. Merc. immo ιnuucia parversianis quid vis sequi. Scfi4 Latine loquendi formula utitur , per 2 Pacem:

266쪽

Facundus . a T

F pacem: pro eo , quod est, tua pace, tua veni sper te liceat. Mercurius id detorquet ad dis- serentiam,quae est inter pacem & inducias. Est ι autem sensus: Licebit tibi quide loqui,sed paui ea,& praefinito & ex prsscripto. a Merc. Tum Mercuriis fossa iratu. sit.: Facetum aenigma , si ad Sosiam respicias , qui, nesciebat sub persona suppositi Sosiae laterei Mercurium. Est autem ab inexpectatoresponsum. Quisierat enim Sosia sic: Quid vis tibi emisi: nire,si me seselleris p Quam poenam tibi eligis sallaciae λ Respondet Mercurius, qui 2Sosiam

dici&existimari volebat: tum Mercurius, qui: ego sum,tibi vero Sosiae sit iratus:hoc est, si didei non seruauero, tuc Mercurius iratus tibi dam, num det,atq, mal um. Hqc perperam interpre- , latus Sosia, recte iuratum credit. Nostris moribus etiam receptum est inter familiares e vel promissores dolosi id imitentur . cum promissa prinare nolunt. A quibus si perconteris, quoi, periculo fallere fidem , di cui poenae velint esse obnoxii,si lacus atq, receperint, faetiam fueritris per paradoxon respondere solent, hoc se genus, multae Dratum sibi velle, ut optata contingat d, vel ut cerebrum diminuatur ei, cui id promissum suerat. Iocus non sine gratia apud Italos est, hoc modo:

267쪽

comes

Dixero vel catachresin, vel acyrologian egeiurisiurandi, Cui enim delatum est iusiurand. suo, non aliorum periculo peierare solet. Sit . igitur LatinEtrum Sopia Mercurius seu iratui. ri silano date desie basio te, is non is Decio.

farier, Ex insana in larem Deirar feriet o tua. Figura prouerbialis illi consimilist ignem gladio ne fodias.Terentius in Eunucho: nihilo plu sagas,quam si des operam, ut cum ratione insanias. Conueniet,ubi quis homini concitato velit obsistere, illiusq; impedire conatum: magis irritaverit. Monet non temere obloquendum , vel resistendum esse homini furioso , ne magis excandescat, & in obsistentem evomat irai Itali commode hoc modoret his intrica eou vn pario non puὲ parer savio Vel P οη porta in eompromesso'lituo intelletis con tasuam M. Latine: Baccha baechanti aduertari noli. Metaphora unde ducta sit, sine indice eerniatur et modo non Peregrinus quis in Latinae lim

268쪽

Facundis . 24s

uae scriptoribus.

Verba amarulentae irrisionis plena: quae spe innie prouerbiali poterunt usurpari in eum , qui mala praecatus, praemium accipit ictus vel tuis stium .e i gladiorum. Italice. Iriglia questo per dealtivo augurio.

Latine: cape ominator, praemium ominis.

Sos sed mulier, ponquam experrecta es, prefigias

ut mola fulsa horie , aut ture coprecata oportuita Dicteri um maxime quadrans in homines stuapidos,meticulosos,ac superstitiosos: qui de reianim euentu solliciti, more prisco obseruane omnia. Horum insanae luperstitionis unu atq; alterum proserre libet exemplum : ut Comes hic noster Facundus viatorem prouehat com modius. Sunt, qui gal linam sorte.insolita voce gallum aemulari audientes, hero mortem podi tendi aiunt, nisi ipsa continuo interficiatur galis lina. Alii, si pro cane, boue, vel alio iumento pretium offeratur,vendendum protinus existimant: secus enim cuni maximo rei familiaria damno periturum ratq; eius damni caussam eia

se pretium oblatum & neglectum. His debetuesccentus, Ioui ut saer cent prodigiali. Iuppiter autem prodigialis ab eo dicebatur, qnod pro' igia auertere de amoliri crederctur.

269쪽

cui seruius rosia , Vpp. Idem Mercuriua, quι fit, quanis

commodum est . In superiore qui habito eanaculo. interdum fio Iuppiter, quando tabet. Lambinus in hunc locum: Iocus ex ambiguo. Nam vel ad verum Iouein referri potest, quem in coelo poets dicunt habitare: quod hic significatur per superius csnaculum : vel ad histri nem,qui personam Iouis sustinet: qui sortassis erat paupercul us,neq; habebat domum,in qua habitaret, sed alienam conduxerat, & eius quidem partem superiorem,tegulisq; proximam. Turnebus refert ad histrionem pauperculum tantum, qui Iouis personam gerit. Audi iam, quae familiarem consuetudinem faceta translatione delectare possint. Accommodetur homini omnium horaria qui seriis & iocosis rebus aeque idoneu habeae animur qui pro re nata, cum astutis agere astute, cum bonis etiam possit ac sciat bonum sese , candidumq; praestare. Nempe,qui foro utatur, ut est apud Terentium . Is dicatur,

sia qui fiat Mercurim, ubi sit commotam.

270쪽

Facundus . 23 i

nui & scurrili ter blaterare, & oratorie disserere possit. Itali eum vocant . Husmo da bosco, o da risiera. Quod vero ad il la verba: Interdum fio Iuniarer, quando lubet: Eiusdem sensus est. Intelligendum enim, eum, si usus requirat,& humilem personam, BQ magnum virum agere posse.

AC T. 3. SCE. q.

Sensus est: Efficiam meis verbis, ita eum circumducam,ut sobrius cum sit, ebrius videatur ex responsione et vel, ut ipse ebrius sibi via

deatur.

Ital. Gliseia eredere ebe'l cisto sita visa pade Ead Vsus erit, cum volumus persuadere cuipiam , secus esse, atq; ille ipse, vel audierit, vel videis rit. Cum vigilantem , videntemq; abducerea vero volumus, ut salsum amplectatur ..Issi persuasus fuerit, madidus siobrius esse commodὸ diocetur. Madidus autem pro ebrio, figurat4 dictus, quemadmodum siccus, pro sobrio.

Acr.

SEARCH

MENU NAVIGATION