Theologia Scoti a proxilitate, et subtilitas eius ab oscuritate libera et vindicata seu Opus theologicum studentibus sic attemperatum, ... Authore V.P. Ioanne Gabriele Boyvin, ... In quatuor partes divisa. Prima quarta pars

31쪽

c DE IRTUTIBUS THEOL.

Tactus Unde aspectus mulieris intemperantiam tantum inducit , in quantum excitat ad libidinem quae spectat ad delectationem tactus: sic etiam Olfactust visus ciborum intemperantem iaciunt , quia ad eos appetitum provocant. Ideo autem Temperantia versatur praecipue circa Tactum LGustum quia horum sensuum delectationes sunt dissicillimae ut regulentur inquantum delectatio gustus inducit ad conservationem individui, mediante scilicet alimento delectatio autem tactus respicit Conservationem specie , mediante generatione Potissimum versatur Temperantia circa tactum , quia quisque sentit maiorem esse difficultatem, dum resistiturTactui, qui per omnes corporis partes diffunditur, quam Gustu qui in tota linguae cuspide residet Temperantia quatuor habet species, quarum prima est Abstinentia, quae reprimit delectationem in cibo; secunda est Sobrietas, quae delectationem in potu moderaturi tertia est Castitas, quae voluntatem regulat, ut ordinate tantum appetat voluptates licitat quarta denique est Pudicitia, quae regulat voluntatem circa actiones externas, unde oriri possunt voluptates venereae, uti sunt amplexus, oscula. Nunc ad virtutes

Theologicas progrediendum est , primo ad explicationem fidei.

32쪽

DISPUTATIO PRIMA.

in rara care Charitas ordine excellen.

pilae Fidem praecedat juxta D. Pau

N tum 1 Cor i 3. Iuris, Spes, a-U , si ac tria hae, maioraulem horsem es charitis ordine tamen gene rationis primum locum obtinet idec unde ipsemet Apostolus illam ante Spem Charita tem collocat in hoc jure merito 'uandoqui dem cognitio objecti spem amorem praecedit, cum voluntas in incognitum tendere non valeat. Nil mirum ergo, si de Virtutibus Theω logicis agere intendetes a Fide sumamus exordium in hoc in praesenti disputatione , quae in plura capita divideturi nempe in quatuoI, quin xym primum erit de naturam proprietatibus Fidei secundum de objecto Fidei tertium de actu interno externo Fidei quartum deni

que de vitiis Fidei oppositis. CAPUT PRIMUM.

De natura Adei. VARIA acceptiones nomen FHei habet in sacra Scriptura Primo sumitur pro fidelitate in promistic, Rom. 3. uidincredulim

iiij

33쪽

eorum fidem dei evacuabit o. veracitatem: Secundo, usurpatur pro promissione. r. ad Timoth. s. Iuniores vidua primam fidem irritam fecerunt id est , inquit Augustinus , voverunt&promiserunt Deo, non impleverunt promissum. Tertio , pro fama quam quis habet ut credatur , sic Eccli et . Cui denudat areana amici, fidem perdit o non amplius existima. tur fidelis. Quarto , pro conscientiae dictamine; Rom. 4. Cuoaemn es eode , peccatum est.

Quinto, pro fiducia consequendi id quod desideratur, Math. I 4. Modica fidei , quare dubitasti Sex id, pro assensu quem praebemus dictis uae nobis proponuntur a veraci homines sic icitur communiter , probis adhibendam esse fidem. Septimo denique, a Tiropositum, Fides sumitur pro Virtute Theologica, quae est quaedam qualitas supernaturalis in intellecta residens quo disponimur ad credendum Deo,&illis quae nobis divinitus revelantur. De ea

sic sumpta discurrendum est.

eMid sit Fides. DUM Paulus ad Rom. s. dicit, Ades esse stantia sperandarum rerum, azumentum non apparentium , potius definit fidem per effectum, proprietatem , quam per essentiam ωrationem formalem. Dicit primo fidem , esseseubstantia perandarum rerum vel quia fides

est basis substans toti aedificio spirituali, quod

34쪽

DE FIDE.

construitur ex virtutibus, quae nos conducunt ad possessionem gloriae aeternae , quam speramus , vel quia per fidem, seu cognitionem, jam aliquo modo subsistunt in nobis ea quae speramus, licet actu nondum possideantur. Dicit secundd, fidem esse argumentum non apparentium , quia tanquam firmum argumentum fides assentiti facit veritatibus revelatis propter authoritatem Dei revelantis Nobis quaerenda est germanain formatis Fidei definitio , quae qui dem Fides potest considerari, vel ut est actualis, vel ut habitualis.

CONCLUSIO.

FIoas Actualis est actus supernaturalis in

tellectus quo firmiter , obscure tamen , a sentimur omnibus quae Deus revelavit, propter solam revelantis aut horitatem. Fides habitu a lis est habitus intellectualis quo inclinamur cdisponimur ad credendum firmiter omnes veritates a Deo revelatas pro eo tempore quo nobis innotescunt hoc propter solam Dei revolantis authoritatem. Ab hac virtute habituali , omnes Catholici , sive parvuli adhuc sint , sive sint adulti qui dormiant , aut mente sint capti, Fideles dicuntur. Dicitur primo, habitus, non qui det tantum facilitatem ad assentiendum veritatibus reve

latis , sed qui dat simpliciter potentiam assentiendi. Est enim haec differentia inter habitus

naturales supernaturales , quod naturales facilitent potentiam ad agendum , supernaturales

vel dent simpliciter facultati agendi poten trairi, ita quod intellectu nequaquam credee

35쪽

possit sine fides, nec voluntas amaresne charitatates, loquendo de fidei amore Dei quae ducunt ad salutem.

Dicitur secund&, intellectuali , quia fides est in Intellecti, tanquam in subjecto. Ille autem

habitus intellectus est eminenter Speculativus&Practicus. Quatenus assentimur veritatibus speculativis , credendo V. G. Deum esse Trinum , est Speculativus , quatenus autem assentimur veritatibus practicis ut quando credimus , virtutem esse amandam , est Practicus,

sic alias docuimus, Theologiam esse diverso zespectu speculativam tracticam.

Dicitur tertio tuo inclinamur ad credendum omnes meritates a Deo re elatas Unde Haeretici

eo instanti quo in Haeresim lapsi sunt, dicuntur amisisse fidem , cuius ratio est , quia habitus Fidei est indivisibilis qui totus deperditur in

Haeretico , dum unum articulum negat , sicque potest denominari infidelis. Qu9d si videatur habere eandem facilitatem ad credendum ea quae non negat , ac habebat ante Haeresim i illa facilitas procedita consuetudine a fide acquisita , non a fide infusa , quae deperdita est per Haeresim . Additur , proptersiam revelaniis authoritatem ; quia sicut in fide humana, assentimur propositioni factae ab aliquo, ob authoritatem dicentis , quem veracem credimus; sic in fide divina, assensum praebemus illis quae Deus revelavit,& Ecclesia nobis credenda pro posuit, propter Dei revelantis authoritatem, qui summe verax est in dicendo hoc magis

explicatur postea, ubi agitur de objecto sola M, seu motivo fidei. .

36쪽

II. Quoivis sit Fides. TR ipurca admittunt Calviniste histoaricam scilicet , qua creditur, omnia esse vera quae Deus in scripturis revelavit miraculorum , qua creditur nihil esse quod a Deo fieri non possit & Promissionum , qua creditur , veras esse promissiones Dei de remissione peccatorum, adeptione gloriae casestis per merita Christi. Dicunt postea fidem historicam respondere Divinae veritati, fidem miraculorum D potentiae in fidem promissionum D. bonitati Asseverant denique has tres fides esse inter sedistinctas realiter , adeoque unam posse inveniri sine alia Antequam resolvamus contra illos, sciendum est , fidem posse sumi pro habitu infuso qui in Christiano permanet, vel pro actu quo fidelis credit hanc vel illam veritatem revelatam a Deo&ab Ecclesia propositam,

LIca fides actualis possit esse multipleri

habitualis tamen est una tantii in unus tantum habitus. Quod fides actualis sit multiplex , patet ex eo quod uno actu creditur unus articulus , alio alius sic sunt plures actus fidei , pro multiplicitate veritatum quae creduntur. Illi actus fidei sortiuntur diversa no-mna, prout objecta partialia quae creduntur

37쪽

Historica , alia vocatur Fides Miraculorum, alia denique Fides Promissionum quatenus scilicet prima fertur in Historias a Deo revelatas , secunda in potentiam Dei quae potest in quocumque genere edere miracula tin tertia in ipsius bonitatem quae salutem hominibus promittere voluit.

Probatur autem quδd fides habitualis su una species, ex D. Paulo ad Ephes. 4. Vnus Deus,

m Mes. Et x. ad Cor. . Habente eumdemspi 'ritum fider Sicut, Io. Omnes eamdem escam spiritualem manducaverunt , eundem potum

spiritualem biberunta quod intelligitur de fide, quae fuit eadem essentialiter apud Iudaeos, Christianos licet fuerit diversa accidentaliter, in quantum credebant futura quae nobis sunt praesentia , .multa implicit tantum, quae explici id credimus Ratio huius est , quia objectum fidei , tum materiale tum formale est unum , nimirum Deus in se Deus ut revelans, ut probabitur in Cap. sequentio Ergo fides est etiam una inuandoquidem unitas spescifica Virtutis petitur ab unitate objecti sor-

malis.

Objicies primo , fidem partialem de uno ar-vculo esse distinctam specie a fide partiali de alio articulo, sicut quaelibet scientia partialis est distincta specie ab alia , ut pote in Physica, ubi scientia de elementis est distincta a scientia

de corpore humano. Respondeo non esse parem rationem , quia illae partiales scientiae habentur per diversas rationes, nec acquiruntur per

eadem argumema, unde sunt dii esse , fides

38쪽

vel o tantum unam credendi rationem adhibet, quia scilicet Deus per scripturas, per Eccle-11am hoc vel illud revelavi N. Ergo licet scientiae partiales distinguantur inter se specificeri e sentialiter , attamen fides partiales non distinguntur specifice, nisi tantum materialiter Lot jective. Unde dicendum est ad Calvinum supra allegatum , Fidem Historicam miraculorum .Promissionum esse eamdem , in quan tum res gestae , miracula, promissiones ideo Creduntur, quia continentur in scriptura. Non immerito ergo de illis loquens Maldonatus in Cap. q. Math ait: Ma triplex fides, quam nuper invenerunt figmentum sis unam haberent fidem , omnem haberent , quia triplicem habent , nultim habent. Objicies secundM, Fidem Vivam differre specie a Mortua. Responde, differre tantum accidentaliteri extrinsece , nam licet Fides viva differat a mortua in ratione meriti cin-

uantum illa meritoria est , non ista' non dira

erunt tamen substantialiter. Dices , in uno fides est major , in alio minor , nam plura credunt Christiani , quam Iudaei. Res p. fidem

habitualem posse augeri intensive in quantum unus homo firmisis adhaerebit credendis quam alius monetamen potest augeri extensive, quasi unus credat aliquid quod alter non credit , nisi explicite , qui enim habet habitum fidei , paratus est omnia revelata, revelanda credere;& si aliquid dicatur credere de novo quod illi revelatum est, hoc est quia credit aliquid explicite , quod antea tantum implicite crede

bat , ita quod tota catensio fidei sit tantum

39쪽

respectu fidei actualis explicitae , non verδrespectu implicitae qui enim credit per fidem Divinam, credit saltem implicite omnia quae

Deus revelaturus est.

a sis T Io III. Vtrum Ades sit minus in intellectu residens. Sin hoc titulo duae proponuntur dissicultate utrum primd fides sit virtus , quod intelligitur tum de Fide Viva quae conjungitur cum Charitate, tum de Fide Mortua quae est in peccatore. Utrum secundo illa Virtus fidei sit in intellectu, tanquam in subjecto , hoc proponitur ob opinionem Calvini dicentis Fidem Iustificantem consistere incerta quadam fiducia , qua quis credit omnia petcata sibi re. missa esse propter merita Christi, se esse justum coram Deo, securumque de sua saluto unde multis in locis iraesertim lib. . Instit cap. 2. g. 6 dicit uidelis non est , nis qui suasalutis securitati innixus diabolesta mori considenter in- saltat. Cum autem fiducia pertineat ad voluntatem , quoniam nihil est alliud , quam firm spes de re consequenda , .spes secundum il-Ios, sit habitus voluntatis , ex hoc concludunt Haereticti fidem resideres, non in Intellectu, sedis Voluntate , tanquam in subjecto.

40쪽

FIoastum Viva, tum Mortua est virtus Ratio primae partis est , quia virtus est habitus perficiens potentiam cillam ordinans ad eliciendum actus perfectos in suo genere , sed fides Viva perficit intellectum, ipsum inducit ut credat certo ea quae Deus revelavit Ergo fides est virtus, maxime, cum ille actus crodendi sit perfectus, ut pote ad caelestem gloriam conducens quam meretur de condigno. Probatur secunda pars , quae majorem praese fert dissicultatem. Primo , quia Fides, etiam Mortua , substantialiteri physice sumpta , est habitus intellectum determinans ad firmiter

credendum ea quae Deus revelavit, cum ordine saltem remoto ad vitam aeternam ad quam

conducit , quandoquidem est principium Just,

scationis remotum ' Ergo ipsa est virtus. Secundo , quia Infidelitas Positiva est vitium: ergo Fides qualiscumque sit, est Virtus, quoniam utraque opponitur Infidelitati in oppo sitorum opposita est consequentia. Tertid, quia fides mortua non differt physice viva, sed tantum moraliter , imo Charitas , quae fidem mortuam vi yificat , extrinseca est fidei; ergo non dat illi , nec tollit ab ea quod sit

Objicies ex D Thoma , idem Mortuam non esse Virtutem in ex D Aug. l. 4. contra Iulianum, cap. 3. nullam Virtutem vocarita here, nisi in eo qui fuerit justus, nec censendas esse virtutes quae nihil prosunt ad beatitudinem. Resp. ad utrumque fidem mortuam