장음표시 사용
41쪽
6. In dubio, num lex recepta sit , nec ne praesu mendum est pro ipsa in uia factum in dubio praesumitur, si de iure faciendum erat vides et .l. I.cap.4κLvm.hu c. 3 Sat de leg du'. 3. 3. V IV. An Praevia etiam humana obligent D peccato , quali pRespondeo, Cum Deus sit Dominus noster, atque etiam Superioribus parere nos iusserit, non solum ipse , sed cilli nobis praecipere possunt, i praecipiunt, tum sub poena , tum etiam sub culpa , siue peccato; idque graui aut leui,prout & rei praeceptae
ad intentum sinem necessitas is materiae quanti ras in eorum volimias sese habent, quae ex eorum verbis, circumstantiis , aut prudentum aestimatione solet colligi. Ita Theologi commuiuiter. S. Thom Suar. l- θω de resoluuntur hi Casin. I. Graviter peccat, qui deliberate cin materia magna violat praeceptum aliquod Decalogi , vel Ecclesiae. a. Cum res leuis est, non peccat mortaliter transgrediens, etsi Superior sub mortali praeceperit; quia id eum posse negant Suar. Lum .ct alsi ex com munici verbi gratia ne quis frangat silentium , ne edat uuam,ut claudat ostium,&c,quia est res parua, incapax tantae obligationis.Nec ipse Deus in materia parua sub mortali obligat vid. Less.la . . . d. s.
a. Aliud esset, si marem aliticleuis fieret ratione circumstantiarum. Ut,v. g. contemptu scandali, magni boni communis , et finis a legissatore in-xenti. Sic abitirientia a pomo in Paradiso in se qui dem parua grauissima tamen erat ex circumstantiae
q. Quando materia est grauis , potest Superior raecipere sub culpa tantum leuit qiua sicut potestitullo modo obligare , non prascipiendo cita etiani potest obligare sub veniati tantum.Ita Suar.Leg. l.
s Potitii massigna quibus colligi possit an Ra oblisxe sub graui culpa iunt heteo I mater a
42쪽
sit grauis . non constet in contrarium de Vo Iuntate praecipientis. Vnde Gai in sum ver cler docet Clericos tantum peccare venialiter, dum contra praecepta Iuris positivi, aues canes sequuntur ad venandum. II. Si verba magnam vim habent, ut iubemus,interdicimus,in virtute S. obedientiae ivel vi voti, aut iuramenti,vel grauiter mandamu S, c. III. Si poena magna adiiciatur, ut excommunicationis, depositionis, maledictionis aeternae, exiiij perpetui, mortis,&c. IV. Si ita fertusus consuetudo, ante peritos, timoratos e quia consuetudo fh optima legum interpres, ut patet in lege ieiunis Ecelesiastici, Mabstinentiae a carnibus , item communionis annuae, quas grauiter obligare probat
Sua persona pracepti obligentur. Maspond. Soli subditi ratione utentes obligan-A tur,ita ut eorum transgressione peccent. Quod addo propter ebrios δε ad tempus amentes , qui etsi vere iis obligentur, eorum tamen violatione non peccant, defectu aduertentiae rationis in consensus. Pars prior est communis, certa Fil. t. s.
sterror est eorundem Cuius ratio est,tum quia praeceptum cum sit directivum , supponit usum rationis tum, quia obedientia tantum est eorum , qui xatione, voluntate utuntur. Neque alias tran gressio ad culpam imputari posset. Vnde refluer hos casus. 3. Legislator non tenetur suis legibus, ut sic, quoad vim coactivam, poenam, siue directe: indi- reste tamen, Se quoad vim directivam, ex aeolai-x-xe quadam , tenetur se, tanquam caput, membris
. Infideles non baptizati, etiam catechumeni,
43쪽
, t Lib. I. Tract. II. Qip. IV. non obligantur praeceptis Ecclesiaeci obligantur tamen haeretici, Malij qui per Baptismum , Ecclesiae
semel sunt subiecti. Elfi puer rarion utentes,legibus iis Ecdesiae, quarum in ateria eorum aetati est conueniens, confessionis annuae', s ondum octina ri Imrim es. ηἰ oris item abstinentiara carnibus laudi iovis sa cri, secundum Sam h eri obligentur quoad.ctu-Pam; non tamen quoad poma ordinarias , nisi sint puberes , quales sunt masculi amao decimo quarto, puellae duodccimo,absoluto. Ita Solua, aseq.de poena.
4. Infantibus, non baptizatis, perpetuo amentibus, licite dantur carnes diebus Veneris, cimpo- mintur opera seruilia festis, non tam eis ebriis, cum legi maneant subiecti , uti iis c licitiai irritantura mentes ad blasphemandum, ridendum, dic eo quod talis actio tribueretur principali agenti, qui
alterius opera teretur,quasi inui amento . . La=
s. Clerici, cum iure diuino sint exempti de potestate ciuili, ut docetae .l. I. se clam c.cap. 28 non tenentur legibus ciuilibus directe in quoad vim coactivam. Vnde nec a Principe Seculari puniri possunt. Cum tamen in membra Reipub. alioqui communis aequitas seruari non posset, tenentur indirecte, quoad vim directivam legibus comimunibus m,quae ad bonum commune specitant, Meorum statui non repugnantu quales g. sunt leges Prohiberi des, vel irritantes contractum uisi hae ne poenales, tunc enim quia Vim coarctiuarn obtinent, eos non ligant; ideoqire peccant contra iustiti ina. ad restitutionem renentur, si frumenta, .g vesalia vendant,vlara pretium a Principe statutum. Ita
44쪽
De Prieceptis 4n genere. Is scilicet certo tantum loco urbe v. g. vel Parochia obtigat aliud universale, seu iuris commurus, quod totam fere Ecclesiam obligat. suppono II. Peregrinos proprie dici eos, qui aliquo veniunt animo non manendi , sed tantinnsubsistendi ad aliquot dies , vel summum per mi
norem anni partem,tVt mereatores , Viatores mori
autem studiosi; neque ancili quae veniunt ad ser
Respondeo Non obligari. Ita Nauar. Saneh.L6s lib.4.cap. 3. ιsta Ratio , quia praecepta localia perseis directe respiciunt territorium, eique sunt assi-xari atque adeo non obligant nisi existentes intra illud: Unc enim ita fertur;v.g. Festum illud tali loco celebretur et ideoque hic vaIet illud : Si fueris Roma. c. Addit Lumae. rv praeceptum locale exspirare etiam intra proprium territorium , in loco exempto,qubd is aequiparetur loco sito extra territorium. Re auibuta refoti es hos Casus.
r. Si piscopus sub poena Excommunicationis vetet lusum aleae, non obligantur Clerici ludentes in loco exempto a iurisdictione Epi copi. Bonac.
a. Si quis clie ieiunij,aut festo sit in loco alio, non sui territori , aut exempto , ubi tunc non est ieiunium , aut festum , potest ibi comedere , exercere
3. Id etiam hane locum initaeceptis i uris communis, si in loco isto sint usu abrogat , ea non re- repta, vel habeatur prurilegium Quare potes .g. Mediolani primis quatuor dictiis quadragesimaeve hornibus, elim id ibi liceat. Item in Belgio sabbathis intra Natiuitatem iurificiitionem,uEDei carnibus, item in loco, ubi Tridentinum non est receptum 'valide, etsi tion licite inire matrimonium clamdestinum. -- Vanches. .mia. Lus. Θω . . Potest quis discedens maeae ex oppido,ubi non est ieiunium vesci carnibus , etsi meridie rediturus sit domum , ubi est ieiunium nee tunc ubi domum venerit c tenebitur ad seruandum ieiunium ista sie, cum illud iam uiolauerit, ideoque seruare pon possit , tenebitur tamς domi ad abstinentiam
45쪽
dio Lib. I. TrAEA. II. cy. I. stiam a carnibus,ctim illa adhuc possit ibi seruari, eo
quod sit diuidua .et id Vanc. l. Less.c. a. d. 8.
s. Si quis abiturus est loco , ubi est ieiunium, sciatque se certo peruenturum vesperi ad locum, ubi non sit ieiunium , tunc etsi non possit ibi vesci carnibus, unde abit, Cctim ista abstinentia sit diuidua potest tamen ibi mane tentare is meridie prandere , et contrq quosdam docet Lus 9 Saneh.
6. Probabile etiam est in in conscientia securum, quod docet anch. l. 3. de matri. d. I 8. I. mor. cap. 2. contra Nauar. Suar peregrinos, antequam
excedunt proprio territorio , non teneri implere praecepta,quae eos ibi deprehendunt,V.g. non teneri eum mane audire sacrum die festo , qui ante prandium venturus sit alio , ubi non sit festum i quia si mansisset suo loco , ubi praeceptum obligabat, poterat differre ad id tempus inuando autem peruenit ad alium locum , desinit obligari. Nec obstat, quod praeuidens impedimentum , teneatur praeuenire , quia id tunc tantum Verum est , quando manente vi praecepti quis est impediendus , hic autem ab obligatione praecepti absoluitur. Contraria tamen sententia, tanquam magis pia suaderi potest, nisi quod obstet. Sanch. I.mora. cap. a. l. 3. de matri
An Peregrini, vagi teneantur praeceptis locorum
Resp. Regulariter non tenentur praeceptis specia- Iibus illorum locorum. Ita arm. anch. et ori, Mning. 6s Reginal DL contra Nauarrum , Suar.
G, Oe quoad ago , etiam contra Bon. ZeSaneh. 9 Ratio est, quia non potest dari ulla ratio huius obligationis, cum illi non sint subditi, uel locis, vel Superioribus, quorum tales leges fuerunt ideoque extra eorum iurisdictionem. Nec obstat. r.eos nullis partialium locorum statutis, sed solo iure communi teneri , quia id non est absurdum. Nec et quod vagi, ob delicta admissa , puniri possint hoc enim consuetudo recepit, ne scelera maneant impunita.
46쪽
De Praeceptis in genere. 21 Dixi I , regulariter : quia tenentur quibusdam legibus , maxime quarum violatio cederet indam num in iniuriam illius loci , in quo morantur, ut etiam iis,quae sunt de contractibus celebrandis. Me resolues hos Casus. I. Tales non tenentur audire Missam, possunt opera seruilia exercere die istic festo, non tenentur ieiunare, nec abstinere a carnibus , quando istic est ieiunium, de domi suae noninstantellige trumque, secluso scandalo propter quod Episcopus loci pu
a Peregrinis non licet frumenta evehere, vel vendere , supra pretium ibi statutum , noctu arma ferre c.si talia ibi prolubita sint Panormit.
Dixi a praeceptis specialibκ quia si domi tuae consuetudine derogatum sit alicui praecepto iuris communis δε alio venias, ubi illud viget, eodem obligaberis Ratio est, quia lex iuris communis est uniuersalis, obligat omnes sine ordine ad locum Lay.ca .n de resoluitur hic Casus. Belga aliquis veniens Coloniam,v.g.tenetur istic sublatis inter Natiuitatem Christi, turificationem , abstinere a carnibus innia priuilegium eius comedendi tunc carnes,non est personale, sed locales ideoque expirat extra locum. La m. c. DuBIVM. U. Peregrini teneantur praeceptis iuris communis, non in usu in loco bi morantur Resp. Non teneri .Ratio est,quia tunc valet priuilegiunt locali, quo filii possunt omnes qui in loco
Vnde resoluuntur sequentes Casus. r. Si Germanus per Hispaniam transeat, potest sabbathis vesci intestinis aut malium. Idem si per Belgium,aut ediolanum iter habeat, potest inter Nativitatem Christi. Purificationem , in Belgio sabbathis , Mediolani vero quatuor primis diebus Quadragesimae carnibus vesci Sanch. Suar. Bonac.
a. Si quis ex Dioecesi Catholica, v. g. Hilde sit , ubi vetus Calandarium adhuc est in su,
47쪽
veniat in aliam ubi nouum est receptum V.g. Monasterium , potest, si mi Quadragesima praeteriit, carnibus vesci, ut docet Sauch. l. cit'. salvi Am. 6'. Bovae.που-64. Legi. q. cap. a. d. 8 qui tamen contra riam sententiam suadet in prassi, licet haec tuta sit, VLetiam docet Larm. ta Addidi ex Di neces Catholica quia si Catholicus Veniat in terras haereticorum, ubi alid Catholici non sunt , tenetur ibi seruare bini in Calendarium ad Vitandum scandalum, contemptum Ecclesiae Ca-Hholicae.i .Laim. l. . t. .cap. I.n. 3.
tia actus inclusi in praecepto, V. g. Vt honoretur pa-Tens non autem finis, aut modus praecepti, ut docet S.I om. c. 2.q. IOO .a. Io Interim certum est, requiri Charitatem In operant , ut impletio praecepti siemeritoria, iuxta illusi Corinth. f. Si tingui homimum loquar. S. Thom.Suare Sanch. Vnde elotuunturaequentes CasilS., r. Si quis ieiunet, vel intersi sacro , o vanam gloriam, vel etiam ut furetur, potest nihilominus amplere praeceptum , etiam per acto ex circumstantiis peccaminosum di quia implet substantiam illius praecepti, licet pecce eontra aliud, cui finis
ille malus oppiniitur, ut docet Sanch. I. r. c. i q. La mI. I. f. a. .c.4.H. 6. Card. de Ἀ- p.7a s. a. n. 3. a. Simili ratione impletur votum , iuramentum Deo factum, poenitentia Sacramentalis, licet actus ipse sit oeccatum Iidem d. cc.
An ad impletionem praeceptorum reviratur hientio rassatisfaciendι Respon. Quod non Ita anch. in . I. a. q. y QO. a. v. oras' communiter. Ratio est, quia lectan. um
Praecipit liberam operis externi exccutionem , .g. audi
48쪽
,hi a vit, 'ig. ignorans esse diem festum , libere tamenii ci asterisu sacro, is satisfecit. Neque, ut quidan, vo- lunt,necesse est , ut postea intelligens esse diem feci. minis, velit tunc satisfacere per Missam auditam, k quia impleuit substantiam actus praecepti. S. GOm.
mentalem Vere implet, qui operApio missa, Vel injuncta exequituri, etsi non habeat intentionem im- seisdi mod tamen non applicet ea pro aliare. Muo, quia vota,&c sunt leges , quasi particulares φω homo sibi, vel alteri imponitu inde tantum obligant ad substantiam actus, Olar. Aetoor. Leg.
An satisfaciat pracepto , qui facient pusu expres in tendit per Eud non satisfacere. Resp. satisfacit. Ita Suar. Hal. Hasq. . et usi. a.
cap. 7. b. Io .contra Nauar. dorict c. Ratio est,quia
pracepta tantii obligant ad substantiam operis iniuncti ergo illa post , non est in potestate ope si tantis, ut non satisfaciat. Nec refert, quod actuston vereritur Vltra intentionem agentis incia id intelligitur, quando est in potestate operantis , V. g. satisfacere vel non. Nec a quod qui debet alteri centum , non satisfaciat obligationi si liberali donatione det ducentps, Nec 3 qudd voto obligatus ad recitandiam Roseritu , si reci et animo non im- plandi, non satisfaciat. Ratio , quia hae uiriles obligationes;proueniunt ex Vuluntate promittentiS, qui sicut ab initio debitorcia se libere constituit,si eis debito iiDere permanere potestri obligatio autem parenda Cae, , prouenit e voluntate legislatoris adeoques non extenditur ultra eius intentionem
49쪽
Z voluntatem, nempe ultra substantiam operis Praecepta. Gn.num. 3O9. v. Less.l.c. 9 Laam.hic. Vnde xesoluuntur sequentes Casus. r. Sacerdos , qui legit Horas non ea deuotione, qua voluit, ideoque proposuit ad satisfaciendum Praecepto repetere,etsi deinde non repetat, satisfe-Clt tamen praecepto. Suar. K v. Card.de Lugo,isc. a. Audiens sacrum die fetto , quod scit esse vlaimum, vel, si non sit ultimum, intendens non audire aliud licet intenderit non satisfacere, vere tamen satisfecit praecepto de audienda Missa, etsi peccarit contra aliud praeceptum, quo quis tenetur esse subditus legisatori Card.de Lugo sic. ιt. 3. Is , qui sacrum audiuit die festo aegit Horas Canonicas, absoluit poenitentiam Sacramentalem, cuias animo non satisfaciendi, non tenetur postea mutare Voluntatem , ut velit per praxedens opus satisfecisse; quia vere latis secit. Sanch. Sal A. 9.n. 33.
An ad implationem praceptorum , requiratur intentio, seu volunta faciendi id, quodpraceptum est λResp. Quod sic Ratio est, quia cum ex detur
hominibus, non brutis ideoque humano modo sit implenda , hinc impletio omnis praecepti, siue humani, siue divini, debet esse actus humanus coniunctus cum libertate, voluntate operantis, id est, ut velit , siue intendat facere hoc, quod est praece optum;V.g.audire sacrum,ieiunare,c.Est communis.
hi Casus. i. Qui audiuit sacrum die festo ebrius,dormiens aut impos fui quomodocumque, aut nescius quid aggrederetur aut Vellet facere, tenetur postea compos sui factita, auidrre aliud sacrum ouar. San Salari
a. Is qui audiuit sacrum ieiunavit,&c. prorsus violent i coactus,non satisfecit;non enim fuit actus
humanus isto, voluntarij. Ha . duari distri Fisi. Dixi
50쪽
De Praeceptis in sene rivi a,prorsus violenter: Quia si famulus, .g. meta Domini, aut puer metu magistri, sacrum audiat, esto non siit auditurus , si magister abesset is etsi
peruersa voluntate illa peccet, praecepto tamen satisfacit. Ratio quia metus non tollit libertate ii,
3. Recitans Horam sola intentione legendi, vel riddiscendi, non satisfacit uti nec ille,qui vadit ad Ccrum,tantiim ut oculos pastataeum alio colloqua
. Nec satisfacit is, qui tantum ficte confitetur. v.g.orat, c. qui non eius fictio, sed opus pr.eceptum est V. An duplici praecepro,vno actu,vel diuersis actitas esset tempore possit satisfieri. Resp. r Vno acri diuersa praecepta simul impleri possunt, nisi aliud colligitur ex mente praecipientis. Patet ex praxi quotidianari qui enim obligatur ad Horas ratione ordinis beneficij fatisfacit una
sbluuntur hi Casus. r. Cum Dominica festum incidunt in eumdem diem,non teneris audire duo sacra. a. ' Votum scenitentia in Confessione iniuncta , plerumque non implentur per actum alias debitum;quia haec plerumque non est mens voventis,
Di ioserumque: Quia subinde Consessaririniun- sunt opus alias praeceptum.
3. Qui alteri e pluribus obligationibus , debet
centum .g: non satisfecit,si semel dat centum: quia in debitis iustitiae, attenditur aequalitas rei ad rem: non potest autem unum centum quale esse debitis plurium centum. Vnde in his alia est intentio, &mens obligantas,Sanch. Sal.LGResp. a. Potest quis eodem tempore diuersis actibus duplici praecepto satisfaceres, dummodo unum non impediat alterumaest communis. Et ratio,quia Pieriimque temporum diuersitas non praecipitur. Suar Myor. p. a. l.7.c. I. Sanch. l. K. cap. q. Vnde resol. I. Potet