Nicolai Tulpii Amstelodensis exconsulis Observationes medicæ

141쪽

et M. Tin h

142쪽

inopinato,non tantum sanguinem,sed praeterea duos insignes venarum ramos, adaequantes sin-fulos expansae manus magnitudinem. Prodiant autem separati, ab omni parenchymate: ostendentes non esinus distincte, extrema sita lineamenta: ac si otiosus anatomicus remoVisse set, circumpositi visceris, impedimentum. Argumento certe evidenti, totum pulmonem fuisse vitivum. Ac proinde haud mirum ;excretis hisce surculis, effudisse ipsum, ipsam

cum sanguine vitam. At vero mirabantur Medici, tantam parenchymatis dissolutionem, sine Praevio pure. Quod ipsum forte, non minus quoque mirabuntur posteri: licet nec visuri, nec lecturi simile exemplum, in ullis Medicorum monumentis. Sed ut altissima flumina, minimo labuntur sono ; sic eveniunt homini subinde, maxima infortunia , sine turbulentis Praesagiis. Divulsas autem hasce venas, ceu miraculum inauditum, equidem coram vidi, publice examinari , a Praeceptore meo Petro PaWio plane eadem forma, qua illas coelo suo expressit sculptor: in ea, quam huic operi attexui, tabella.

Quam mihi dodo dedit, Vir ossiciosius Egbertus Bodaeus, qui aegro huic medicinam secit, cum Viro, profundae eruditionis, Sebastiano

berto, Constae Amstetretamensi.

143쪽

MEDie ARUM LIB. II.

144쪽

OBsERvATIONUM Ca Pur XI Frusium pulmonis fauces occlassem M Edicus abunde eruditus , divexatus membrius, a tussi, articulorum dolore, cibi fastidio , aliisque, destillantis pituitae, incommmodis, confugit tandem, quasi pertaesius molestiarum, ad antimonium, ceu sacram ancho ram. Cujus usu, elicuit quidem pituitam ex ventriculo : sed offendit interim usque eo pulmones : ut dissoluta ipsorum compage, emphrit ab ore, non tantum frequens sanguis: Verum tam ingens pulmonis frustrum: ut inde dictum, ac factum obierit. Adaequabat quippe longitudine septem: ut latitudine digitos

tres.

En speciosam illorum artem, quibus nihil stibio familiarius: quam facile laedunt acria medicamenta : nisi dentur acri circumspecti ne 3 praesertim si viscera sint imbecillia: & vires

effractae, ab antecedentium morborum , VAE mentia. CAPUT XU. Turunda ore resecta.

N Obilis Danus, vulneratus in bello Ger

manico , & negligentius a Chirurgo habitus, attraxit in thoracis vacuum , turundam

plagae

146쪽

arx Ons EnvATIONUM plagae impositam. Sed post mensem sextum ex- Creavit eandem iterum per os. Sed qua via dissicile dictu. Valuit tamen deinceps satis panCram lice: & sustinuit satis animose, quibus equidem in ipso praefui, Variolas. Si sapis, fuge hunc scopulum chirurge. Et constringe potius filo, linamenta , quae immittes in lubricum pectoris vulnus. Quo resistant potentius thoracis suetui: qui interdum tam validus est: ut per exilia,diaphragmatis foramina,

attraxerit nonnunquam in se, non modo Vem triculum: verum etiam non exiguam, intestini coli, partem. Teste Ambrosio Pareo, lib. IX.

cap. XXX.

didrops Thoracis P Jero trimo, serebatur, ab humido capite, tam frequens destillatio in subjectos

Pulmones: ut praeter tussim, ac febriculam, Contraxerit inde summam spiritus dissicultatem , profundum soporem , & tam frequens animi deliquium: ut tandem repente, migra verit e vita. Qua defunctas, obtulit medicorum oculis, pectus aqua refertum , & pulmones non tam tum flaccidos; sed sinistram cordis auriculam, variis ulceribus exesam. A quorum eructante

foetore, defecit procul dubio 1 stequentius ipsi

147쪽

MED I CARUM L s n. II. I 23 animus. Cujus deliquium etiam aliis, ex simili caussa , vidimus contigisse: sed praecipue cuidam furi, quem propterea, Ceu pusillanimems vituperaverant, qui cum ipso versabantur, ne

Sed viderint hic eruditi. Utrum non opo teat, . ad insensilem horum ulcerum disruptionem, referre repentinas illas mortes: de quibus loquitur Hippocrates, inquiens, qui exol-vuntur saepe,ac vehementer,sine evidenti cau- sa, repente moriuntur. Lib. II. aph. XLI.

CAPUT XVII.

.. Pulmo praecisus

P Etro Antonio, infligebatur, prope urbem Brielam, ingens vulnus, sub papilla sini-ha. Sed eo, ob temulentiam flocci facto, neque implorata , alicujus ope erupit postridie , ex hiante vulnere, non exigua pulmonis pars adaequans magnitudine sua, tres transversos digitOS. Quod grave infortunium, non permovit tamen hominem temerarium: plagam hanc cum cura habere. Sed contulit se nihilominus, satis inconsiderate Amstetredamum, bidui itinere, inde distans. Nec coercens pendulam pulmonis partem fastus; nec implens vulnus linamen- tis, usquedum reficeretur, in nostro valetum

dinario, In

148쪽

In quo ilico imeeratum, emortuam pulmo nis partem, filo prius constrictam, forfice excidere. Coalescente residuo lobo, in ipse vulnere. CujuS orae Coaluerant tam firmiter, intra diem quartum decimum: ut vix quicquam impedimenti manserit, praeter levem tussiculam: interpolatis vicibus duntaxat molestam. Padi rem autem hanc lanci impositam vidimus pendere, Circiter tres uncias. Grande mehercules pondus, in viscere tam raro, ac levi. Creditum hactenus, ut non servatur, cui pubmo medius vulneratur: ita utique ViX restitui,

qualemcunque ipsius plagam. Sed usus, qui omninm magistrorum superat praecepta, docet evidenter, nihil hic trepidandum. Sed caute decurrendam semitam, quam nobis praeivere M Veteres. Praecide (inquit Celsus quicquid ex M J cinore, liene, aut pulmone miremo d

si pendet. l. V. C. XXvI.

Sed quoniam retentus, praecisius pulmo, in coalescente vulnere 3 ne ex laceris, retractae partiS, venis, flueret frequens sanguis versius eptum transversum: eoque in pus converse, sequeretur inde misera illa mora: quam suo

more, id est, tecte innuit Hippocrates in comis D praenotionibus, asserens: Vulneris thoraci in--flicti, siquidem extima pars sanetur , inte M na vero nequaquam , suppurationis pericu- ., tum esse. At dicat quis 3 annon vulneris orae, ample

149쪽

MEDICARUM LIB. II. Ityxae pulmonis extremum impedivere evidenter liberum ipsius motum excitaruntque propterea gravem spiritus dissicultatem p sed re pondeo, pulmonem paucis corporibus esse omnino liberum: sed plerumque agglutinari, veshuic, vel illi costae. Neque tamen propterea, evidenter laedi respirationem: nisi accreverit ubique locorum. Quod incommodum non semel videre theatra anatomica.

At huic homini (velut ostendit sectio, post sexennium ipsi adhibita accreverat duntaxagpulmo, in ipsa plaga: quocirca etiam nihil percepit inde incommodi s praeter levem tussiculam. Sed non ita molestam: quin potuerit, cum illa, non tantum quocunque locorum navigare: verum etiam Continenter popinis, aeeomessationibus interesse, homo dissolutissimae vitae.

CAPUT XVIII. Vulnus tardis. SCite sedulus quorumcunque eventutim Ob

dis vulnus in aliquem ventriculorum, jugulat celeriter hominem Praesertim si laedatur sinister. At vir eximius, ac nobis notissimus, Nicolaus Mulierus , vidit cum plaga ventriculi dextri: vitam cuidam prorogari, sine interne .cione: ultra diem quintum decimum .

150쪽

ret 6 OusERvATIONUM Quod tamen, miraculo, quam vero propius videretur , nisi viri integerrimi auctoritatem confirmaret testimonium publicum, insertum, operibus chirurgicis, Danielis Sennerti lib. v.

Part. I v. cap. III. Sed nobis suffecerit, in medium, intemerata fide, produxisse, exemplum, cujusdam occisi , qui biduum vixit, post evidens vulnus , inflictum, cordi, diaphragmati,

ventriculo, ac socinori. Extra portam Antonianam, ivere nobis cum, plurimi Medicis spectatum cadaver Cujusdam hominis, interempti a duobus vulneribus : penetrante altero, per hepar, ac ventriculum in septum transversum: Altero vero per membranas mediastinas, & involucrum codidis , in profundissimum dextri ventriculi recesse sum. Cum tam effusi sanguinis copia: ut illi undiquaque innataret nobilissimum hoc viscus: quod tamen fuit adeo validum : ut extenderit huic homini vitam, usque in finem diei secundi. CAPUT XIX. Credis palpitatio, si liene. Cordis palpitatio, non unam ut agnoscit causam: sic fit quoque vel a vulvae, vel a

lienis vitio. Quarum partium Vapores, turbant nonnunquam tam potenter cor: Ut exsuscitata vi sua pulsifica, nihil non moliatur, quo W-pellat