Nicolai Tulpii Amstelodensis exconsulis Observationes medicæ

발행: 1716년

분량: 421페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

241쪽

MEDic ARUM LIB. III. Elyrius videre est, in hac, de qua hic loquimur,

convulsione.

Matronae locupleti coacervavit frigidus,aC humidus ventriculus, tantum crudioris pituita: et ut siliva ex ore decidua, repleret cottidie pelvim saxis capacem. Sed eo fluxu ad intestina converso, vidimus illa protinus adeo flaccida: ut levissimo medicamenti stimulo irritata, excreverint subinde effusissime. Imo interdum vicies, ex quinis granis radicis mechoa- Canar. Quae tamen, redundantis humoris, copia, s nisi illam interdum exhaurirent medicarmenta insinuabat sese sensim, in sensiles il-lOS nervos, quos spinalis medulla dispergit

Cum per membranam ventrem taccingentem , tum per musculos illi proxime incum

Quibus, a cruda hac materia, obsessis, excarnificabat ipsam subinde tanta abdominis convulsio, quanta potuit esse maxima. Imo interdum ita effera, ac ferox: ut venter Videretur, prae cruciatu, quasi disrumpi. Praesertim si foret gravida Sed noctu semper acerbius quam interdiu. Qui tamen urgens dolor viX unquam ipsam deseruit, nisi expurgata rite caussa, per radicem mechoacanam : vel discusso acri ipsius vapore, utique & spiritu praecordia distendente, sive per mithridatium, sub noctem potui datum : sive per clysterem, ante tormentum hoc, maturo infusum.

242쪽

Eis OnsERvATIONUM Quae curandi ratio evincit certe evidentissime, inusitatam hanc abdominis convulsionem , originem sumere eX cruda, ac flatulenta pituita Ex qua eundem affectum utique derivat Philippus Heglisteterus, qui ipsum larisssimae descripsit observatione prima, decadis

quantae.

CAPUT XXIII. Abscessem inguinum a Tulas. UT mares in inguina deponunt jocinori S,aClienis onera: sic mulieres praeterea quicquid redundat circa vulvam. Via autem perquam decurrit immunda haecce illuvies, statuitur ab Anatomicis, inferius uteri ligamentum. Quod utrinque descendit in glandulas inguinales. In quibus uti mulieribus interdum apparent tumores, a lue venera: sic Occurrunt qUO-que in ipsis, ibidem loci,vel omenti, vel intestinorum hernis . Ac proinde non temere Cornelius Celsus, lib. I v. cap. Iv. Si mUlieri, Cum menstrua non feruntur, sanguis ex ore CXit , Commodissimum est, cucurbitulam incisis inguinibus ejus admovere. Vis caussam 3 vix ul- libi locorum, accedes vel propius ad vulVam , vel avertes cssicacius; efferum illum impetum , quem sanguis uterinus facit, in partes septo transverso superiores. Et praecipue in Chpux ,

243쪽

MEDICARUM LIB. XIL Elyput, quod instar cucurbitae corpori imponi

tur.

Carbasia, Vidua honesta, incidit ex pravo corporis habitu, in menstrua inordinata: re album uteri fluorem. Quae duo infirmarunt usque eo vulvam: ut collecta magna sorditie , deposuerit tandem colluviem suam , in inguina. Quorum immundus abscessus, in PuSConve siis, monstrabat Medicis, quasi digito, fontem horum sordium esse vulvam. Qua etiam deter sa , fuit ilico huic aegrae, non tantum meliussecule: sed evasit integre, ex salebris, in quibus hactentis egerat vitam, longe miserrimam. CAPUT XXIV. Tabes dorsalis.

Abes dorsalis, seu obibat duplex

est Hipppocrati. Altera ab immodica Venere, lib. II. de morbis. Altero vero, a destit latione in spinam dorsi, lib. de glandulis. Quam utramque speciem lubuit Balduino Ronsaeolumbaginem vocare. Quamquam haec vox designet Festo, solam lumborum imbecillitatem. Praeterquam tamen in tabe dorsali videre est, Cum dolorem Continuum , tum marcorem imsuperabilem. Quorum naturam miniis significanter cum exprimat lumborum imbecillitas: satius erit, stare ab antiquitatis sententia, quam temere ab ea desciscere.

244쪽

Dolorem autem hac parit, acida pituita; dilaceranS magnopere, vel membranam, quae spi- nalem medullam proxime cingit: vel ipsos ner- vos inde oriundos. Sed si obstruantur venae , aut arteriae: sive a lumbis,sive a cervice huc de- latae: vel ob Constringens frigus, a nimia vene- re illis implessium: sive ob prolapsum Crassioris pituitae scujus maximam copiam equidem aliquando illic conspexi ) eripitur aegro, non modo consensus inter superiores , inferioresque Corporis partes: Verum redditur praeterea

steri lis, propter interceptam, decidui seminis ,

materiam.

Neque marcescit solum i psa spinalis medulla , quae obstruitur : sed contabescit utique

cum illa corpus universium 1 CommUnicato paullatim malo, hinc per nervos cerebro ; illinc per arterias cordi uti per venas socinoreri. Quorum nobilissimorurn viseerum functione , evidenter laesa: torpet necessario Cordi Uῆ , marcescix animus 1 ec consumitur miserari iliter homo.In qua tergemina, nerVOrum, Venarum , a Carteriarum via, invenire quoque est Viam 1 inducentem, Vel febrem convulsioni; vel Convulsionem febri. Siquidem febris su pervenit convulsioni s distulit (ut cum Galeno loquar aestuans Cordis calor, illud frigus: quod lenta, ac viscida pituita impresserat, nervis spinalis medullae.

245쪽

Quod si vero convulsio sequatur febrem svel exaruit spinae medulla , prae febrili incendio , vel acris, fervidae bilis, vapor, ab acce socorde, per arterias, illuc effusus, pupugittam rigide sensiles ipsius membranas: ut inde

sequatur exitialis nervorum Contractio.

tissimum si vires exhauserit praecedens febris. De qua propterea satis s cirCurnspecta Hippo-

brem convulsioni supervenire, satius e quam convulsionem febri. Samueli Versipretio elevabat impurus lim ,

tot Vapores versus cerebrum et ut inde destili

verit iterum plurimum acrioris pituitae, primum quidem in occipitium, ac Cervicem: sed mox inde, in spinae medullam: &potissimum in lumbos, ilia, ac coxae articulum. Quarum partium immanis dolor excruciavit ipsium to mento tam indefatigabili: ut amisso omni colore, ac decore, inciderit in lentam febriculam et

consumentem ipsum, morte adeo tarda, aC misera: ut ante ejus accessum, non semel exoptaverit, languentem emittere animam, & reluctantem exspuere spiritum. Quod ipsum etiam, in hoc morbo observavit, Auctor libri de glandulis. Sed ferendum fuit, quod non licuit mutare. Praeseriim. Labe hac, jam penitius infixa, quam ut cesserit vel tempori, vel rem

246쪽

11x Onsust v ATIONUM diis etiam convenientissimis. Argumento certet

evidenti, pervicaci, sacrae hujus fistulae, labi, auxilia medica tale, non solum infirma, sed ausim dicere, nulla. CAPUT XXV.Coxae dolor abscessu sanatus.

IXox generosi alicujus equitis, depositura

a partu, praegnationis reliquias, excrevit duntaxat, purum putum sanguinem , eumque tam copiosum, ut infirmatis viribus, & exhausto impense calido innato, tantam inde imbecillitatem contraxerint artus , genio suo fraudati: ut nequiverint a se depellere destillationes, quas nimis quam frequenter , ipsis transsmitteret refrigeratum Cerebrum.

Sed prae caeteris infestabatur summopere Co car quam trium mensium curiculo, tam miserabiliter excamificavit acerbissimus dolor: ut aliquando Coacta sit, totos quadraginta dies, eidem incumbere loco. Neque Vellatum unguem inde recedere : quin protinus deficeret anima: distraherentur nervi: &obrigeret, instar alicujus stipitis, corpus uni

versum.

Ac proinde cubandum fuit assiduo, in latus obsessum: & quidem tam strici e ; ut nunquam licuerit illi supponere culcitram plumeam: nemdum cubile permutare: vel tamisper insidere.

247쪽

Mu DICARUM LIB. III. 223 sedili molliori. Exorto interim, ex adstrictis.simo hoc decubitu, tam ardente pruritu, Circa coxae articulum: ut ipsa inde vereretur, non tam gangraenam, quam omnimodam, depresiae partis, corruptionem. Paruit tamen necessitati ; &cessit, licet invita, dolori inexorabili. Cujus crudelem Cruciatum , ubi ne tantulum quidem imminutum irent etiam valentissima remedia ; tulit tandem suppetias Deus , expulso immedicabili hoc dolore, per insignem femoris abscessum. In quo tantum puris fuit collectum: ut inde, primo eruptionis die, profluxerint ultra decem

vascula.

Quibus aliquoties deinceps repletis, . habuit ipsa tandem tolerabilius, & devicto malo, taedii plenissimo, recuperavit iterum corpus habilissimum. Quod licet macies ita labefactaverat, ut piguerit vel loqui, vel se movere; peperit tamen ipsa postmodum gemellos; vivens non minu Prospere, quam unquam ante inflictum infortunium . . Vere itaque Galenus, ex Hippo-

Crate , actitos morbos Ut per eXCretionem, nc

longos judicari per abscessum. Prog. lib. II

Sed viderint hic eruditi, utrum Q co T. significent Hippocrati, vel hunc affectum, vel ejus caussam, vel utrumque. Galenus certe comm . in lib. v I. epid. sech. v. aph. XXVI. dimoit clare. Κεδα τμ Hippocrati esse diutumas

248쪽

xet onsenu AT io uox ,. defluxiones in articulos 8, & praecipue in cri-- Xam. Idemque ferme Hesychius, Erotianus si & alii Cum quibus etiam facere videtur ipsus

Hippocrates, asserens loco, Commemorato,

Quod interpretatur HieronymUs I Her ,,curialis, influxionibus ad coxam : venaS retros,aureS secato. quo impediatur scilicet fluxus si ad coxam tendens IN am ad ipsum morbum, Coxae jam infixum, parum profecto faceret sanguis, pone aures, emisius. Quem etiam, ejus ergo, a nemine sua aetate, id loci, detractum affirmat GalenuS. At libro de aere. locis, & aquis legimus eX-

,, Ab equitatione apprehendunt illos Mδμαra rs,nimirum semper propendentibuS,CX eqUiS,CO-,,rum Cruribus. Ubi x δμrema significant vel ,,destillationem : vel morbum inde ortum. Verum, libro de locis in homine, indicat eadem haec vox, ipsum morbum a destillatione inductnm. Neque tamen propterea Verum coxae dolorem. quo illic loci evidentissim8 separatur. Quasi significans quidem si milem, si sed nequaquam eundem assectum. Aese proinde addit fatis considerate. ρb g. ολ γορ

-πocvrvetini. Id est, si parum fluxerit, producit

249쪽

noi C ARUM LIB. III. 11; dolorem ischiadicum;& sive diutur- num articulorum dolorem, ubi fluere desiit. Sed sussiciat nobis, monstrasse hunc fontem sitientibus,aperiant eum latius, quibus plus otii. CAPUT XXVI. Coxa ferramen to exust .

Jacobus Vincus, Legatus, id temporis,

Principis Lansbergit, collapsus in similem

coxae dolorem, nihil non molitus fuit, quo evaderet hunc cruciatum. Sed remediis parum, aut nihil proficientibus, neque affulgente ulla sanitatis spe, ullove, salutaris abscesius, indicio:

decrevit vehementi morbo succurrere remedio aeque vehementi & mature devenire ad ferramenta Candentia, Ceu ultimum, inveterinti morbi, remedium. Vide Hippocratem, lib.

v I aph. LX. Et Celsum l. Iv. cap. XXo.

Fecitque animosius hic Juvenis, chirurgo Co piam adurendi, non tam cutem coxae impositam , quam eXulcerandi eodem ferro Carnem , ad ipsium usque os. Satagens hac ratione, elicere materiam delitescentem , sub membranaosii circumdata. Cui operi operam satis rigide dante chirurgo, dici vi N potest, qua fortitudine, vel potius animi patientia, pertulerit hic aeger candens hocce ferramentum: non Cursim, sed lenta manu, femori identidem imo positum.

250쪽

a26 Ons ERvATIONUM Quae inusitata crudelitas , perterruit ma gis ferme Medicos, quam ipsum aegrum. Cui stabat sententia, quidvis potius semel perpeti ;quam perpetim torqueri, a tam immani carnifice. A quo tamen ipsum, ex toto, Vendicavit crudelis haec medicina. Non quidem per dolorem; qui, per se, dolorem non tollit, velut distincte docet Galenus, lib. VI. epid. Comm. o. seeh. IX. Sed per perenne, profundi ulceris, profluvium. Quod sane tamdiu servavit,

donec evacuata omni materia, fuerit retra omnem recidivae metum.

CAPUT XXVII. Vulnus spinalis medulle. Ulnera lethalia dividuntur bifariam: qUM

dam occidunt semper: quaedam vero fremquenter. Prout vel penitius descendunt, vel gravioribus implicantur affectibus. Priori speciei adnumerat Celsus, vulnus spinalis medula M. Cujus periculum propterea proposituru , ,sesserit: Servari non posse, cui spinae medulla Dpercussa est.

Filius Lamberti Erpenti, ictus pugione, in

spinae medulla, concidit repente in terram Cum alvi, ac vesicae excretionibus ita impeditis: ut nihil inde redderetur, nisi elicitum, a vehementissimis catharticis. A quibus tamen paulo

Post, ue tantulum quidem movebantur lim

SEARCH

MENU NAVIGATION