Nicolai Tulpii Amstelodensis exconsulis Observationes medicæ

발행: 1716년

분량: 421페이지

출처: archive.org

분류: 생리 & 의학

91쪽

M E D ic ARUM LIB. I. 63 non inutile: quam convenienter iterum ab eo liberari. Capuae XXXV. Respiratio per cures.LAtitant in ore humano, duo augusti ductus; adscendentes Utrimque, ad latera maxillae versus aures,inter processum mastoideum, ac stiliformem, supra glandulam superiorem juxta gulae principium positam s quarum ingemnito aeri ut advehunt pabulum et DC Concedunt interdum exitum per aures, spiritui ; ob gutturis angustiam, alias hominem certo suffocaturo. Uti id bis a nobis observatum, in illa respiratione, quae non trahitur , nisi recta cervi-

losissimi morbi, suffocation equidem vidi duos aegros liberatos : effuso spiritu, per vias jam

commemorataS.

Quod auxilii genus, forte quoque animadvertit olim Alcmaeon Crotoniates et assierem propterea, Capras auribus spirare. Non quod crederet, illis omne spirandi ossicium, esse ab auribus: sed quod notaverit nonnunquam, haCvia, non leve levamentum accedere pulmonimbus , a spiritus dissicultate oppressis Docet utique haec ipsa via: cur surdi acutius audiant, aperto, quam occluso ore. Adicendit quippe per illam, cum aere, etiam sonus: im E et v

92쪽

68 OnsgnvATIONUM veniens interdum aurem, intus non tantum laesam , quantum videtur indicare externa surditas. Quibus addo, per hos ipsos ductus, offendi interdum, non parum illorum aures: quoSplus aequo infirmavit lues venerea: quibus aures subinde adeo sunt tenerae: ut eas laedat non tantum aer frigidus: sed etiam qualis cunque strepitus, inaequalius per os, ad aures

transienS.

Quid quod hic quoque videre sit, cur surdos non minus recreent sternutamenta, quam medicamenta salivam ex ore elicientia. ne di- Cam eoS etiam gravius audire quibus hic ductus quocumque modo in ore obturatur, sive a palati tumore, sive a glandularum prope quas excurrit, incremento,a quo memini me in virgine ter amensi vidisse praeter surditatem,etiam obortum fuisse molestissimum auris tinnitum , ob retentos procul dubio vapores, per ductum hunc antea emissos. vis plura de hos auris meatu , adi Bartholomaeum Eustachium libro de inditus organo.CA P U T XXXVI. Mors a dente genuino.

Dolor dentium , quam parvi inexpertis, tam magni sit expertis : idemque & rideretur, & defletur. Quin imo, sunt qui credant , maximum hoc tormentum, semper esse

93쪽

MEDICARUM LIB. I. innoxium. Sed crede o medice eventibus: de videbis inde, non semel produci: vel inemendabilem faciei deformitatem , vel certam modi

tem,

Gosvino Hallio, medico Ams et redamensi, erupere tam moleste, dentes genuini: ut opus fuerit illorum eruptionem accelerare, incisis, scalpello, gingivis. Sed tantum abfuit, ut inde vel citius emerierint dentes vel placatus sit dolor : ut potius cuncta inde ruerint in pejus: excitatis, ab incisione, non modo febribus, ac vigiliis: sed etiam deliriis adeo esseris , ut dies noctesque prae furore, discurrerit per conci ve : antequam miserrimo dolori finem imposuerit morS.CAPUT XXXVII.

Ulcera palati. II cera palati occupant, vel os, vel carnem: priora ut sunt insanabilia F, sic curantUr aegerrime posteriora. Vidimus id evidentissime , in Pistore Alberto: cui amplissimum Carnis ulcus , in palato, ubi sanasset chirurgus: credidit illico, homo gloriosius, quaecunque palati ulchra, etiam Cum ossis carie, feliciter labi cessura. Sed observata, minus distincte, dispari, horum ulcerum, natura; eXciit non semel spe sua i, neque tetigit perpetuo, ad quem collimabat, scopum.

94쪽

io Ons ERvATIONUM Quod enim ulcus, in mulauiis palati sana tur: id manet immedicabile, in osse. Ac proinde haud mirum, si in parte declivi, ac semper madida operam luserit: licet uteretur remediiS, alias satis ingeniosis: aqua videlicet sublimati :infracta cum lyriapo rosa Ceo. Qua, vitiatis ossibus, admota, erupit ilico ex illis albicans quaedam spuma; qua aliquoties detersa, separavit deinde partes cariosas , per oleum Cinamomi, mixtum cum oleo sublimati. Quo remedio equidem in segregandis celeriter ossibus, nec Vidi , nec legi, quicquam Conveni CratiuS. Nequiit tamen, vel carnem inducere, dissitis, ulceris, oris , Vel eX vitiato osse, tantum calli, elicere: ut obturaret commode amplum foraminis hiatum. Sed necesse habuit, tandem confugere, ad argenteam illam laminam; quam ejuscemodi ulceribus, cum adnexa spongii, jubent imponi, quotquot de re chirurgica, scripsere, auctor .

C A P u T XXXVIII Prolapsus palati.

Actenus quidem, vel omnino praeteritus, vel levi saltem brachio, percursus fuit, a medicis, prolapsus palati . Vitium tamen non minus grave quam rarum. Cujus origo est, adestillatione humoris, deprimente usque eo,

musculos sub finem palati sitos: ut prae pondere h

95쪽

MRDICARUM LIB. I. Tadere, prolapsi, praecludant viam spiritui, cum per os, tum per nares emptum. Quae angustia, necessario pessimdat hominem, nisi dictum, ac factum scalpello tumorem pertuderis: evacuatoque humore illic concluso, aperueris Confestim viam, accedenti, ac recedenti spiritui ne cessariam Vidi equidem tumorem hunc, in palato, adeo celeri, ac pernici cursu, aliquando oortum: ut vix licuerit cogitare, de gargarismate : nedum de aliis auxiliis , praeterquam de sola scalpelli incisione: qua dextre, & festinanter, id temporis, instituta, vidimus non modo effluxisse inde, pluribmum aquae: sed detumescente palato, protinus ad se rediisse, hominem extinctioni jam

CAPUT XXXIX. Vox a febre, interceri . MAIum Hippocrati est, in febribus, obmutescere. Sed silentium hoc vocat, veIάψωνίαν, Vel άμαρδίαν. posteriore autem Verbo, intelligit, impedimentum sermonis, ortum: cum a resolutione, instrumentorum voci inse vientium; tum ab eorundem exsiccatione. Resolutio vero, ut fit, a destillante pituita: sic exsiccatio, a calore febrili: arefaciente interiorem laryngis rimam. Quod vitium judicatur quidem grave , sed non certo exitiale.

96쪽

IT OBSERvATIONUM. At X pruriis significat ipsi, privationem vocis r inductam: vel a graviore cerebri morbo ; vel ab omnimoda spirituum dissipatione. Quam speciem propterea, pluris faciunt medici: ut pote Cum majore periculo conjunctam . Vultis utriusque discrimen *- oec exemplum dambunt , gravissima apoplexia; & funesta illa virium resolutio: quae in febribus continuis, privat hominem, non minus vita, quam voce. At Areu Jtarum proponet perspicue, quae hic intexitur , historia. Puerulus biennis , obsessus a febre conti-

nua , incidit repente in xyαueb lxv , sive eam vomcis interceptionem: quam infert , partim humor a cerebro uberius destillans ei partim vero, calor febrilis , exsiccans tantopere, inte-xiorem laryngis rimam ; verum Voci S organum rut nequiverit amplius voces formare. Musculos autem laryngis , utique nervos vocales , sic

fuisse affectos; docebant evidenter, hinc fe-hres intensae: illinc vero,praeter sputa frequentia,tussis permanens E, & assidua faucium irritatio. Quibus ab arte debellatis, cessit actutum, pertinax hoc si1lentium : quod ultra diem quartum decimum, vocem ipsi integre sup-ipresserat.

97쪽

CAPUT XL, Idem silentium , ct sit ita. Lisse Germanae, destillabat quotannis, tam frequens humor, a capite, in nervos voces destinatos: ut propter eorum impedimentum, obmutesceret subinde, non aliquot dies, verum integros interdum menses. Non quidem semper, sine aliquo vulvae vitio : sed inhaerente plerumque, potissima silentii causia, in humore , musculos laryngis, plus aequo, resol

vente.

Fuit quippe is, huic puellae, adeo frequens:

ut sputa inde prodeuntia, replerent cottidie, aliquot pelves. Quo cursu deinceps, vel sponte, vel arte impedito, Contrahebantur illico . non tantum omnes nervi: sed stuppressa voce , obmurmurantibus intestinis, & interrupta spiritus libertate, sequebatur protinUS , tam Vehemmens cordis palpitatio: ac si ipsa aetratuur, pesssum ivisset. Cujus angustiae evitandae ergo, monebatur semper, serio abstinere ab omni sermone , licet interdum forte potuisset eloqui. Siquidem enim, vel minimum fiatageret proserre Verbum , contremiscere ilico omnes artus , concitari abdomen: peturbari spiritus ; imo trahi in consensum, pleraque omnia membra, quibus sur-

98쪽

OusERvATIONUM. dispergunt latissime, non tantum per pectus ;verum per omnia abdominis viscera Habuit quidem,interea temporis, haec aegra satis exactam sui rationem, neque intermisit unquam, vel decoctum sar parillae, vel pulveres capiti impositos ; vel ulcera artibus inusta ;nedum Catapotia, dejectionis causa, data. Sed ea fuit cum viscerum inbecillitas ; tum nervorum laxitas: ut facile iterum impegerit, in eundem lapidem : raroque transegerit integrum annum: quin inciderit aliquoties vel in graves

nervorum contractiones , vel in commemoratam vocis suppressionem

CAPUT XLI. Mutus laqueus Joannes cui muti cognomen imposuit infortunium) petiturus Italiam, incidit in pyratas Turcicos quorum religioni nomen dare, quum renueret , adnixi fuere homines seroces, Iinguam , propterea radicitus ipsi evellere: sed per plagam , ex vulgi sententia , sub mento inflictam . Verum ea crudelitate, minUS ex Volo, ipsis succedente, detruncarunt ipsi deincepS,totam illam partem, qua lingua homini volubilis est , eaque adempta, privarum Juvenem omni

Qua tres amplius annos ubi caruissetri evenit sorte, ut intempesta nocte,admodum percelle

99쪽

MRDICARUM LIB. I. yyretur, ab inopinato fulgure: cujus pernicissimum lumen, Callitus immissium, perstrinxit usque eo, pavidum ipsius animum: ut inde ipsi, non secus ac olim Croesi filio,dissolveretur violenter, tenax illud vinculum, quod ipsum sermonis usu, hactenus priVaVerat.

Quem tamen, ubi vidit sibi restitutum , vix credidit sibi ipse loquenti; nedum ipsi alii Commovit quippe haec inexsipestilla ipsius

VOX, usque eo totam familiam: ut inde protinus abortierit, juvencula, ipsi cohabitans. Quo rumore latius, deinceps sese diffundente, ivimus dc nos tandem Nesopum, modicum Hollandiae oppidum: spectitium Coram , insolitae hujus rei novitatem: fama Certe sua, nequaquam inferiorem. Qui enim integrum triennium Obmutuerat, ob mutilatam mediam linguae partem; eum audivimus, Cum eodem vitio, non tantum distincte loquentem: sed etiam accurate pronianciantem, quascunque literas Consonantes: quarum tamen enunciationem, solius linguae apici, at tribuunt sagaciores naturae indagatoreS. Sermo quippe non formatur sine motu: nec Consonantes literarisine linguae apice. Quatenus

enim lingua volubilis, eatenus distinguit vocem , in verba: & prout allidit, vel ad dentes, vel ad palatum, aut labia: pro eo, Creditur etiam eruditis, discernere vocabula; & modulari concinne sermonis sonum.

100쪽

Ac proinde haud mirum, laesa tam evidenter lingua, Senuino, dearticulatae vocis, instrvi mento, laesam utique fuisse, & ipsam vocem: sed eandem, post triennii obmutescentiam, manente i ingua, perinde mutilata, integre ipsi nihilominus redi isse : id sane excedit omnium leruditortam captum: potuit quippe non modo, expedite clamare, (id enim & aliis integrum fuit, post abscissum, resolutam, vel iligatam linguam) sed distinxit quoque per-

spicue , vocem in Vocabula et oc eloquutus fuit omnia admodum articulate.

Sed ut explicem me clarius, quoad repagumlum, a fulgure disruptum: asseveravit mihi candide, se protinus a fulgure, percepisse majorem motum,in musculis lingua: Quasi sublato jam, inaequali illo coalitu, quem sub mento reliquerat , vulnus ibidem a pyratis rudi ter sanatum, Verum deglutitio (cui non minuS, quam elocutioni inservit lingua mansit ipsi perinde impedita: adeo ut ingenue conquestus sit, ne tantulum, quidem alimenti, etiam tum temporis transmittere gulam: nisi id in eam in- truderet, Violento, digitorum suorum, adminiculo. Vide Evagrium histor. Ecclesia lib. IV. Cap. XIV. & B. Gregorium lib. III. Dialog. CaP. XXXV.

SEARCH

MENU NAVIGATION