장음표시 사용
21쪽
te qui tuascripta legerunt,cs nihilominussatis tibi anitatissis peresse adpersuadenaeumpsero, te in culpa non fuisse, sed tuam
virtutem non agnitam ut oportebat, O denegata tibi essesta dia in tuis consiliis. In quo video tuae ambitionis eristi qu niam qui visurisunt tu cripta udicabunt, ex eo quod in lucem taedis ante duodecim annos, te jam reperi se ab eo tempore id omne quod huc, que a leprodiit O quod tibi superes inveniem
dum quoad Phasi cam, minus dissicile esse eo quo am explica irita utpotuisse exinde nobis tradere quicqui expectaripotest aratiocinatione humana quoad medicinam ct alios usus hujus et, laesi commoditatem habuisse experimenta adidrequisit acien- quinimoproculdubio eorum jam magnam te reperi separtem, si jussam indignationem ex ingrato hominum animo te impedivisse, quominus inventa tua cum illis communicares. Atque sic putas, te deinceps quiescendo tantum posse acquirere celebritatis,aesi multum laborares imo forte aliquid amplius, cum utplurismum bonum quod possid tu minoris fiat eo quod optatum aut amissum demeratur sed tibi volo eripere hanc rationem famaea que merito consequendae. Et quamvis non dubitem, tescire
quid'c' u ui et si voluisses vari publico volo tamen hic
ista describere, imo curabo hanc pisolam imprimi ne ignoram tiampraetexerepossis, aut te per hocsaeculum excusare, si in serum nobissatisfacere neglexeris. Scias igitur velim,nens i-cere ut aliquid a pullico consequaris, id verbulo et obiter inpraefationem, am librisubindica se,non dicendo expressea id ex ptareo expecZare, nec explicanda ratione quaprobarepossuntnen solum ei mereri edetiam maxime Reipublicae interesse ut tibi concedatur,d inde maximam uinitatem expec ari si re. Ita vulgo obtinet,omnes qui stibi imaginantur e aliquidet atrare tantum ideo repitum excitare, es tanta cum importunitate petere quo pertendunt, ac tantum romittere ultra id quo possunt, ut cum uis non liquitur de senis mouisse, O nihils eu quam tu, nec quidpiam fi enterpromittit , quodcunque docu
22쪽
mentum aliunde eis uarum virium nulta ejus habeatur ratio, nec de si cogitetur. Forte dices, indolem tuam te ad aliqui etendum non ferre, nec adloquendum de te ipse magnifice, ilia alterum videtur ab ectiorem animum notare, alterum superbiorem seu ertendo, hanc indolem esse corrigendam, ceu natam otius ex errore Simbecillitate quam ex honesopudores modestia Nam quodattinetpetitiones istam solarum pudere debet quae ex propria manant indigentia, O pudeo uni a quibus nefas es aliquid ex
gere. Sed tantum abes ut earum studere oporteat, quise tendunt ad utilitatem S emolumentum eorum adquo uiat,ut e contrario gloria inde quaeripossit praesertim ubi am im ea data tquae pretios erant quod et itur Magnifice vero loqui est Es, tum demum superbia es admodum ridicula ct carpenda, cum eum se ipsos a jactat ramo vanita es contemnenda, etiam
cum vera Eicuntur, ubi eri entationem adsit, usi ad quemquam inde redeunte emolumento sed cum ita talia sunt,ut aliorum intersit ea scire, certum est taceri nonpo se ni per humilitatem vitiosam, quaesecies es ignavia ct imbeci itatis Muratum autem interesipublici, et Oraemoneri de iis quae in seientio repericli, ut inde judicans quid in illis adhuc ossis reperire, inc,
tetur ad domne conferendum quodpoterit, ut te juvet, tamquam ad opus esu scopus es commune bonum omnium hominum. Et ea quae jam de si nimirum veritates magni momemti quas explicuisti in tui criptu, incomparabiliterpretioso rant quicquidposses ad eam rem etere. Dicere quoque potes tua operasatis qui nec opus esse ut a das promi a Vac otio quae cumsint ordinaria circumforaneis Oae fiatoribus qui decipere volunt, dentur honeso qui olam raritate ectatur erum non idcirco in
enae, quo res quas dicunt ut magnae s bonae ed tantum quod a aestit,nec ei probare ossint. Cum GD, 3pertendo te debere aere dicere, tam veronto tam evidenter probaraperscripta
23쪽
AD D. CARTESIUM.tta tu i ut omnes ecori regulae tibi permutant de istis enter si,
qui ct ex charitate ad id tenearis,quoniam aliorum interes avnire. Et si enim tua scripta alis loquantur effectu eorum qui ea examinant diligenter, es intelligere possunt,attamen id non suf
ficit a scopum quem tibi velimpropostum esse quoniam guli
ea legere nequeunt necfacile vacare ii qui rempublicam admin, strant. Evenit forte ut qui ea legerint apud ipsos de illis quandoque meminerint e verum quicquid illis dicatur,cumflant te paratiumstrepitum de te excitare es nimias sita modesta qua emper serva i,cum de te ipso loqueris,indefit ut animum adilta noumultum refectant. Imo uiasve apud leto adhibentur sermones exquisiti sim a laudandos eos qui nonnis valde mediocressunt, letam causam habent sumendi latae immensis, quae tibi deferuntur ab icis qui te norunt, pro veritatibus admodum certis recontrario cum quis de se loquitur, O miranda es extraordinarias tribuit,auaetur attentiuspraesertims irsit praeclaro loco natus cst quem scitur non ejus esse indolis uigenti ut ortam agat. Et quoniam se ridiculum raberetsi tali occasione sepers, Acis loquutionibu uteretur, ejus verbasumuntur uti ant, O qui ea credere nolunt, saltem feruntur sua vel curistate elaemulatione ad examinandum an vera ut Idcirco cum certi sumumst, rapublici intersit stire, nucum unquampraeter te extitisse in mundo cujus salte creta habeamus qui retexerit era Princiola,c cognoveri rima cacu omnium quae in natura producuntur; Elpo quam am reddideris rationem ex his Principiis omnium qua apparent,o observantur frequentius in mun- flammodo egere te observationibus sectatioribus ad reperiendum eodem modo rationes omnium quae hominibus in hac ita
lilia essepti unt,d ita nasi puppeditandam perfectissimam not,
iam naturae omnium mineralium,uirtutum omniumplantarum,
proprietatum animalium, O ingenere omnium quae inservire
possunt Medicinae ct aliis artibus Et denique, cum haeo , vationes novo sint omnesfieri bre: sino tempore absque ma A
24쪽
N D sumptibus, debere omnespopulos terrae eo colet mare, Salacriter conferre, tanquam in remsummi in orbe momenti, O quae ad
omnes ex assesectat id, inquam, cum certissimumst, Spossit satis probari ex scripti qm jam dipis evulgasti, debere id tam
clare dicere, promulgare tauta cum cura, et tam expresse edicere in omni G titulis tuorum librorum, ut deinceps nemoposcet dari qui id nesciretis ad minimum primo intuitu impeggeres multosa examinandum quid deicosiit, O, quo in id diligentius incumberent, si attentiis legerent tua scripta, eo e Identius cognosterent, te de rebis falsisgloriatum nonfuisse. Praesertim tria sunt quae optarim recie omnitus inculcares. Primum, infinita reperienda resare in P sica, quae admodum utilia vitae esse possunt. Secmidum, non me causa inventionemum rerum a te expectandam esse. Tertium te eo plura reperire posse quo majorem commoditatem multorum experimentorum habiturm es Refert Aominespraemoneri deprimo, quia maxima pars eorum non utat aliqui posse in scientiis reperiri ut, Am eo quoda antiquis repertumsui: imo quia lures non comcipiunt quid i P sca,vel cui rei inservirepo sit. Faciet autem esprobare, nimiam reverentiam qua ducimur erga antiquitatem, ju modi errorem esse qui multum, it scientiarum incredimento riam videmus,populos rudes Americae, es plurimos quoque alios qui habitant in regionibis mimis remotis, multostauciores commoditates ad vitam habere quam nos e sunt tamen originis aeque antiquae, si quepossuntprofiteri se acquiescere in sapientia suorum Patrum, nec credere, quenquampo se aliquid melius docere eo quod jam notum es fac um ui ab aera interse. Estque haec opinio adeo damno ,ut donec exuatur,certum sit,nu
iam novam cognitionem osse acquiri diuin experienti consat, populos qui ea maxime imbutissent, eo ipse rudiores Signoranti res permansisse Et quia adhu atisfrequem internos si scit probando, nondum nos omnia scire quae stire sumus. uiae iam clara admodum probari potes ex plurimis inventionibis
25쪽
An M. CARTESIUM. utilissimis,u unti uinxi is nauticae,ars imprimenae tuli Ut, O, smilia, qua nonnis ultimissaeculis reperta fuere, quamet is videantur jamstisfacilia iis qui ea norunt. Verum nihil es in
quo magis eluceat necessitas acquirendi novas notiones, quam in eo quod Medicinamsectat. Eis enim non dubitetur, Deum in-Fruxisse hanc terram omnibus,sim quae necessar sunt hominibus ad se in i a conservando sano es vegetos usque ad extremamsenec am nihil est optabilius in mundo cognitisne harum rerum adeo ut olim fueri praecipuumstudium Regum c sapientum Experientia tamen demonstrat, nos ab I a tota adhue ita remotos esse, ut saepe lecta affigamur aret is morbi quos pientiores Meaeci cognoscere nonpo sunt, quo que nihil ultu quam exas erantsuis remediis, cum eos depecere conantur. In quo desecta, hiis ipsorum es necessitas ejus crficienda tam evidenter apparet, iis qui non concipiunt quid si Phrsica sufficiat dicere eam esse scientiam quae Acere ebet rationem cognoscenta adeo exaconaturam hominis, di omnium qua Es e repossunt in alim tum aut remeaeum, ut per eam facilem, et omnia morborumgenera declinare. Nam ut taceam ejus alios, olus fati magni momenties, a cἷligando repraetores,utfaveant constitii, iri
qui a probavit per ea quae reperit, non frustra ab eo eda esse qua ad me henienda resant in hac scientia. Verumpraecipuesciri refert, te ita de fit aprcs se a id necesse eram im aliquam iί facias, et expeltas miam Iam modestiam quae te impediti huc, que de eo de alii dicere id
quo teneris. Nolo idcirco te committere cum Doctis huju saeculi. A sero que eorum quibus icit,nomen tribuitur, c t sinoae sunt omnes siet qui colunt quit vulgo vocamus litter. humaniore , omnes Iuriscan ulti, non steria idquod te dicere elim; ut nec
ad Theologos aut redicos, quatenus et Phil ophi. Nam
Theologia nuco modo pen et a Physica, nec etiam Isi Icin. eo modo quo hodie exercetur De Laribus d Prudentionsus inulta arte netis ussicus equi regulis aut Ni mala quae longa experiena tin
26쪽
lia docuit nec adeo parvifaciunt vitam hominum, undent judiciassa, a quib-epe illa pendet,super ratiocinationes incerta Phil ophiae scholasica Soli ergo resant Phil ophita inter
quos omnes quis iunt am tuisunt,et tabuntur cum idebunt te ita producere Veritatem,ut eam opprimere nequeat malignitasPaedagogorum adeoquesu demum Padagogipoterunt essendi ex eo quod dicIurus es. Sed cum contemnantur si ludibrio habeantur ab honestioribm, non multum debes curare ut Diplaceas.
Adde quod am fama tua eos tibi reddidit adeo infestos, ut magis esse non, sint Elpro eo quo modesta tua efficit ut am quidam
ex iis non vereantur te impetere, non dubito qui te tantum commendare a potes si teneris, adeo depressos eos sub te videres, ut nullus foret quem id aggredi nonpuderet. Nihil igitur ideo quod te morari debeat, quominus in lucem edis quicquia judicaveruptis tuis consilis inservire; si nihil eo utilius mihi idetur quam de Oam scrip si in epipola ad R. P. Dinetum, quam curacli imprimi antes tennium dum Pro Dincialis esuitarum in Galba esset. Non ibi, ebas, quendo de Speciminibus quae in lucem edideras quinque aut ex annis ante, unam a tit alteram, sed plus sexcentas quaestiones explicui, quae sica nullo ante me fuerant explicataeum quamvis multi hactenus mea scripta transversis oculis inspexerint, modisque omnibus refutare conati sint , nemo tamen, quod sciam, quicquam non verum potuit in iis repetrire Fiat enumeratio qua
stionum omnium quae in tot taculis, quibus aliae Philosophiae viguerunt, ipsarum ope solutae sunt, forte nec tam multae nec tam illustres invenientur. Quinimo profiteor, ne unius quidem quaestionis solutionem, ope principiorum Peripatetica Philosophiae peculiarium , datam unquam fuisse, quam non possim demonstrare si illegitimam infalsam Faat periculurnu proponantur , non qui dem omnes, neque enim operae pretium puto, multum temporis ea in re impendere, sed PFucae aliquae selectio
27쪽
An M. CARTESIUM. res, stabo promissis c. Sic invita omni tua modesis is eritatis te coegit, scribere, te, explicuisse in primis tuis Speciminibus , qua tamen vix aliud quam Dioptricam et Ieteora continent, plus quamsexcenta quaestiones Philosophicas qu.υ -- mo ante te tam olide explicarepotuerat. Et quamυisplurimi in- sexi sent tuascripta oculis malevolis, e quae isent omnia modia ea refutandi, ignorabas tamen ullam adhuc quicquam po-iui se in illis deprehendere quod non esset verum a uibus ad is, quod si quis voluerit gicatim enumerare quae tones, quae potu runt resolet per omnes aliosphilosophandi me es qui viguerunt ex quo Muiam est, forte nec tam multas nec tam notatu dignas apparituras a uinimo a cima , nunquam repertam fuisse ope principiorum peculiarium Philosophiae quae Ari oteli tribuitur creuissos hodie inscholis obtinet, legitimam alicujus quaesienus
lutionem. Et expresse provocas omnes qui eam docent, ut designent aliquam quam ita accurate res verint, ut nucum errorem in eorum solutione ostendere ' is. Haec autem cum cryta
fuissent ad Provincialem esuitarum, et iri lucem eae latant eptem annos se amplim, proculdubio qui amo capacioribus in Casio hoc corpore conati essent ira refuta re, nisi omnino era essent, aut is tempotuissent cum aliqua rationis eri militudine impugnari. Nam minora magnum excite strepitum, usu novit,famam tuam amode celebrem esse, adeo ipsorum referre tendicari quod docent, ut dicere nequeantse, neglexisse. Sed
omnes seu uisa norunt, nihil in Pl sc Scholastica esse quod nonfit dubium, nec nesciunt, in illis materiis dubium non alis afalso Asare quia cientia certa e se debet o demonstraticas
adeo ut mirari non debeant quod assi maveris P sicam Forum nullius quaesionis et eram soluti nem continere. Nihil enim aliud significat, ns quod non contineat Amon raetionem alicujus veritatis quam ignorant alii Etsi quis eorum examinaverit tu cripta ut ea refutet, e contrario reperit, ea nihil aliud continere quam demo rationes materiarum quae antea ignora
28쪽
EPISTOLAbantur ab omnibus. Idcirco prudentes cum to sapientes, non miror ipse tacere verum magis miror te nondum triumphas se de eorumsilentio, cum nihil magis exoptare queis, quo melim com tistii quida aliorum Physicis tua disset rasane refert,earum differentiam notari, ut imum de Philosephia judicium,quo te arumque faciunt qui rebuspraesun elicissime, non impediat qu miram tua pretium cognoscant. Nec enim ut plurimum dicani iis eo quod eventurum es, sex iis quae jam eveni se viderunt: et quia nunquam viderunt, aliumfructam ex Ni phi cho lastica ad publicum rediisse, quam quod reddideruplurimosi mine Paedagogos, imaginari novo sunt, meliorem ex tua ana in nisi si endatur, quod, cum haec omnino verissima, et alter apissimast,earum uiam necessario differre debeant Et revera maximum argumentum es quoprobetur usiam verntatem in esse Phasmescholasica, s observetur quo insitutastra docendas omnes inventiones vitae utiles, nusia tamen earum
es multa repertasserinisuccessu tempori prodierit ope si mrast iras solummodo fortuna si usu, auis eo ut scientia quicquam contulit, sola Mathes uit,ce unica ex omni scientiis humanis, in quehac enmpotuerunt reperiri quaedam veritates quae indubram revocari nequeunt Scio equidem, Philo hos eam
vel pari facere, Physicae sed quia fere omnes eam 'norant, oesa um est ramicam partem consituere, cum e contrario vera Physicastpars Matheseos, i pro iis nibi acerepotes. Sed certitudo quae magnita fuit in Mathesi, multum robe facit In ea n scientiatam certum este exceletere, in eo adeos peram invidiam, ut qui aegreferunt audes quae in te co eruntur ob alias sentias,fleant dicere te caeteros omnes in hac perare quo tibi concedentes laudem quae in dubium vocari nonpotest, eo minus calumnia susecvi sint, cum conantur tibi alias qua anim erra Et in eo quod de Geometria in lucem si si ob rem tum est, te ita determinare omnia a quae mens humana penetra-
29쪽
A D. CARTESIUM.ptari queunt, ut videaris totam messem coletegisse, cujus alii qui
ante escripserunt picas tantum legerant immaturas, O quipo tetenturi unt, nihil aliudquam ac legiumpotemur exercere, eas colet endo quo data opera ipsis reliqueris Adde quo ostem si exsolutione rompta e facili omnium quaestionum, uas r posuerant qui te tentare oluerunt, Methodum qua uteris in hune finem adeo infac bilem esse, ut ejus sub dio nunquam non reperi in quoad ea quae expendis,quicquid ab humana mente reperiri potes. Ab eoque ad certo erra eo um,tepo se Physicam adum heu perficeres scit proίes eam nihil aliud esse quam partem Matheseos. Id vero jam luculenter probasti in tori Principitae, cum explicando omnes qualitates ensibiles olum consideratum gnitu nilm,rium es motitus, osten istichunc mundum is , , qui totum objectam P sic nonnisi partem minimam c-rum corporum infinitorum continere, de quibus concipipotest, omnes corum proprietates aut qualitates in iis soli rebis ora e-re: cum ob rem Matheseos ea omnia compsecratu . Idem quoque probari potest experientia omnetum culcrum mamma enimas aevo multi fuerint sapientes qui operam nata ut in aestu tione P s 1 nonpotes dici,cum unquam in ea aliquid repe isse desper enis ad aliquam eram notitiam quoa naturam rerum corporearum Aper aliquo principium quo ad Mathesim non pertineat. Cum e contrario principiorum istius ope am reperata sint in ira miliet ima, nimirum fere quicqvi notum es in Apronomia, in hirurgia, ct in omnibus artibus Mechanicis; quibus si aliquid amplius inest quod non pertineat ad hanc scientiam ex nulta alia deductam est, se solummodo ex certi observationibus quarum verae causa ignorantur. duo expendere attente nemo potes, O nfateatur,per Mathe solam posse ades gnitionem verae P scaper eniri. Et quoniam non dubitatur te
in ista excelsere, nihilo D d a te circa hanc expectandum vinsit Attamen adhucscrupulis re at ex eo, quod omnes qui aliquam per Mathematica disciplina ama bi ceu set erunt,
30쪽
non ideo capaces identur aseiquid in P sica reperiendi cum etiam quidam ex illis minus percipiant ea quae de ii scrip si,quam qui nusiam antehac didicere scientiam. Verum ae resonderi potes, ets,qui animum aptiorem habent concipiendis veritatibus Mathematicis, faciliusprocul aubi tuam Physticam intelligant,
quoniam omnes ratiocinationes letius ex Mathesi depromptaesunt, non tamen semper evenire eosdem celebrari ceu doctiores in Mathes quia ad acquirendam eam famam opus es libros eorum per-l rare qui amae sita scientia scripsere quod maximapars non
facit, et saepe, qui eos evolvunt, cum conantur obtinere laboreo
sudio quod vi ingenii, consequi nequeunt,fatigant nimis suam
imaginationem, imo eam sint, se stimul acquirunt multa praejudicia qua ratione illis dissicilius est concipere veritates quas scribis, quam haberistro magnis Mathematicis, quod tampauci
hu scientias addicant,uis e sintsoli in magna aliqua regione. O quamvis quandoque etiam alii praeter ipsossint, magnum nihilominus prepitum excitant, quoniam arum illa quo ciunt magni illis consitit. Caeterum non est ficile concipere veritates quas alius reperit ad id fici mentem habere liberam omnibus fasspraejudiciis, eoque vel suam attentione atis applicare. Nec etiam alia difficile est quasdam reperire ab alius aratas, ut fecerunt olim Thales, Pythagoras, Archimedes, O nostrosculo Gilbertus,ae serus, Galliam, ervbus,d quidam alii Denique absque magno labore concipi potes corpm Philosophia minus
mon rusum, O nixum conjecturis tero similioribus, ico quod ex seriptis risotelis educituretquod etiamfactum fuit a quibusdam hoc seculo. Verum tale corpus Phil ophicum formare, quod non-nbi veritates contineat robata per demo rationes aeque claraso certas ac sunt veritate Mathematic res est adeo difficilis Orara, ut a quinquagintaieculis quibus mundus jamsetit, tu filus extiteris qui sendis scriptis tuis te idconficereposse. Aiscuicum Architectus posuit omnia fundamenta , ct eduxit praecipuo muros alicujus praegrandis aedificii, non dubitatur qui ad finem