장음표시 사용
31쪽
V D. CARTESIUM.finem optatum Umfluum deducerepossit, eo quodHeficillimum jam fecerit ita qui cum attentione legerint librum tuum de Principiis considerantes quomodo ibi posueri undamentatotius Philosophiae naturalis, O quanta snt consequentia veritatum quas ex illis deduxisti, dubitare non possunt quin Meth in illa qua uteris Uficiat, ut absolva reperire quicquid in P sic reperiri potest; quia ea qua jam explicuisi nimirum
naturam Magnetis, Ignis, acris, Aqua, Terra, ct omnium
quae in coelo apparent, non videntur ciliora iis qua iasue des rari possunt: Attamenta di debet , Architecto quantumvis in sua arte
perito impossibile esse a alvere afficium captum, desiluatur materia quae actiberi debet Pariliter licet perfecta sit tua Methodus, efficere non potest ut ultraprocedas inexplicatione causarum naturalium, nis halueris experimenta requisita ad determinandas earum effectam a uod Qtimum es ex tribus capitibus quae praecipue explicanda credo ; quoniam maxima pars iamnum non concipit quam n haec experimenta necessaria, aut quantis plus ad ita requirantur ram intra su missum consissentes , solosque suos libros consulentes, de natura isserere aggrediuntur, possunt equidem dicere quo modo re sent mutaum s Deus ipsis id iis mandae ii deae sei, id est a
sun demisere sinaeras qua aeque conveniant cum imbecilet tale mentis suae, ae admirabilis pulchrituta universi cum po-ientia infinita sui Auihoris, sed a que ingenio revera divino non sunt ex sim taetem fremare deam rerum, quae , haesiti quam Deus halio adeo crean M. Et licet tua M thota promittat quidquid ab ingenio humano expectaripotest, quoad inquisitionem veritatis inpientias, non tamen au tem divinandi post cetur, se solummodo deducendi ex quibus iam rebus aris omnes veritates quae ex illi deduci os ante hae res in Physica dura vi Iasu possunt esse quam experimenta. Imo eo quod haec experimenta sunt uti generum, quaedam faci-
32쪽
EPISTOLA Iia, O quae non aliunde pendent, quam ex refiexione ad ea
quae sonte sese sensibus osserunt, alia rariora es dissiciliora, ad quae absque aliquo sudio S impensis nonperveniture notari potes , te am inseruisse tui scriptis quicquidpotes deduci ex Dii experimentis facilibus et imo es ex rarioribus , quae ex libris haurire potui t. Nam praeterquam quodia leti explica inaturam omnium qualitatum quae movent sensis, s omnium corporum quae communiora sunt in hac terra, ut ignis, abis, aquae , O quorumdam aliorum reddidi i quoque rationemoremium quae observata huc usique fuerunt in caelis, omnium proprietatum magnetis, O plurimarum observationum Chymiae. Ita ut nusso modo plura a te expecIandas quoad Physicam, donec iura habueris experimenta quorum cauos sequirere posss. Nec miror quodisia non tentespropriis sumptibus. Scio enim, inquisitionem rerum minimarumplurimi consare Missis enim Alc misis, S aliis secretorum russatoribus, quissent omnia sua hoc mosio dilapidare audivi, solum magnetemptus quam quinquaginta mice coronatis consiti se Gilberto, quam isserit Oir solidissimi ingenii, ut o endit in eo quodprimus fuerit qui reperit praecipua proprietates hujus lapidis Vidi quoque In-sbaurationem magnam ct Novum Atlantem Canceletarii Haconis et qui mihi et idetur omnium qui ante te scripserunt sui se pirimus, qui habuit optimo cogitationes, quoad Metho-- , ibendam ad colophonem persectionis P sicae imponen
dum. Verum reditus annui duorum aut trium Regum toto ora
hepotentissimorum non mirerent exequendis omnibus quae ad desiderat. Et quamvis non putem, te tot experimentis egere, quo sibi imaginatur, quodpo sis multa si plere tum proprisi tertia, tum cognitione veritatum quas am reperisti attamen ubi concidero, numerum corporumpeculiarium quae examinanda tibi restant esse ere infinitum nullum ex iis es quod non habeat sat multas proprietates, unde queant fieri plurima explorationes, quibm impendi queat totum tempus es opus plu-
33쪽
plurium hominum Iuxta regulas tua Methodi opus esse expc di ut omnia quae inter sese quantam a cinitatem colunt, ad
eorum disserentia facilius explora uias, faciendas enumerationes certas tu quibus acquiescas Posse te hocpa mutiliter mi ut tot diversis experimentis, quot labore es in Uria multorum ingenio orum hominum suppeditari possent Et denique cos homines ingeniosos alere te non posse nisi magna pecuniae vi, eo quod si qui ingratuita oper. hic addicere te lent, eo minus in ierent tuis praeceptis , O nil nis tempulinuri iter terentat tibi occasionem raperent; si, inquam, si omnia considero acile concipio e volvere ae ne non posse quod carpsi in tuis Principiis, ides explicare 'eciatim omnia mineralia, plantas, animalia , O hominem eoAm modo quo jam explicuis omnia elementa terrae, et quicquid in coelis obstrυaturiis Republicas impetus ad id requisitora peditante es quoliberalius ceti tibisuppeditabuntur, tanto meliu poteris exequi tua desinata. uoniam autem haec eadem po sunt etiam facile ab unoquoque concipi, O tam vera sunt ut in dubium revocari nonpossest, non sit quin stea ita repraesentares, ut pervenirent ad notitiam eorum quibus Deus cum imperio in populos terrae dedit quoque munus omni conatu promovendi bonum publicum,
nullas ex illis foret qui non ve et multum conferre in consilia tam manifes utilia toti mundo. Et quamvis Galba noma, quae tua est Patria, s Status adeopotens, ut videatu olapo se tibi braeditare quae eo requiruntur,attamen quia a alias Gentes non minus haec eciant, confido, plurimas ex illissat generosas fore ut Patriae nostrae in hoc officio non cedant, Onu amrepertum iri tam barbainam qua letius reiparticeps esse nolit Verum si id omne quod hic scrip nonpotes efficere ut animi tu
stententiam mutes, te saltem enixe rogo ut digneris tractatum
tuum de Passionibus ad me mittere, O permittere ut impraemgam Praefationem cum qua imprimatur. Eam conabor ita coi fruere
34쪽
ut nihil contineat quodpossis improbare S adeo con- Oeniat opinioni omnium qui ingenio possent, O virtute praediti sunt, ut nus si futurm qui ubi eam legerit, non veniat in partem reli quo ferveo pro incremento scientiarum S ut
Datum Lutetia Parisiorum, Novembris, I 6 8.
O E. Inter injurias Sc exprobrationes quas reperio in prolixa epistola quam dignatus es ad me scribere, tam multa observo in ea pro me facientia, ut si eam typis mandares, ut scribis te velle facere, vererer ne quidam sibi imaginarentur, inter nos majorem esse consensum quam revera est, me rogasse ut illi insereres multa quae decorum non
sinebat a me ipso in publicum edi. Quare hic ad omnia sigillatim non respondebo Tibi solummodo duas suggeram rationes, quae ut judico te impedient quominus eam publices Prima est, me non putare consilium illud quod videris habuisse eam scribendo, posse succedere. Secunda , me nullatenus ejus esse indolis quam tibi fingis, nullaque me tactum iri indignatione, fastidio quod mihi auferat desiderium faciendi quicquid in me erit ut inse viam publico cui me multum debere profiteor, eo quod scripta quae Iam in lucem emisi fuerint a multis favorabiliter
35쪽
liter excepta Nec antehac tibi aliam ob causam denegavi quod de Passionibus scripseram, nisi ut non tenerere ostendere quibusdam aliis qui nullum ex illis emolumentum percepturi fuissent. Quoniam enim ea non alio sine composueram quam ut legerentura magno Principe, cujus ingenium adeo supra vulgus est, ut absque ullo labore concipiat quod videtur difficillimum nostris Doctoribus , id solum in illis susceperam explicandum quod novum esse arbitrabar. Et quo dictis fidem adhibeas, tibi polliceor, me revisurum denuo hoc idem scriptum Pa- thologicum, eique additurum quod judicavero necessarium ut intelligibilius reddatur, idque postea ad te missi rum, ut cum eo facias quod libuerit sum enim c.
36쪽
Tam diu expectare mefecissi tuum Tractatum de Passim bus, ut incipiam de eo deserare , mihique imaginari, te eum alios nenqn promistis nisi ut impedire quominus typis mandarem gram solam quam ad te antehac dederam. Etenim jam habeo causa usicandi, te moles laturum,s dematur tibi excusatio
quam praetexi ne Physicam tuamperficias Eam tamen auferre illa epiclo intendebam,quoniam ratio te qua protuli tales sunt, ut non putem, a quoquam legipo se, cui aliquatenus Virtus OHonor sunt inpretio, quin mecum incitetur ad optandum, ut o
tineas a publico quo requiritu adexperimenta quae tibinecessaria actu es Ferabam,ut facile incideret in manu quoruUdam, qui possent hoc votum ratum espicere , tum quod cum iis versentur qui de bonispublicis aluunt, tum etiam quod et quoque de dissatuant. Sic mihipollicebar, te vel in tum habiturum quod ageres. Novi enim,te ita generosum esse, ut redditurus setiam cum faenore quicquid eo modo tibi datum foret, si id te ab illa negligentia prorsus abducturum, cujus nonpossum nunc te reum non agere, et hoc rs Iulii 16 '.
37쪽
O M CN E, Plane extra culpam sum illius artificii quo me usum fuisse pertendis, ad impediendumne prolixa illa epistola quam ad me superiori anno dedisti promulgaretur. Non opus mihi fuit eo uti. Etsi enim nullatenus crediderim, eam posse sortiri eilectum quem tibi fingis , non adeo otio me mancipavi, ut nactus laboris quem subire tenerer in examine plurimorum cxperimentorum , si a publico commoditatem ea faciendi acceptilem , possit praevalere desiderio quo flagro memet ipsum instituendi, &inlucem aliquid emittendi quod sit utile reliquis hominibus. Nec tam bene me excusare possum ab illa negligentia quam mihi imponis Fateor enim, me plus temporis impendisse in revidendo tractatulo quem ad Te mitto, quam antehac in eo componendo licet nonnisi perpauca ei addiderim, inihil in stylo mutaverim; qui tam brevis simplex est, ut facile inde appareat, mihi propositum non fuisse explicare Passiones Oratorio more, imo ne quidem instar Philosophi moralis , sed solummodo ut decuit Physicum. Ita praesagit mihi animus, hunc trai tatum non magis prospera usurum fortuna quam alia mea scripta A quamvis forte ejus titulus plures invitet ad sui lectione in illis tamen solis qui dignabuntur eum cum cura examinare poterit satisfacere. Qualiscunque est, eum in manus tuas do dcc.
39쪽
Et ea occasione de tota hominis Natura.
eis Passi es resectusubjecti uiam semper esse
Actionem rejecta alterius. Ut L A in re magis apparet quam mancae de descientes sint quas a Veteribus habemus , Scientiae, quam in illis quae de Passionibus scripsere. Nam etsi talis haec sit materia ut ejus cognitio admodum curiose semper fuerit investigata, V primo obtuitu nimium operosa non videatur , eo quod unoquoque eas in se ipsi, sentiente, non opus sit ullam aliunde peti observationem ad naturam earum explorandam et Attamen ea quae de his docuere Veteres tam parvi momenti sunt, maxima ex parte tam parum probabilia , ut sperare non debeam , me ad veritatem rei perventurum, nisi plane ab iis quas institerunt viis recessero. Idcirco eo hic modo me oportebit scribere, acsi tractarem de materia quam nemo ante me attigisset. Et ut dicendi initium faciam , animadverto, id omne quod fit aut recenter accidit, generaliter a Philosophis appellari Passionem respectu subjecti cui accidit, hactionem respectu illius qui in causa est ut contingat. Ita ut quamvis Agens Tatiens sint saepenumero valde diversa , Actio, Passio tamen maneant una eademque res, quae haec duo habeat nomina ratione duorum diversorum subjectorum ad quae reserri potest.
40쪽
Ad cognoscendas Passiones Animae, ejus functiones a corpori unectionibus disinguenda esse.
Um etiam considero nos non animadvertere ullum subjectum da ri, quod in animam nostram agat magis immediate quam corpus cui juncta est, uer consequens cogitandum illud ipsum quod in ea Dassio vocatur, in hoc vulgo Aetionem esse ita ut nulla tutior detur via deveniendi in cognitionem nostrarum Passionum, quam si prius expendatur differentia quae est inter animam, corpus, ut cognoscatur utri unaquaeque functionum quae in nobis sunt sit attribuenda.
ualis regula eum in finem si sequenda
Ua in re non magna reperietur dissicultas, si animadvertatur id omne quod experimur esse in nobis, siquod videmus etiam posse inesse corporibus plane inanimatis, soli nostro corpori tribuendum esse; Et e contrario id omne quod nobis inest quod nullo modo concipimus posse alicui corpori convenire, nostrae animae tribui debere. ARTICULUS V. Caloremo motum membrorum, procedere a corpore, O cogitationes ab anima. II a quia non concipimus corpus ullo modo cogitare, merito credimus omnes species cogitationum quae nobis insunt pertinere ad animam. Et quia non dubitamus dari corpora in animataque sese movere possint in tot imo plures modo quam nostra, quae habeant tantum aut plus caloris squod experientia ostendit in flamma, quae sola habet multo plus caloris motus quam ullum ex nostris membris credere debemus omnem calorem inanes motus qui nobis insunt, quatenus non pendent a cogitatione solius esse corporis.