장음표시 사용
261쪽
222 DE BELLO GIL L. 3 i. Λmbiorix copias suas iudicione non conduxerit, quod proelio dimicandum ii oti existimarit, an tempore exclusus et repentino equitum ad Uentu prohibitus, quum reliquum exercitum Subsequi credoret, dubium est: sed certe, dimissis per agros nuticii S, sibi quemque consulere iussit: quorum pars in Α duentia in silvam, pars in continentes paludes pro
fugit; qui proximi Oceanum fuerunt, hi insulis sese
DC cultu verunt, quas aestus efficere consuerunt: multi,
ex suis finibus egressi, se suaque omnia alienissimis crediderunt. Cati volcus, rex dimidiae partis Eburonum, qui una cum Ambiorige consilium inierat, ne in te iam consectus, quum laborem aut helli aut sugne ferre non posset, omnibus precibus detestatus Amitiorigeni, qui eius consilii auctor suisset, taxo, cuius magna in Gallia Germaniaque copia est, seexata imavit.
32. Segni Condrusique, ex gente et numero Germanorum , qui sunt inter Eburones Trevirosque,
legatos ad Caesarem miserunt, Oratum, ne se in hosti uin numero duceret, neve omnium German rum, qui essent citra Rhenum, unam esse caussam
iudicaret: nihil se de bello co itavisse, nulla Ambiorigi auxilia misisse. Caesar, explorata re quae-
an te . exotastis. Vulgo addunt fieait, invitis eodd. inmissis. Praeimuitur Tulgo etiam. sed id lice Graecux, nec Cuisus, Dec codd. emn plures habe it, nec edd. volt. Betie er8 'Aruiixit Olid. nec ea res clam 1ieri potuit. Iuedit. tameu Posteriorρο -rvavit. rosimi cie anum. Sie boni eodd. ulgo taceam . Utrunutiae valet. CL Grotitie. ad Liv. 8. 32. Noxia institis. Alii ii, alii vi an insulis. Oi l. e codd. eluendavit in edit. PostEr. Catio letia - exanimarii. Hae periodus pulch Trime structa esta M. Ge. Proribus. imprecationibus: nam et liae sunt Preces . quibus iretit ira Deo. ut aliquem male Perant. v. l,lex μr es diras vocat I aestias Αni . t , iratas Horatius Satia, ε, M. Graecus vertit κωτασαις. tiain. V. Pliu. t ε. to aQ. Segni Cotta sique. Condru orti m Donaen hodieque in Leodiensi regione obtinet. Est et tu vicitata OP-
262쪽
stione captivorum, si qui ad eos Eburones ex fuga
convenissent, ad se ut reducerentur, imperavit: si ita secissent, fines eorum se violaturum negavit.
Tum copiis in tris partes distributis, inpedimenta omnium legionum Aduatucam contulit. Id castelli
nomen est. Hoc sere est in mediis Eburonum finibus, ubi Titurius atque Aurunculeius his mandi caussa consederant. Hunc quum reliquis rebus locum probabat, tum quod superioris anni munitiones in lograemanebant, ut militum laborem sublevaret. Pr aesidio
inpedimentis legionem XIIII reliquit, unam ex iis
tribus , quas proxime conscriptas ex Italia transduxerat. Ei legioni castrisque Q. Tullium Ciceronem pracsicit ducentosque equites adiri huit. 33. Partito exercitu, T. Labienum cum legioni-hus tribus ad Oceanum versus in eas partes, quae Menapios adtingunt, proficisci iubet: C. Trebonium cum pari legionum num Pro ad eam regionem, qu ne Aduatucis adiacet, depopulandam mittit: ipse cum
reliquis tribus ad flumen Scaldem, quod influit in
Aduatucam. Nomen id eas nicta Vatiaeam scribitur in eodd. et edd. vett. Iunctim id Valesius in Not. Gall. p. b66. quod inde alii volgo secuti. Displiaet hoe viro doeio I. C. H. qui in Niseeli.
Fullonitim in Hist. Leodiensi t.' . cap. 8. P. 17. vhi castellum, de quo agitur . in Casseuia prohe Wittemittim, Trai t im inter Mosae et Aquisgraninii figit. Convenit Atatim nometa Casaeuiae . dein filius in mediis Εhuronum finthus, quominx civitas propior Rhetari Mo nm inter et Rhenum itii hi tabat. Cf. 5, 29.ε. 35. Sie Aduatucia, de qua mentio a. 29. eis Mosam Atta fuit, C stellum, mi sive Adtiatneam sive ad dicas. perinde esse Puto, trans Mosam inter hune et Rhenum. Baxter in Gloss. antiit. Britanti.
P. 122. nomen explicare satagit atmtic as . ad sat ex undae.
ibid. Insin cap. 37 castellum diei
263쪽
Mosam, extremasque Arduennae partis ire constituit, quo cum paucis equitibus profectum Ambiorigem audiebat. Discedens, post diem septimum sesere Uersurum, Confirmat: quam ad diem ei legioni, quae in praesidio relinquebatur, is umentum deberi sciebat. Labienum Treboniumque hortatur, si reipublicae commodo sacere possint, ad eam diem
revertantur; ut, rursus communicato Consili O, cxploratisque hostium rationibus, aliud belli initium
Capere POSSOnt. 34. Erat, ut supra demonstravimus, manus Certa
nulla, non oppidum, non praesidium, quod Se armis dosenderet; sed omnis in partis dispersa multitudo. Ubi cuique aut vallis abdita, aut locus silvestris, aut palus inpedita, spem praesidii aut salutis aliquam Obserebat, consederat. Haec loca vicinitatibus
semiti, et Bitterus in hist. Gall. p. 86. de sendunt alteram lectionem, Sciatilem. ff. Aialc siil inor uin Scal. diae antiquae Plirte ni Scaldi in hra. ellium dextrorsiim TOI irim Uerfiti einiΝisse, Probabile videtur d'Λυ- villio. Post diem s*timum. Mil. inchoatum . sive, ut Ceuus, ad a. , quod valet ante diem sept. scit. linitum. tit Romani dice hant. videe. 35. CL Clericiis de arte erit. 2,
in Praesidio. Alii praesidio sine
Praepositione. suPra demonstr. U. eo P. 3 . M. manira certa nulla, quia, ut it,idem est. Ambiorix eMyia, uora CN, duxerat. sed paxsim Litere tu erat.
non o P. non praes d. Vulgo no Prues. non DAP. Delii distiliginiui Post destruleret emen lavit Oud. ex colla. Demum pro Ubi Miφιevlii male Nemritie. hcic enim di- aperisae multitudini noti e invetiit. aut lo s-- in invita. Ccici. Uisinisi Λudinae meninrauue: aut locis Destribus palus ivedita. Bene. 2 enor imn videtur in Eenere In cultuo stlMestris. Pro silMester. dixis e. II. Sed et Livius 27. 2 3. dixit tumultis sil estris. Hiec Meia nota. Ηiulea oratio est, quRe nec cum fit periori Hir viticulo aliquo cohaeret, nec cum iis, quae Fequuntur, quae illud que satis Apte coniungitur. Ergo Primo Prohiaec AcripAerim quae, et Veri , uuae iacia Uicin. erant nDia, posuerim Po, pulus ivedilia. Deinde ἐυω Mirini. talιbus nota Puto esse vel nota Pr Pter vicinitates, vel uota vicitiis aeccilis. M. Non video. piale re medium ista mutatio huie loeci ud- ferat. Sensus erit idem utroque modo. Uuia ea loca vicinitatibus erunt nota , tu quae se Tecit Pos sent, ubi Romani eousertini lac
dererit, colatra singuli ab hostilius facile oceidi poterati t. hinc tria unum diligentiam res require in Metouymia. Mirinitalis et aliis trita. V. Nepos Meth. io. Sallust. h. Catil. 3b. Suet. Λυς. 24. Cic. Unis.
264쪽
. , Lin. VI. CI P. 32-34. eiant nota, magna inque res diligentiam requirebat, non ira summa exercitus tuenda, nullum enim poterat universis ab perterrilis ac dispersis periculum accidere, sed in singulis militibus conservandis; qua olamen ex parte res ad salutem exemitus pertinebat. Nam et praedae cupiditas multos longius evocabat et silvae incertis occultis ille itineribus conseripsadire prohibebant. Si negotium consci stirpsemque hominum sceleratorum intersici vellet, dimittendast plures m n uis diducendique erant militos: si conlinere ad si ua manis,ulos vellet, ut instituta ratio et consuetudo sex prcitus Romani postulabat, locus ipse erat praesidio barbaris, neque ex occulto insi
diandi et dispersos circumveniendi singulis deprotaudacia. At in eiusmodi dissicultatibus, quantum
diligentia provideri poterat, providebatur; ut potius
in nocendo ali luid omitteretur, etsi omnium animi ad ulciscendum ardebant, quam cum aliquo militum detrimento noceretur. Caesar ad finitumas civitates nuncios dimittit, omnes ad se evocat spe praedae , ad diripiendos Eburones, ut potius in silvis Gallorum Uita, quam legionarius miles, periclitptur; simul ut, magna multitudine circumsusa, pro tali saein ore, stirpq ac nomen civitatis tollatur. Magnus undique
summa exemittis, uuiversus exer
citu . M. at nertetruis. Praem itionem ee Al. Ursi ii et meti phrasin Graeco Davi a Iam et Praedae - Prohibe nt. Baee omnia vertia sortasse ponenda uut post verbum consereandis. M. et sil a . Alit ae. At in elia m. Alii O. m. λ noeendo ali tuid omιttitur, qui im
non nocetur tantum et toties, quanthim et quoli ex rioceri potest. M. Omitteretiar. Alii praetermittem D . Periirile e t. ad .e e ocat. Si Aeodd. et ei ld. vett. Male raceutiores omiserri se. legionaritia 1m s. Alii Ie D tiario rram. Pro perutitetur vulgo peris sitaretur. nomen ei. itatis loliatur. Qui L .. Diim superstites fueristit. lii in
265쪽
35. Haec in omnibus Ebitroiuim partibus gerebantur, diesque ait petebat septimus, quem ad diem Caesar ad inpedimenta legionemque reverti constituerat. Hic, quantum in bello fortuna possit et quantos adserat casus, cognosci potuit. Dissipatis ac perterritis hostibus, ut demonstravimus, manus erat nulla, quae parvam modo caussam timoris adferret. Trans Rlienum ad Germanos pervenit fama, diripi Eburones, atque iit tro omnes ad praedam evocari. Cogunt equitum duo milia Sigambri, mi sunt proximi Rheno, a quibus receptos ex fuga Tenchtheros atque Usipetes supra docuimus: transeunt Rhenum navibus ratibusque, XXX milibus passuum infra eum locum , ubi pons erat perfectus praesidiumque ab Caesare relictum : primos Eburonum sines adeunt, multos ex fuga dispersos excipiunt, magno pecoris numero, Cuius Sunt cupidissimi barbari, potiuntur. Invitati praeda, longius procedunt: non hos palus, in bello latrociniisque natos, non Silvae morantur :quibus in locis sit Caesar, ex captivis quaerunt; prosectum longius reperiunt omnemque exercitum
discessisse cognoscunt. Atque unus ex captivis,pos, inquit, Hinc miscram ac tenuem secta mini Pra
dam , quibus licet sum esse fori alissimis ' Iribus
horis Ad Iucam Denire potestis: huc Omnes suras fomturiis exercitus Romanorum contulit, Praesidii tantum
est, ut ne murus quidem cingi ρOsSit, neque quisquam
reperti oonsitae. rat. CL cap. 33. M. Marma domιmus. Cf. 4, transeunt. Al. transeuntes. Perfectus. Ita reposui cum Oudendori 1υ tu ecl. postarior . - V. e. 23.
Alii initer feeius, liui videlicet Potis
Drltinritissimis. Alii fortunatissimos. Sed istud honi eodd.
Aduatuciam Menire potestis. Λlii Admitti m Meniri Potest. riuod Pro ivit Gre,nov. ad Liv. 8, 3έ. Fortunas contialit vid. eap. 32. M.
266쪽
egressi extra munitiones audeas. oblata spe, Germani, quum nacti erant praedam, in occulto relinquunt; ipsi Aduatucam contendunt, usi eodem duce, cuius haec indicio cognoverant. 36. Cicero, qui per omnes superiores dies praeceptis Caesaris summa diligentia milites in castris continuisset ac ne calonem quidem quemquam extra munitionem egredi passus esset, septimo die dissidens, de numero dierum Caesarem fidem servaturum, quod longius eum progressum audiebat, neque ulla de reditu eius fama adferebatur; simul eortam permotus vocibus, qui illius patientiam paene ob- Sessionem adpellabant, si quidem ex castris egredi non liceret; nullum eius inodi casum eXspectans, quo, novem oppositis legionibus maximoque eituitatu, dispersis ac paene deletis hostibus, in militius passuum ΙlΙ obfendi posset; quinque cohortes frumentatum in proximas segetes misit, quas inter et C stra unus omnino collis intererat. Complures erant in castris ex legionibus aegri relicti; ex quibus qui hoc spatio dierum convaluerant, circiter CCC sub Vexillo una mittuntur; magna praeterea multitudo Calonum, magna vis iumentorum, quae in castris subsederat, tacta potestate, sequitur.
qui ιuius parientiam - ωρο--bant: dieebant, eum ita patienter intra euStra se eontinere, ut lioci, iliit dissertet ali obsidione. M. Mem testoni f. Vid. cap. 33. legiones variis in locis orpositae erant ho lihiin. M. in mιI. I ass. gr. iuua tria milia
misit. Alii mutit. in eastris. Dee t hoc in eodd. variis et edd. Pri ci . Graeeus hahet
267쪽
37. Hoc ipso tempore et casu Germani equites
interveniunt, protinus lite e Oil in illo, quo Veni rant, cursu ab decumana Poria in castra inru Inpere Co-Dantur: Hec Prius si in t visi, obiectis ab ea parte silvis, quam castris adpropii, ludi' ut, usque eo, ut,
qui sub vallo tenderent mercatores, recipiendi sui facultatem non haberent. Inopinantes nostri re nova Perturbantur, ac vix primum inpetum cohors in statione sustinet. Circumfunduntur ex reliquis liostes partibus , si quem aditum reperire possent. Aegre portas Postri tuentur, reliquos aditus locus ipse per se munitioque defendit. Totis trepidatur castris, atque alius ex alio caussam tumultus quaerit l, neque quo signa serantur, neque quam in partem qui Silue conveniat, provident. Alius capta iam castra pr ii unciat; alius , deleto exercitu atque imperatore , victores barbaros venisse contendit: plerique novas
sibi ex loco religiones singunt, Collaeque et Titurii
calamitatem, qui in eodem occiderint castello, ante oculos ponunt. Tali timore omnibus perterritis, confirmatur opinio barbaris, ut ex captivo audierant, uultum esse intus praesidium. PerrumpPre nituntur seque ipsi adhortantur, ne tantam fortunam ex in
Dibus dimittant. 38. Erat aeger in praesidio relictus P. Sextius Baculus, qui primum pilum ad Caesarem duxerat, cuius mentionem superioribus proeliis secimus, ac
nullum praesidιum. Perexiguum: in hoc e captivo audieraui. Cf. e. 35. M. ad Ciaetorem. 2Pud Caesarem.
Et hoc a via habent quidam libri ;
ed inteistret metitum M. mentionem Iecimus. CL 2, 2b. 3.
268쪽
LIB. VI. CAP. 37-4O. a 29 diem iam quintum tabo caruerat. Hic, dissisus suae
atque Omnium saluti, inermis ex tabernaculo prodit: videt in miliore hostes atque in summo esse rem discrimine : capit arnia a proximis atque ita Porta coimsistit. Consequuntur hunc Cetituriones eius cohortis, quae in statione erui: paullisper una Proelium Smstinent. Relinquit animus Sextium, gravibus acceptis vulneribus: aegre per manus tractus Servatur. HOC spatio interposito, reliqui sese confirmant tantum, ut in munitionibus consistere a adeant speciemque defensorum praebeant. 39. Interim consecta frumentatione, milites tiostri clamorem exaudiunt; praecurrunt equites, quanto sit res in periculo, cognoscunt. Hic vero nulla nam
nitio est, quae perterritos recipiat: modo conscripti, atque usus militaris inperiti, ad Tribunum militum Cetaturionesque ora convertunt: quid ab his praecipiatur, exspectant. Nemo est tam sortis, quin rei novitate perturbetur. Barbari, signa procul Conspicati, Obpugnatione desistulat: redisse primo legiones credunt, quas longius discessisse ex captivis Cogia verant: pOStea, despecta paucitate, ex omnibus partibus inpetum taciunt. 4o. Catones in proximum tumulum procurrunt: hinc celeriter deiecti se in signa manipulosque conii ciuiit: eo magis limidos perterrent milites. Alii, cuneo facto ut celeriter perrumpant, Censent, quoniam tam propinqua sint Castra; et, si pars aliqua Circumventa ceciderit, at reliquos Servari posse COnsidunt: alii, ut in iugo consistant atque eumdem
Rel quia animus Solium. Ruim deliquilam est, ut medici
269쪽
omnos serant casum. IIoc veterex non probant milites, quos sub vexillo una prosectos docuimus. Itaque inter se coli ortati, duce C. Trebonio Equitelio mauo , qui eis erat praepositus, per medios hostes Perruit purit incoliamesque ad unum omnes in castra Perveniunt. IIos subsecuti calones equitesque eodem inpetu militum virtute servantur. At ii, qui in iugo constiterarit, nullo etiam nunc usu rei mili laris per-Cepto, neque in eo, quod Probaverant, consili O pe manere , ut se loco superiore defenderent, neque eum, quam prosuisse aliis vim celeritatemque viderant, imitari potuerunt; sed, se in castra recipere conati, iniquum in Iocum demiserant. Centuriones, quorum nonnulli ex inferioribus ordinibus reliquarum legionum virtutis caussa in superiores erant ordines huius legionis transducti, ne ante partam rei militaris laudem amitterent, sortissime pugnantes conciderunt. Militum pars, horum virtute submotis hostibus, praeter spem incolumis in castra Pervenit; pars a barbaris circumventa periit. 4 i. Germani, desperata expugnatione castrorum , quod nostros iam constitisse in munitionibus vid bant , cum ea praeda, quam in silvis deposuerant, trans Rhenum sese receperunt. Ac tantus fuit etiam post discessum hostium terror, ut ea nocte, quum C. Volusenus missus cum equitatu ad custra venisset, iidem non taceret, adesse cum incolumi Caesarem
270쪽
exercitu. Sic omnium animos timor praeoccupa Uerat , ut, paene alienata mente, delelis omnibus copiis equitatum tantum se ex ita a recepisse, dicerent, ne lue, incolumi exercitu, Germatios castra obpu- gratituros suisse contendere ut. Quem timorem Caesaris adventus sustulit. 42. Reversus ille, eventus belli non ignorans, Unum, quod cohortes ex statione et praesidio essentem iSsae, questus, ne minimo quidem Casu locum
relinqui debuisse, multum sortunam in repentino hostium adventu potuisse indicavit; multo etiam om-Plius, quod paene ab ipso vallo portisque Castrorum
barbaros avertisset. Quarum omnium rerum maxime
aditi irandiam videbatur, quod Germani, qui eo consilio Rhetium transierant, ut Ambiorigis fines des' pularentur, ad castra nomanorum delati, optatissimum Ambiorigi beneficium obtulerint. 43. Caesar, rursus ad vexandos hostes prosectus,mngno Coacto numero ex sinitumis civitatibus , in omnes partes dimittit. Omnes vici atque omnia aedificia , quae quisque conspexerat, incendebantur rpraeda ex omnibus locis agebatur: frumenta non solum a tanta multitudine tu inentorum atque homi- nurn Consumebantur, sed etiam anni tempore atque imbribus procubuerant; ut, si qui etiam in praesentia se occultassent, tamen iis, deducto exercitu,
xitit. Pioluit erso milites suo magnopere repreliendere. M. Pro