장음표시 사용
131쪽
la Piscatio, ac Vinearum plantatio interdum Ministerii exigunt curam. Messoribus, R-liisque Agricolis, Horreorum Custodibus, Mercatoribus, Propolis, Baiulis, Molit ribus rei frumentariae , atque Pistoribus statuendae sunt Regulae. Transeundo ad Quantitatem si Commercii Libertatem lubeat cohibere opus erit in Regione de quai agitur, aut Saltem in praecipuis Civitatibus existere rerum illarum copiam quibus carere PopuluS nequit; illae enim non ita facile quovis tem-rre obtinera possent ab exteris Gentibus ut fieret si cum illis Commercii libertas
nullis finibus esset circumscripta ἔ ade que Horrea, aliaque loca ubi Annona se vatur Construenda sunt, nihilque omitten.
dum quod ad res huiuscemodi acquire
das, atque Servandas opportunum eSSe Ui- ,
deatur ; itemque vigilandum ut quotidie ad publicas feratur Nundinas ea rerum illarum quantitas quae in dies necessario exigitur, ne sorte iam plane earum desectio, ac fames timcatur. Namque, ut ait Seneca: M Nec rationem Patitur, nec ae-
is quitate mitigatur, nec ulla Lege nem- is tur Populus esuriens I . o Fames serro
132쪽
quoque est crudelior, ae mala gravissima ex ea oriri possunt. Caeteris quidem imfortuniis adhiberi possunt remedia, nullum vero supplere potest desectui Ann nae. Nisi illa opportune congesta fuerit,
Sero quandoque, atque incassum expetitur . Non eadem tamen illius quantitas bique est necessaria. Nonnulli inter B reales Populos carnibus vescuntur magis quam re frumentaria, extant Nationes ab remiae , atque aliae quae a nonnullis abstinent cibis, quibus aliae Carero non POMSent ; qua in re vim inferre usibus Populo-Tum nec est Salubre, nec tutum, ut diebunest Cap. IV. De Sanitate. Hoc etiam adiiciam quod ubi per Leges licet eficiendum est ut quotannis unusquisque Civium denunciet quicquid tu proprio Solo collegerit; ita enim inito calculo deprehendetur an Quantitas Annonae eius pretio respondeat, & an Ρopulo toto
anno alendo par aut impar futura sit, adeo ut quae Opportuna esse possit de exteris Gentibus ematur. Quoad Pretium vero optandum eSt ut nimium non ingravescat Annona; Sed cum Negotiatores quandoque nil aliud intueri, atque amare soleant quam lucrum, omne que requirere indagines ut maioris emen-
133쪽
ristibus res suas vendant, ideo res est periculi plena Annonae pretia pro sonstanti
regula constituere , nisi antea pro Cer
to haberi possit nihil contra Legum dia
s sitionem condi , aut exportari. Opinari quidem velim ubicumque Leges sapientissimas esse Conditas, Cum, ut alias a me dictum fuit, meum non sit Principes instruere; quare ut locus non Sit metuendi ne ulla in hac re fraus admittatur Satis erit animum advertere ad ea quae proposui de Legum observantia, ac de Poenis, praesertim Cap. III. Acuendum est tamen quam plurimum in his rebus Ministrorum Ingenium; nulla est enim materia, in qua audaci adeo pertinacia Civium complures publieo incommodo suum augere comm dum nitantur, quam illa quae Annonam respicit; quod humani generis Societati maxime adversatur, teste Cicerone, qui ita loquitur i): - Vt si unumquodque mem-- brum sensum hunc haberet ut posse pu- is taret Se valere si proximi membri va-- letudinem ad se traduxisset, debilitari. - & interire totum corpuS neceSSe est, Si B Si unusquisque noStrum rapiat ad incommoda aliorum, detrahatque quod
134쪽
Iaso euique possit emolumenti sui gratia M.
O cietas hominum, & communitaS eve
Vt igitur Annonae caritas aliquat nus imminuatur adhiberi potest quaedam
dexteritas, puta alicubi Venditores co stituendo a quibus Certo pretio tantum res nonnullae venundentur; cavendo ne ad A va, atque Agricolarum domos Propolae advolent; ad minorem numerum redige do tum illos, tum alios qui in rebus A nonae vendendis versantur, prohibendoque ne essicere audeant ut res venales ad Statutum locum minime perveniant; de eernendo loca, ac tempora res illas venis
dendi; atque omni solertia,& sagaeitate prospiciendo ut serventur quaecumque consona suerint Statutis, & Consuetudinibus Locorum, super quibus tradi nequeum principia , quae omnibus aptari valeant Nationabus a Sedula etiam impendenda est Cura ut dolus, ac fraus omnis absit ab huiuscem di Contractibus, proindeque muBandi sunt qui adulterinis utuntur ponderibus, ac me Suris, vel alio quocumque modo erga Emptores iniuste se gerere B erint. Denique omne ad se revocat mentis
acumen calliditas, qua in Annona potis-
135쪽
a simum Negotiatores abuti solent Mon
oritur vox ista a Graecis μονου, &adeoque si Elymon spectes unius venditis appellanda est. Exercetur vel Gemptione, cum unus, aut pauci rei cuiusdam speciem ut maiori vendant pretio magna in Copia emunt, vel Piaritione, cum qui uam conveniunt inter se ut res aliquas soli emant, aut Vendant, aliosque emere, aut vendere cupientes impediant, sive ut res illas nonnisi Certo iniusti que pretio emere, aut vendere Uelint, quae Conspiratio in pretium voCatur. Haec, aliaque complecti videtur celeberri- rima illa Lex u riea C. de Monopol. , quam repetit Zeno Imperator in Constitutione '
Graeea De Aed fletis privatis , cui Legi
Consona eSt Nov. I 22. Cap. I. si Nocet plerumque Monopolium cum res in qua Constituitur ad vivendum estnmeSSaria; quam ob rem variis in locis in Dardanarios 2 , sive Annonae vexatores
aliasque Leges ad Annonam spe ctantes . . .
23 ita vocatos a Dardano insigni Mago, quasi Dardaniis Me est Magieis Artibus Annonam in
136쪽
quaedam poenae institutae sunt, dolo tamen interveniente, Sine quo nemo P nam meretur I). Nonnumquam tamen vel Necessitas, vel Vtilitas, vel Aequitias Monopolium eX-igunt. Interdum enim necessitas poStulat ut ad vitandum famis periculum PrincepS, aut eo nolente Privati Annonam coe
mant set . Ita a Iosepho olim in Aegypto
iactum sacrae testantur Literae 3). dieque vero Sua caret Monopolium utilitate si eo non instituto nimia pretii imminutio Cives ab agrorum cultura, Exteros ab utilium moretum advectione avO-
caret O: Si nimium laxatis Commercii habenis inepti Oecoctoresque Mercatores
de Iur. Cis. Lib. 2. Cap. r. n. a. aliique. Divus Ambrosius de Ue. Lib. 3 cap. 6, ostendens quam diversa ratione motus fuerit insignis ille Aegypti Servator ab ea quae Mercatores ad Μonopolium exercendum plerumque impellit, ait: is Iosephis Sanctus omnibus aperuit Horrea, non clausit.. nec pretia captavit Annonae . sed perenne subis sidium collocavit, nihil sibi acquisivit , sed is quem ad modum fames etiam in posterum vinis Ceretur provida ordinatione disposuit. D
137쪽
mento adlato publicae consuleretur selicitati 2): ac tandem si levius aliud Vectigal imponi nequeat ad exigendam pecuniae quantitatem, sine qua Principis Maiestas servari nequeat. Hinc Salis Monopolium vetustissimis etiam temporibus invaluisse
de Aegyptiis Machabaeorum Libri a , do Romanis Livius f 3, ac Plinius s , ac da
plurimis aliis Nationibus plures testata tur in). Denique uide est Monopolium ut Aerarium dum opus est illico locupleteutur. Civitates quaedam, ait Aristoteles et , hunc faciunt quaestum dum indigent pecuniis. Aequitate exigitur Monopolium si adversus illos instituatur qui adversus nos itidem instituerunt.
138쪽
De Ofeiis quoad Uitam Civilem. DE Ossiciis, licet ad mores reserantur,
tamen Seiunctim agere quoad Uitam Civilem satius esse duxi, ut magis hic Serismo Legentium animos ad Se convertat. Nihil aptius est in hac vita ad imminuendam malorum quibus divexamur copiam, atque ad plura nobis Comparanda bona, quam Sincera, reciproca, ac prompta amicitia I . Hominem enim pro alio homine secit Natura. Qui cliligitur diligit, qui vero laeditur ulcisci cupit. Unusquisque. sibi adrogat Ius obtinendi auxi sum ab alio, quod nisi consequatur odio illum prosequitur; odium autem plurimis, atque gravissimis nos onerat malis. Sit igitur ubique inter varios Civium ordines
vinculum benevolentiae. Haec auxem Sapienter, atque accurate a Romanae Eloquentiae Principe, alii que do tissimis Philosophis pertractata sunt, ita ut prope nihil addendum esse vi
139쪽
Praeteream, quae a Lire imperfecto, sive
Locorum usibus profluunt, quaeque Sub Vrbanitatis nomine comprehenduntur.
Operam impendere debet Politia uthemo a praecipuis conditionis suae os.ficiis deflectat; hoc tamen intelligendum de illis quae oriuntur a sire perfecto, hoc
est a Legum verbis, aut ratione, aut quae morum integritatem quodam modo respiaciunt . Si rem ad trutinam revocaveris permulta haec eSse comperies, etiam praeter Urbanitatem, erga Principem, Civesque eiusdem Rulae addictos, atque Mini- Stros. Item respicientia Nobilium Urdinem, ac Plebem, Uiros, & Uxores, Mares, ac Foeminas inter Se; plura statuenda inter Parentes, ac Filios, Magistros, atque Discipulos; praesertim vero inter honestos Viros, atque honestas Mulieres, qua in re nostris hisce temporibus laboriosum admodum esset, atque odiosum praecepta tradere; praeterea alia ad Iuvenes, alia ad
Senes, alia ad Amicos , alia denique ad Coniunctos spectantia , de quibus singillatim
disserere Iongum esset, sortassis etiam S Per vacaneum, cum prudentiae, & curat Ministrorum sint relinquenda, quos nonnisi magna cum lenitate, atque aequitate, numquam vero Praeter nece sitatem tu
140쪽
has res Suam interponere auctoritatem laudandum est. Curent tamen ut numquam impune cuiquam inseratur iniuria; praeSertim vero ne vilioris conditionis homines eam inserant illis qui in ampliori gradu constituti sunt; est enim etiam Iuris prudentiae principiis valde cohaerens maioris faciendam esse iniuriam pro ratione dignitatis Personae in quam fuerit illata. Etenim cum dignitates omnes a principe emanent, qui vult varios esse Civium gradus, & ordines, atque est fons, & origo Nobilitatis, ipsa Principis Maiestas, atque Voluntas sperni quodammodo , ac laedi
videtur ab iis qui privilegia, & honores
ab eo collatos non modo non venerari, Uerum etiam contemnere audent. Itaque quo excelsior est Viri cuiusdam gradus, eo maior esse debet erga illum reverentia, atque adeo maior est culpa, itemque ma
ior poena infligenda si quis illi iniuriam
Contra vero qui aliis gradu, & sortunis praecellunt debent sibi inferiores diligere, iisque opem serre, ut diximus Cap. V. De Pauperibus ; ne Populus umquam opinetur eos sibi detrimento esse, non leva-- I mi-