Sphaera / auctior quam antehac ... castigatior, cum annotationibus et scholiis Eliae Vineti ... Praemissa Philippi Melanchthonis praefatione ... Adjunximus ... compendium in Sphaeram, per Pierium Valerianum Bellunensem

41쪽

esset alterius for

, scilicet triti

terae, uel quadrilaterae, uel multi- lateri sequeren

tur duo imposibilia,scilicet quod aliquis locus est uacuus corpus sim loco:

quorum utroq; est falsum, siculpatet in angulis eleuansis circunuolutis.

scholion. Archet i Id est exemplaris, ideae r speciei siue firmae ac figurae conceptae in mente diuina, quae nanquά habuitprincipium neque sinem, quia deus est rerum omnium principium atquemis adsimilitudinem huius Intelligit ideae speciei, siueformae,ac figurae existentis in mente diuina, non aliter Nue futurae domus species in animo existit

architecti

seperimetrorum Corporum quae mensiurantur froma circulari, aequali termino mensurae, cuius 'ecies est columnalis,oualislyramidalis, si haerica,

42쪽

spis AERA IOANN.

Item sicut dicit Alphraganu Si caeliis esset planubaliqua pars cni esset nobis propinquior alia, illascilicet quae es et upra caput no strum i iis stella ibi existes, es et nobi s propinquior, quam lesia in ortu uel occaso.

scholion.

Alfraganis differentia fecunda nugatur, quia coeli in Orbe adii puncti singula a centrosemper aequaliter distarent.

Sed quae nobis propinquiorasunt,maiora uidetur. Ergo Sol uel alia stella Gyles in medio Hi

maior deberet sideri. quam in ortu exist res uel in occasu. Cuius contrarium uademus contingere. maior Uim apparet Sol,uel aliastella ex Illans in oriente,uel occidente , quam in mediocesi. Sed cum rei uerites ita nonsit huius apparentiae

43쪽

ren casa est,quo in tempore Demali uel pluimbuapores Vidam ascendunt inter 'e- tum postruis Solembuelabam sellam, cum illi uapores sim corpin Aphanum stre-gitnt radios nostros uiseuales, ita quodnon omprehendunt rem influa naturali, uera quati-rumssiculpatet in denari proiecis in fundo opiae bimpidae, qMproptersimilini di re rationem radiorum apparet maiorisquamsit: uerae

quantitatis. Scholion. iupha m clarum,translucidum lamen in super Pries inprofundo recipiens. '

44쪽

QVod etiam terrasit rotunda atesic Mi gna stellae non e qualiter oriuntur occidunt omnibus hominibi ubique exi- sentibu sed primoriuntur occidunt illis, qui sim uersius orientem. Et quod citim iam dius oriunturi occidunt quibusJam, causa es tumor terrae quod bene patet per ea quae fiunt insublimi. una enim ρο eadem eclipsis Lunae numerriquae apparet nobis in prima hora noctis, apparet orientalibus circa horam noctis tertiam. Vnde consta rim dissu priusfuit nox, sol prius eis occidit, quam nobis. Cuius rei

causi est tantum tumor terrae.

scholion.

sublimio partes ublimes dicuntur caeli, res quae in hi sunt. hic intelliguntur eclipheso colu nectiones planetarum, oppositiones C at inter eos ab'ectus.

45쪽

avd etiam terra habeat tumorem a septentrione in austrum, contra, sic patet. Homi-mbiu existentibi uersu eptentrionem quaedasel unt siem, ternae apparitionis,scilicet quae propinque accedunt adpotum p picum aliae vero seunt sempiternae occultationis, sicut ilia qηαρμηtpropinquae Olo antarctico . ni itur ubiuisprocederet eptentrione uersu au uris,

46쪽

spis AERA IOAN.

in tantum os et procedere, quod fleta, quae

prius erant ei mpiternae apparationis, ei iam tenderent in occusem: quato magis accederet ad au strum,tanto plus mouerentur in occa-fιmalle itera idem homo po sit uidere Pedas, quae priusfuerant ei sempiternae occulturionis. Et econuerso contingeret alicui procedenti ab auistro uersus septentrionem. Huim autem rei causa est ramum 'morterrae item si terra esset

plana ab orien . in occidentem ni cito oriren

tur stellae Occideralibus quam orientalibm,quod patet esset fulsium. Item sit terra esset plana a si tetrione in au-srum is contra stella quae essent alicui siempi

ternae apparitionis, semper apparerent eidem quocunq; procederet: quo Vasem est sed quod planasii prae nimia eius quantitate hominum risu apparet.

scholion. Instrumentum quo G rotunditas terraesecundum latitudinem probatur, facili me omnia ea, quae auctor in tertio capite de diebus arti icialibus tra- i dijudicantur.

47쪽

DE ACRO POSCO OVod autem aqua habeat tumore M . cedat ad rotun itatem rc patet. P0-narur signum in littore muris, exeat nauis a portu, in tantum longetur, quod oculus

existentis iuxta pedem mali non uidere 1ignumstante uero naui culm eiusdem existetis mi ummitate mali bene uidebit signis illud. Sed culus existentis iuxta pedem mali, me C iiij

48쪽

deberet uidere signum, qui β in summi ut mali 1sicut patet per linea dudia ab

utro que adsignum. Et nulla alia huius rei causa est,quam rumor aquae . Excludantur enim omnia alia impedimentusicut nebula uapores ascendentes. Item cum aquasi corpm homogeneum, totum cupartibu eii a m erit rationis sedpartes aquae sicuti guttulis roribus herbari accidit rotundam

naturaliter appetuniforma ergo totum , cmus

Iuni partes.

TERRAM ESSE CENTRUM mundi, hoc est in medio uniuersiisitam, uelutpunctu reste Tufrmamenti es, immobilemq; consi Pere. Q od autem terrasiit in medio firmamen- ista icpatet. Existentibus insuperficie terrae lesiae apparent eiusdem quantia ratis iuesiint in medio caeli sine iuxta ortum, siue

49쪽

siue iuxta occasium: hoc ideo, quia aequiliterterea distat ab eis.

Si enim terra magdis accederet ad firmamentum in una parte quam in alia, e queretur quod

aliquis exiylens in illa partesuperficiei terrae,

quae magi acced re adfrmamen Lib .ca. tum, non uideret caeli medietatem. Sed hoc est contra Ptolemaeum ,

omnes philose phos diceres, quod ubicunque existut homo signa ei oriuntur, ' sex occidui, medieta cesi semper apparet ei, medietas uero occultatur.

Illud item est signum quod errasiit tanquacentra, punctus res e Lia firmamenti: quias terra esset alicuius quatitatis esseritu irma-

mementi, non contingeret medietatem Hiuideri.

Item si inte gatu superficies plana sive cc-

trum terrae, diuidens eum in duo aequalia, ipse im per consequens si amentum . cultu igitur existens in terrae centro uideret medie-

50쪽

spHAERA IOAN. ratem caelam idem existens insuperficie terrae uideret eandem meditate. Ex hisco igitur, quod

insensiibilis est

quantita terrae,

quae est super-jici ad cerrum, permo eques

quantitas totius

terrae insensibili est res e Eufirmamenti.

Dissere Dicit etiam fraganus, quod minimaste v larunis arum uisu notabilium maior est tota terra sedi astellares edita totius firmamentissiculpunt Zus centrum multo igiturOrtim terra spunci us, lectus amenti, casit minor ea.

scholion.

Notabilis id est quae nobis apparent cognoscis poses nisu quae notae suntpropter esseCiussuos:de quibus agit Ptolemaeus in Centaloquio.Qvd autem terra in medio omnium teneatur immobiliter, cumsitsummegrauis picpersuadere uidetur eiu Grauitas. Omne graue natura iter tendit ad centrum.

Centru quid punctus est in mediosi ameti.