장음표시 사용
31쪽
Termini comma uis significantis veram nasuram significatum tripliciter con
compositione Coeli. io a. b. Totum quid sit. I98. Totum in modo quid sit. 21 I. b. Totum essentiale dimetuitur realiter 2 suis partibus , distinctione realino
Totum essentiale an distinguatur a pamtibus secundum Averro , digres
tum bifariam considerari potest,scit. Physic Meta 'silia. 29 I. b. Totum quomodo e II suae partem secum dum Averr. 29 i. b. insin. tum integrale apud Scotum di imguitur realiter a luis partibus . folio
Totum integrale dependet essentialiter a partibus integratibus principalibus. Diio 2sq. b. Totum quomodo dissinguatur a partibus secundum Scotum. 3 Ist. a. Transcendenseri in taplici disserentia, abstrabibile ὰ Deo solum,ta AIDa-hibiti a Deo, ta oreatura. 33. b. Transcendens non es necesse, quod prinduerar de omnibus. 82. a. V
Vri, praedicamentum quid sit. A
lis I. g. mi, praedicamentum,non in nasciturposito tremim, 2 fundamento. Α . a. Verum sequitur ex falses, necessarium ex contingentibus. 223 . a. Vnitas est proximum fundamentum identitatis. I 39. g. Vnitates natura tres habet. 8o. a. Vnitatum omnium fundamentum en
Vnitas per se , O vestas si plicitatis disserunt, O quomodo. 243. b. Unitas per se quomodo ab unitate per accidens disserat. 2q3. b. Unitas formaris dis iret ab νnitate per se, ta quomodo. 24I.
33쪽
Mendaι opographicas sic resarcias.
l. 1. b, lin. 3 s. pro de qualitas, lege , aequalitas. l. 6. a, lin. II. pro atque realiter , lege, atque adeo realiter. Ibidem Iin. 2 . lege, auctoritate . de primo ex auctoritate Logitati sic; quia dicit Aristo t. l. s. a, lin. s. pro, passio sunt idem, lege , passio non sunt idem.
l. d.b, lin. I s. pro, volant, lege, volunt. Fol. Io. a, lin. s. pro, inferiori, lege, superiori. l. II. a, lin. 6. pro,actus, lege, actum. Eod. sol. 6. lin. s. pro, remouet, lege, mouet, Ibidem lin. 3 o. pro, proprid, lege, proprio. Tol. 2o. a. lin. 2I.8c 2 . pro, substantiu E, lege, substratis FOl. II. a, lin. 22. pro, secundum, lepe, secundatum. Fol. 2 . b, lin. II. pro, identitatem,lege, identicam. FOl. 2s .a, lin. Ιε. pro,finitum, lege, infinitum, Ibidem lin. i 7. pro, modis, lege, modos. EOd. l. 6. lin. pen. pro,Vtrumque, lege, Ut cunque.
TOl. 22. a, liti. vlt. pro,& actus, lege, est actus. Fol. I. a, lin. 7. pro,videtur, lege, identur. rol. 33. b, lin. q. ante dictionem, magis, appone haec: Dicit, quod licet Scotus ali. quando dicat sapientiam esse communem creatae, de increatae , , Ibielem lin. Σ6. & L . lege, ad exeatum de increatum: sicut. l. 36. b, lin. 3 s. pro, distantem, lege, dictantem. l. o. a, lin. I. pro,io, lege, i rol. eod. b, lin. 7. pro, locabilem , lege, Iecabile. I in. 8. Iege, adueniens, lin. 2I. I ge, manentibus partibus eisdem . l. 46. a, in inarg. lege Concreta , Pro, Concreata. Fol. 47. a, lin. 23. pro, fictum, lege, finitum. FOl. y6. b, lin. 22. pro, motum, lege, mortuum . Fol. 78. b, lin. 3 o. pro, T. lege, 29. Fol. 79. b, lin. 3. lege, ut ad praesens. Fol. 8 s. a, lin. 3 pro, diminutione, lege, diminuente. lin. 3 pro determinatione,
lege, determinante .. Fol'. 72.2.a, lin. vlt. pro, dc, lege, et. l. 79.2.a, lin. 2 . pro, animal. lege, corpus animatum .
Tol. 8 s. 2.a, lin. 3 3. pro,quod sunt, lege, quod quando sunt. Tol. 28. a, lita. 23. pro, a quocunque, lege, quocunque. FOl.eod. b, lin. 17. pro,Intellectus, lege, Intellectio. Tol. IO . a, lin. 2 . pro, introducta, lege, improducta. l. ris .a, lin. 28. pro, negant, lege, dicunt. FOl. II 8. a. pro,dependentia, lege,dependent. eod. sel. 6. lin. rc. probres, lege, N.
ibidem lin. 16. lege, de ita hae distinctione istas, &αrol. II 6. b, lin. 23. pro,eorum, lese, eam. Fol. I '. b, lin. I . pro ista , lege, ita. ibid. lin. 3 o. pro, aliquid , lege , aliquid rei. rol. II o. a, lin. 3 i. pro salsa, lege, salsum. sol. III. a, Ila. 17. pro dc lege est.
35쪽
care aggredimur, & quaestiones 3 ae . ' dissicqitates se quae in hac parte exagitari 1bIent, elucidare. Non erit igitur superuacaneu pro huius ma- tertintroductione illa tria, quae in principiis librorum quaeri consue- . Inerunt, pertractare, Inscriptionem, seu titulum, subi chum, M causas I reliqua enim, quae praemitti solent, ex istis nota fient: Circa inscriptionem videndum est, quis; & quid sit titulus. Est autem titulus denominatio libri penes omnes suas causas: Causae autem ex Aristo a Phyctex. m. 28. ΠΤ sunt quatuor scilicet efficiens, formalis, materialis, & fina' cos. buius dis, huius quaslionis causa efficiens, est Antonius Si rectus: tractatus sis
36쪽
& identitates: finalis, est persecta eognitio identitatum, dedistinctionum omnium rerum secundum mentem Docto. Subt. Scot. Si autem scientiae, quae in hac quaestione traditur, causas quaeramus, cum quaelibet scientia qualitas sit sopiri Scienti tualis, se per consequens formali, ac materiali causa careat, mutum μης non pomumus hialiis scienti e nisi daas tes funa assignare cau . is,emietem scilicet,& finue: eisicietis causa est intellectus,
Mobissu, ex his enim duobus omnas notitia causatur: fina lis vero causa duplex assignari potest,ina mediata, de inutias
ca una: mediata, δί extrinseca alia, init inseca, M immediata
cognitio est obiecti, mediata, S ex inseca, id,ad quod persecta obiecti cognitio ordinatus: Et si quaeratur ciuid sit huius scientiae obiectu, licet ab aliquibus ponatur hoc disiunctum Mid sis tri Vel invenum S ab ali s formalitas: Nos tanten huius i , set iii obicinina ponimus ens in ordine ad identitatem, e vi. &distinctu,nem, vel sub ratione identitatis, de diuersitatis. Nam cum haec quaestio sit Metaphysica, de idem sit totius,& partis obiectum: Metaphysicae autem obiectiam primusit ens quatenus ens, erit etiam huius partis obiectiam ip- summet ens sub ratione sui di imus) identitatis, ac diuersitatis,& licet idem,& diuertum hi quoddam complexum,& ratio formalis obiecti debeat eme incomplexa, hoc nihil est ;quia per hoc complexum circun loquimur aliquod incomplexum, sicut pςr corpus animam in circumloquimur albquod genus in nominatum. ι- . Titulus autem talis est: formalitates moderniores ad mentem ClarimiiiDoctoris Subr. Seoti in florentissimo
Parisiensi Gymnasio, eompilatae per Exeellentem Sacrae Theologiae professorem Magistrum Antonium Si recti Prouinciae Turoniae OtLMinoesdicitor incipiunt: Circa quem titulum duo sunt notanda , quorum primum est, quod istaesor malitares appellantur moderniores, ex eo,quod Antiqui Doctores secerunt nonnullos libros Formalitatum,' Fra
ciscus deblayronis, PetrusThomas; Nicolaus Bonetus, Nipiem et Scot. Doct. Subt. vi optime notat Mauritius Hiberenas. Secundum notandum j quod ista quinque differunt . Scriptur Scriptor, Compilator, Commentator, Author ,& Auctora dic μ . trana Scriptor est,qui solum aliena scribit, nec addendo, nec compilator minuςndo. pilator est, qui scribit aliena aliquidas
37쪽
ligendo- Comentator est, qui scribit aliena, & sua: sed alie- Commenlana ut principalia. sua autem ut declarativa. Author est, qui torquisit. scribit aliena, it sua; sed sua in principalia, aliena ut decla fuit orratiua , dc confirmativa suorum. Auctor autem est ; qui se V quale scribit aliena, de sua aeque principaliter, ut quando dicta μη aliorum sunt in illicientia in materia, vel de aliquibus ni- ρο-hil determinant,atque adeo quando aliquid de huiusmo- μι--di ab alijs omissis determinat', cum determinatione aliorum, de aliis rebus dicitur augere. Primus est qui solum transscribit de quaterno in quaternum . Secundus est Magister Sent.& in proposito Magister Antonius Sirectus; licet pauca addiderit de suo, & ideo in titulo se compilatorem.nominat . Tertius est, qui declarat textus Sacros, sicut Nicol. de Lyr.&coeteri, vel textus Philosophorum, ut Averroes, coeteri. Quartus est,quilibet Doct.Theologuescolasticus; qui dicta philosophorum, S: Sacrae Scripturae adducit pro confirmatione suorum dictorum licet forth melius dici posset, quod dicta philomphorum, & Sacrae Scripturae sint principalia, de dicta Doctorum solum declarativa, attam ei non immerito attribuitur illis Doctoribus quod sint Auctores. Quintus est is, qui alios Doctores habet, sed
eis addit aliqua ab ipsis omissa, ut comuniter faciunt legem tes in artibus,& Theologia. His praesuppositis: accedamus modo ad declarationem quaestionis, cuius talis est titulus. Utrum illa, quae distinguntur sormaliter, realiter disti imguamur: In quo titulo quatuor sunt termini declarandi ,sci- πιών
licet Utrum, Distinctio, formalitas, de realitas. Utrum est tisignum syncategorematicum, interrogatiuum, aut quaesi πιν,
litium nihil per i e significans sed solum dubitationem denotans. Secundus terminus est distinctio. Proculus declar,/ tione est notandum, quod ista tria, diuiso,distinctio,& non identitas,se habent sicut magis commune,& minus commune: Omnis enim distisio est distinctio,& non econtra,&orri Divisio internis distinctio est non identitas,-non econuerssi; nam diuia quae sit.
sio, cum insequatur materiam, & quantitatem est inter partes materiales quantas,aut inter partes entitati uas non quan tas: primo modo diuiditur Iignum in partes, secundo mo-do substantia corporea quantitate seclusi diuidi potest in v brattes entitati uas, ut optime docent oes Scotistae in I. phys. v vj ex quo sequitur , quod diuisio reperitur in materialibus A a tantum
38쪽
Identitas proprie fumdatur super substantiam.
tantum, distinctio vero tam in materialibus, quam in spiritualibus, & per consequens omnia illa, quae diuiduntur, necessiario distinguuntur, de non e contra: duo enim Angeli,dcduae animae ab inuicem distinguuntur, & tamen ab inuicem non diuiduntur: Similiter omnis distinctio est non identi. tas,dc non e contra: distinctio enim cum sit positiva relatio. extrema praesupponit positiva; sundamentum scilicet*terminum , non identitas vero alterum tantum requirit extremum positiuum: &ex hoc sequitur, quod inter negationem, M positiuum, priuationem,& habitum,non potest iundari distinctio, sed solum non identitas: et si quandoque dicitur, quod habitus a priuatione distinguitur, aut assirmatio, negatione, hoc negative habet intelligi, distinguitur, hoc est, est non idem, & hoe modo concedimus, quod Franci sciis distinguitur a Chimeras id est, non est idem Chimerae. Pro ulteriori tamen, & ampliori notitia huius termini, distinctio, obseruandum est, quod cum iuxta Arist. doctrinam, tot modis dicitur unum oppositorum, quot modis dicitur alterum, & unum oppositorum cognoscitur per re liquum ; identitas,quae distinctioni opponitur, duobus in dis sumitur, uno modo communiter, stud transcendenter: Alio modo proprie & limitate; ita 5 distinctio , primo modo identitas, de distinctio sunt una passio entis disiunctatquς de omni ente sub Visiunctione praedicatur, licet enim prinpositiones istae sint salsae, omne ens est idem, S omne ensest diuersum, ista tamen concedi tur omne ens est idem, vel diuersum, & de identitate, & distinctione hoc modo lumptis loquitur Philosophus. x. meta. dicen S, Omne ens, Om ni enti comparatum esse idem vel diuersum: secundo mo do identitas, dc distinctio sunt solius praedicamenti subitantiae, quod ex Arist. s. meta. tex. 2o.cap.de relationibus optime declaratur, ubi ponit tres relationes fundatas super unuscilicet idem, simile, de aequale,& sic loquendo de relationibus istis stricte, appropriantur diuersis generibus; ut identitas, & distinctio substantiae, ualitas, de inaequalitas quantitati , similitudo, de dissimilitudo qualitati, dc istaru in relationum stricte sumptarum duplex est sundamentum scilicet remotum, M Proximum , iundamentum remotum estres illius generis, ut sui damentum identitatis est res de genere substantiae , aequalitatis re= de Seuere quantuati i
39쪽
In Formalis. Met. Ant. Siram Dda. Pars a s
smilitudinis veto landamentum est res de genere quar,
latis. Proximum autem iundamentum, siue proxima ratio fundamenti est vilitas talis rei; non quidem unitas numeralis ; cum enim identitas sit relatio realis, requirit e
trema realiter distincta , at unum numero in creaturis
non potest communicari sine sui diuisione pluribus rea uiliter distincti f. Vnitas ergo, quae est ratio fundandi vel suimdamentum proximum, est initas specifica, de sic illa indiuidua idem, vel eadem dicuntur, quae eandem substantiam in specie habent, ut Sortes, SI Plato. In proposito, distinctio non sumitur isto secundo modo, sed primo: nam secundo modo non reperitur in diuinis,quia sicu nullum genus,nec aliquid alicuius generis formaliter dicitur de Deo, ita nec passio alicuius generis, dc per consequens nec aliqua relatio communis, si stricte sumatur: Relatio autem primo modos ut dictum est cum sit quoddam transcendens, omne genus circuit, & repperitur in diuinis, quod sic declaratur. Quodcumque ens est in se quid, α aliquem determinatum gradum in ciuibus habet, atque ita sicut quodcumque ens potest triplici tenconsiderati , ita super ipsiam potest fundari triplex relatio transcendenter sumpta. Identitas enim sumdari potest super quodcunque ens , inquantum est quid, aqualitas in quantum habet aliquam persectionis magnum einem, quae quantitas dicitur virtutis, de qua D. August. 6. EeT rinit. cap. 7. inquit. In his, quae magna mole non. sunt, illud est maius,quod est melius similitudo vero super quoscumque ens inquantum est quale. Vnde valde est obseruam dum id quod dicit Ant. Anci in sol. arg. I . quaest. . me . . quod i stantia potest bifariam sumi, uno modo ut est res 'dem inati generis, alio modo pro essentia rei communis evmni generi: Similiter quantitas potest capi dupliciter, uri
pro ut est. res determinati generis,quae quantitas molis ap- 'otiis fines, Phliatur ritet pro quantitate persectioniS , quae omni gencri dis ibi is de competitMemum-ipsa qualitas considerari potest, ut est tibis, neris determinata, vel pro qualitate essentiali, eo - Dialisa do : quo ab Arist.I 3. met. disserentia qualitas appellat utam' etiam Ap
cipiendo ergo substantiam, quantitatem, & qualitatem , ut ces arcem. Matres deternunata generis, sic admittasin distinctio super atrum in substamia. non in aliis genetibus fundantur; sicq;
acciritur identitas scit disti iactio cter sed secundo modo A 3 accis
40쪽
acci ei eudo substantiarn , quantitatem. N quali tem, identitas super unum in substantia cuiuslibet generis potest sundati ; quodqae de identitate, ae distinctione dictum est, de aequalitate,de similituduie est intelligendum. Form alim- Tettius terminus deciarandus, est sermalitas, quae a dietis dimitio . uersis diuersimode definitur .i Primo desinitur a Ioan dς Io Ino de Vallonis sic: formalitas est omne id, quo aliquid est extrλ nithil, dc sic materia prima, voluntas, intellectus, Jc breuiter, omne illud, quo aliquid ponitur extra nihil, potest dici sor malitas; exemplum,Sortes est ens; ens est formalitas: simili
ter, Sortes est bonus, Sortes est verus, eim, bonum, veram,
sunt fornaalitates; quibus Sortes est extra nihil quae quidem definitio ni fallor)jest nimis ampla: tequeretur enim mordos intrinlecos esse sormalitates , cum et ipsos modos ita tritae cos aliquid sit extra nihil, quod communis Scotistar Φ rum Scola non admittit, ut infra magis videbitur. Ideo ab β aliis sormalitas ita di itur, Q alitas est ratio concepti bis
G . . lis ex natura rei,& ita omnis ratio, scuomuis conceptus sub
Luta Aci, qM, Vpi iub quo aliquid concipitur ex natura rei, erit so BA , ita quod si concipias Sortem, inquantum est lic
/φ' ' mo, vel substantia, vel ens, homo , substantia,& ens fiant fori litates, S ut sic formalitas methaphorice dicitur a sex ma, nam cum sorma sit actus quidam, de ratio,ut dicit Arist. a. phys. tex. 28. ubi appellat formam, rationem,& actum, M omne quod intelligitur, sit actus, & ratio ex Auer. a ita ansema comentario o. quare ratio obie Iis sub qua aliquid in 'telligitur, merito formalitas appellabitur, sed de hoc diis . sius infra in are de identitate, ac diuinctione formali. De ' Franc. Ze muta formalitas a Franc. de Mayr. in i . dist. 8. quaest. s. sic
νr. dimi diffinitur: formalitas est quidditas uniuscuiusque habentisthi iussor quid litatem, siue definibile. sit, siue non: ratio enim formae pnalitatis. tis uniuscuiusque est id , quod sibi primo modo inest, M tia sunt omnia praedicata quidditatiua Sed contra istanYdi bi ultas. finitionem iniurgit dissicultas, si enim formalitas est quisb
ti quod Qrmalis distinctio erit esseruialis. Huic dissicultatii ri occurrit ipsemet Franc. ubi supra dicens, quod quidditas a . . ii Arabit ab essentia, i sicut entitas a lab antii do jper conserquens distinctio quiddilatina abi radiit ab ess)ntiat atq; ita multae quidditates stant camellaitiae unitata. .. i.