장음표시 사용
671쪽
In Formalit. Mati t. Sirecti Doct. Paris 3 as
Quarto arguit tribus rationibus, quod identitas rationis Quantum non insert omnes alias identitates, S prima est talis: pater, gumenti . filius, de spiritus sanctus sunt idem ratione, seu habent identitatem rationis, & tamen non sunt idem realiter supposit liter,seu personaliter, ergo identitas rationis non infert Omnes alias identitates. Secunda pars assumpti pals quia alia est persona patris alia filij,alia spiritus sancti; vero sic probari. de quibuscumque dicitur unus, atque idem respe'ctus rationis numero, seu eadem relatio rationis numero, illa sunt eadem ratione,& habent identitatem rationis, sed de patre, & filio, & spiritu sancto dicitur unus, & ide respectus, seu relatio rationis numero;igitur sunt idem ratione. Maior patet, quia sicut illa distinguuntur ratione, de quibus dicu tui diuersς relationes,seu respectus rationis ita illa dicuntur eadem ratione,de quibus dicitur unus,& idem respectus, sea relatio rationis. Minor probatur: quia pater, filius,& spiritus sanctus sunt unus dominus respectu creaturae, unus creator, unus conseruator, S sic de ali js, modo constat,quod tale dominium est respectus rationis similiter creatio activa,& conseruatio, δc gubernatio Sc sic de similibus in important solum relationem, seu respectum rationis. Secunda ratio est talis, praedicamenta sunt idem ratione, 5 tamen non sunt idem realiter, & essentialiter, vel saltem sormaliter, ergo identitas rationis non insert omnes alias: Secunda pars assia mpti est manifesta, Sc primam sic probat: quia omnia praedicamenta conueniunt in hac secunda inte-tione, seu relatione rationis, quae est genus generalissimum substantia enim est genus generalissimum, quantitas est genus generalissimum, dclicdo aliis. Tertia ratio est talis, Aqua pura. M verba ista, ego te baptizo in nomine Patris, & Fiiij, & Spiritus sancti, sunt realbter, dc essentialiter distincta,& tamen conueniunt in uno re- spectu, seu relatione rationis numero, in qua identificantur, igitur distinctio realis , 5 essentialis stat cum identitate rationis . Istae tres rationes minus valent quam praecedentes: proce Ad qua=tEdunt enim ex ignorantia identitatis rationis,quae est absolu- itissima vi supra explicauimus S non est propter conuenie tiam aliquorum in aliquo respectu rationis, siue causatur ab
intellectu, siue a voluntate. Sed est identitas rationis eiu sedem
672쪽
dem ad se coparatio, & non ad aliud,& est simpliciter idestitas, & secundum quid diuersitas, ut declarauimus supra. Vnde si istae rationes concluderent, posset etia a simili adigui : quod homo , 5 asinus sunt idem realiter : quia conu niunt in eadem re saltem secundum speciem per accidentalem apo GIVonem, utpote in albedine, dc huiusmodi . Ponetem, probabiliter dici, quod tres personae diuinae decem praedicamenta, ocilla fundameta in Sacramento B ptismi,&c. ut sub talibus respectibus considerantur, non distinguuntur realiter,uel essentialiter,imo sunt unum,& non modo unitate proportionis, ut communiter dicitur; sed etiam maiori,de quo videatur Mauritius, in q. Ia. Doct.Subt.
I ritur utrum ista, quae dictinguuntur fo=maliter, distinguuntur realiter oe arguitur quod sic: π- accipio duas formalitates, oesint A, m B, vel igitur A, stes B, sunt aliquae res, vel nulia res; si sint allia
quae res, igitur illa, quaesor aliter distinguuntur, realter distinguuntur, si sint nulti res, igitur erunt nihil: quiata quod omnino nulla res est, nihil e B per Teatum August. de Doctrina Christiana tib. I. c. r. GP etiam probatur ratione: quia res, st ens conuertuntur, ut patet ε. Metaph. c. a. I . ens est, τ' sic erit nihil, igitur, .c.
suame quod nulla res est nullum.
HAec ratio potest sic sormari quaecumque distinguuntur ut res, & res realiter distinguuntur, sed ea, quae distinguuntur sormaliter, distinguutur, ut res, dc res,ergo quae e distin-
673쪽
distinguuntur formaliter, distinguatur realiter, maior est manifesta,quia distinctio quς est inter rem,& rem est distinctio realis , dc minor probatur sic , accipio duas sormalvates, sint A,& B, ut homo, de risibile, seu humanitas,& risibilitas, d tunc quaero an humanitas, S risibilitas sunt aliquae res,vel nullae res,si sint aliquae res: habetur propositum, quod realiter distinguantur: si sunt nullae res, ergo erunt nihil: consequentia probatur dupliciter, primo aut horit. D. Aug. lib. I. de Doctrina Christiana cap. I. dicentis,quod omnino nulla res est, nihil est: Secundo probatur ratione,quia ens, dc res, convertuntur, Ut patet 4. Metaph. tex.c. 2.5 . ergo quod natu res est,nullum estens, Sc per consequens est nihil.
AD argumenta principalia, ad primum cum dicitur, ilia formalitates mel sunt aliquae res, Fc. dico quod
sunt aliquae realitates, g nonproprie aliquae res,sed --gis aliquid rei, m cum infertur, ergo distinguuntur realiter, eterum est accipiendo diuinctionem realem large,
pro omni distin ditione,quae est secluso opere intellectus, non tamen distinguuntur realiter accipiendo proprie distin Ilio
nem realem pro ista quae est inter rem, rem . COMMENT ILPRo intelligentia huius resposonis duo obseruanda sunt
primo obseruandu est quod res sumitur tripliciter, primo modo prore euentis: Secundo modo pro re existentiae : & tertio pro re subsistentiae, quae quomodo differant dictiim est in explicatione tituli quaestionis,ui de ibi. secundo obseruandum est,quod distinctio realis potest bifariam considerari, uno modo prout est quoddam genus ad omnes species distinctionum, ς non dependent ab actu collativo intellectus, alio modo prout est quaedam species d.smata, condistincta ab alijs speciebus distinctionum, quae proprie habet fieri inter rem dc rem. existentam, vel iubsistentem. Ad Res sumitur tritas modis Diinctio
674쪽
Si distinctio realis capitur primo modo, ois distinctio alia a distinctione rationis pol appellari realis distinctio pro quanto non habet esse ab opere collativo inrellectius, & ut sic dis stinctio ex natura rei, & formalis possiunt dici realis disti ctio , at secundo modo solum illa distinctio quae est inter re. &rem existentem, vel subsistentem realis distinctio appellatur. Ex his dico ad argumentum, quaecumque distinguum tur ut res, & res existentiae,vel subsistentiae distinguutur realiter, transeat ista maior. Sed quae distinguuntur formaliter, di stinguuntur,ut res, Sc res existentiae, vel subsistentiae, nego istam minorem: dc cum quaeritur, vel duae formalitates sunt res,vel nihil ι dico, quod nec res existentiae, neque nihil, sed sunt res essentiae, vel magis aliquid rei; vel una est res, Zc alia aliquid rei. Et si dicatur distinctio quae est per tormalitates est sceluso quocumque opere intellectus collativi, ergo est realis, nego consequentiarn ccipiendo distinctionem reale proprie, sed cocedo large,& improprie, prout scilicet distinctio realis cst q Ioddam genus ad omnes distinctiones, quae habent esse iecius o opere collativo intellectus.
ILla, quae dissinguuntur ex natura rei, siunt distincta
realiter, patet de mirtute vocabuli. Nihil enim aliud videtur esse distinZtio ex Plura rei, quam disiin ZZio re iis, nec e contra, sed illa,quae di tinguunturformaliter ὐ- tinguunsur ex natura reis igitur oec. Probatio minoris, quia distin tio per formalitates, mel est extra astum intePectus , veI non ,sed ex comparatione intellis lus: patet
per omnes qui ponunt istas formalitates si fecundum, videlicet, quod distinctio per formalitates sit Ogus, siue per
operationem intelucifus, tunc erit distinctio rationis, quod
est contra formalixantes , si est extra astum intellistus ,
675쪽
FO metur sic ista ratio quaecunque distinguuntur ex natura rei,Mistmgtiuntur realiter; sed illa,quae distinguuntur, et formaliter,distinguuntur ex natura rei. Ergo quae distinguu-tur sormaliter, distinguuntur realiter: Maior videtur manis festa ex vi vocabuli: nihil enim aliud videtur esse distinctio ex natura rei, quam distinctio realis, & e contra ,& Minor probatur,siit dirunctio per sormalitates, vel est extra actu in- . flectus, vel per actum intellectus, patet ex sulficienti diui secundum, hoc est, si est per actum intellectus, ergo erit distinctio rationis,quod est contra formalizantes, si priamum, idest, si est extra actum intellectus ergo erit distinctio vix natura rei, dc per consequens realis.
A D Secundum cum dicitur, clisae distinguuntur ex Adsecuta.
- natura reci linguuntur realiter, co quod merum est realiter, idest per realitates , T ex natura rei, non ta
men sicut res, m res: quia alia est disinetio rei stes alia ex
natura rei, ut intitum est. COMMENT. IV. P . AD Argumentum neganda est simpliciter maior : ω-
tum est enim quod ea, quae distinguuntur ex natura rei, distinguuntur realiter. accipiendo distinctionem realem propria, quae est inter rem, de rem existentem,vel subsistentem , &ut distinctio realis est species quaedam distincta ab alijs distinctionibus, Sc cum quaeritur, quae distinguuntur Per sormalitates, vel distinguuntur per actum intςllectus, vel extra actum intellectus, do secundum, & cum insertur, ergo distinguuntur ex natura rei concedo,sed cum insertur, ergo realiter, nego consequentia accipiendo distinctionem Icalem proprie, ut dictum est. T E m
676쪽
ita se habet res propriae fastonu ad Ioramalitatemo propriae passionis , ergo per locum a transmutata propo
tione sicuis habet res Iubiectit ad rem propriae passionis, ita formistas subieciti ad formalitatem propriae passionis ,sed res subieciti est eadem cum re propriae Iasonis ividelicetper te, qui dicis quod sunt idem sentialiter, mreatiter; ergo formalitas subisiti est eadem cum formaliatate propriae passionis, oe sic non instinguuntur,'per consequens non distinguuntur formaliter, ego .c.
Hoc ArgumentumClarum est, & explicatione non a diget
Λ D tertium cum dicebatur, sicut se habet res sibi Adic με quod prophie hic non est locus a tm mutata proportione: quia τbi est troportio,vel locus a traf nutata proportione, oportet quod sint distisfiae res: quia
proportio eri tantum rerum per consequens tantua fundatur in istis, quae sunt res,ores cum igitur res sebi
sti non sit alia res a re passionis, sed eadem, . indi n-Ita, ideo nonpotest fundare proportionem, nec per conse quens erit locus a transmutata proportioneta, . VH aliter
dicitur licet ista solutis sit bona quod similitudo argu- Menti non valet, est enim similitudo, εν dismilitudo;
677쪽
smilitudo est i la, quod sicut res subiecti non potes esse fine re L ionis, ita formalitas subiecti non potest esses ne formalitatrIassionis; dissimibtudo aure propter quam
claudicat est, quia res subiecili transit in identitatem remtim cum re salsionis, m e contra ormalitas autems biecti non transiit in identitatemfrmalem, cum formati tale
passionis, nece contri, quare gesta
X hac litera Auctoris duplex habetur responsio ad arguta mentum, secundum prima responsionem negatur,quod Proportis iste sit locus 1 commutata proportione auia ubi est propor-Dπωμ' fotio vel locus a commutata proportiona: citat et, quod sint rebui risi distinctae res : quia proportio est tantum rerum, & per con sequens tantum fundatur in illis,mς sunt res,& res, cum igitur subiectum, de propria passio non sint duae res, sed una, Mindistincta res, ideo non possunt fundare proportionem , Mita non erit Iocus 1 commutata proportione I Secundo respondet, quod similitudo argumenti non valet,quia est sim blitudo, & dissimilitudo. Es similitudo: quia sicut res iubiecti non potest esse sine repassionis, ita formalitas subiecti non potest esse sine sormalitate passionis. Est autem dissimilitudo: quia res subiecti transit in identitatem realem cum re Eropriae passionis, Me contra: Sed formalitas subiecti non:
transit insormalitatem passionis, nec contra . .
Antonius autem Donab & Maur. in margine aliter huic Minnargumento respondent xoncedunt enim similitudine quantum ad hoc,quod sicut res subiecti, est eadem cum re propriς passionis: ita consimili identitate, scilicet reali, formalitas, subiecti est eadem cum sor malitate passionis , adeo quod sicut homo est identice, & realiter idem risibilitati; ita sor- malitas hominis est identice, d realiter sor malitas risibili- . tatis, sed propter hoc noti sequi tur quod sicut homo est revliter ipsum risibile; quod formalitas hominis, sit formalitas risibilis: quia in ista secunda propositione, quae est in abstracto quae abstractio fit per nomina secundatu intentionum emoratur, quodunum cst idem formaliter alteri, quod non .fitin.
678쪽
Reguti de fit in altera propositione: nam est Regula, quod quotiesca-ydicationi que abstractum praedicatur de abstracto abstractione ultim abstructi ilata, i per nomina secundarum intentionum, quemadmo iam acto. dum est formalitas, ratio formalis, ratio quidditatis &caeci semper denotatur formalis identitas eorum, quς sic affirmative praedicantur, sed in concretis, vel etiam in abstractis per nomina primarum intentionum, denotatur identitas realis, quando unum de alio amrmatur; dc ideo conceditur ista, humanitas est entitas per identitatem,& negatur ista, ratio sor-
malis humanitatis, est ratio formalis Gentitatis. Vnde obseruandum est,quod non semper abstractum pro dicatur de abstracto abstractione per nomina primarum intentionum, licet concretum praedicetur de concreto, hoc enim tantum contingit,in transcendentibus ut dictum est
supra: in limitatis autem non est verum; quia talia abstracta abstrahunt a ruinosa, quod est causa identitatis extremo rum . Et ideo istae sunt falsae, rationalitas est animalitas, vel humanitas est risibili ras, licet istae sint verae, rationale est animmal , & homo est risibilis: quia in istis extrema conterun tertium, in quo sunt idem, at in primis abstrahuntur a ter tio, & per consequens tollitur ratio identitatis inter illa: ainplicando modo ad propositum, concedo quod formalitas subiecti est id, quod formalitas parsionis, & nego, quod sor Malitas subiecti sit formalitas passionis. Aliter etiam posset dici ad argumentum, prout ad consi mile respondet Dostor Subtil. in primo dist. 36. & in quarto
dist. q. quaest. 3. & in I . quaest. univcrsalium, id alibi; quod scilicet argumentum a commutata proportione non valet, , i nisi in quantitatibus continuis, vel discretis, dc etiam quoad Opponi ,& contradicere, sed non quantum ad contequi , in ali is autem a quantitate tenet etiam quoad conuerti. Arguim ti Vnde Obseruandum est, quod locus a commutata propora commtit, rione tenet quoad opponi conuerti in terminis conuerta proporti, tibilibus, quia ut docet Aristot. a. Priorum, si Ade B conuerine quomodo tuntur, S C &D conuertuntur, ergo si A &Cconuertun
reneat. tur, & B dc D conuertentur, ut dicendo sic, sicut se habet in genitum ad incorruptibile, ita genitum ad corruptibile, errgo per locum a commutata proportione, sicut se habet inqgenitum ad genitum, ita incorruptibile ad corruptibile, sed . ingenitum Opponitur genito, ergo incorruptibile corru
679쪽
ptibili, ecce quomodo teneat quoad opponi, exemptu quri ad conuerti, sicut se habet genitum & corruptibile, ita ingenitum Sc incorruptibile, sed genitum de corruptibile conuertuntur, ergo dc ingenitum, dc incorruptibile, vel sic, sicut in habet ingenitum ad corruptibile, ita genitum ad incorrupti bile, ergo per locum a commutata proportione sicut sella, bet insenitum, ad incorruptibile, ita corruptibile ad genitum , sed ingenitum, dc incorruptibile conuertuntur, erSOdc genitum, dc corruptibile conuertuntur.
Vnde notandae sunt duae regulae Aristot. quarum prima est talis, si sint quatuor termini, quorum duo conuertantur imter se, sicut genitum, dc corruptibile, dc alii duo etiam com .ertentur, sicut ingenitum, S: incorruptibile, si primus contradicit tertio ut genitum ingenito, dc secundus quarto ut
Secunda regula, si sunt duo termini,qui sibi contradicant, sicut genitum, Sc ingenitum, dc alii duo etiam qui sibi contradicat , tunc si primus conuertitur cum tertio, oc secundus ira quarto. exemplum genitum,& ingenitu contradicunt, similiter corruptibile, & incorruptibile, sicut genitum conuertitur cum corruptibili, ita ingenitum cum incorruptibia Ie : oc ex his patet quomodo locus a transmutata proportione teneat, quoad opponi ,3c conuerti. Iste tamen locus, non tenet sui diximus) in consequendo: dc maxime quando termini se habent per modum superioris,& inserioris, nisi coni. Parando primum ad tertium , 8c quartum ad secundum, Mnon secundum ad quartum; quia alias committeretur fal- Iacia consequentis,ut patet in hoc exemplo,sicut se habet homo ad non homo, ita animal ad non animal, ergo per locum a commutata proportione, sicut se habet homo ad animal, ita non homo ad non animal, sed Brunellus non est homo, ergo Brunellus non est animal, patet quod non sequitur, sed est fallacia consequentis a negatione antecedentis ad negatione consequentis; sed debet sic inferri , comparando scilicet quartum ad secundum, sicut te habet homo ad animal, ita non animal ad non homo, sed lapis non est animal, ergo i Pis non est homo, de non comparando secundum ad qua tum, sicut fiebat in alio exemplo. Nam termini sunt homo . non homo, animai,non animal, primus terminus est homo. secundus non homo, tertius animal,quartus no animat: noni Tt homo,
680쪽
homo,qui est secundus terminus,non inseri non animal, sed bene non animal,qui est quartus insert,non homo ; secunduergo hanc responsionem negadus est modus arguendi: quia iste locus a commutata proportione, ut diximus, non tenet nisi in qua iacitate,& quoad conuerti,dc oppoiuaca non quo ad conlequi.
PT terea, quod est sub antia, est vera res, sed fi m litus substantia est subsistentiata. Igitur formalitas
substantiae, est vera res. maior patet desee: iuia est praed catio superioris de inferiori: Minor patet ; quia firmanias substantiae est quid est substantiae , mrparet per istos a
sed quod quid est, si idem cum re cuim est, patet γ .Met rex. . a s. a I. ω' I. Igitur quod quid est sub tantiae, se stantia, . vltra quaecum1ue ser veram rem Hsti guuntur,re aliter istinguuntur sed quormaliter distin
guuntur, Zer veram rem . tinguuntur, ergo quaecumlues, maliter distinguunturi realiter Utinguuntura.
si . , l . et u a hiat: polis ita iHoc argumentum potest sic formari,quaecumque per va ram rem distinguuntur realiter distinguuntur. sed quae formaliter distinguuntur, per vera rem distinguuntur. Ergo quae formaliter distinguuntur realiter distinguuntur: Maior est manifesta :6c minor probatur sic: quaecaque distinguum tur formaliter, distinguuntur per formalitates, ted arcum que distinguuntur per sor mali tates, distingulitur per veram rem, ergo quae distinguuntur scirinaliter, distinguuntur per Veram rem: Minor probatur,quod est substantia est vera res, sed formalitas substantiae est substantia , ergo sormalitas i stantiae est vera res- Maior de te patet ; quaa est praedicatiosaPerioris de iniurior sices eium est luperius quid ad tubstasPtiam