장음표시 사용
131쪽
- 112 Proximo anno hellum renovavit. Et, quoniam deos montium Israelitarum adiutores iudicaret. exercitum in campum latissimum ad Aphec deduxit. Achab, vaticinio a Propheta et mandato accepto. reges. qui ab hostibus
defecerant, ab exercitu amovit . ac cum eodem militum numero. quo Superiore anno usus erat, ad hostium castra processit. Postquam per dies sex Suos uterque in castris continuerunt, septimo die pugnam comittunt.
IIoc uno die Israelitae, cum non montium sed coeli deum adiutorem sibi sore confiderent. hostium milia centum interficiunt. Hominum autem milia viginti s Ptem. qui ex fuga sese coniecerant in urbem Aphec. Corruentis muri ruina perierunt. Benadad. qui se in interiore domus parte abdiderat . primum quidem desperans . Post Vero a suis de Israelitarum regum miserico dia admonitus, quosdam saccis indulos cinere conspera sordidatosque multis cum Iacrimis vitam salutemque deprecatum mittit. Duos supplices victor intuitus, eorumque precibus; visat, Oro te. anima mea. Commotus.
regem. si adhuc vivat. Datrem suum fore respondet. Quod responsum illi urgentes et tamquam omen Recipientes Benadadi renuntiant, ut prodiret Persuadent. Achab. ut eum fractum trementemque ad se accedere animadvertit, statim in currum suum suscipit. eumque. cum Israelitis sese et oppida omnia redditurum et summam in urbe Damasco potestatem concessurum diceret
dataque fide confirmasset, incolumem ad suos dimittit ij. Quo facto. Achab, ut cuipiam videri possit, humana quadam imbecillitate in levem quemdam et ignoscendum errorem incidit. Sed hac re diligentius examinata. Pr fitendum est. eum non imbecillitate, sed impietate nefa
132쪽
- 113 rium gravissimum et idilem peccatum comisisse, quod Saulus, cuius erga Agagem misericordiae servi recordati Benadadi salutis spem fecerunt. Reges enim Israeli larum, qui non hominis sed dei immortalis partes agebant, neque interficere debebant . quem conservatum ille et Salvum .
neque conservare . quem intersectum et ultum esse vellet.
Achab igitur, quum Benadadem, hominem Amalecitam, adeo ipso capitis damnatum morte liberavit, scelesta animiolatione divinam vitae necisque potestatem sibi ipsi a rogavit. Quare aequum erat . ut, qui Sauli nefarium in se peccatum contraximet. Sauli Persolveret poenas. Condemnatio autem, ut Saulo per Samuelem, sic Achabo quoque Per prophetam his Verbis declarata est: quia dimisisti pirum dignum morae de manu tua, eris anima tua pro anima eius, et Populus tuus Pro Populo eius i). Benadad, quod spoponderat, non fecit. Quibusdam Oppidis redditis. Ramoth. quae urbs erat in Galaaditarum finibus, retinuit. Itaque tribus post annis Achab
una cum Iudaeorum rege illam urbem Per vim recuperare constituit. Michaeas autem tristissimum sore huius helli exitum praenuntiavit. Quare a salso propheta inhumane tractatur, a rege fimoni urbis praesecto et Ioae Amalecitae. quem ille ex Benadadis servis videtur re. tinuisse. custodiendus traditur. Quo facto, duo illi r ges , neglecta divina voce, contra Ramoth exercitum duxerunt. Benadad, ut eos ab urbe prohiberet, aciem instruit principibusque praeceptum dat, ut Omnibus viribus lsraelitarum regem vel capere vel interficere contenderent. Qua re observata. illi Primum Iosaphatem.
quem Achahum esse putarunt. vehementer urgere coe-Perunt. POStea Vero . errore cognito. ab eo destiterunt.
133쪽
- li4 Facium est autem non casu, sed consilio dei immortalis. ut hostium quidam sagittarius arcum in incertum dirigens Achabum regem gravi vulnere ameeret. Is e pugna statim. vespere e vita excessit. Iudaeorum rex seIici fuga e manibus hostium evasit: milites ducibus orbati. ut a Michaea vate praenuntiatum erat, in omnes partes
Vix puto annotanda esse ea. quae Ex guperioribus locis perspicua sunt. morte dignum Benadadem a pr phola declaratum esse Propterea, quod genere natura moribus Amalecila esset; Achatium autem, ut Saulum. poenas dedisse per sagittarium h. e. Per Amalecitam. Interim Armenii. quum ex hoc proelio victores decessissent. continuas in Samariam incursiones secerunt. quarum de una. data occasione. mentio est IV. Breg.
5. 2. A bello lamen publice inserendo per quoddam
temporis spatium abstinuerunt. propterea quod et eorum potentia bello cum Iosaphate infeliciter gesto diminuta erat. et Naamanis apud regem plurimum valebat auctoritas. Is natione, non vita institutisque Amalecita suis salutem peperisse perhibetur. Quibus verbis designari
puto. eum Armenios a Iudaeorum Israelitarumque --xalionibus continuisse. Quo factum est, ut iram po
namque dei ab eis prohiberet. Itaque hic leprosus. quum homo bonus piusque esset. dignus erat, qui ab Elisam
Sed paucis post annis . cum ille aut mortuus esset aut suam apud regem auctoritatem amisisset, hellum Armeniis iterum suscipitur. Benadad igitur, magis doloquam virtute contendere insidiisque niti coepit. At vero quoties Israelitis insidias disponere constituit, quoties
134쪽
- 115 ad definitum locum pervenit . eum semper ab illis invenit occupatum. Eius rei quae causa inset miratus, primum quidem quemdam de suis consiliorum pro- dilorem esse suspicatur. Postea sciscitandi causa servis convocatis, quidquid secreto in cubiculo intimo dicer tur, cognitum habere Elisaeum regique enuntiare reperit. Itaque in oppidum Dothaim, ubi illum commorari cognoscit. quosdam de suis mittit, qui eum comprehenderent atque in castra ad se ducerent. At vero ei, quibus haec res mandata est, ubi Dothaim Perveniunt, a propheta caecitate assecti in mediam urbem Samariam introducuntur. Ihi pristinam oculorum facultatem ad Pli . miraculo perterriti. tristissima morte Periissent, nisi Elisaeo deprecalore ab hostium armis liberali essent. U-citum enim ille esse negavit . qui nec arcu nec gladio capti essent interficere. Ilaque honorifice pastu potuquerelaeti ad regem dimittuntur ac quae sibi evenissent renuntiant i). Benadad, aut Elisaei benignitate victus aut de eventu desperans. ab impugnandis Israelitis aliquantum destitit. Postea vero gloriae cupiditate adductus, redint
gratis viribus. bellum eis denuo intulit. Quos cum praelio
superatos Samariam compulisset . urbem obsidere nec prius decedere constituit, quam inopia rerum aut Omnes consecisset aut ad ditionem coegisset. Quum in hoc co silio diutius persisteret. lanta in urbe orta est Omnium rerum caritas, ut pauperum mulieres ad desperationem adductae . quod dirum est dicere, ne liberis quidem parcerent. Duod cum Casu quodam Israelitarum rex comperimet. ira et indignatione incensus. Tisaeum, quem totius rei quasi auctorem habuit, eo consilio adivit, ut
135쪽
- il6 nisi a deo hanc calamitatem deprecaturus esset, illico eum interficeret. Ille regi ad se accedenti tantam crastino die rei frumentariae fore dixit abundantiam. ul a
milae singuli modii singulis stateribus, hordei vero hini
eodem pretio venderentur. Acciderat autem ea quae proxima anteces1erat nocte. ut Armenii, quasi muliorum exercituum strepitu audito E fiomno excitati. el quum Hethaeos Aegyptiosque mercede conductos advenisse crederent. magnopere attonili. Omnibus rebus relictis. Percrassas tenebras domum refugerent. Quae quidem rena quatuor hominibus leprosis, qui de vita desperantes relicta Samariae porta castra ingredi conati sunt. Primum animadversa. Post regi renuntiata est. Tanta autem in castris vini frumenti omnium denique rerum copia reperia est . ut iustus exitus vaticinio illi non deesset i). Benadad. postquam multos annos regnavit. multa hella variis sortunae vicissitudinibus gessit. aegrotare coepit. Vbi autem Elisaeum Damascum Venire cognoscit. cum maximis praemiis Haraelem mittit . qui eum de salute sua consuleret. Iste quod mandatum erat faciens. a Prophela responsum accipit: Vade. dic regi: Sanaberis. Attamen ostendit mihi dominus, eum morae moriturum. Quibus verbis quum quid animo moliretur. Perspicere prophetam intelligeret. Pudore persunditur ac perturbatur. Sed quum ita alter cum altero starent. Eliasaeus flere coepit. Id cur Pateretur, interrogatus. Scio.
inquit, quae facturus sis siliis Israel mala. Ciuitares eorum munitas igne succendes. iupenes eorum inter ira gladio, parvulos elides. praegnantes distris. Iste ab eo discedens regi nuntiavit. dixisse prophetam sanitatem eum recepturum. Sed , qui vitae salutis ε
136쪽
- llI nuntius ad regem intraverat. postridie auctor mortis evasit 3 . Quoniam Amalecitarum Armeniorum historiam usque ad Benadadis finein perduximus: redeundum est ad alteros Idumaeos. qui in monte Seir habitabant. Ouum mares ibi omnes a Davide intersecti essent, verisimile est. mulieres partim ad suos in Armeniam migrasse pamtim coepisse per Asiam vagari. Adad ex Aegypto re-Versus certe non magnas Idumaeorum Horraeorumque
reliquias invenit. Quas etsi colligere et augere studuit. lamen ad pristinam potentiam regnum adducere non tuit. Quoniam autem ad magna ac diutina bella gerenda copias ac lacultates proprias deesse vidit: alios sibi foetos adsciscere conatus est. Erant autem populi duo. a quihus recte auxilium rogare potuit, Palaestinenses atque Aegyptii. Alteri velere amicitia ac nece situdine erant coniuncti, alleris ipse maximis beneficiis Ohia rictus. Itaque primum quidem . ut videtur, Priorum subsidio nisus, Salomoni, quantum potuit. officere Pe severat. Postea autem, Salomone mortuo . ab alteris videtur auxilium petivisse. Etenim illos. BO ame r gnante. Hierosolyma expugnasse ac diripuisse, mem riae traditum est; quae autem causa belli, qui auctor
fuerit, non item. Mihi quidem Aegyptiorum stimulator
semper visus est Adad. qui cum illorum rege et edu-Cationis societate et matrimonii vinculo erat coniunctus. Quum autem libros sacros diligentius pervolverem, ad has suspiciones certissimae res accesserunt. Vbi enim de illa expeditione sermo es . haec video scripta: Inno inem quinto regni Roboam, ascendis Sesach rex A grati in Ierusalem cum mille ducentis curribus et se-
137쪽
- 118 xaginta millibus equi iam: nec erat numerus puto. quod Penerat cum eo ex Aegypto. Libyes scilicet et
Troglodytae et Aethiopes t). Quodsi Aegyptii magna ex
parte Idumaeorum precibus adducti bellum susceperunt. dubium non est, quin illorum sibi copiae adiunxerint. Libyes autem et Aethiopes, qui cum his suisse dicuntur. ab illis maxime disserunt. At vero sub Troglody
tarum nomine Idumaeos vel Amalecitas subesse credo. Hus sententiae . quae Sint rationes . ex Ponam.
S. D. Qui ah Hebraeis Metin, ab interpretibus Graecis Troglodytae meantur, eos suisse Amalecitas vel Idumaeos.
Arabiam Petraeam incolebat gens. quae Pro dom bus cavernis in terram defossis vel speluncis a natura labricatis uti solebat ). Eius gentis mulieres vitam degebant pastoralem δὶ viri venatoriam vel praedatoriam. A domiciliis autem apud Graecos nomen ceperunt Tρωγλοδ-M, apud Hebraeos vel ci PD, Saccaim
tegendi Obumbrandi verbo eosque significat, qui in e vernas sese abdentes solis calorem defugiunt. Est autem eadem prorsus verbi Graeci significatio. Sed Sacim in sacris libris rarius commemorati sunt. propterea quod sub Horraeorum nomine latent. Νomen enim ductum a 'rari caperna prorsus itidem Valet, quod apud Graecos Τραγλοδδεται. Eosdem autem Sacimessct ac Horraeos, ex Moysis verbis clare elucet. Nam
33 II. Parall. 32. 2.2 Cf. Flav. Ios. Anu. l. i5. 33 idem. Anu. I, II, 2. 4 Ιta enim interpungendum et pronuntiandum est.
138쪽
post huius urbis regem dicit Horraeum: κω πεν etinrην υχημ ο υἰὸς 'Eμμωρ o Xoρραῖος in. Quoniam autem Idumaei cum Horraeis in monte Seir quasi coaluerunt. etiam ad eos Sacim nomen translatum est: idque eo magis . quod et illorum regionem incolebant. et in cavernis habitabant. Sed quod iam ad probabilitatem propensum est, perduci ad veritatis perspicuitatem locupletissimorum fide testium posse spero. Est enim a prophetis traditum. Idumaeos utrosque. et qui in patria remanserant. Et qui transierant in Armeniam . e subterranei cave nis, e fi cubus in montium rupihus natura incisis ad summum imperii fastigium ascendisse. Sod audiamus. qui huius rei sunt testes.
Amos igitur ita: Numquid non υι silii AHhiopum pos euis miai silii Israel. ait dominus Rumquid non Israel ascendere feci de terra Aegrati, et Palaestinos de Cana Geta. et Armenios de s ea δ)7 Apud Η
hraeos haec scripta sunt verha rapta tan re , quae s. Η - ronymus quidem interpretatus est: et Syros de Cyrene, Graecus autem, ut arbitror. verius: Καοῦ τους Σπους ἐκ βο ου. Neque enim Idumaei. priusquam in Armeniam migrarent. aut eam regionem umquam incolebant. quae in Africa . aut eam. quae in Asia superiore Cyrene appellatur. Illud enim rap. . ductum a verbo ripa ὀροσσαν fodis. a Graecis recte vel ὀμωμα, traditur.
iὶ Gen. 33, 18.2 Ibid. 34, 2. Gractorum seripturam h eo veram, Hebrae in eum eorruptam esis, vix est, cur ratiouitius demonstrem. Amorraei enim, qui sunt Horraei, etiam postea Sichem urbem incoluerunt. Gen. 48, 22. Iudire. I, 35. aὶ Amos s, 7.
139쪽
- 120 ut II. Parall. 3. I. vel βοθρος Dpea. sc bs . Ca 'erna. ut hoc loco. Amalecitae igitur . si hunc locum pro intelleximus, ex foveis, quas vel in terra vel in saxis habebant, in Armeniam a deo sunt educti. Sed erat in
Arabia haud procul a mari urbs quaedam Gerra sn p).
quam hoc loco posse intelligi non negaverim. Hanc quidem urbem a subterraneis habitationibus nomen habere. certum est. Νam domus ibi suisse ex sale factae a v teribus perhibentur. Qui autem primi hanc urbem i colebant Γερο-οι vel Γερρ-αῖοι νὶ ab Assyriorum rege in Scythiam ad mare Caspium translati sunt. Ibique et duobus fluminibus Cyro Gerroque et regioni ipsi rap. Cur. Cyrene nomina dederunt. Ea autem urbs. quam in Arahia incoluerant, tradita est Chaldaeis, quos Strabo ex Babylonia sugisse putavit. Abdias autem de eisdem idumaeis hoc modo loquitur : Haec dicit dominus deus ad Edom: Ecce paro lum dedi te in gentibus . contemptibilis tu es patri.
Superbia cordis tui extulit te habitantem qui habitasti)in scissuris λ) petrarum exaltantem solium tuum; qui dicis in corde tuo: Ouis derrahet me in terram' Si exatiatus fueris ut aquila, et si inter sidera posueris nidum tuum. inde detraham te. dicit dominus δὶ . Pra clare . Est enim mira quaedam discrepantia inter pri res Idumaeorum sedes, quum sub terra habitabant, et alteras, quas in lurribus Damasci collocabant atque in Armeniorum montium cacuminibus. Quae a propheta
animadversa ac cum sancta quadam εἰρωνεία expressa
De Gerris Herodi. 4, 53. 7i. De Gerro n. 4, ls. 47. M. De Gerraeis et Gerra urbe Strabo Geogr. i6, 3, 3. et Ira. 22, s.
140쪽
- l2l elationem animi superhiamque illorum quasi ad ridiculum detrahit. dem modo atque eisdem sere verbis Ieremias: Ad Idumaeam: Arrogamia tua decipit te et superbia cordis tui. qui habitas thabitasti) in capernis ij petrae et apprehendere niteris ahitudinem collis; cum exaltaperis quasi aquila nidum tuum, inde detraham te. dicis
Sed adscribamus duorum integerrimorum testium verba s. Hieronymi et Flavii Iosephi. Alier quidem de valle Pharan. quae in Arabia deserta sita quasi pars quaedam Idumaeae haberi solet, ita: In palle autem Pharan cum Simon mutias quidem laxiores fecisset
veluncas, multas pera Paratas inςenisset. in illis th sauros suos recondebat Praedasque recipiebat . quin et direpros illic fructus reponebat. multique e cohortibus suis uitam in illis agebant δ). Alter autem de omni Idumaea hoc modo: Omnis australis regio Idumaeorum de Eleutheropoli usque ad Petram et Ailam. haec est enim mssessio Esau, in specubus habitaliunculas habet V . His testimoniis, mea quidem sententia, efficitur, ut quod de Τroglodytis statuimus ad veritatem quam pr xime accedere videatur. Verum Postea argumenta alia accedent. Omnis enim haec nostra de Gagaeis disputatio quasi continua quaedam conclusio est, ita comparata,
ut, si loci singuli per se infirmiores sint, tamen ab universis sustineri videantur. Si igitur quis, quod de