De estherae libro et ad eum quae pertinent vaticiniis et psalmis libri tres quos scripsit Ioannes Anselmus Nickes De libro estherae cum excursu de chananaeorum scytharumque deis

71쪽

Assuerum ij. Quid vero' quem istud perfecisse scribit

Herodotus . nonne eum ipsum vocat Cyaxarem pSed ista nomina paria esse et plane eadem atque ex Hebraico Assuerus Graecum illud Cyaxares quasi nece sitate quadam linguae natum esse, haec fugere. ut a hitror, alios poterunt. ut possum affirmare. homines nostros, quae eorum est in his rebus et industria et sagacitas, certe non potuerunt. Hupseldium enim harum rerum cum primis peritum in eis quas de Herodoto scripsit exercitationibus haec vidisse. haec dixisse gaudeo: Biraberis fortasse quid Assuerus nescio quis hoc loco )sibi petit. At enim in Assuero sa spero) latet ipsius

Cyaxaris nomen, neque huius solum, sed etiam Xerxis reuius utriusque nomina eodem redeunt. Namque ille

Ahasuerus UripsΠμὶ v. Esr. 4. 6. non alius est quam Xerxes, qui in inscriptionibus cuneatis scriptus est ΕΛ-

nus ouis. xs'Mrs'd Ahasuerus δ). A quo nomine si represtheticum suaraperis, restat et xj , quod cum illo quod est seMrschu i. e. Xerxe prope totum congruit. Ad Graeci nominis formam etiam propius accedit spmetes nominis compendio seripti qualis inoenitur libro

72쪽

- 53 Esth. lo. l. D. H. modo Graecam terminationem ηι dissecueris litterasque . et ξ inter se permutatas memineris ij. Haec omnia si rem consideres. ad Xerxem unum pertinent. sin autem Mocem spectes. simul ad Cyaxarem.

Ouine Persicum nomen Usdrsa in inscriptionibus Oariis. ut dia cforum ratio fert. parias exhibet formas. e quibus una in inscriptione quae dicitur Assyriaca reperis hanc: sch- e ch-- sMAETAEAPHΣ, quipere dicendus est Eυαξάρης, peluti Xisuthrus nominari debebat Maeuthrus Haec Hupseldius, ut dixi, pra clare δὶ . Sed quoniam rationibus quum ex litteris sacris lumex arte grammaticorum sumptis id effecimus. quod iamdiu suspicabamur, nomina illa quidem inter se non disserre omnino: non dubitamus eumdem dicere hominem. quem Hebraei nominare Assuerum solebant. et eum quem Graeci CFaxarem. Postquam de lactis, de loco. de nominibus disputalum est; restat, ut de tempore accuralius dicatur. Iam supra a nohis tempus ad illum finem definitum est, ut Assueri aetas eo intervallo, quum Iudaei essentia exsilio Babylonico, tamquam circumscriptione quadam contineretur. 0ua quidem ex re necessario conclusum est, eum ex tribus unum, aut Phraortem fuisse aut craxarem aut Astyagom. lam vero eos qui ad Esthmrae Mardochaeique aetatem pertinent locos si adhibuerimus: primo eum intelligemus nisi alterutrum aut cyaxarem aut Astyagem suisse non posse, post vero nisi

unum Cyaxarem.

73쪽

- 54 Erat enim haud ita magno spatio post tertium A sueri annum, quum in puellarum domum rit hera primum introivit. Annus erat autem Septimus, quum ad regem vocata in matrimoniumque ab eo ducta est ij. Quae quum ita se habeant; quum Assuerus septimum annum imperium obtinuit. Iudaeos iam tum suisse in exsilio. nemo certe Potest non concedere. At Phraortes. quum annum illum septimum regnavit, patria isti quidem nondum erant expulsi. Etenim cum certissimis litterarum monumenti haec quidem exstent, Phraortem usque ad annum vicesimum secundum regnum retinuisse t), occisum autem esse a Nabuchodonosore. quum

ticorum ratione sequitur, ut hic tum annum regnaverit

undecimum, quum ille primum. Primus autem illius annus erat ipse, ex quo, ut alio in libro diximus εὶ. i cepit Iudaeorum exsilium. Quem illius annum regno suo Phraortes decem annis integris antecessit. Quoniam igitur, hic quum undecimum annum regnavit, primi tum demum ex Iudaeis Babylonem migrarunt: Esthera septimo iam huius anno non potuit Susis adesse. Ergo A suerus si quaeritur. de Phraorte quidem cogitari nequit. Quemadmodum, uno libri Estherae loco cognito, do Phraorte iam recessimus: sic aliam temporis in eodem libro significationem si recte intellexerimus. de Astyage

etiam recedendum existimabimus. ril autem Ea his ver- his expressa: Erat pis Iudaeus in Susan civitate pocabulo Mard haeus. Alius Iair . silii Semei. Hii Cis.

de stirpe Iemini. Qui translatus fuerat de Ierusalem

74쪽

eo ten ore quo Iechoniam regem Iuda Nabuchodonosor rex Babylonis transtulerat. Oui fuit nutritius siliae fratris sui Edissae. quae aureo nomine pocabatur Esther i). Quae verba incredibile est a quibus viris quamdiu et quam prave sint vel intellecta vel explicata. Nam quum essent . qui . his Verbis Vere proprieque acceptis. tueri suam se sententiam diutius posse desperarent: haec quidem vertero et contorquere quam de illa recedere maluerunt.

Posita est autem omnis controversia in relativo equi translatus fuerat . ad Mardochaeumne illud quidem an ad aliud quoddam nomen pertineat. Qui modo commemorati sunt, ad Mardochaeum negant, aiunt ad Cis: cuius nomen ultimo loco positum proxime Praecedere dicunt. At vero istos quidem eodem tempore et corP ris et mentis oculis lapsos esse miror. Neque enim Pr xime cis a pronomine abest sed Iemini. Si igitur Dormam eam esse volunt, ut relativum reseratur ad id, quod proximum est; sibi habeant normam praeclaram sane et hellam; pronomen relativum: qui translatusfim ι. ad Iemini, et alterum illud: qui fuit nutritius. ad Nabuchodonosorem referant. Sed ut serio agamus. aut Iemini cum te honia Babylonem abductum, aut Estheram a Νahuchodon ore esse educatam, quis non videt, quantum a veritate abhorreat 7 At vero si ea quam sibi finxerunt norma recipienda erat: relativum. quo iure

Cum verbo Cis. eodem licebit vel cum Semei vel cum

Iair coniugere. Sed ne diutius in resulanda istorum opinione ve Aemur, Mardochaeum relativum sibi , indicare utrumque.

Plana et perspicua res est. Primum enim illud: Mitis

75쪽

Iair filii Semei fili cis de stirpe Iemini, nihil aliud est quam quod grammatici dicunt vel appositum vel

appositionem. Quare necesse est relativum reseratur aut ad verhum appositum h. e. silius. aut . quod iddem est. ad id cui istud appositum est. h. e. Mardochaeus. Deinde vero sana interpretandi ratio postulat, ut relativum utrumque ei: qui franslatus fuerat, et: qui fuit nutrilius, quum sint pari loco posita, eodem resera tur. Spectat autem allerum illud aperte ad Mard ehaeum. Quem in filiae locum Estheram adoptasse nutrivisse educasse certo scimus ij. Ergo ne alterum quidem: qui translatus fuerat . alio spectare potest. - Accedit eo. quod nullam prorsus de hac re dubitationem n que haec Graecorum verba relinquunt: et homo erat Iudaeus in Susis urbe . et nomen eius Mardochaeus. filius Iairi Semei Cisaei ex tribu Beniamin. qui erat cvlisus ex titer Olymis. quam urbem captam duxis buchodonosor rex Babylonis. Et erat huic i. e. qui erat captivus in infans alumna, silia Aminadab fratris pntris eius. et nomen ei Esther . neque illa: somnium uidis Mardochaeus. Mius Iairi Semei Cisaei ex tribu Beniamin. homo Iudaeus habitans in Susis urbe, homo magnus, seroiens in atris regis. Erat autem ex ea captiuitate, quam cutivam duxit Nabuchodonosor rex Babylonis ex Hierosolymis cum Iechonia rege Iudaeae δὶ .

76쪽

His rationibus adducti negamus nisi nomen Mard chaei ullum verbum esse usquam, unde Pronomen rei livum pendere possit. Mardochaeum igitur esse dicimus. quem Nabuchodonosor Babylonem una cum Iechonia Iudaeorum rege migrare iussit. Sed priusquam quod investigavimus in usum n strum convertamus: haud alienum puto causam Proserre et ostendere, cur illi, a quibus dissentimus, in err rem incidisse vel in eo perstitisse videantur. Eius i terpretationis , quae nobis prohata non est, inveniendae princeps ex Germanicis scriptoribus suit Iustius i). Neque enim is, quum Assuerum Xerxem Persarum regem iudicaret, defendere sese ullo pacto potuit. nisi verbis. de quibus diximus, vel perversis vel remotis. Ea enim. si vere et recte intelliguntur, eiusmodi sunt. quihus haud scio an nihil eius sententiae magis possit esse contrarium. Quod quidem hac ratiocinatione facile perspicietur.

Mardochaeus cum Iechonia Babylonem prosectus est Νabuchodonosoris exeunte anno octavo . Estherae aulem parentes iam antea videntur e vita excessisse. Quod si ita est. nala illa quidem est ante annum istum Oclavum. Sed illa ut, id quod minime existimamus, dum hus annis post nata sit: tamen quum Cyrus regnare coepit. ad aetatis annum pervenit sexagesimum. quum Xerxes, ad centesimum tricesimum. Esthera igitur, quum a Xerxe, quem illi Assuerum esse volunt, in matrimonium ducta est. puella erat ista quidem CXXXVII

77쪽

annos nata. Iam . Prolata erroris ansa. PropiuR accedamus ad id, quod nobis est propositum. Est igitur eo libro quem de Iudilha inscripsimus a

nobis expositum. Phraortem Medorum regem esse ab Assyriis occisum anno Nabuchodonosoris duodecimo: ex quo anno primum quidem Cyaxarem annos regnasse quadraginta, post vero Astyagem duodeviginti. Vnde manifestum. Nabuchodonosoris annum decimum tertium Cyaxaris suisse primum. Haec si lenuerimus. indagare haud difficile est, Assuerus uter fuerit Astyages an Cyaxares.

Nam si ponimus id quod minus est prohabile. rith

ram natam esse Νabuchodonosoris anno decimo h. e. duobus annis post quam Mardochaeus Babylonem v nerat: eo anno quem Astyages septimum regnavit, illa iam ad aetatis annum quadragesimum nonum Processit. Quare longius iam tum aetate erat Provecta. quam quae

Astyagem seum enim Assueri loco sutatituimusὶ amor pulchritudinisque admiratione tenere posset. Astyagmigitur . quoniam Estheram coniugem habuisse nequit. ne Assuerus quidem iudicari potest. Phraorte et Astyage de Assueri loco reiectis, unus relinquitur Cyaxares, qui iure eum tenere possit. Atqui hic et Esthera mire quam

inter se apti et aetate aequales sunt. Νam si hoc statuerimus. quod ad veritalem quam proxime videtur accedere. Estheram natam esse paucia ante annis. quam Mardochaeus Hierosolymis exterminatus est: illa in ipso erat aetalis flore. quum et in puellarum domum recepta et in matrimonium amum-Pta est. Quinio enim anno ante exsilium Mardochaei si in vitam introivit: tertio anno Cyaxaris ad aetatis annum pervenit duodecimum. septimo autem, quum Coniugium regium nacta est . ad decimum sextum. sive igitur ad res a Medorum regibus gestas, Sive ad urbem totius regni animum convertimus, sive ad Diuili co by Corale

78쪽

naturam nominum, sive ad temporis rationem; iddem illud nobis semper vel persuadetur vel etiam inculcatur , ut Cyaxarem Medorum Persarumque regem Assu rum iudicemus atque appellemus.

s. s.

Mard haeus Estherae patruus quis et quo tempore fuerit Z

Quoniam superioribus locis Assueram primo quidem regem Medorum, postea vero Cyaxarem fuisse, exp situm et definitum est: supervacaneum sorsitan videbitur, quis Hardochaeus et quo tempore fuerit, dicere. Sed non ita se res habet. Νam quae Patent per se et

praesto sunt. Nardochaeum et honore secundum post regem et aetate aequalem eius suisse, ea quidem qua rere certe propositum non est. Sed videndum est. e

quid aliud de eo iraditum sit, quod ad rem et argumentationem nostram usui esse posset. Quod quidem pro lactis eius et moribus iuste mihi videor sperare Mardochaeus enim, qui Iudaeorum populum ex interitu Iiberaverat. neque solum ad summum in republica honorem sed ad regiam dignitatem maiestatemque ascenderat, tanta is certe in omni Asia erat fama, tanta floruit quum apud alios tum apud suos gloria. ut nomen eius lum sere omnibus esset in ore i). Sed gravissima illa de Medorum regibus monumenta ). quibus eius laudes litteris celebratae sunt. temporis iniuria interierunt. Neque vero alia de rebus lum gestis vel Gra corum vel Hebraeorum scripta ad nos Pervenerunt. in quibus eius esset memoria. Vnus lamen est liber Esdrae. in quo quum Plurimorum praeclarissimorumque vir

79쪽

- 60 rum nomina inscripta videamus, tum eius mentionem esse iuste suspicari possumus. Quoniam enim Mardochaeus Νahuchodonosoris anno octavo iuvenis. talis enim tum temporis suisse videtur, exulavit, sexaginta duobus annis post h. e. Primo anno Cyri superstes esse potuit.

Si tamen cui in hac quidem re nimius esse videar, eius animum ad memoriam Danielis revocaverim viri Mardochaeo aequaIis, qui et primo Nabuchodonosoris anno Babylonem prosectus et idem tertio Cyri anno vaticinatus est t). Mardochaeus igitur eo tempore, quum a ro libertas Iudaeis optime de eo meritis concessa r ditusque quem diu multumque exoptaverant patefactus est. si nondum e vita in alteram Patriam migravit: dubium non est, quin eum suis Hierosolyma quam maximis itineribus contenderit. Nam quae in eo erat et pietas in deum et caritas in suos et desiderium in patriam: et omnino erat difficile non continuo post a ceptam licentiam reverti. Νeque vero de hac re nostra nos sesellit exspectatio. Sunt enim haec quidem in libro Esdrae verba: Hi sunt autem propinciae fili, qui ascenderunt de capripitate quam transtulerat Nabuchod nosor rex Babylonis in Babylonem et repersi sunt in Ierusalem et Iudam, unusquisque in cisitatem suam: Oui penerunt cum Zorobabel: Iosue. Nehemia, Saraia. Rahelaia, Mardochai, Belsan, Mesphar. Beguai. Rehum, Baana ). Haec, ut dixi. Ex libro Esdrae. Mardochaeum autem. qui una cum ZorobabeIe in patriam redivit, eum Estherae fuisse patruum, quum temporis

ratio testatur. tum vero et ordo virorum illorum et natura nominis confirmat.

80쪽

- sl De tempore iam a nohis dictum est. Mardochaeum, qui Hierosolyma urbem stantem Viderat, hunc usque

ad primum Cyri annum in vita suisse et ad Patriam amnem revertisse. Probabile est. Deinde vero ex eis, qui cum Zorohahele erant, ceterorum quidem numeri, illorum tamen Virorum n

mina asseruntur. Ex quo ut reliqui novem qui nominatim appellati sunt, sic etiam Mardochaeus summa apud nos auctoritate fuisse videntur. Quae quidem huic eo magis tribuenda est, quod primum locum tenet inter eos, qui non erant sacerdotali genere orti. Νam Iosuam Nehemiam Saraiam sacerdotes fuisse certo ficimus. Rahelaiam, qui Mardochaeo proximus praecedit, Suspicamur. Est igitur Mardochaeus hic et tempore cum V tere illo aptus, et auctoritate conveniens. Quare eumdem hunc dicere atque illum non dubitamus. Hanc argumentationem nostram F. Iosephus locupletissimus testis magnopere confirmat atque illustrat. Exposito enim Iudaeorum numero, qui ex Babylonia in Patriam reverterunt, duces recensitae multitudinis fui se . ait. Zorobabelem Salatialis silium. ei Daςidis stirpe ex tribu Iudae prognatum, et Iesum Iosedecis pontia is silium. Praeter eos autem ductores fuisse ex multi udine secretos et Mardochaeum et Sere eum. qui contulissent minas auri quidem centum, argenti peroquinque milia i). Mardochaeum, qui regis dignitatem

consecutus ex capitis periculo populum suum liberaverat, eum et reducere suos in patriam et ad templum