Thadaei Pisonis Soacij ... In primam pandectarum partem commentaria. Ad Andream Maurocenum senatorem illustrissimum, ..

발행: 1613년

분량: 214페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

41쪽

ma rerum,4 maiestas Consulares imperii ad eos tape deletota fuerit Alex. ab Alex. lib. . Geniat. dier.cap. . in talia rerim sit Pater meus d loco num 82. con seq. Fuerunt quoque cum Iulius Caesar rerum potiri coepit, Aediles alis duo creati,qui curam gererent annonae forentis,c piique cibariorum, Cereales ideo dicti, a Cerere nimirum ruae Dea frugum existimatur, nam cum antea homine, glae vescerentur, fruges a Cerere piamum in Sicilia inuentas,& deinde ab eadem Athenas allatas fuisse, Cicero Act. 6 in Verrem scribit,quod Ouidius indicat dum ait lib. I. Metamorph. τrima Ceres isto glebam dimovit aratro Trima dedit fruges, alimentaque mitia terris. Cura igitur eorum erat, prouidere, ne urbs penuria annonae, neve caritate laboraret,apparare frumentum&oleum ceterasque fruges convehere, commeatus,qtiaeque bello usui forent in calira desci redd. a. s. item ut cliunt, eius. deinde Cornelius.

Deinde cum aerarium populi auctius esse coepisset,qui illi pre-ellent constituti sunt Quaestores ab eo disii quod inquirendae, ac conseruandae pecuniae causa creati essent d. l. a de-α6 inde cum aerarium. Idque faetum fuit,ne leuioribus his occupationibus Consules derenti a cura grauiarum rerum auocarentur; tum etiamne si serueret auaritia antam haberent aerario sibi permisso male faciendi. Hi ab initio quatuor fuerunt. Duo qui publicae pecuniae in v be&aerario praesidebant, Duo qui Consulibus ad belli ministeria praesto eranti sed procedente tempore sex,ac d

mum etiam eousque fertur Quaestorum ampliatus numerus,ut viginti forent L u lib. . inter quos&Parricidii Qvqstores nominabantur, qui capitalibus rebus praeerant,adeoque poenas ad mortem etiam vique exigebant, quod Consulibus prohibittim erat d. l. 2.9. deinde cum aerariusn. Asco. a. Ict. In Verrem Quaesitoresnomulat, eo quod iudicij cri

mina

42쪽

De Origine Iuris. Tit. II. I

minalium quaestionum praeessent, Vtin Vern o Aenein Minoem capitalium rerum apud infe iudice tuit ibi. Neemeia bal e sorte data, sine iudice strasu stor Minos,mammmuet: ille flentum co eciliumque vocat, vitasqueo crimina discit. ELClaudianus de Raptu Proserpinae lib. I. Quaesitor in alto, ο picuus Mio pertentat erimina Minos

Et cum placuisset Ieges quoque serru Tresque legati Athenas

missi,Romam reuerienent; Decem viri creati fuerunt,qui ex grecijs institutis patrijsque moribus Romanas leges conz derent,abrogatisque omnibus alijs magistratibus, summa potestas eis uno tamen anno tantum duratura, concella fuit, nec ab ipsis prouocatio sicut a reliquis magistratibus fuit d. l. a. β.exaclis ilis.&ρ claeum placuisset Hi cum magistratum etiam ultra annum sibi prorogarent,& remini riose tractarenri necive vellent sussicere magistratus, ut ipsi& factio sita perpetud occupatam Remi. retinerent, ut noimmerito a M. Horatio Barbato in frequeti Senatu decem Tarquini j appellati fuerindeo nimia atque aspera domin tione Remi. perduxerunt, Vt exercitus a Rel secederet .. Initiumque secessionis misse dicitur Tirginius quidam vir plebeius, eterum rei militaris peditissimus,qui cum filiam haberet nonestissimam, S forma, cellentem L. Icilio tribunitio desponderat, hanc Appius Claudius perditissime amans, M. Claudium clientem suum supposuit, qui virgine seruam suam esse diceret,veluti domi suae natam,furtoque inde in Virgini,domum translatam,pro qua cum P. Numitorius puellae auus,4 Icilius spontus caeterique amici, absente patre Virginio,qui tunc honestum inexercitu ordine ducebat post u laicat, ut vindicias Appius daret secundum libertatem,hoc est commodum possenionis, Appius legem

calumniatus a se cladecem viris in I a tabulis translatam, quo cautum erat, ut si ex libertate quis vocaretur in serui. tutem Dissiligo b c Orale

43쪽

3, Pandectatum Liber primus

tutem frueretur interim ille datis saltem vadibus eom me do libertatis; eam locum habere dixit, ubi appareret pater libertatis filiae assertor, sed si pater abesset dominum esse potiorem, sicque secundum servitutem vindicias decreuit, qua de re turbatus Virginius qui iam e castris redierat, indignatusque quod vetustissima iuris obseruantia in persona filiae suae defecisset, utpote cum Brutus qui primus Romae Consul fuit indicias secuitidum tibertatem dixtisset inpersona vindicij vitellorum serui, qui proditionis coniurati nem detexerat, concepit animo facinus amarum sane patri, caeterum libero viro dignum, arreptouue cultro de ta- herna Lanionis pectus puellae pius parricida transfixit in

hoc,scilicet, ut morte virginis Contumeliam stupriam ret,ac protinus recedens a cede, adhuc filiae cruore madens ad commilitones conrugit, Gl Omnes sceleris atrocitate partim concitati, partim spe repetendae libertatis relis estis pristinis Ducibus in Aventinum montem signa transtulerunt,ad quemo omnis urbana plebs se contulit, a tque ita populi consensu partim Decem vir. In carcere necatis a partim in exilium actis Romana Res P. uerum suum lutum recepit. d. l. a. s. ω cum placuisset.

TRIBUNI MILITUM.

Deinde cum post aliquot annos quam xii tab leges latae suetavit,& Plebs contenderet con patribus,& vellet ex suo quoque corpore Consules creari, & patres recusarent, factum est, ut Tribuni militum crearentur partim ex plebe partim ex patribus consulari potestate, d.l. 2. s. Deinde cum post

aliquot annos.

Fuit&aliud Tribunorum militarium genus,qui non in urbe, sed in castris tantum pollebant, quorum munus erat, miliates in officio continere,eorum quoellas audire,vigilias ei cumire elasimilia, quae recenseatur in t ossicium. E in

Re militi

44쪽

De origine Iuris . it. II ' L. PRAETOR URBANUS.

Deinde cum placuisset creari etiam ex plebe consules taliquid pluris patres habere placuit duos ex numero patrum ' constitui,qui Curules Aediles dicti fuerunt,de quibus supraeto dictum est. Cumque Consules avocarentur bellis finiti mis, neque t et, qui in ciuitate ius reddere ponet, factum est, ut Praetor quoque crearetur,qui urbanus appellatus est, quod in Urbeius diceret d. l. a. s. Deinde cum placuisset. isque ex patribus fuit, sed nec hic honos diu apud patricios mansit, sed ut Consulatus, ita&Pritura conplebe communicata fuit Liu. lib. 8.

PRAETOR PEREGRINUS.

Post aliquot deinde annos, non sulficiente eo praetore, quod multa turba peregrinoruin ciuitatem veniret, creatus est, Salius Praetor, qui Peregrinus appellatus est, ab eo quod plerunque inter peregrinos ius diceret d. l. 2. . post aliquot. Capta deinde Sardinia,sicilia,Hispania,&alijs, totidem Pre tores quot prouinciae in ditionem venerant,creati fuerunt, partim qui urbanis rebus,partim qui prouincialibus praees-3 sentit. l. 2. . Capta deinde Sardinia id ali insuperadditiusque adeo, ut ad decemvi octo Praetorum numerus creue rit d. l. ad Deinde Cornelius.

Deinde cum esset necessarius magistratus quiliaste praeesset centu virilivibus iudicandis creati fueruntd. l. deinde cinnesset. Erant enim Romae triginta quinque Tribus , quibus singuli, Tribus, Tres adiudicandum eligebantur, a qui licet uniuersiamplius quam centum essent,tamen commodioris locutionis gratia, ut Festus docet Centum ainpellati fuerunt hastaeques esse huiusmodi Centum Ui-

45쪽

Pandectarum Liber Primus.

ri dicebatur quia hasta in meae posita congregabantur Sueton in August hinc& Martiat. lib. 7. Epigri Hunc miratur adhuc centum gratiis hasta virorum Hunc loquitur grato plurimus ore cliens. Nastaque Romanos in iudiis ideo visssuisse puto,qubd ea sit praecipuum armDrum,Simperi signum Potest illud quoque dici hunc hastae morem in iudiciis. Romae quondam irrepsisse inmemoriam Romuli, quem assidue hasta usum stilleserunt. Huius centum iratis iudicij fit mentio in l. Tuia insti de inoctis testa. in Iuli. C.de Petit. heredit..

Eodem tempore.& Quatuor Viri qui curam viarumagerent 3 a constituti fueruiud. I. Deindecumessetia

TRIVM VIRI MONETALES.

Item , TriumViri Monetales qui cudendae monet e&ne' quid corruptelae ad nnsceretur,4 ut probi auri, argentifi3 3 rustique ponderis citcnt , curamhaberetu da. a. dem cum esset.

TRIUM VIRI CAPITALES ..

Trium Viri quoque Capitales eodem tempore creati fuere qui carceris cullodiam haberent,& cum animaduerti opor3 4eretcomminteruentu seret d.s deinde cum esset.

Et quia magistratibus, vespertinis temporibus in publicum

46쪽

De Origine Iutis. it. II

sentδLΣ. I.& ita Sic Areopagitae seueri illi,&incor ruptiaudices Athenienses,nunquam die iudicabant, sed noctu,imn tenebris,ut Procul ab Ommaffectu rem ipsam noscerent, atque duntaxat quae dicerentur non dicentiun personas spectareat Lucianus in sectis.

PRAEFECTUS URBI.

Et haec omnia quoties in Urbe erant magistratus . At quia 1aepe ob besia Praetores etiam ipsos licet ad rus dicendum Principio creatos, Urbem relinquere oriebat,ac socis imperium armis exercere, bellique curam suscipere, ideo ne quis in Urbe tumultus fiereωbliti fuerunt Romam magistratum in tempus creare, qui ius redderet, ac in uniuer ta Urbipnaecideret, ob id Prefectus Vrbi dictus&da. Σ. . haec omnia. Qui olim prima etiam antiquitate cete-'s magistratibus absentibus conlittin soluus fuit, ita quod an eum casum proltepore deputaretur quod&Fenestella scribit, Tacit. lib. s. docet. Postea vem: latinarum feriarum causa introductus, in uotannis obseruari solitus fuit d. .&haec omnia Latinae seriae ilignificant conceptos illo, dies, quibus latini populi insignum aeternae paciscon Romanis ad sacrificandum Ioui in montem Albanum ex Tarquinij instituto conueniebant Halicarnas. Lib. . qui scebantque omnes magistratus cum latinae seriae indicebantur, adeoque Consules Tacit. libi durat, inquit, Praefecti Urbium ulacrum hodiriquoties ob ferias latinas prεficitur, qui consulare munus usurpet.

Sane cum ob desertum agrorum cultum tam acerba fames Romam inuastulet, ut multi ex plebe, sicuti Liuius memor/t lib. potius quaim, fame cruciarentur, trahendo aut mam capitibus obuolutis se in Tyberim praecipitarent, fa-37ctum fuit, ut ob id Praefectus annonae crearetur i. i. g. Schaec Ouania, cuius ovicium,& munus erat annonam undi

47쪽

Pandectarum Liber Primus

que coemere, Romam adeuhendam curare, ae eogere eos qui frumentum ultra proprios usus possident,iusto pretio vendere Celebre est illud Gn. Pompei, qui cum Mgo frumenti copia comparata, e Sicilia nauem soluere vellet, nautae contenderent,non esse committendam se utenti pelago classem, emisisse fertur memorabilem illam vocem Nauigare nobis necesse est, vivere non est necesse. Is Praefectus annonae ab Aedilibus Cerealibus eo differt, quod Hi iure ordinari magistratus rem frumentariam curabant,illi extra ordinem,sii necessitas instabat, creaba tur, eratque non perpetua, sed temporari potestas.

PRAEVECTUS UIGILUM.

Item M Uigilum Praefectus praesertim ob incendia creatus

fui t d. l. a. s. eu haec omnia. Hos Praesectos annonaevi igitum, non esse magistratu voluit Pomp. d loco. Caeterum Liu. lib. . ab ipso Pomp. disesentit,ut non immerito hic Coras dubitet alibi tamenon legi,hos praesectos non esse magistratus Fenestella eos ma- is iratum gerere tradit, sed& in l. I. δε insta deo sc. raefect Vigil. cognitionem de incendiarijs, furibus, V effiatoribus Praefecto igitum fuisse, scribitur. Vnde puto eos hic non dici magistratus, quia interminores fuere, eisque senatus vocandi ius non erat,ut maioribus magistratibus. quod docet Gellus. Non quotannis tame sicut ceteri magistratus creabantur, sed exti aOrdurarim, pro emer

gente urbis dei inprouiso necessitate, famis, vel incendii do in haec omnia: Hi tamen eliquos cis Tyberim, diximus,hoc est Quinqueviri procedente tempore creari desierunt, totaque eorum Cura ad Aediles translata fuit,quihus eu convehendae annonae, arcendorum uacendiorum, atq; adeo totius urbis cura & tutela dc mandata fuit proudita intelligit tex. Coras ind&haec Omnia, hac in re, ambiguum quidem, obscurum quem nec ZaZius ipse, Vir alioqui bene doctus assequi potuit.

Ii sic Duo Conuules, Decem Tribuni plebis, Decem incho Prae,

48쪽

Praetores,& sex Aediles in Ciuitate iura reddebant d.I. E

Iuris ciuius scientiam plurimi Maximi viri professi sunt

sed qui maximae dignitatis apud Pop. Rom. fuerint, eorum mentio simul con Pomp. nostro ind. l. 2. a nobis habenda 39 est, neque enim parum resert intelligere, quo autore 6 quo tempore scriptae sint leges,quae sit prior,&quae post rior, cum ex diuersitate temporis multa explicari possint, quae alias non tam facilEpercipiuntur ab his qui iurisconsultorum tempora non obseruauerint ut ob id in magnos errores interdum Doctores nostros lapis est videamus.

Primo igitur peritus fuit Sextus Papyrius, qui leges regias munum contulit Seeundo Appius Claudius, unus ex Deccm viris, cuius maxumum consilium in I a. tabulis scribendis fuit. Tertio alius quoque Appi Claudius ei uidem generis, vir aeris ingenij, sed plebi atrociter infestus,ut scribit Liu. lib. s. i&quia luminibus orbatus caecus i tus fuit, la. afuit autem Issenectute iam ocor ate oculorum a Reil muneribus cessans, audito quod senatus ad pacem: cocordiam con Pyrrho Rege componendam, & ipsum in urbem recipiendum, inclinabat, lectica perirum delatus in Curiam venit, v hiquessio loco constitit, sileritio in Curia facto, se

antea suam oculorum sortunam permoleste tulisse dixit. tunc autem se dolere, atque angi vehementer, quod non etiam surdus esi et, ne tam turpes consultationes, atque sententias quae urbis Romae gloriam subuerturit, audire compelleretur, sicque pacem ut minus utilem sortiter di suasit, Sonmium animos ad belli studium traduxit, eiusque con- filium salubre Re P euentus comprobauit huius orationis meminit Cicero in Catone maiore, eamque apud eundem vetii bus prosecutus cst Ennius adiungens. Vim vobis mentes recta quae Rare solabant.

49쪽

3 Pandestirum Liber Primus.

Plutarchus etiam eandem accurate reistin Pyrrho Quarto fuit Sempronius quem POp.Rom. sophum appellauiequi cum Tribunus plebis esset in Appium Claudum Se cum Censura se abdicare lentem acerrima est inuectus

d. l. a. . Fult post eos.

Quinto fuit, C. Scipio Nasica a magnitudinem si sic dictus .

Quia senatu optimus appellatus est, or cui etiam publica domus in sacra via data fuit, quo facilius consult posset, d. . fuit post eos. Sexto fuit Zabius qui ad Carthaginenses mutas legatus, cum ea essent duae tesserae positae una pacis in qua sculptum erat Caduceum, hoc est, sceptrum Mercuri pacis symbolum, sic dictum quod discorata. bella cadere faciat. Ait 4ora belli, in qua simulacrum has incisum erat; erat enim hasta signum belli ut Festus strahit.arbitrio sibi dato, utram

vellet, referret Romam: utranque sustulit,&dixat, Carthaginenses petere debere, utram mallent accipere d. g. Fuit post eos,&sic pro te sera hoc in loco , lignum intelligitur, quo cognoscitu bellom ne an par destiatur. Est&teffera militare signum quod Duces luis militibus dare solent ad hostes, & exploratores dignoscendos, di a veget Iab. 3. de Remi utar vocale dicitur , eo quod Pro arbitrio eius qui pr est exercitui, voce vcrboq; detur Inuento temque sui e Palamedem in bello Troiano scribit Plin. lib. . eap. 16. Vergilius etiam tesserae verbo Symbolusia quidem bellicum significari sentit,at illud quod e euntibus ad pugnam datur, nequiinter milites oriatur confusio lib. 7.A neidos,ibi. classica iamque sonant . t bello tessera signum. Et hi sunt,qui in latenti lus Ciuile retinere cogitabant solum que Coni ultoribus potiusquani diicere volentibus se praestabant Horatii I sermon. latyr. I. Agricolam laudat iuris legumque peritus. sub Gallicantum, Cc multor ubi fia pulsat. Sequentes autem de quibuβ dicturi sumu, publice etiam professi sunt,interquos recentetur. Primo T. Coruncanu, cuius tamen scriptum nullum extat, li

cet Disilia πιν Orale

50쪽

De Origine Iuris D LII. s

eet responsa complura memorabilia eius fuerint d.l. 2. 3. Iuris ciuilis scientiam,& 6. Post hos fuit Secundo sextus Aelius, ira ter eius Publius Aelius, ac filius GL Attilius, qui omnes maximam scientiam in profitet do habuerunt l. l. a. . post hos sult. Tertio claruit, u superiores hctatus est Marcus Cato princeps Porciae familiae d. I. post hos in fine, qui tria detestari

4 1blebat, arcanum credere Memmae,naui tralatire quo pedibus ire liceret diem per Incuriam inanem eiu uere Quarto loco fuerunt P. Mutius, Brutus,4 Manilius, qui firmauerunt, ac veluti fundamento quodam ius ciuile itabilieruntd. l. s. post hos fuerunt.

Qumto loco ab his prosecti sunt Publ. Rutilius Rufus, Paulus Virginius, Quintus Tubero , Sextus Pompeius d. 3.

post hos fuerunt. Publius Rutilius Rusus suit Romae Consul, asiae Proconsul vir optimus,4 suae aetatis clarissi mus. I. C. de quo primclarum illud probitatis dictum fertur. Cum enim ei amicus qui iniuste quaedam rogauerat nec impetrauerat, indignatus dixisset. Quid ergo mihi amicitia tua opus est fi

et quod rogo non facis Rutilius respondit; imo quid mihi

tua,si propter te, iniuste aliquid facturus sum Ualer. Ma-Σim. lib. I. cap. . Si de hoc Rutilio Ruso mentionem facit Vip lil. 3 6 ligna .ff. de Penu legat. Paulus Virginius quis fuerit non latis compertum extat. dus cnim Boinae fuerunt Uirginiorum sana illae, Una plebeia, quam p o parricidio L. Virginius filiae interfector molline quum illustrauit,Altera pistricta antiquissima. ex qua autem is tigmius fuerit, incertum est.

Qi intus Tubero stoicus fuit, stoicamq; disciplinam tam ariste

seruauit, ut seuerus nimis,durus, ct auster haberetur quemadmod una Cicero declaris Oratoribus tradit.

Sextus Pompeius es Pompei patruus est ille, quem Cicero in Bruto praestantissimo ingenio claruisse dicit. Fuit& eodem tempore Celius Antipater, qui historias conscripsit, sed plus eloquentiae quam scientiae operam dedit. IIvinci Lacinius Crast frater Publi, Mutij, quem Cicero

SEARCH

MENU NAVIGATION