장음표시 사용
91쪽
Ad ossicium Praesidis etiam pertinebat, curare ut pacata attacue quieta esset Prouincia, id quod facile obtinere poterat lineam malis hominibus purgaret, i. a. &4 3. Item acrilegos latrones, plagiarios, fures, atque eorum receptatores, sine quibus latro diutius latere non potest inquirere, atqueis coercere debebat. d. l. 3. illicita, exactiones, venditiones metu extortas, vel sine precij numeratione, lucra prohibita,item ne potentiores viri,humiliores, iniurijs asticerent,&ne tenuis vitae homines, sub praetextu aduentus offici Tum, vel militum, limine unico vel breui suppellectili ad aliorum usus translatis iniurijs vexarentur Praeses prouid re debebat l. 6. in principio 6 ne potentiores. LI minis verbo eo in loco,significat. I. C. paruam quandam donaunculam,aut locum,quem tenuiores homines inhabitat. Iuu salis Satyr. 3.
Limine simmoveor, perierunt tempora longi Serviiij nunquam minor eri actura clientis.&sic vult Vlpianus propter ad uetum magistratuum,cli militum, inopesvi tenuis vitae viros , sua non esse priuandos habitatione, translato suae casulae usu in aduenas Obleru re debebat etiam Praeles ut in adeundo se facilem praeberet ita tamen ut in ulteriorem familiaritatem prouinciales non admitteret, nam ex couersatione aequali contemptio dignitatis nascitur ut dicitur in l. I p. sed & in cognoscendo neque excandescere aduersus eos, quo, malos putabat neque precibus calamitosorum illacrimari.d. l. 19 Fines etiam prouinciae suae excedere non debebat, nisi voti soluendi causa&dummodo non abnoctareta. I s. sic Romae Tribunis diem integrum abesse Roma prohibitum fuit, ut scribit. Gel l .lib. I. cap. a.
Ves mittebantur etiam Magistratus in prouincias con iurisdictione limitata,allegataq; aut ad certam causarum uniue sitatem,ut Procurator Caesaria de quo in Titulo.
92쪽
De ossicio Procuratoris Caesaris, vel rationalis. Τit. XIX.
su it Procurator caseris Quodsi eius officium.
D Vos Procuratores habebat Princeps, per quos negotia tua admini trahat, num arus dictu, qui priuatum C saris patrimonium in aclerabatur, Alter isti qui publica principis iura tuebatur. Sed uterque postea alio no- mine Rationalis appellatur, eo ouod hic, illa rationes principis tractet, La C de Modo mulctar. Procurator a men fisci Rationalis Respublicae, procurator vero Caesaris rationalis rei priuatae dicitura. fin. C de Advocat fisc. l. via mersi, C de Fund rei priuat. lib. I. ex quo constat particulam illam, vel rationalis in Rubrica politam accipiem dam esse pro, idest rationalis sed & interdum etiam procuratiorem Caesaris pro Fisci procuratore accipi, cu e comtrario docet Alciat. lnd.procurator, C de edend.
Princeps Romanus, quo iura nascunturi meminisse, C. um de vi, legibus vivere volens, quamuis legibus solutus ellet,l.digna Ox,Cde legibus,ne quod alijs non licet,in tua caua se ipse sibrius diceret Di. CNequis in uacausa, Magistra tum creauit, procuratorem Caesaris dictum, qui in prouincia inter se&priuatos iudicareti. I. per Tot Tit. C, bimus fiscales de criminc tamen non cognoscebat, quia nec poenae colam tuendae rus habebat l. vlt αuc de pecuniariJa causis tantum inter Principem, seu Fiscum, tria uat Diuitia i Corale
93쪽
uatos Procurator Caesaris cognoscebat d.l. I. C. ubi caus nustat & praesertim ubi colonorum Principis negocium vertebatur, cognitione alijs iudicibus poenitus interdictaa.dominicis Eod Tit preterqua in causa criminali L cu aliquid Eod.Tit. Administrabat et ProcuratorCesaris priuata ipsius Cesaris negocia, adeo quod quecuq; ab eo gesta erat, perinde comprobabatur,ac si ab ipsemet Caesare gesti essenta. I. Vel etiam mittebantur Magistratus con iurisclictione limitata ad certum locum, ut Iuridicus Ciuitatis Alexandriae de quo in Titulo
De Ossicio Iuridici Alexandriae.
Quid sit tandisus Alexan Alexandria Vrbis dem
Quid sit iuridicus Alexandriae is Lycet iurisdictio totius Aegypti ad Praesectum August
lem pertineret, & moris esset in prouinciarum adminIstratione a P ssidibus prouinciarum iudices dari, Attamen peculiariter Alexandriae potentissimae Aegypti Ci- uitati ab Augusto iudex datus fuit, iuridicus appellatus quasi iura dicens, & iuridicundo praepositus, Et quia apud eum legis actio erat, ut dicitur in I I hoc est, libera de negotiis quibuscunque iurisdicundi potestas, nam apud eum legis actio esse dicitur, qui actus & virtutes legis habet, timperare; vetare,permittere,&punire t legis virtus mdeIegibus Ideo apud eundem quoque adoptare quis poterat d. l. i. eique etiam specialiter concessa fuit tutoris datio l. v. ωvit. hoc Tit.&donarionis inlinuatio, .unica, C. d. alexandriae urbs Aegypti, fuit potentissima. caput; sic appellata quod conditorem habuerit magnum illum Alexan. drum Macedonicum,cuius corpus ibi iacere Strabo scribit
94쪽
Iib. 7.Tantaque olim fuit huius laci dignitas,& testimatio, ut medicis ad se, suamque commendandam artem, satis fuerit dicere se Alexandriae eruditos floruit, si quidem Alexandria omnium liberalium artium scholis. Post exposita Magistratuum genera,&Ossicia, consequens est etia explicare ossicium eorum, quibus iurisdictione, & potestatem suam Magistratus demadare sole de quo in Titulo.
De Ossicio eius cui mandata est iurisdictio. Τit. XXI.
quid sit mandare iuri L cauis escatur iudextatus,inctionem. in quo differat ab eo cui aut posnt mandare iurisdi mandata eri iurisdict. s.ctionem. Qua mandari non possint.
Qualiter iurisdictio manda Caua, potestas illius cuiri post iurisdictio maudata es. Quid sit mandare iurisdictionem. Andare iurisdictionem est alteri, vel magistratui L VI ei etiam priuato,vices suas in iure dicundo com
Qui possit iurisdictionem mandare.
Mandare iurisdictionem is demum potest, uuiem suo iure. hoc est,uel a Principe,vela lege habet L, infra de iurisdict. non qui alieno beneficio,idest,nec lege,nec a principe,sed a Magistratu accipit,nam ita mandatam sibi iurisdictionem alteri demandare non potest, i. vlt Ratio est, quia qui mandatam suscepit iurisdictionem pmprium nihil habet, sed eius tantum qui mandauit iurisdictione, auctoritate fungitur l. I qui mandatam ctiamsi praetor sit, qui ali nam exequituriurisdictio sim l. 3. I. a Quat,
95쪽
Qualiter iurisdictio mandari possit. Mandari iurisdictio potest, vel omnis in uniuersum,vel species
una; vel inter certa personas generaliter,uel etiam specias ter de una re, i. solet,con .seq.infra de iurisdict. Uniners mandatur iurisdictio, cum omnis mi uiuersum cognato, si licatio ciuilium causarum alteri committitur,l. I. amus, fide Suspect.Tutor. l. I. . sinas. Quis Qquo, sicut iacit Proconsul legato t. obseruare, g. in.lupra de Ostic.Proconsul, degat. Mandatur pecies una iurisdictionis, ueluti certo negoci rum generi aliquis praeponitur,ut cum Pedaneis iudicibus,
humiliorum,causarum, iudicatio committitur,4.sin. C. de Pedan. iudicibuS
Inter certas personas generaliter mandatur iurisdiectio, vel ti,clim committitur inter pupillos,& uiduas l. i. cide iuris dicta. unica,Cinando unper. inter pupil uiduas. Inter certas uero personas specialiter mandatur iurisdictio, ueluti, cum committitur inter Titium, &ν eulum in certa,& particulari aliqua ite,l. Praetorinfra de iurisdict. Qua-uis hoc casu, magis proprie iudex dari dicatur, quamam dari iurisdictio l. saepe, .fin.con l. seq. supra deor sic. praesid. Vnde res iudex datus, quem interpretes nostri delega-
tum vocant, Isin, cui unius causae tantum Cognitio com--n est l. iubemus in fine, C. te episcop.& cleric. l.a iudice, C. de iudic. Quo fit, ut re diligentius considerata, aliud sit mandare iurisdictionem, aliud iudicem dare d. aepe conlseq. Nam iudex datus, siue mauis delegaturi non habet iurisdictionem l .ait praetor, ff. de iudic. Idcirco lata sententia iudex esse desinit L iudex EOd Tit eam me non exequitur, sed ille qui eum dedita a diuo pio Eod. Tit. At ille cui iurisdietio mandata est, licet proprium nihil habeat, attamen mandantis iurisdictione utitur l. I. .finsuamque exequitur sententiam, nam mandatae iurisdictione, censentur, Momnia ea mandata sine quibus iurisdictio explicari nequiti ult. Item iudex datus alium iudicem dare non potest l. a
iudice, de iudic.ela Ratio est, quia ipse iudiciario tantum
96쪽
munere iungitur,lis celi, ipsemet de causa iudicare debet. At ille cui mandata es iurii dictio iudicem dare potest l. . cum praetor, E de iudic quia mandata iuri ld.ctone totum iuris dicendi orsicium trai it l. I. . damus, f. de Sui ct. Tutor.&dando iudicem non abdicata te iurisdictionem, sed notione tantum transscrt,l.ait praetor,ff.d Re iudicat.
Mandari non possunt, nec mandata iurisdictione transferuntur ea,quael pecialiter, hoc est, nominatim, & expresse, leupeculiariter, singulam quadam praerogativa, lage, senas tusconsulto, vel constitutione principis, tribuuntur, sed ea tantum, quae ture magistratus, hoc est, iure communi, usitato more maiorum competunt l. I. Ratio est', quia si priuatorum mandatorum fines diligenter sunt custodiendi, l.diligenter, is mandat.& qui mandatum suscepit, alteri delegare vices suas nequit, i. Massi Mensor fals mod dixerimulto magis praescripto legis, Vel principis ex certa causa
aliquid specialiter mandantis,parendum eri ty Ideo merum imperium, quod a lege specialiter datur, mandari non portest, nec mandata iurisdictione transfertur,d. l. I. Nisi in casu abientne eadema. I. dummodo absentia sit necessaria secundum Glol. DD. ibi; Absentia autem dicitur necessaria , quando iussu prineipis abest, . ad haec prohibemus Auth.de Collat. nulla enim alia ex causa datur facultas magistratui migrandi extra prouinciam etiam si vellet adire principem, i nullus, C. de Orfic Rcci prouinc Imo si sine iussu principis discesseri testicitur reus criminis laesae mai satis, .si quis autem Auth.de Administrat quod adeo verum est, ut licet abesse possit magistratus voti soluendi causa,tamen ei pernoctare non liceat, i. is supra de offic. p sid. Neque placet quod Bart. Dec. & alij tradunt m d. l. I.& ad alia impedimenta extendunt,scilicet,quod,& si sit OG cupatus magistratus propter multitudinem causarum, clpropter infirmitatemi, adhue etiam causas meri imperii
97쪽
quae 5 in abientia; quia sicut absentia impedit iudicem,
quod non possit tractare causas meri impedij, ita cinnirmitas inam Resp.sbiam abientiam de per se non operari effectum delegationis,sed requiri etiam,quod absit iussu principis, quo casu videtur facta delegatio con auctoritate, M'consensu principis,4 propterea mirum non est, si mandare,ac delegare possit in hoc casu, quod non est in infirmi te, alijs impedimentis. Sic,6 decretum interponendum in alienatione rerum min iis mandari non potest l. a. quia Praetori specialiter fuit c
cessum l. i. is de Reb.eoriqui sub tui. vel curi sunt, LI. C. de Praed. minor. Similiter,&transactio alimentorum, quia Pretori specialiter fuit concessa, mandari non potest l.Cum hi in principio, & in .sed nec mandare, sis de transact. E dem modo, Tutoris datio, quia his tantum competit, quibus nominatim lege datum est Lmuto, . tutoris datio ff. de Tutel. alteri mandari non potest l. nec mandante,is de Tutor.&curat. dat ab his qui tu dand. hab. Neque obstati. . h. t ubi cognitio de suspectis tutoribus mandari potest & tamen Praetori in Urbe,&Presidi in prouincia nominatim data fulti. I. amus,ff. de Suspect Tut. l. I. . suspecti, T. ad S.C.Turpil. s. i. Instit. de suspect Tutor quoniam Rel p.cognitionem de suspecto tutore sine accusatione,sine qua tutor ut suspectu, plerunque re ij citur ob segnitiem ut in l. 3. s. praeterea,& fin s. de Sulpect.Tutor.posse quidesnpropter utilitatem pupillorum mandari ut ind. l. secus si ob dolum bienni accusatione suspectus postuletur, nam tunc, non apud alios,qua in apud retores,vel Praesides fieri poterit ut in ii. l. I. I. suspecti,t fad S.C.Turpil. Mandata igitur iurisdictione ille, cui mandata est, proprium nihil habet, hoc est eorum nihil habet, quae specialiter ma danti; lege aliqua sunt concessa, sed eius qui mandauit tan-ntum iurisdictione fungitur, hoc est ea auctoritate, quae iure
communi solet magisti Hibus competeret .l. I. I. qui a datam nimirum de ciuilibus causis cognoscendi nec non ad eius cognitionis, iudicij que effectum,coercendi, alias sine modica coercione iurisdictio explicari non posset.d.l.M.
98쪽
De Officio Assetarum. Titi XXII 8
propterea concessa iurisdictione,&omnia etiam ea concessa esse videntur,sine quibus iurisdictio explicari non potest l. 2. infra de Iurisdict. Illud tamen obseruandum est quod si is qui madauit iurildictionem decesi erit, antequam res,abeo,cui mandata est iurisdictio,geri coeperit soluitur mandatum l. nfra de iurisdict. sed si res geri coeperit occoram eo coeptum sit iudicium, ibi etiam finem accipiet l. ubi coeptumst de iudic. nam Paulus 1cribit solere iudi ces a Praeside datos natempus etiam succelsorum eius durare,cogique pronunciare l. venditor g fin. ff. de iudi c. Porro, morte eius quoque cui mandatum est finiri iurisdictionem constat l. inter causa, β. I. Uisanii. nili sub nomme dignitatis rescriptum esset. .& hae vero iubemus Auth ut nulli iudic.collat.9. cap. quoniam abbas de Osric delegat dignitas namque sicut ecelesia nunquam moritur c. liberti ecclesiae I 2.q. a. l.annuas Attia Ede Annuis legat. c. si gratiose de Rescript. in LEthec de Magistratibus verum quia magili ratibus assistebant. etiam Assessores, ideo, S de his dicitur in Titulo.
Quid sit insesser. a Quodsi eius officium
Ssessores dicuntur Iurisperiti,quos Praesides in prouin- classicum ducebant, vi eorum consilio ius diceret. Nec enim Assessbris otticium est iudicare, sed consulere, non pronunciare,sed amistere . a. C. se Assestar, Ideo&cosiliariidicuntur in l. s. h. t. a magistratuque ipso eligebantur, ut tradit Cicero pro Quintio, eismue nonnunquam,
99쪽
Praesidibus proficiscentibus causas decidendas delegari coissuevisse, tunc Pedaneos proprie dictos esse Alciat. lib. I. Parerg. cap. i.annotauit Peritos ac prudentes etiam eos esse oportere constat,alias si imperitia vel imprudentia e rum ius aliter magistratus dixerit,qua Oportuerit,ipsi ten tur l. a. infra. Quod quisque tur. Dicere tamen blebat Al xander seuerus imperator, qui primus talaria Allessoribus constituit,eos esse promouendos,qui per te Remi gerere possent,non per Assessores, ut Lampridius in Alexandro scribit.
Quod sit eius officium. Horum osncium describiturint. I k qui possint assidere traditur in l. a. ωvit. Mortuoque magistratu intra tempus, Assessbrib suis alariu residui teporis deberi, deciditurint. . quod salarium ex pecunia publica soluebatur, ut colligitur exl. vlt. probatur in L festinabis Auth de mandat. princi p. Fallit tamen si eodem tempore Assessores alijsPr.esidibus asseditsent, nam tunc ei, non debeturi L .imcut nec etiam debetur, si succe rem ante tempus u. agis ratus acceperit.d. l. 4 Ratio est, quia cum magistratus ante finitam administrationem mouetur verisimiliter eius culpa contingit, ideo nec Assessoribus salarium residui tempori debeturvi hec de Magistratibus eorumque Ostic ijs.
100쪽
et Quidsit Iurisdictis. II sne honora quescaturi imperii vox quid Hηificet. A masi mixtum hue m 3 Quidsitsummum Imperis. Is uuae disserentiassu quod mis Qui sit merum Imperium. εο imperio insit iurisdictis. Gladi,appinatisne quid, e mixtum imperium c niat hareat is risdictioni. Os sint radus meri im- 44 In quo consistat modica eoepperi . cio. Exempla primigradus meri cis auidsit mulcta, unde dia imperis,quod magηum, m. emnus. I Differentia inter mkictam et Exempla fecundigradus me poenam. ν imperi quod mediocre 7 carcer de iure elaui duplex πρ diamus. R. Quae diserentiasu inter Depo I missitas disinctionis mixtitationem O vlegationes imperi cat iurisdicti inea Io Exempla terti gradus meri ab eo quod cobaret iuri imperi quodparuum dici diction.
mus. I Quidsis' plex iurisdi . D Scursis breuitergeneribus magistratuum.&ossiciis
eorum, recte ponitur Tit de iurisdictione, in qua exercenda potissimum versatur magistratuum aurictoritas, inscribiturq; hic Tit m PMidectis Florentinis simpliciter de iurisdictione. At in vulgata editioneas ditur, omnium iudicum. Quidam florentis iam Alii vulgatam editionem magis probant. Utcumque sis, satis constat tractanu hoc T, I de iurisdictione, Iam in Cunti. Duam in Ciam Diuilias by Ooste