Historia ecclesiastica variis colloquiis digesta, ubi pro theologiae candidatis res praecipuae non solum ad historiam sed etiam ad dogmata, criticam, chronologiam & Ecclesiae disciplinam pertinentes ... perstringuntur ... Auctore fr. Ignatio Hiacynth

521쪽

ECCLESIASTIc A. 1 IIvitia ad regendam Ecelesiam auctoritate praediti,& in quorum firmitate unum est collabentis Ecclesiasticae Disciplinae praesidium , tolerare sine piaculo non possint , sed invalescentibus abusibus vehe- heinentius reluctari, & ad Disciplinam Ecclesiasticam instaurandam diligenti cura , studio & co

tentione incumbere debent, quantum tamen patitur Christiana prudentia , quae interdum nonnullas labes, majoris mali vitandi causa , nonnunquam tolerari praecipit. Denique , Metropolitanis. Jus assertum erat confirmandi Electiones Episcoporum, non secus ac Metropolitanorum electiones confirmandi jus ad Romanum Pontificem spectabat. Episcopi ab Ecclesiarum vacantium Capitulis Saeculis XIlI. & XIV. eligebantur , nec in eas electiones sese Principes Laici ingerere poterant, aut si in his suam aliquando interponerent authoritatem,tunc hujusmodi Electi es nulli ac irritae censeri debebant, sicut statutum est in Concilio Generali Lateranensi IV. Canone xxv: this verbis: Si auis electioni de se facta per saecularis potestatis abu- - consentire praesumpserit contra canonicam libertatem ; electionis commodo careat ineligibilis at , nec absque di pensatione possit ad aliquam eligidignitatem . Qui vero electionem hujusmodi qua ino jure irritam censemus, praesumpserint celebrare ab Ossiciis O Beneficiis penitus per triennium sulpendantur , eligendi tune potestate privati. Hauc sacrarum Electionum libertatem S.Ludovicus,Galliarum Rex, Pragmatica Sanctione , quam promulgavit

MCCLxv I I I. asseruit his verbis, quae habentur

522쪽

alia nostri, liberas electiones , in emum essectum integralitὸr habearit. Et Art. q. Item promoti nes, collationes, provisiones in dissipstiones Praelaturarum, divitatum,qaliorum quorumcumque beneficiorum, O Uciorum Eeclesiasticorum fiunt nostri .seeundum dispositionem , ordinationem . determina tionem juris communis, Sacrorum Conciliorum Ecclesia Dei, atque Insitutorum Sanctorum antiquorum Patrum , fieri miamus in ordinamus. Hujus Praginmaticae Sanctionis a S. Ludovico Galliarum Rege seditae si pleniorem notitiam habere desideres, legesis Francisci Pinsonii, Biturici, Parisiensis Advo cati, eruditam lucubrationem, qua illam historica Praefatione, di luculento Commentario illustravit. Translationes Episcoporum, solius Sedis Apostoliear auctoritate,& ob Ecclesiae commodum Saeculis XIII. & XIV. fieri poterant, ut docet I nocentius GL Cap. Cum ex illo: De Translatione Epifieopi . At avaritiam levitatemque Sacerdotum, qui prava cupiditate ex alia in aliam volebant transilire Ecclesiam,gravissimis Decretis coercuit Ecclesia , quia naturali lege prohibitum est, ut docet S. Thomas Quodlibeto 9. art. Is . ne quis in miniasterio capessendo aliud quam Ecclesiae utilitatem

ει Christi gloriam intueatur: Non sua quaerentes , sed qua Iesu Christi, inquit Apostolus, qua voce omnem omnino a Sacri Ministerii suscipiendi proposito terreni commodi consectationem removet.

Quod si Eςclesiae munera privatae utilitatis gratia sincipere non liceat, nihilo magis licitum censeri debet propter aliquod commodum jam suscepta non instabili modo, sed sordido ac servili animo' mittere, & ad alia transvolare, quia pinguiora

sunt.

523쪽

sunt. Episcoporum cestiones sine causis Cauoniis cis , & citra Romani Pontificis authoritatem Saeculis xHI. & X lv. fieri non poterant. Sex autem caulas cedendi Episcopatu innocentius III. Pontifex Maximus recenset Cap. Ni ir De renunciarione, cu ius haec sunt verbar istueri te volumus , quod hae sunt illa , per quae redendi Epistopus licentiam potes postularer conscientia criminis, debilitas eorporis, deinfectus silentiae , malitia plebis, grave fiandalum , im regularitasque persona ,std in his omnibus es observanda cautela. Porro , Episcopi, qui s emel cede di facultatem a Romano Pontifice postulaverant , ad cedendum postea compelli debebant, si forte, ea obtenta, Episcopatuna retinerent, sicut statuit idem Summus Pontifex his verbis: quidam cedendi licentiam cum instantia postulantes , ea obtenta, ced re praetermittunt. Sed cum in postulatione hujus di, aut Eeclesiarum commoda quibus praesunt,aut salutem videantur propriam attendisse quorum neutrum suasionibus aliquorum quarentium qua sua sua seu etiam levitare qualibet volumus impediri eos ad cedendum decernimus compellendos. Episcopi, qui vel senio Confecti, vel frequentibus , de quasi perpetuis infirmitatibus conflictati, aut aliis gravissunis causis impediti , pastorali munere fungi haud pol rant , ubi laborum socium, seu Coadiutorena, accedente tamen Sedis Apostolics consens adsciscebant, sicut decretum est ab Innocentio III. Cap. Ex

parte i De Clerico aegrotante, his verbis: cum Arau

pensis Episcopus gravi , incurabili morbo ferὸ per

quadriennium laboraverit, ita quod Pastorale -- cium non potest ullatenus exercere', Princeps terra trusius, ae cιves civita is ejusdem d te postulant incessan-

524쪽

ter , ut ipsis cumsis inpropolitanus eorum studeas

providere. Verum, cum ipsum ad cessionem compellere non possis , nec debeas ullo modo, nec anilino aflictio sit addenda, sed potius miseriae miserendum , eo quod idem vir bonus extiterit, O Ecclesiam salubriter sibi commissam gubernaverit: Nos volentes tam Episcopo, quam Ecclesiis providere,mandamus quatenus illi Coadiutorem astocles virum providum-bonestum, per quem tam Episcopo , quam populo utiliter consulatur. Hoc Innocentii M. Decretum de Coadiutoribus concedendis Episcopis , qui senio aut valetudini corporali gravati, vel etiam alia. impediti perpetuo , ut ossicium suurn nequeant exercere, confir-inavit Bonifacius m. in Decretali, Pastoralis , in Sexto. Summa erat Episcoporum jurisdictio lita causis Clericorum tam civilibus, quam criminalibus . Clericos absque titulo Beneficii aut Patrimonii Saeculis XIII. XIV. ordinare Sacri Canones Episcopis prohibebant , di si quis Episcopus

aliquem sine certo Titulo, de quo necessaria vitae percipere posset, in Diaconum vel Presbyterum ordinaslet , tamdiu ei necetiaria ad honeitam vitae sestentationem suppeditare obstringebatur,donec in aliqua Ecclesia ei convenientia itipendia Militiae Citristianae fuissent assignata , nisi talis ordinatus de sua vel paterna haereditate subsidium vitae posset habere. Clericis Beneficia Ecclesiastica conferebant Episcopi,modo tamen idonei essent scientia , moribus di aetate ἰ nam pueros ad Beneficia Ecclesiastica promovere nefas erat, ut colligitur. ex Epistola innocentii uc quae extat libro xv. & est ordine ccxxxv. in qua inter alias causas, propter

quas Episcopi Helsitani depositionem decernit,

hanc

525쪽

hanc assignat, quod praedictus Episcopus nepotibus

suis vagientibus in cunabulis, licet ad plus vix valentibus balbutire , majores Prabendas tribuit, in BD neficia meliora e portantibus aliis pondus diei de assus, O istis, ubi non seminaverunt, metentibus plena manu . Praebendae Cathedralium Ecclesiarum interiadum a solis Episcopis , quandoque a solis Capit

lis, nonnunquam ab utrisque coiiiunetina, secundum varios Ecclesiarum mores conferebantur;

suoque etiam jure Patroni Laici Clericos ad Beneticia praesecitandi fruebantur. Indignis conferri Beneficia vetabant Canones, eaque dignioribus esse conferenda propugnabant Ssculi XIII. Doctores, quos inter censetur S. Thomas , Doctor Λngelicus , qui Quodlibeto v. Quaestione vI. Art. III. . haec docet: eontingit quandoque , inquit, aliquem

esse meliorem simpliciter, qui tamen non est melior quantum ad boe quod Beneficium percipiat: quia ali- , quis fortὸ potes Eeclesiam magis juvare, vel per con-ylium sapientia , .el quia fervivit in Eeelem. Non ergo Episcopus tenetur dare meliori simplicitὸν, sedimetur dare meliori quoad hoc . Non enim potest esse quod unum praeferat alteri, nisi propteν aliquam causam . Quae si quidem pertineat ad honorem Dei, i utilitatem Ecclesia, jam quantum ad hoc iste est mei lior : Si autem illa causa ad hoc non pertineat, eriti acceptio personarum, qua rantis es gravior, quantisi in rebus divinis committitur. unde super illud Iaco-j bi Cap. I. Tu sede hie benὸ σe. dicit Glossa Augustini: i di hane distantiam sedendi, O standi ad honores celei fasticos referamus, non est putandu isse esse peccatumi in acceptione personarum habere fidem Domini gloriae. ι Quis enim ferat eligi divitem ad Sedem honoris Eccle-

526쪽

, contempto paupere sanctiore O instructiore. Hane Doctrinam saepius in suis operibus inculcat S. No., mas, praesertim , Secunda Secundae , Quaest. LxI II. Art.II. & Quodlibeto um. Quaest. Iv. Art. I. Quid

ergo, ut obiter dicana, sentitilet Doctor ille Auge- Iicus de his laxioris doctrinae Theologis, qui non solum asserebant,in collatione Beneficiorum minus dignos sine peccato praeponi posse dignioribus, sed etiamdocebant, licitum esse muneribus ac domis mere liberalibus allicere animum Episcopi ad impetrandum ab ipso Beneficium, vel ad astequendum aliquod Beneficium offerre , & dare pecuniam tanquam motivum, non tanquam pretium .

Nullus dubito, quin has & similes opiniones ab avita Ecclasiae Disciplina penitus abhorrentes , &viam ad Beneficiorum nundinationem exercendam aperientes totis ingenii sui viribus consutasset, ac Proscripsisset Doctor Angelicus , sicut eas nostris temporibus Romani Pontifices, omnesque totius

orbis Christiani Episcopi censuris inustas diris

devoverunt . Sed redeamus ad Ecclesiae Disciplinam, quae licet Saeculis XIII. & XIV. Φpius Sacris Conciliorum Canonibus sancita ac restaurata fue-Tit , tamen Saeculo XIV. praesertim tempore Schis malis , gravissimam labem in Gallia , quae Clementem VII. Avenione sedentem pro legitimo Pontifice agnoscebat, in collationibus Beneficiorum contraxit. Tunc enim per collationes titulo com menda factas Archiepiscopatuum, iscopatuum αAbbatiarum tam Regularium, quam Saecularium, per Reservationum , Gratiarum expectativarum , in Pensionum accumulationem,latisissimum ad Polygamiain spiritualem, seu Beneficioru pluralitatem, ostium apertum est . D. MO-

527쪽

D. Monasticam, seu Regularem Disciplianam Saeculis XIII. & XIV. restauratam fuisse , ac magnum inde suscepisse incrementum , ex eo praesertim conjecturam facto , quod multiplices in utroque saeculo emerserint Religiosorum Ordines , qui doctrina & sanctitate Ecclesiam plurimum il- . Iustrarunt , Sc etiamnum praeclaris meritis , atque

Apostolicis laboribus illustrare pergunt. De his itaque Religiosis Ordinibus, de eorum in Eccle .siam promeritis, & de Regulari Disciplina in illis praescripta singillatim disserere debemus , ut oriaginem , ac Disciplinam illorum ordinum, quibus. Ecclesia , sicut fluinaeircumamicta varietatibus,e ornatur, exploratam habere possim . M. Incipiam ab Institutione Sacri ordinis Fratrum Praedicatorum, quem tamen, ne quis existimet , me nimio assentandi palpandique studio , a quo semper vehementer abhorrui, hic laudandum suscepisse; benὰ multa consulto reticebo quae hunc praeclarum ordinem de Ecclesia optime

meritum commendare possent . Praetermitta a

Sanctissimos Pontifices , doctissimos Cardinales , - innumeros Λrchiepiscopos & Episcopos doctrins. & pietate insignes, quos hic celeberrimus ordo Ecclesiae dedit. Missa faciam Elogia, quibus Ro- mani Pontifices hunc Ordinem , ac plures ex ejus alumnis Sanctorum Fastis solemni Ecclesiae riti adscriptos saepius laudarunt, ac praedicarunt. N, - hil dicam de peritia Theologorum ejusdem ordis nis , de tot libris, quos ediderunt de rebus The logicis,& de illorum in iisdem tractandis eloquen- tia, solida eruditione, linguarum,maximὰ Graecae. α Hebraicae,notitia. Nec reseram librorum spiri-

528쪽

tualium , quos lucubrarunt, copiam ac praestantiam nec illustres Commentarios , quos in Sacram Scripturam adornarunt, nec Summas Morales , in quibus uberrimam senioris Theologiae Moralis doctrinam ex limpidissimis Sanctorum Patrum fontibus. & ex Sacris Conciliorum Canonibus haustam tradiderunt. De Imperatorum, Regum , Principum ac Magnatum Confessariis , egregiisque Conesonatoribus , quos protulit hic clarissimus ordo, in praesentia silebo. Denique,

alteri Scriptori, seu nostro erudito Ecbodo, qui propediem Bibliothecam Scriptorum ordinis Fratrum Pradicatorum in lucem emissurus est, praedicanda relinquo singularia Fratrum Praedicatorum in Summos Pontifices, in Ecclesiam Catholicam , & in omnes Christianos merita, quibus totum Orbem impleverunt, seu vocatione infinitarum Gentium ad fidem, & ad Ovile Christii seu victoriis de Haeresibus , Gentilismo, Impietate, improbitateque morum felicites reportatis , seu

instaurata germana pietate, frequentia Sacramentorum , Oratione mentali, aliisque piis inductis exercitationubus, seu valida Sessis Apostolicae contra protervos Schismaticos, Reges, Imperatores , denique adversus Inferi portas defensione . His , . inquam , referendis omnino supersedebo , & ea duintaxat,quae ad exordium ordinis Fratrum Praedicatorum spectant, & quorum notitia connexa est cum Historia Saeculorum XIII. & XIV. compendiosa narratione perstringam. ordo Fratrum Praedicatorum institutus est a S. Dominico ex nobilissima G manorum familia

Calarogae in Hispania nato sub finem saeculi XII. hoc

529쪽

hoc est , anno MCLxx. Patrem habuit Sanctissimus ille Patriarcha -GUmanum, & matrem Ioannam de Aea. Studia, aeque ac pietatem a teneris annis coluit Dominicus , & a Didaco Oxomensi Epi- .scopo inter Canonicos Regulares ejusdem Ecclesiae anno McxCI v. adscitus, Venerabilem illum Antistitem Romam pietatis ergo prolactum,dc deinde ab Innocentio GL Pontifice Maximo ad Albigensis Haereseos expugnationem, & Haereticorum conversi nem in Gallias missum comitatus est . Immensos labores , quos eo in munere Apostolico exantiavit S. Dominicus, constantiam ejus ac zelum in exercendo sibi demandato Sacrae Inquisitionis Officio adversus Haereticos Albigenses, qui viribus pollentes , & potentiocum favore superbe elati, tuo&contumacius defendebant errores; in lignes deni--que victorias, quas Simon Comes Monfortius, Belli Sacri Dux, S. Dominici precibus atque consiliis adjutus de Haereticis Albigensibus , inulto licet potentioribus, saepius reportavit, satis in superior,bus Colloquiis descripsimus. Unde, his praetermissis , ne tibi iteratis repetitionibus fastidium icreem, pauca dumtaxat memoria digna, quae in , evertenda Albigensium Haeresi gessit S. Dominicus, hic referre, non pigebit. In primis, occurrit insimgne illud miraculum, quo S. Dominicus Fidei Ca- etholicae veritatem confirmavit, quodque Petrus de Valle cernaij, ordinis Cisterciensis , Scriptor com us, memorat capite T. Historia Albigensium,quainu,

descripsit. Consenserunt quippd , teste illo Scriptore, haeretici Λlbigenses , ut Schedula, in qua Fidem Catholicam scripserat,in ignem Projiceretur, sed ea lege, ut si comburer tur, vera

530쪽

osset fides, immo perfidia Haereticorum ; si vero incom busta maneret, fidem, quam praedieabunt nostri, Peram esse faterentur. Quid plura i Sebedula in ignem projicitur, sed edm in medio igne aliquantulum moram fecisset, incombusta penitus ab igne ressivit. Stupentibus qui aderant, unus eateris durior ait illis: proj riatur in ignem iterum , iterum resiliis ineombusto ἔquod videns ille duras O tardas ad eredendum , dixit iteram et Trina .iee projiciatur, o tunc Me dubio rei

exitum cognossemus. Projicitur tereio , nec tunc qui

dem comburitur, sed integra ab igne resilit, . illas . contra veritatem illius miraculi nihil e tire possunt haeretici nostri temporis, cum istud mirac Ium reseratur ab Authore coaetaneo, viro gravi reprudenti, quem verisimile non est voluisse mentiri

in re ipsis haereticis notoria , a quitius illico me dacii coargui potuisset, quod ad Catholicae Religionis dedecus & iguominiam non potuisset non cedere . Eo miraculo confusa Haereticorum turba, nonnulli, eiurata haeresi, ad gremium Ecclesiae Catholicae redierunt, sed novem praesertiin nobiles mulieres, quas S. Dominicus , in Monasterio, quod Tolosae extrui curavit, ac Prullianum dicitur,inclusit, ut in eo tutius illae viverent, ac remotis periculis , quiu, inter haereticos objiciebantur, sancte pieque instituerentur. Hoc filii primum CCen bium puellarum, quod condidit S. Dominicus , n fra adhuc aetate in tota Gallia celeberrimum , s .cris Virginibus nobilitate ac sanctitate illustribus omni tempore uasigne. Eadem pietate motuS S.D minicus, virgines Deo sacras Romae in Monasterio

S Sixιi congregavit, & illud fuit secundum virginum Deo lauarum Monaturium, quod initituit