장음표시 사용
201쪽
ri; diuersitas facile oriri potest, ideoque singula heideolledia per quindecim minuta igni Ioo graduum exponebantur. i Ebullitionis .calorem ubique facilli viae inuenire et usurpare possumus, qui igitur adiqnem obtinendum maxime videtur idoneus.
Eodem caloris gradu siccanda sunt saltra. de nmox ponderanda, ut in illis collecta postea simul ollance queant aestimari. Non quidem perfecte eui- rari potest, quin nonnullae moleculae subtilissimae illiquando si lira transeant, sed longe imperfectius e parari possunt, quae illis retinentur, et qua partem penetrarunt chartam albam, non aluminatam,
uae huic scopo in primis conuenit. Itaque noto iliri pondere subtracto a pondere filiri cum suo contento, perquam e Xacte innotescit pondus contenti. eterum hac via 'onge facilius exsiccatio peragitur,
iam sit trum cum contento in aere siccatum, tandem onuolutum in laguncula vitrea commode ebullitionis calori exponitur.
Prima haec sitratio instituebatur ad experiun
lum, utrum calcis aut magneliae albae, acido aereo titutae, quid pia in adesset, hae enim calore supra memorato copiam acidi, ad solutionem necessarii, maittunt, separantur et cum ochra in fit tro rei Da-ient. In praesenti nullum earum notabile inuenum fuit vestigium; nam residuum ne minimam uidem cum acidis ei seruescentiam ostendebat. Con-inuabatur deinde coci io usque dum nouem, ex de-tem aquae primum infusae partibUS . evaporauerant,t siliratione iterata inuentum est pro quouis can-L a tharo
202쪽
tharo cui mensurae omnes numeri sequeiates re spondent, nisi aliter expresse fuerit scriptum, quod iam semel iudicasse susticiat , siccum residuum aὲ granorum. Reliquusta prorsus euaporatum et eX sicca. itum grana i6 porrigebat, summa igitur liabetur aoi granorum, quorum natura iam est eXaminanda. I g. VI. Martiale ades et aeratum, et vitriolatum. lF rrum hi uic aquae inesse, Ochra tectatur, nec non sapor, color niger cum adstringentibus et caeruleus cum althali phlogisticato. Metallum vero ille ic parcam admodum subire solutionem in aeido
volatili, sed potius in j aut valde et fixo. perspici
tur ex aqua, quae quantumuis diu libero aeri expo- sita, cum iusta tamen adstringentium portione nigrescendi facultatem retinet ), immo neque per co- ctionem haec adsedito perit, sed ad ultimam guttam persistit. Haec igitur aqua vitriolica quoque Iest, nam ferrum, acido aereo unice solutum, ebullitione totum quantum separatur. Sed eX aqua, Vi- triolo martis, foeta, .in vase aperto ochra sensim et continue secernitur, etenim prout phlogiston, ab
aere e Probe obsertietur oportet, nimium tincturae gallarum confusionein quamdam sacile procreare, etenim Iliaee tinctura praeeipitatur ab aqua vulgari, quamvis omni spoliata martiali, modo calcem contineat aeratam. Hoe sedimentum ex albo flavet, tarde sti conspicuum, et, si martiale adest , violaceo immixtum post viginti qitatuor horas viriditatis speciem lassectat. P
203쪽
ere cupide attractum, basi metallicae evellitur, aci- tum iners redditur, et tantumdem, quant Um antea, et inere nequit: ferrum namque soluendum tantu opiosius requirit menstruum, quanto magi S mate-
ia eiusdem inflammabilis minuitur. Calor phlogi iii abitum accelerat. Si respectu aquae soluentis alde exigua sit vitrioli martis portiuncula, hoc modo ita debilitari potest, ut tandem eiusdem prae- entia nec timstura gallarum, uec athali, quod phlu-. isticatum appellatur, hi uectigali possit.
- Credunt nonnulli chemicorum nos ri aeui, quam martialem certe continere vitriolum viride, bicumque cum athali phlogisticato caeruleum ge- erat Berotinense, quod tamen experientiae contra-iatur, nam aqua destillata, ' ferro aerato imprae
nata, eumdem pariter dat colorem sed paullo rardius, quod non mirum videbitur illi, qui diuerram nouit vim acidorum, quibus heic serrum adhae- et; immo vitriolum martis exacte saturatum se inius et parcius praebet genuinum sedimentum caeruleum, quam acido abundans, illud enim, quod n priori casu deiicitur, ab initio vel nigrescit, vel al- escit, in posteriori autem mox eximie caerulescit. m casu praesenti acidum vitrioli longe tutius perlias vias sese prodit: scilicet materiis intra minus patium redactis, plumbum quidem acetatum additum subtilistima praebet grana angulata, 'Vae ace- o non soluuntur; sed hoc iam non sufficit, si vero aer athali fixum vegetabile ferrum praecipitatur, Verum per crystallisationem de in obtinetur a thali ve-
204쪽
acidum adesset vitrioli, in casu priori cum plumbo, is et in posteriori cum aikali sese coniungens. l
. Copia ferri explorari potest ita, ut color, tin- l stura gallarum prouocatus, quaeratur tentando aequales aquae quantitates, quae diuella vitrioli susceperunt pondera, et eumdem guttarum tincturae numerum, dum enim idem prodit tinctus, et tam aquae, quam adstringentis doses conueniunt, ferri quoque concordent Oportet. Sed solutionis notum est contentum, ergo etiam datur copia eiusdem quaesita in aqua exploranda. Haec certe methodus non est damnanda, sed, si erit fida, molestam requirit adcurationem. Nonnulli totum residuum post elixationem, aqua pura factam, exsiccatum et ponderatum, suffundunt aliquo trium ustatorum acidorum mineralium, quo postea decanthato, massa lavatur, exsiccatur et denuo ponderatur, ubi differentia indicat pondus ferri. Haec quidem methodus prospere satis procedit ; sed caute obseruandum est, ne nimium, aut nimis sorte adhibeatur acidum, aut iusto diutius infusum permaneat, ut enim gypsuiusngulis horum trium solui potest, ita pro re nata plus vel minus, immo tota gypsi quantitas, simulabit, si in residuo adfuerit, et operatio non satis prudenter instituatur. Tutissime omne ferrum per al-kali phlogisticatum praecipitatur.
Ex aquae Dan emari ensis cantharo uno martia.
lis sedimenti hac via i 6 fere grana obtinentur, quae I 4 circiter vitrioli viii dis grana indicant, quum hu- itus salis crystalli sati ioo partes exhibeant caerulei Be
205쪽
rolinensis iis. Quantitas ferri, acido soluta aereo et hinc subtrahenda, vix ultra grani essicit, nam Ioo pollices cubici 4 tantum grana suscipiunt
Quando ferrum ex residuo separatur per acidum , albida comparet materia pondere I4 granorum. Haec omnes fere gras proprietates ostendit, quod etiam in ochra primis collecta fit trationibus adest U.), haec enim residua, praecipue posterius, ad tubum ferruminatorium facillime cum ebullitione quadam super carbone in globulos liquescunt, quae a magnete attrahuntur, si non nimis diu in igne manserint. Materiam hanc gypseam esse, dissicilis eius solutio per aquam satis probat, atque etiam habitus in igne, siue sola fuerit, siue aliis commixta; praesertim vero hoc docet de- compositio via humida per athali fixum; sic enim vera calx praecipitatur, et per crystallisationem latatarus obtinetur vitriolatus, vel sal Glataberi, prout ex vegetabili aut minerali regno athali fuerat de-
Melius gypsum ab ochraceo puluere separatur aqua destillata, quae residuuin siccum quingenties pondere superat, haec enim ebulliens salinam sol-Vit partem, cuius quantitas e pondere remanentis Ochrae exsiccatae facile cognoscitur.
206쪽
De Fonte Danemar heroi. g. VIII.
Pulvis sticeris. Si non modo omne ferium, sed etiam gypsum acido soluitur g. VI, VII), dimidium circiter granum remanet pulueris tenuissimi, qui ne quidem per coetionem p cidis soluitur. Hic lotus atque exploratus materiam plane refert si liceam. g. IX. Sales. Aqua ad elixandum adhibita sq. VI lente euaporando, persectas tandem ponit crystallos salis Gla uberi, circiter 3 granorum, quae non plus ferri continent, quam quod aquam crystallisationis comitari potuit. Lixi ilium postea reliquum subviridem habet colorem , neque sicile in crystallos concrescit, sed per exsiccationem tandem dat massam salinam a granorum, iii ac se deliquescentem, adstringente simulque salso praeditam sapore. Haec institutis experimentis, iii primis praecipitantibus, vitriolum maiori ex parte esse deprehcnditur, sed valde phlogisto spoliatum , et pauxillo salium Glau-beri et culinaris commixtum. Horum posterius partim sapore, partim una vel altera crystallo cubica . sed praecipue acido vitii oli concentrato insulo, proditur, humido enim corpore superne admoto, sumus olitur griseus et acris, odore acidi salis communis. g. X. A PDe Non orhen res principia proxima.
Ex allatis conliat cantharum unum aquae mineralis Danema rhenisis continere:
207쪽
Acidi Atmosphaerici I poli. cub. Geom. Ferri aerati circitero gran. q. VI. Vitrioli Martis - 14 - VI, IX. Salis Glauberi
Summa est gal granorum, quae totum residui imiccum multum superat 9. V sed haec disseientia 3X aqua eryti allisationis laeic connumerata , quae iii asta priori maxima ex parte per calorem erat separata, est derivanda. Hisce partibus ingredient biis nalytice delectis, eademque proportione cum a Va est illata, quae empyreuma suum amisit, adunatiS, olutio obtinetur sapore ceterisque qualitatibus natu- ali prorsus similis; quae igitur synthesis plane con-irmat analytin in praecedentibus descriptam. Praeterea tamen aliquantulum continent extractivi vege-abilis acidulae Dan emarkenses, a radicibus forte, uas in viis suis subterraneis offendit. Hinc quoque laritatem non nihil obscurari vero perquam est si ille sq. lII . Proditur hoc mucilaginosum, prae- ertim susco quodam combustibili, quod nonnulla equitur residua, et in specie siliceum . Vill), im-NO ramenta quaedam vegetabilium interdum nudis culis obseruantUr. λSuperficies multicolor non est pinguedo quae- am mineralis, sed ferrum, pli logisto ad certum radum priuatum. d ales, in solutionibus saliuin tuorumdam metallicorum aeri expositis, enatant,
208쪽
stquin etiam a ferro, in aqua per acidum atmosphae. stricum sollito, separantur. Aer purus principium instam mabile sortiter attrahit, multisque competa tum est experimentis, calces metallicas ex mutata
phlogisti quantitate variare colorem. Odor hepati. cus leuissimum certe est specimen ipsius modi, quo natura ad hanc aquam particulis mineralibus imprae. gnandam utitur. lTalia sunt contenta sontis acidularis Danemata likensis. Aquae huius utilitatem et usum explicare, inostri non est instituti, in genere autem perspicuum est, eam ess cacia differre ab aliis subtilioribus, quae smartiale, acido aereo unice solutum, tenent. Quam. D, vis autem, quod hisae quotidie praestatur, vix ac ine vix quidem efficere valeat, verisimile tamen est, leam in aliis casibus, ubi vitriolum requiritur, maiori lui et facultate eisdem antecellere. lDe cetero vitriolum et gypsum proprie hele lagunt, reliquae enim materiae tam tenui adsunt lquantitate, ut parum aut nihil in augenda aquae sa- tlubritate valeanti Ad gypsum quod attinet, depre- ihenditur illud in aqua Pyrmontana, i aliisque bene imultis, medendi virtute celebratissimis, sed num sanitati proficuum sit, optimo iure dubitatur.
209쪽
Index Paragraphorum. I. De aquis medicatis in genere pag. 138 II. Situs fontis Danemarhens s 16o f. III. Qualitates fontis physicae ' 161 f. IV. Acidi aerei quantitas ibid.
f. V. Principia evaporatione collecta I6a f. VI. Martiale adest, et aeratum, et vitriolatum 164
g. VII. Gypsum 167VIII. Fuluis siliceus 1689. IX. Sales ibid. f. X. Aquae Danemarhensis principia proxima ibid
210쪽
Mari late patenti saporem incoqui fatis, quia exhau soinde dulci tenuique, quod facillime trahat vis ignea, ' omne asperius ora pusque linquatur: ideo summa amquorum aqua dulciorem pro undam.
S PARRMAN, qui cum FGRsTER Is nuper australem visitauit oceanum, ibi denaque mirandas naturae diuitias cum sociis infatigabili studio investigavit, collegit et descripsit, in sua, e promontorio, quod Caput bonae spei audit, in Europam nauigatione, qualitatem aquae marinae, ex ingenti haustae profunditate, cognoscere tentauit. Plures ampullae vitreae, quarum angustum collum subere optime enat qlausum, succestiue demergebantur, initio Iulii anni 17 6, in latitudine circiter Insularum Ca- Dariensium. Ampulla e profundo 8o orgyiarum retracta, ambientis aquae prestione, qua partem in-ilatam fracta reperiebatur: alia ad go tantum orgyia
rum γ Hoe cominentarioliam Aelis Reg. Acad. Stockhol inensis pro anno IT77 insertum reperitur.