Opuscula physica et chemica. Pleraque seorsim antea edita

71쪽

iam martialibus, ea instri ustis tenuitate, ut varios

i bab i. hi dolo pej. Sensi in omne secernitur serrum,

II 6 ponderis aquae efficit, et recens adhuc tan tun retinet materiae inflammabilis, 't et magneti obediat, et acidis solui queat minoralibus. ' Athali aut licum, tam saxum, quam volatile, metallum ia Occe ab aqua separant, plene vero aerata nihil

. alent.

A qu ac re fixo foeta, e magnesia vel spatho cal-tia reo mediante igne expUlso, vel etiam e malia fermentante collecto, aegerrrine serrum calcinatum, nisi praecipitationis momento, et ViX minerae ma- :neti obedientis quid quani fulcipit, si vero methodo ivlgari adllibita fuit effervescentia absque lotura, numquam non acido vitri Olico contaminatur aqua, i ad pissime quidem adeo parce, ut syrupum viola um distincte mutare nequeat, papyrum tamen lae iotropio tincta in rutet, quod aqua aere fixo de- urato graui data, 1Hlm Uam Valet g. VI), et praeterea una alteratae guttula solutionis terrae pondero-aae, acido nitri vel salis factae . inflar lapidis lydii idissimi, lenta congrumatione acidi vitrio ici debi-issima prodit vestigia, nullo alio huc usque cognito '. 4odo melius detegenda j ). Hoc inquinamentum o certior solutae calcis martialis causam plerumquel se noui, quo saepius eo addito hunc obtinui es e. tum cui praestando aqua plene aerata antea fuerat Impar. Sub ipsa calcinatione cum acre fixo copu- lari h) De hae terra plura in Di'. de Attr. ele nivis. Licrem. Opust. I I. C

72쪽

lari tamen videtur ferrum, licet hanc unionem vix adgredi valeat aqua.

. rarum arratum. Zinciam et metallicum et calcinatum . perquam

copiose soluit aqua aerata, si tentamina, modo in s. praec. descripto, instituamur. Haec solutio aerilibero exposita cito superficiem atomis Zincinis versicolorem exhibet, illa verse quae calcem continet, obseurior mihi visa est et parum diuersis coloribus resplendescens- Pelliculae, quas terrena et metal-ilica corpora, aqua aerata soluta, hac via praebent, illis ferme similes sunt, quae sub evaporatione solution uiri aliorum salium Oriuntur nam in utroque casu menstruum in superficie primum desideratur sufficiens. Athali perfecte causticum, itemque tinctura gallarum et ait ali phlogisticatum, mei alltim praecipi tant flauo cinereum : alii alia plene aerata nihil valenti in hoc negotio, quum autem, 'Uae V Ulgo Occur-irunt, quadam adhuc praedita sint causticitate VII , non omnino otiosa sunt.

f. XVI.

Magni sim acra I . Magnesium voco semimetallum, quod in magnesia nigra, alias vitriariorum dicta, delitescit, et a reliquis latic usque notis distinctum eile videtur').

Calis i) De Magnesio in se ilientibus Diff. de Mineris serri alubis, itemque Dis i. de Attr. electivis plura exhibet. l

73쪽

i Calcem liuitis nigram aqua aerata suscipit et longebmeacius ipsi in regulum, ita tamen, Vt serrum contaminans simul adgrediatur. Si regulus fuit adhibi tus solutio peculiarem spargit odorem, illi haud dissimilem, qui ex usta prodit pinguedine. Cete 1 rum praecipitationes et pelliculae eodem se hsbenti modo, ac supra descriptum ess, excepto colore . qui serro plerumque praesente turbatur. Athalis phlo isticatum alias magnesium purum deiicit ex albo lauescens, et thustula gallarum similiter fere

XVII.

Metalla hactenus memorata facile aqua aerata solvvuntur, reliquorum Vero nonnulla non nisi prae- cipitationis momento subtilissime diuisi eamdem sub e eunt, et plera lue De hoc quidem adminiculo eo possunt perduci. Sequentia aquae auratae indidi, lagenas bene clausas et inuersas loco frigido per odio nychtheineia seruaui, his eque praeterlapsis ex ploraul: aurum nempe foliatum aurum sui minans dictum, platinam, argentum foliatum, hydrargyrum , aethiopem mineralem si igide praeparatum,

ii tui pellium minerale, plumbum granulatum, cU- prum calcinatiam, cuprum granulatum, mini Um, cerussam, sia inurin soliatum, siannum calcinatum, i nec non serni metalla, vismutum , ni crotum, aes laicum, cob. t tun et antimonium, tam regulina, quam calcis scarina psa edita. Cuius uti lagenae aqua

74쪽

in vascula diuersa fuit per chartam bibulam colata et

adhuc omnem suum retinere acrem si Xum inueniebatur, nam lieliotropii tincturam eodem, ac antea modo, rufabat, praeterea vero pleraeque nulla praebuerunt solutionis signa. Vis mutum quidem, cOhaltum et antimonium, aeque regulina ac calcinata, itemque regulus arsensci, in acre libero pelliculas monstrarunt versicolores tenuit simas, aegre observandas, et alliali caustico raras coiagrumationes, ast,

tinctura gallarum instillata, violacea dederunt sedi menta, adeo ut vix dubitem, quin ferro contaminanti sint adscribenda haec phaenomena, saltim qua magnam partem. Cobaltum tamen depuratum,

aeque ac niccolum, interdum solutionis signa prae bent, sed hactenus mihi ambigua. Aurum foliatum etiam aliter sed frustra tentaui: indidi nempe praeter solium aquae destillatae vel spathum calcareum, vel alliati aeratum . dein sensim acidum vitrioli instillaui, ita tamen ut sion plene saturaretur, sed post aliquot dies nihil solutum inveni. Semel quidem adhibita creta et aqua vulgari solutionis vestigia vidi, ast, re propius eae aminata in creta paullum acidi salis, et in a lita calcem, acido nitri solutam, detexi , quibus aquae regis portiuncula fuit enata, Ipsum acidum vitrioli nitro

nonnumquam contaminatiam reperitur, quum eo

fuscus eiusdem color deleri soleat. Argi opus est oculis, ne res circumstantes peregrinae nos decipiant. Ceterum metalla hac via examini frustra exposita, non ideo omnem cum ac rς si x O copulam respuere

75쪽

spuere ad armandum est, nam solutione et praeci palatione subtili tune diuisa huic sors ali adcommodati possinit. Modo sequenti certitudinem quaesiui. Metalli nempe cuiusuis in appropriato metu tuo solii tioni, aqua destillata quantum satis dilutae, senasim addidi mel a thali tartari aeratum, vel magne is ira vel spathum calcare uiri. Saturatione completa lagenas clausas et inuersas per unum alterumue nyc themeron in loco frigido seruaui, tandemqUnaquam, percolatione iacta, exploraui. Cretam euito, quae saepe acido salis est contaminata, unde in certis casibu , conlusio oriri potest. Calce cruda saturatio admodum tarde obtinetur, praesertim, si ira enstruum est acidum vitrioli, etenim parti in iu- perficies particularum, gypseam induens natUram, inucleum defendit, partim etiam ultima acidi vestigia, nisi saepius quassetur liquidum, ad fundum tantum, quod deficit, inueniunt, dum Contra naagnes a. et longe melius a thali, sua solubilitate per tota in sponte distribuuntur in actam. Magnesiae tamen Γeliquis praestat, suum soluatur per se, ast adeo iente, ut eiusdem aerem fixum ab acido expulsum, qua a imam partem, retinere poli t aqua, dum subvehementi est eruescentia pleraeque bullulae enatantet auolant. Hac methodo praeter antea enumerata, 'Vae

aqua aerata directe solui poseunt, auri pauxillum

eam subire videtur, adeo tamen ambigue, t CXη-mine institiato adhuc sua incertus. Ma nessa et calce tardi si me ex 3 qua re is aurum deturbatur, al-

ali vero imperfecte, quum pars praecipitati hoc C iterum

76쪽

iterum Gluatur, adeoque vix eo perduci potest liquidum, ut omnem exuat flauedinem. Quae in si anno puluerem deponit purpureum solutio,' aere 1ixo solo aurum minime si istinet, uana ut ita praecipitetur, aliud requiritur menstruum, quod si annum suscipere valet. Ρlatinam, argentum, hydiargyrum, plumbum,1 eliquaque metalla et semimetalla sunt liter experina entis subieci sed iden suit euentus . nullaque sida reperi solutionis signa. . Q aod cerussa omnem mediante aere fixo 1 olutionem recuset, in primis miratus sum, quum haec nilial aliud sit, quam calx plumbi aerata, ideoque cum effervescentia in acidis soluitur, et quae separatur aura singulas posidet aeris fixi proprietates. Cerussam adhibui creta nullo modo inquinatam. Similiter argentum, hydrargyrus, cuprum, stannum, visnatatum, ni cc Olum , aliaque acidis soluta et allia linis aeratis praecipitata, acrem fixum suscipimat, non tamen mediante illo solui postulat, excepta cupri portiuncula, si acidum ante praecipitationem abundat. Calce et inagnesia licet copiose additis, disicillime completa Obtinetur praecipitatio: sales metallici semper papyrum heliotropio iiii iam rusant, et haec proprietas

aegerrime memoratis domatur terris.

f. XVIII.

Aerem saeum si rim es in animabilis auiden orbent. Acida vulgaria peculiari saepe vehementia adgrediuntur corpora tu lammabilia, uti notum ell,

77쪽

paucorum tam 'n huc Usque cum pli logisto puro in notuit tale connubiuiti, quod in genere stat piror audit. Ita etiam comparatus es 4 aer fixus. Si lagena se e si Xo impleta, orificio intra spiritum vini hae j reat demersa, proprii voluminis duplum absorberi ire perietUr in temperie - - IO graduum. Similet cum oleo olivarum instituatur tentamen, et obse lua libitur aequale immo non numquam maius consumi eris fixi volumen, ad illud, quo continetur Ole Um, adeoque stratum oleo sum, aquae innatans parum vel nihil prodeste constat, cum acris fixi diminutionem vix retardet. Oleum terebinthinae duplum fere sui voluminis deuorat, idque initio tanta auiditate, ut prima semihora quarta circiter totius pars evanescat. Aether aerem fixum non minuit, scd praeter pro

si ter in duplum expandit spatium, ast si haec deinaaUra per aquam transmittitur, pristinam recuperat et quantitatem et qualitatem, adeo ut admistio per regrina heic praesens, permanetitem ecticere ne-

QNeat mutationem.

Cum phlogisso puro aegre coniungitur aer si Xus, lin carbone tamen unita esse videlitu et sors an seri quoque potest per scintillas cleri: icas, in aere si Xoclebro elicitas, quo medio stir sxus yli logisto ita

oneratur, ut dein aquae respuat unionem. Aeri fixus, quem oleum olivarum sibi naci unitum tenet, si igne iterum expellitur, per aquam lagonae Hi ena- tans, saltim qua partem mutatus, vel laeterogeneis commiXtUS, recuperatur, nam et flamina accendi pote si et aquam sere respuit.

78쪽

q. XIX. Aer fixus a n libur puris soluta dentit.. Est haec acidorum nota proprietas, ut allia linis soluta praecipitent, quae ctiam cuin aere fixo obtinet. Sulphur aqua calcis solutum huic in lagena QR exponatur, stalla aque solutio claia congrum atDT, ealcem in acidis esseruescentem demittens, quum calcareum purum aeri fixo lubentius, quam sulphuri adhaereat.

He par athpli fixo paratum, itidem praecipitatur, sed parillo tardius, quum a thali aeratum aqua 'haud dissicile retineatur, unde in hoc casu sulphur decidit solum. Si praeterea alliati, vii solet, maiori adest proportione, quam quod sulpti uri soluendo

neces larium requiritur, nulla congrumatio oriri potest, ante completam superstui saturationem.

Hepar volatile, quod sis phur ali ali volatili puro

solutum te iaci, et alias spiritus symans sulphuratus Beguini plerumque audit mox et copiose aere fixo deturbatur. Nullum alliali nisi causticum sulpi, ira edj potest, i leoque vicissim, adueniente aere fixo. ei dein retinendo singula sunt inepta. I iquor silicum in scre libero paulatim terram demittit siliceam, quod sere fixo per illuni enatante breui perficitur, idque eo celerius , quo parcius al-hali continet. Hinc etiam ratio elucet, cur solutio a thali tartari', etsi saepius coletur, per longum tempus paullatim secernat terrestres flocculos. Sci-

79쪽

i ieet atomos siliceos sibi intime unitos habet hoc a thali, vel sub ipsa vegetatione, vel etiam sub com

biistione, adquisitos. Nam notum ess mangonium, quo utuntur interdum calcinatores cinerum potia itas Ilortlm: ad diant nempe arenam, cluae sub opera

tione ita modico igne cum eis coalescit, ut dein sili- .ce Um , pondus augens, ope salis allia lini simul a viai solliatur. Si liceum liocce postea sensim discedit, prout ali ali acre fixo satiatur, cui lubentius adhae. iret- Cum autem in lagena angusti colli et plerum que clausa, non pollit non lente ex atmosphaera hauriri praecipitans, haec quoque separatio testudi meo incedit gradu ast si larga et serata aqua pri-imum soluitur, vci dudum facia solutio aere fixo oneratur quantum satis, simul praeceps ruit omne

hocce terrestre remouendum.

Sapo aere fi o aegre de componitur, partim quum a thali fere semper abundet. partim quum subtili ilimum lioc acidum inter copia ita sit debit illumina ic UiUS magna opus est copia: nam et aceti de illi sti vulgaris haud exigua requiritur portio, ut Oleum uo cum alliali nexu priuetur; partim etiam . qui in minimae, quae sentim separant ir moleculae Ol o sae, intra fluidum tenax vix in guttas dis inglos o alescere polinat. Cuprum athali volatile ac ratum adgreditur, aeque ac purum, et hinc pendet, quod haec solusio neum aere libero sponte, nec aere si XO arte immiΣto, turbetur vel si raecipitetur.

80쪽

g. XX. Amos fixi attractiones electivae simplices.

Vidimus in praecedentibus aerem fixum cum al-kalinis salibus, cum terris et metallis instar acidi coniungi, ut itaque gradus intensionis, quibus Va- . rias hasce appetit materias, iam eruamus, rus at. Puras aeratis commiscui, idque in aqua destillata, et in lagenis mox obturandis, ne heterogenei accessus conclusiones turbaret, mutationes dein ad curate ob-

secta aut vel ponderis vel qualitatis, quae fini iam proposito inseruire potuerunt. tra At οβ vegetabili puro ferram addidi ponderosam aeratam, sed post aliquot dies neque haec pondere fuit diminuta. neque illud ullo modo mitigatum. Itaque terra ponderosa suum maiori vi retiaret aerem fixum, quam eum attrahit athali vegetabile, quod etiam consi matur terram hancce puramo idem alliati serato solutoque immiscendo, nam et illa pondere aucta mitigatur, et hoc sit caussicum. Si aquae, terra ponderosa pura onustae, a thali vegetabile persecte purum instillatur, nulla euenit praecipitatio, at hali vero acrato mox congrUmatio Oritur. . hoc sit caussicum et terra ponderosa subsideto Pata. Quum autem, suo vigori conuenienter, perexigua aeris fixi portione saturetur terra pondea osa, si inc quantitates commiscendae determinentur

' bilis aerati ioci partes tantum aeris si i continent, quantum g 9 O terrae ponde 'osae purae saturandae fusicit si materiorum coniungendarum utraque est

libera Cons praeterea moment A). De