장음표시 사용
381쪽
nem post Apostolos habuit aequalem in ea autem qua jure reprehenditur, nemo ipse deformius erravit. Quos errores si ri . i:
kiens ante mortem non retractavit, facilea eum Theophanes monachus cum haeresiarchis in aeternis ignibus conspicere po
Postquam Origenes A. D. Caesaream migravita, scholim Alexandrinam suscepit Heraclas, quem de ascetica p philosephicaq; conversatione, Eusebius; Origenes autem etiam Orig. eonte. de externa sapientia valde commendat, dicens eum etiam in , V ' clerum assumptum, habitum suum philosophicum portasse, ut scias eum cum doceret vere fuisse Christianum philosophureia, quo nomine antiquitas monachos appellavit. Eius videndi eau ρ ' 'si e Iulius Africanus, clarus illo aevo historicus, Alexandriar qu*h usque peregrinatus est: nam orbi universo innotuerat in Heracla esse absolutissimam cognitionem omnium scientiarum Cathedram non diu tenuit mortuo enim A. D. 2 3 7 Demetrio successit in Episcopatu, quem rexit undecim annis, nempeus. que ad A. D. et 8 qui erat tertius Philippi imperatoris. F. in
Scholas post ipsum suscepit Dionysius Origenis discipulus, iacm philosophum secundum Christum Eusebius asseri , simulq; ostendit, quo pacto eius magna scientia ligo commendata fuerit, qua de causa jure a S. Athanaso defendituita V ' Sedriti idquid de verbis sit, certa animum eius ab omni errortas, id, o S. Basilius liberat. Quanta pro sancta fide sub Deciosustinue s a M. it, huc non facit; ex hoc tamen cognosse poteris eius philos phiam internam. Iacebamus, inquit, ipsemet, t . --- in nudis grabatis, ego doqui mecum erant, cum subito assistunt milites missi a Sabino Praefecto, ut me comprehenderent. Quos ratus ego latrones esse, ad furandum venissE, mansi, ut jacebam nudus solo amictus linea tunica x Dion ine porreκiq; ijsdem sponte meas vestes adiacentes, ut acceptis ii ad Σιabirent. Ἀcd non pro vestibus res erat. Successit tandem ista 'Episcopatu Heraclaeusque ad A. D. 266. Quis vero ei in schola successerit non reperio Post ipsum Maximus venit Episcopus usque ad A. D. 28 . Nec quis sub hoc Catechista extiterit, liquet. Florebat eo tempore Theonas Maximi successis in Ecclesia Alexandrina, florebat, Pieri ra: iis, qui propter Christum valde pauperem egit vitam; attamen in philosephicis, ac divinis litteris quovis magistro ditior
382쪽
erat ac copiosior. Cuius utiq; scholasticos labores respiciendi Theonas presbyterum ordinavit, sicut & Achillam virum rarae philosophiae, & conversationis plane evangelicae, cui etiar
λδὰ---ιν - , iis . , scilicet scholam fidei, catecheseo dicommisit, quam rexit usque ad A. D. LIO quo Petrus Theonae successor coronatus martyrio, is in eius locum subrogatus est. Uno dumtaxat anno administravit Patriarchatum , nactus succetarem Alexandrum, cuius tempore celebratum est Nicaenum concilium, in quo S. Athanasius inclaruit, qui Rufin. l. to anno sequenti, hoc est 3 2 6 eum in Episcopatu secutus est. Subbist. P 7 Rustino auctore, scholam catecheseos tenuit Didymus, a quarto aetatis anno usque ad ultimam senectutem caecus, cu ius vitam, doctrinam auctoritatem orbis miraretur, nisi pro PQR4- p ' pensior fuisset in sententias Origenis, cuius libri iam tum in Ecclesia graves tricas parturiebant.
Nostra Germania felicior fuit in suis caecis doctoribus, di quorum unus Nicasius Mechliniensis tertio aetatis anno oculi Cozo in Her orbatus in omni scientia enituit. dura per auditum didicit, ' publieὸ Coloniae docuit. iovani Theologiae Licentiatus effectus dispensitione Papae sacerdos ordinatus est. Praedicavit, confessiones excepit, Evangelium Blemniter cecinit,4 tandem Docto juris Canonici Coloniae creatus est. Obsit anno 1 V, Alter fuit Carolus Ferdinandus Brugensis, quia parva aetate occaecatus in omni doctrina quasi miraculum extitit. Duxitii tam integerrimam, ac tandem ordinem S. Benedicti ingressus Nicasio per biennium superstes mansit, id quod occasione Diadmi narrare tibi volui, ut scires Ecclesiam adeo non desti tui doctoribus, ut vel caeci ad cathedras ascendant, si descendunt oculati.
383쪽
CScina. Epistolai X X X II. 37sEPISTOLA LXXX H.
De abys triplanorum, uaxinae monaseriorum cholis.
Imis angusta scientiae es s existimas religiose philosephos quondam nonnisi Alexandria juven riiseb L ntutem in litteris instruxisse. Milo tempore doce ini' Mbat ibi Dionysius, Antiochiae scholam regebat Malchion vir eloquens, S in studio sapientia eximius, qui A. D. 2 66. Paulum Samosatenum haeresarcham in concilio disputatione publica convicit, propter quod in clerum allectus, achonore presbyteri decoratus cst Apollinari uin, Soerat L a. antequam haeress damnaretur, tam Laodiceae, quam Beryti h st v in scholas tenuit. me Caesareensium gymnasio ab Origene fundato iam nosti Hoc saluberrimum studium plures per imperium urbes aemulatas esse quis dubitet Hinc Christiana respublica nacta est viros undequaque doctissimos, qui suis pro fide apologijs obturaverunt ora paganorum, extinxerunt impetum haveticorum, fortes facti sunt in bello persecutorum. Talis fuit praealijs S. Iustinus martyr verissimus philosophus Christia tanti nus, alis Apollonius sub Commodo Romae passiis, ubi erat ..
teraturam, & vitam philosephicam inter sdeles. Tales alij plures quos vel Ecclesiastica historia, vel Bibliotheca SS. Pa - . . . teum exhibet. Advertit haec scholastica nostra commoda ver Theodote. Lsipellis apostata Iulianus, S lcge lata sancivit, ne Christiani de 'e cetero in scholis aut discerent, aut docerent, qua versutia non poterat compendiosus paganismum roborare, Christianismum labefactare, qua de causi non injusti eum S. Augustinus inter , re, Ecclesia persecutores numerat. Sed brevi detonuit tempestas haec, 5 pace Ecclesae re-1tituta tanto magis scholae Christianorum multiplicabanturia, quanto se amplius fides, ordoq; monasticus maxime per occidentem dilatabat. Ubi cum monachi passim assiimerentur in clerum, viderunt longe utilius esse litteris, quam artificiolis operam locare. Coeperunt igitur consertim, discere, Ἀωcere ira suis coenobijs tantopaudatim numero, ut quidam de no Graias. In in
384쪽
M. Vel saltemps B. Benedicti tempora plera caenobia meras
Errant haeretici quia plurima coenobia semper fuerunt, qua non dico scholae, sed in quibus nec scholae scientiarum umquam extitere. Fundatorum tam Religionum, quam monasteriorum prima cura erat, scholas virtutum erigere, in quibus si deinde live manibus, sive ingenio laboratum est, non idcirco quod principale judicatum fuit, sublatum est. Quod de coenobio Reicherspergens in Bavaria scribitur per omnia pene vata Getho let. Universi, inquit auctor vitae Gerholii Praepositi, aut , - servitio ulla, aut privatis orationibus insistebant, aut lectionibus vacabant horis, temporibus constitutis. Suo tempore
in scribendis libris, aut alijs operibus se occupabant. Iuvenes ac pueri diversis artibus insudabant, quibus de ipse Gerhohus)per se frequenter nunc benignus monitor, nunc verus corre- sup ptor insistebat. Erat uno verbo totum monasterium nil nisi schola virtutum, S exercitium bonarum actionum, qua intemtione etiam reliqua omnia excitata sunt, succedentibus artibus ingenuis in locum artium mechanicarum.
Et ut ad scopum propius accedam, monachi non modo suos fratres, sed etiam externos instruebant. Unde, duplices scholas in nonnullis locis habebant, internas Sc externas . Illis pro religiosis in ipsis coenobijs erant hae coenobijs adiunctae , in quibus, sicut ait Eberhardus in vita Notheri, seculares, procerumq;N nobilium liberi instituebantur. Gretserus quoque de his ait: Negandum non est, olim monasterijs, maxime Benedictinis adjunctas fuisse scholas, in quibus, tenerior aetas ad aetatulae huic consentaneas litteras informabatur,ru maturior ad maturiores ac severiores. Unde intelligis de quibus scholis loquatur S. Basilius, dum in regulis brevioribus scholas S ' is monasteriis pro pueris saecularibus ex toto non laudat, nisi iuvati possint in salute animae. Nam sine dubio contra monasticam quietem est, pueros faeculares intra ipsam clauseram admit-ςφρ' ' ' tere quocirca etiam in concilio Aqui ran. A. D. 8 II constitutum est, ut schola in monasterio non habeatur, nisi eorunm, qui oblati sunt, nempe puerorum religiosorum iuxta regulam
ς -- cilii oecii men. VI admittuntur ad scholas interiores nepotes consanguinei religioserum nam borutunore facilὸ compesci possunt. Praee-
385쪽
ossicina. Epistola LXX XII 577
Praeerant autem tam externis, quam internis his scholis
Llummodo religiosi, sed doctissimi juxta ac probatissimi cautum namque erat in concilio Tolet. XVIII. ne laicus seu homo A. D. οις
faecularis magister scholae esset. Ita scholae monasticae in Anglia praefuit Vener. Beda, ut 5 Albinus Flaccus, qui in Galliam
deinde Turonos translatus docendi munus non deseruit, de quo Gras,
ipsemet ad Carolum magnum scribit 'quibusdam sanctaran
meia ripturarum ministrare e alios vetere disii inarum mero inebriare anos Gra mali esubtilitatus is enutrire quosdam uri sinarum ordine staminare. Quem tanti nominis & existimati nis virum sicut&Bedam non puduit ipsa litterarum elemento juventuti exponere, speciatim autem scriptis commentariis tr
clare, quae ad septem artium liberalium eruditionem spectarent. Praeclare haec exponit Tristemius in chron Hirsavg. at A. D. 86 o. ubi generatim dicit ijs temporibus in sui ordini monasteriis celeberrimam fuisse consuetudinem schoIarum iris singulis pene coenobijs, quibus praeficiebatur non secularis alia quis, sed coenobi monachus, qui in Mathesi cuncta, Rhetorica, ioesi eruditisIimus haberetur, sicut Malijs omnibus scientijs&linguis, Latina, Graeca, Hebraicaac Arabica, qua-
Iis si in aliquo monasterio non reperiebatur ex alio sine verecum dia petebatur. Censebatur enim maximum dedecus, dociles animos monachorum negligere, quos ut moribus, ita S liti ris bene instruerent, nullis laboribus, nullis parcebant impensis. Sic doctissimus ille monachus Gemiacensis Sigebertus multo tempore in coenobio S. Vincentij Metens monachorum Praeceptor, quamvis de alio monasterio fuit. Ita Strabus monachus Fuldensis in Hirsseidia, Notherus S. Galli in Stabulaus, Albinus monachus Anglicus in Fulda, Milo S. Amandi in Cor- beta, atque alij complures in alijs monasterus docendi ad tempus tenuerunt officium. Haec autem consuetudo sanctissima primum in Anglia coepit, ubi Venerab. Beda monachorum institutor factus multos post se doctissimos reliquit discipulor. Quantum veris haec monachorum institutio ordini nostro profuerit, nemo ignorat qui veterum historias studiosius revolvi Multi enim ex monachis propter scientiam litterarum incomparabilem ad Episcopatus honorem iublimati, non solum rem et ii, Li. Amonasticam, sed etiam Ecclesiasticam mirifice illustrarunt. UuDe viris illustribus sui ordinis ait S. Bonifacium Germa. Bb niae
386쪽
378 Antiquitatum Monasticarum.
niae Apostolum quinquennem in monasterium ad erudiendum traditum. Rabanum Riccetarem eius in Epistopatu ordine se tum in Monasterio Fuldensi puerum admodum eruditum, doctissimum evassse Ven Bedam coenobio septennem traditui Non mittebantur, inquit ad exteras nationes, cum in coenobiis semper haberent bonarum artium Praeceptores. Erudiebantur alij in Grammatica, alij in Orthographia, in Rhetorica nonnulli, vel Dialectica quidam in unca Arithmetica vel arte compulistica alij in Philosephia, atque alij in his jam fundati ad scripturas introducebantur theoricas. Sic exterae discis. siet aet plinae tamquam pernecessariae praemittebantur ad cacras, qua' ', propter merito graviter S. Greg. Naχ invehitur in eos, qui dicunt pietati susticere monastica, sacra studia sine disciplinis e
s s ... Nys ternis tale' appclla iri οφ . . luscos, monoculos, cui conia in sentis Nyssenus in vita Mors, frequenter repetens externas scuS. Aug. i. a. entias etiam monachis esse necessarias in . Augustinus.' . . et pluribus in locis demonstrat ad exactam Scripturarum cognitio- - . I. 'r' nem perveniri non posse absque Physica, Arithmetica, Musica, &similibus scientijs exteris. Sed ad Trithemium. Nullus, inquit, in coenobijs locus dabatur ocio, sed suis studijs atque laboribus singuli insistebant. Magna fervebat
devotio arsit in eorum metibus regularis distiplinae helus commendandus, qui eos numquam sinebat esse ocioses salvo enim officio divino, cui omnes devote insistebant,de reliquo monachi studio vacabant scripturarum, quibus non solum illuminabantur intellectu, sed etiam compungebantur affectu. Ubi haec, Iosppe, in opere manuali reperiei Dum- es ; κ . t x x Oςxum pςm , mentem nec illustrat, necat sectuna purgat, iis , ' nec servit utilitatibus Ecclesiasticis Si te delectatione quantos viros schola monastica dederint Ecclesiae, lege Browerum de antiquitatibus Fuldensibus, lege S Paulum Langium, nisi Lang. ehron. tibi suspectus videatur ex Lutheri nimia familiaritate hic enim
δ' V, res ostendit unam sedem Moguntinam retici habu ae de suo Ordine Episcopos, Trevirensem duodecim, Romanam 2 4 Addit praeterea nulla olim in Occidente gymnasia, Academias fuisse, rarier Romanam ac Parisiensem, nisi in monasterijs maxime Fuldensi, Corbetens, Neissenburgens, Prumiensi, Tuitiens , Hirsfeldensi, Gemiacensi, Hirsaugiensi, Trevirens, Cassinensi, Cluniacens, Floriacensivi alijs, ad quae etiam Reges
387쪽
ω principes sitos liberos erudiendos destinarint, queadmodum Laberius insignis historicos in Meginhero Abbate comemorat. Trameo de Benedictinis infinita. Hoc solum addo, cum ab anno septingentesimo, usque ad illesimum ducentesimum quinquagesimum circitet propter scientias S scholas suas inma sno plandore essent, vix unus tamen repertus sit, qui ipses scholis ad luctum ablegarit. Quas non suo tempore in cellis tu gere,suo tempore de cathedris docere potuerint, sicut antiquitus in osticinis sportellas plectere certis horis potuerunt. Si quaeris, num etiam ordo canonicus olim docuer; pabsque haesitatione amrmo. Quid enim aliud innuit nomen&onicium Scholis ci quod etiamnum in Cathedralibus Ecclesjs perseverat, quam schola Rectorem Si Gret eri aurumias de me. Rholis Canonicorum tibi minor est, lege vitam S. Mein Nerci licopi Padeburnensis, ibi reperies, quantum juvenes & pueri in schola illius Canonice profecerint tam in norma regulari,
quan in omni e nere acultatum litterariarum. Leae Analta schali I. Leo.
im Bibliothecarium, dc videbis quanta luminaria de schola Patriarchi Romanae Ecclesiae prodierint. Nec segniores Cathedralibus Canonicis monasteriales fuerunt. Hinc iam do mus S. Floriani in Austria fructificavit suavitatem odoris, flores eius fructus honoris de honestatis Sic Coenobium S.
Hippolyti scholarum stud ijs usque nunc insigne est, ait aucto vitae S. Altinani Passaviensis Episcopi Ab antiquislirius namque temporibus invigilavit Ecclesia, ne clerus octo vacaret, sed
in studijs sedulo instrueretur, ut de se, &alios commodius rege re posset Aera 6 i. decernitur Toleti, ut qui in clero puberes aut adolescentes sunt, omnes in uno conclavi atri commorentur, ut lubricae artatis annos non in luxuria, sed in disciplini
Ecclesiasticis agant, deputati probatissimo seniori, quem magistrum disciplinae, testem vitae habeant. Qui his praece piis resultaverint monasterijs deputentur, ut vagantes animi& superbi severiori regula distringantur. Et hic canon in comcilio Aquisgran A. D. 8 6 renovatus est. A. D. 8as in syno p do Turon praecipitur, ut presbyteri in Episcopio prius situm 'ρ officium discant, quod factum instinctu Caroli magni, qui cui neuet summus amator studiorum ela disciplinae, insuperstatuit, ut in singulis monasterijs, Episcopijs scolae essent, ut ingenuo a'. c. . M rum ac servorum fili Grammaticam, Musicam Arithmeti-B M a Cam
388쪽
Deompi cam discerent. Similiter Eugenius III mandavit, ut studium in Ecclesjs haberetur in Grammatica, MArtibus liberalibus .
In concilio Romano V omnibus Episcopis praecipitur, ut litterarum Artes in suis Ecclesijs doceri faciant. Sicut, incomb o. ia: cilio Later sub Alexandro III. sancitum est, ut in singulis Ec- p Hesjscathedralibus magister suffciente beneficio constitueretur, qui clericos eiusdem Ecclesiae, scholares pauperes gratis doceret. Qu'dac in appendice huius concilij non semel confirmatur. In monasterijs idipsum Papa vult observari. Reno-Α. D. riis vata haec lex est sub Innocentio III nempe ut quaevis Ecclesia
ς'' Φ L' ' ivli resis magistrum habeat, & quaevis Metropolitana Theo' logum, quorum ille clericos gratis Grammaticam, hic Theologiam, Scripturam &casus conscientiae doceat data praebenda Λ. D. iari, ipsorum cuique tamquam salario. Denique etiam Sabinens φ' concilium adstringit clericosa canonicos ad litterarum studia. Quod siqua forsan interveniebat negligentia in frenuentandis aut reparandis scholis, Ecclesiae pastores id non dissimu- Α ΟΙ, . . larunt. Sicut habes tam in concilio Romano sub Eugenio ΙΙ.
.. quam in Valentino, quo imperatur, ut cholae divinar Se humanae litteraturae, nec non&Ecclesiasticae cantilena diu neglectar A D. ir. e. iterum erigantur. Ipse quin etiam Ludovicus pius in Parisi' ensi synodo decerni mandavit, ut in Ecclesijs maior imposterum cura scholarum esset, utque scholastici a rectoribus ad singula lynodos ducerentur, nempe professores ab Episcopis seu Prasatis. Immo tanta olim Episcoporum solicitudo erat ad instruendam juventutem, ut mandarint etiam ruralibus presbyteris per villas Sesvicos scholas habere,, quidem gratis, nisi quida parentibus sponte oblatum esset Hoc habes in canonibus et post concilium cecum. I. repertis Gandavi in monasterio S. e. ., Bavonis, Nessimile quid in synodo Moguntina A. D. 813. quo mandatur ut Christiani suos filios ad scholam donent presbyte-
Marian. Seoti ris sive ad monasteria sive foras. Denique invenio quemdam , δε θ' ' i' At lericum Barbosum Hibernum, virum admodum pium cum
pueris etiam puellas ad sitam scholam congregasse, atque instruxisse quippe omnes utriusque sexus scire desideramus, dictaim 'μ' Aristippi pervasit omnes, qui rogatus quid utilitatis filius esset habiturus si studeret 8 respondit: Si nihilaliud, certe in theatro nonsedebit aposuere lapidem. Verum ut omnia, sic, scholae tandem defecerunt in Ordine
389쪽
sine canonico, sancti j Benedicti, paucis locis exceptis Sucincesserunt tamen ordines religiosi alij, qui non minus strenue laborarunt in imbuenda juventute His temporibus, ait Lamgius ad A. D. Ia a studium litterarum demum verea in Mendicantium fratrum ordinibus oriri coepit, florere denique permanenter e crescere, elae estigio nostro Benedictinorum in ordine adeo pedetentim decrescere, deficere coepit, ut nunc pene extinctum videatur Tametsi ipsi adhuc litterarum studia habeant, prosequantur ex instituto Cistercienses haud tamen vetusto ordinis more in coenobijs, sed publicis urbium in gymnasiijs, uti in Germania Lipsiae, o Heidelbergae, quibus iris locis fratres eorum misit instituuntur, promoventur ela student. Proinde venit quod suis in monasterijs percomplures habeant monachos Artium ela Theologiae titulis insignes non autem ita scriptis nucubrationibus, id est, librorum editione fulgenteS, cum praeter D. Bernardum inter scriptores Ecclesiasticos perpaucos 3c penesnullum invenerim. Secus autem de studio Ordinum Mendicantium fratrum, quod asio primaevo exordio nostrum usque ad amim pleniter, amoenistime floruit, fructu si copiosi,sae multiplices produxit, viros videlicet in omni sapientia divina&humana doctussimos, qui .finctimonia de doctrina verbook exemplo, scriptis, dictis, multisq; voluminibiis editus Ecclesiam Christi illustrarunt. alis fuit ex Ordine Praedicantium Albertus Magnus, Humbertus, alij plurimi. Ex ordine Minorum S. Bonaventura Ioan de Parma. Ex ordine Eremitarum S. Augustini Egidius de Roma ex nobili Columnensium familia Episcopus Bituricensis. Quibus om nibus tandem suppetias tulit Societas L s v. A quo tempore ita in Ecclesia florere coeperunt studia, ut numquam magis Isicut nunc rudis censeatur tam inter saeculares quam religiosos, qui non plus quam mediocriter doctus est. Hoc habet Christiana communitas a monachis, religiosis suis
390쪽
Religiosis coenuit emper furi commune Refectorium.
X viversis laboribus, quos in ossicina vidisti icontraxisti, ni fallor, inediam, ela ideo tan topcre desideras intrare Refectorium. Sed prius dicas an vir bonus dil religiosus s. nam de S. Basilissententia, tui similes homines seculares, non sunt ad fratrum mensam passim introducendi, propter ipserum , inquit, malevolentiam, cum facit scandalizentur, si viderint fratrem sorte ardentius necessitati satisfacere. Quod squis tamen sciatur esse vir bonus S religiosus, atque ita usiis ferat, is potest introduci. Nec Pacho-miani ad Refectorium admittebant seculares, immo nec omnes monachos peregrinos qui enim venerant se scepturi regular ipserum , cum alijs noviiijs extra monasterium per triennium cxpectare debebant, donec introducerentur. Et tunc primum
patebat ipsis Refectorium , quod apud religiose a primaevo
instituto temper commune erat Phamensa, ait Philo de Essa:-is, uno cibi ruuntur quotidie. Regula item S. Pachomij: --mune omnium Refectoria P. Et omnes in eadem domo comes nisi. res inent, quantumvis habitent alia parati, sicut in Lauris. Basia lianos quoque& Benedictinos communem mensam ac Refectorium