장음표시 사용
161쪽
riam, qtiam ad redarguitionem falsorum .peculiaris vero mihi causa est, prosequendi ea, quae Cometam anni risor. sunt cosecuta quod id ad explicationem significationum Cometarum anni fi8. pertisneat. Plane enim, ut Cometae diuersorum horum annorum, cursus sui circumstantijs in se mutuo respiciunt, sic etiam euentus huius temporis a rebus annis 6o7.iso gestis quodammodo dependet.
Sequar autem seriem numerorum ad marginem possitorum,
quantum iis opus erit ad has Notas aliqui enim propter significa tiones sequentium Cometarum sunt adiecti.Extat autem bellus ipse Teutonico idiomate editus Haliae Saxonum, qui testatur me
nihil hic, quasi iam tunc praedictum finxisse. Ad i De Pestilentia aliqua praecipua nihil circa illos annos
Ad s. 6. Secuta sane est hyems insolita acerrima: diuturna, cu ius praeuium signum aliud die 16. Nov. globus clarissimi arge te luminis, ab ortu in occasum volans Solent enim in summisse goribus existere talia, ut fulgetra coelo sereno, similia. Causam quaeram Physici, praesertim hymici. Fruges etiam optime prouenerunt in Germania, impletaque s
minatio vulgi, de Cometa concepta.
Ad 8. Ecce vatem hunc Dei munere superstitem. Sed neque alias
crebrae sunt auditae Mortes. δε do. Io. Ita euenit. Quamuis enim ex MonarchisEuropae nullus
decesi erit, nisi Maho metus, Ameto Menricus IV. Galliae reac,Lu M. Mis. do uico XIII. flijs succestaribus, idque duobus&tribus annis post xl. Cometam controuersiae tamen ipsb Cometae anno orta sunt exitiabiles Memini tunc magnis contentionibus certatum in aula Imperatoria, de successione Iuliacensi, Clivensi Bergens, prouincij ad Rhenum nobilissimis. Eratque in eo Imperator, ut superstiti etiamnum Carolo ilhelmo Duc Cliuiae,sed mentis impoti, Praesidem adiungeret, qui si quid accideret infirmo, sequester esset cotrouersae haereditatis, sic enim incolumitati prouinciarii meligionis Catholicae 6c tranquillitati publicae consid tu putabatur. At turbae per Austria&Vngaria ortae disturbarunt hanc deliberatione itaq; orte Caroli sub initiu anni 16o . cosecuta, certa me de successione dudu gliscens in flamma ingeme exarsit, frustraq; eminus praevisa mala tande inuenerunt miseros populos, quoru necdum finis.
162쪽
Alia longe maxima controuersia sub ipsius Cometae ortum n
ta, per hyemem sequentem in bellum erupit. Defecerat anno 6Oq. Transsylvania, causata Ducum Caesarianorum iniurias, religionis suae turbationem, traxitque in partes superiorem Ungariam, repulsis in Austriam Caesarianis exercitibus. Pax tandem anno 16OC conuenta, sponsionibus interpositis. Cuaute Matthias Archidux,&prouinciae, Ungaria, Morauia, Austria violari conditiones pacis in suam perniciem quererentur,aliaeque offensae,&his pes religionis firmandae accessistent, discessionem prouinciae anno 16o7. finientea Rudolpho Imp.ad fratrem Matthiam fecerunt. Secuta expeditio in Bohemiam, Anno i so8. Rudolphus bellum fiaternum abominatus, amice transegit, Ungaria diadema, dictas' prouincias Ma
thiae fratri cessit:&Bo hemis author fuit, ut eundem successis rem sibi si moreretur, declararent. Ita tunc citra maiorem noxam dilatae turbae, sed non extinctae. Nam Sc prouinciae sero arma posuerunt .
Anno Iso'. demum ho magio praestito quod de religionis suae libertate cum nouo Principe disiculter hactenus transegissent:&Bo-
hemiconfirmationem libertatis in sua religione, qua Matthia pro muris cum exercitu versante,primum petierant,post annum demuimpetrarunt, indignantibus Procerum nonnullis: ex quo tempore
templa passim perio hemiam aedificata sunt pro communicantibus sub utraque: Interim vero pasim ibatur, rescissum pacta fratria, quasi vi extorta, ad Rheni parte Rudolphi Caesaris nomine Iuliacum praesidij tamdiu tenebatur, donec castra ab haeredibus obsessa, Gallicis auxilijs & milite subsidiario ex Alsatia eiecto per scederatos nec id; sine clade prouinciae illius, miles alius lectus est in Episcopatu Pasa utensi, dubio in vulgus proposito, Iuliacum peteretur an Austria. Dum in illo territorio stativa habet Xercitus, Caesar Rudolphus Principes aliquot ImperisPragam euocauit, fratrum lites discussuros: quo conuentu soluto, anni tisii initio Pasauiensis miles, assertorem se ferens authoritatis Rudolphi, superior Austria
prius depraedata, in Bohemiam irrudit, Pragam minorem occupauit; petiturus inde Morauiam&inferiorem Austriam, si a Boliemis auxilia extorsisset. Illi vero Matthia cum exercitu aduocato, Pasia-uiensem regredi coegerunt, & consentiente tandem Rudolpho,
163쪽
Rudolphi,& successsiis Matthiae, qui ut promiserat libertatem religioni , , uti erat illa a Rudolpho concessi Boliemis QSilesicis, rata habuit, confirmauitque Haec a Cometa fuisse significata credet omnis posteritas. Videre est igitur, non mortem Rudolphi causam fuisse tantorum malorum; sed ipsam potius senectam, ut ita dicam, vigoris illius in Animo Imperatoris , quo per annos 3 o steterat incolumis eius authoritas:&calore natiuo debilitato turgescentes vermiculantesque noxios humores, prauos scilicet eius domestic Is, qui non amylius, ut olim coercebantur.Itaque vel Caesaris, vel Prouinciarum admonendarum causa exhibitus esse Cometa videtur. Nam, is cuius ad N 29. fit mentio, Rudolphus erat, cui praesariebat animus. Et ortum quidem est incendium ex ijs negocijs,quq Pragae, deinde lolionisinVngaria sunt tractata, malumque exVngaria in Bohemiam venit. Nec minus propositum, licet periculosum turbulentum, peractum fuit ex voto pr cipua multitudinis, Ec adRem p. domus' imperantis incolumitatem, deniq; ad religionem partis Prouincialium pertinuit, cum rebus anni 16Oq. connexum erat.Et immiscebaturis,cuius Genesis N. 23. est allegata. Quod vero de Haeresibus conieci:id ipsum etiam euenit, cum ex eo tempore circa annos Ioo7.lis OS. Sociniana haeressis in Belgio alijsque partibus Germaniae pullulare ceperitia qua cum Arminiani in Belgio ij qui in Praedestinationis&Serui Arbitri dogmatibus,
moderationem aliquam desiderant, Remonstrantes dicti, argumeta suae sententia nonnulla mutuati viderentur; haec illis praecipua odii causa extitit creveruntque exeo tempore factiones propem dum in perniciem totius illius Reipublicae quas extinxerit nupera Synodus prouincialis, an obtexerit reuersuras in Scenam, tempus docebit. Haec igitur ad Cometam anni 26o7.annotanda censui.
DE IGNIFICATIONIBUS Coemetarum anni 16 I9.
FVndamentis igitur significationiam libello II. iactis, editoq; s
eundum illa, praedictionis specimine, libello tertio in Cometa annii 5 Ο res ipsa postulare vide uir, ut alterum etiam specimem,
164쪽
edam in Cometis nuperis, ijsdem scilicet, ut in priori, oculis Teucias. Quod igitur naturalem nificationem attinet, primus quidem Cometa mense Septembri visus, similiter ut ille anni 16o 7 in Septentrione decurrit; secundus, in Meridie:at tertius ex A ustrali noctiis Borealis, Eclipticam omnino die a Nouemb. attigit: cumque pia num, traiectionis orbitam Terrae secuerit, oportet, ut haec cauda dicto die attigerit orbitamTelluris, siquidem initio statim iacula ad tantam nimirum ad 7 .graduulongitudinem apparente vel quassi)fibrauerit Tellus itaque motu circa Solem annuocirca initia Decembris locum cauda Cometae infectum transiuerit oportet. Atque id si in argumentum pestis trahamus non descient nos vel nunc euentus, quippe in vicinis limitibus Bo hemicis magna pars Exercituum Boliemicorum, partim Caesarianorum non vulgari morbi
genere perij t. Itaque Deo supplicandum, ne malum serpat&prouincias plures affigat. Quid ad sympathias imaginatione nixa facultatis in globoTelluris:fuit equidem ultimus Cometa prodigiosa caudae prolixitate,
cuiusmodi intra I o. annos non est visus. Itaq; vehementer eius apparitione perculsam esse Natura sublunarem est verisimile. Cuius rei argumentum euidens fuit, rursum siccitas diuturnain insolita, quae Autumnum Hyemem l usque ad Cal. Martias tenuit:adeo ut Danubius toto hoc tempore minutus praeter solitum esset,&alicubi sementis, quae Germanis hiberna appellatur, nuditate a nivibus, pruinis crebris periclitaretur. Cu siccitate coniunctus fuit &Terraemotus, qui oppidum inalpinum Rursium consepeliuit iniecto monte vicino. Et si enim id mense Septembri factu, durante primo Cometa, paruo admodu: verisimile tamen est, Materiam Cometarum trium, aliquanto prius animaduersam fuisse in aetherea natura sublunari, quam lumine concepto in oculos hominu incurreret Qtiod vero dixi in Cometa anni 16or siccos Autumnos consequi figora diuturna, id quadam tenus etia hoc anno contigit. Siccitate enim diu admodum obtinente nix Calendis demia Mart ij cecidit, eaq; tanta copia, ut videretur Natura, collecta per illam vacatione humoris copiam uno impetu confertim omne effudisse, quodque prius destaudauerat, iam uicenore reposuisse. Ergo ex illa die frigus bimestre,partem bona veris detinuit, v siue in Cal. Maias. Neq;
165쪽
tamen ne hac quidem vice, sterilitatis inde metus nascitur. eu reriIlitatis potius spe prebeant indiciis at fida nisi quantu hinc inde Annonam attenuabit vastitas vacatio agroru metu bellico Atq; hec
hactenus fuere. Veruntamen affectus, quos Natura sublunaris concipit, percul a rebus nouis in coelo, solent esse diuturni, nec statim, inquus eneca ex Aristotele, Cometes ortus, ventos& pluuias mi natur, sed annulo tum suspectu facit Nat .Qcties VI l. c. 28. itaq; tempori no praeiudicabimus, praesertim quod adiuersias partes Orbis, in quibus magne coincidunt Eclipsies Solis, attinet:cu qui hucusq; fuerunt excellas tempestatu, ij nequaqua sint comparandi cu ijs, quos ad alios Cometa se illa consecutos historiae Aristoteles testanturi Venio ad tertium significandi Modum qui habe cin suppositispa ctum tacitum: quoddam veluti commerciu Dei creaturarum quo invisibilium cum hominibus, aut hominum ipsoru cum talibus signis co sensum a bitrariti, cui ob assinitate adiungi potest ille etiam consensius sympatheticus naturae humanae cum astris,& stimulatio Irascibilis facultatis, ut Plato appellat, ad secundia significandi modum referenda. Hic igitur in genere volo repetita inculcata, quae in Cometa anni 16o7 de Mortalitatis conditione praeparatione
singulorum ad mortem dicta sint. Sunt enim consentanea admonitioni Chris: Seruatoris Domini Dei nostri. Erunt signam stetata: συο cum isa videritis attolle capita vestra, quia redemptio vostrapropinqΗat. Quas vero praeterea turbas in rebus humanis Cometa is e,vel es scit modis ijs, qui lib. II sunt explicati, vel significat Nam Senecae
Stoico, quae relati quicquamne n terr tam sit magnum, quod tu
bari et perire Mundin. Deorum illi unicus maximus,seia 3 Christum iterum opponimus quem ille magistrum cumDeo genatis humanae custode non mirum si etiam repudiet, quippe qui se quemque sibi ipsi Deu praes are docet affectato mortis contemptu, qua una re se Deu ipsum antecedere iactabundus exclamauit Rur sum itaq; incipim' a tutissa mi , Cometa a Deo est exhibitus, ut esset
magnoru maloria praenunciu. quib- euenientibus Ofirmaremur in fide, Deu curare res humana , admonerentur maloru architecti e mendationis vitae; confirmarentur iterum afficti in fiducia Dei. ipatentiam, gratistimam Deo hostian , praesumerentanimis.
166쪽
Quid vero in specie tres uno anno Cometae, duo ijsdem diebus
fulgentes significauerint; neq; nunc amplius tempus est coniectandi, neq; e tunc cum fulgerent coniecturis opus erat. Nam si signibeata Cometae anni 16o7. in illas potissimum res deriuauimus, quae a tribus annis suam trahebant originem: cur dubitaremus assirmare, Cometas istos in turbas Bohemicas respexisse, quanquam illae iam ante menses aliquot essent ortae.
De lege Dei, potuit assirmare Protoplastes Adamus usus verbis
D. Pauli. Peccatum nullum sciebam, nisi per interdictum neque enim concupivissem vesci de arbore, nisi Deus dixisset, non concupisces. Occasione autem accepta, peccatum per mandatum operatum est in me concupiscentiam. Nondum enim lata lege peccatuerat exanime ego vero vitae compos eram, quippe innocens Lata vero lege, peccatum euigilauit in vitam ego vero reatu contracto
morti me obstrinxi. Sic madatum, quod mihi datum erat ad vitam, cessit ad mortem. Hoc idem de his Cometis meum est iudicium e si Deus illos proposuit ad absterrendos bellorum cupidos, Omnia , - - δέ tamen euenisse contraria; non plebem tantum, quae victus me cenarij laboriosi pertaesa stipendijs militaribus lonis alienis inhiat, conspectis Cometis exhilaratos, quasi qui caudis Cometarum admonerentur de cristis militaribus, quibus pileos ornarent:sed etiam capita factionum, quas inter bellum geritur, partim instinctu
naturali extimulatos, partim ratiocinationibus4 consideratione Cometarum, qui soleant esse malorum ingentium&mutationis Rerumpub praenuncij confirmatos, animum bello ducendo despondisse .ut illam scilicet mutationem, alteri assectatam perpetrarent, alteri impendentem in caput aduersari retorquerent. Quod
igitur bellum illud in hanc praesentem amplitudinem exarsit, quod Rederibus4 auxilijs inter se sociantur hinc Austriaci principes, inde prouinciae, quod illos promouent plerique quiritus amant receptos in religione, hos vero, qui libertatem denique quod pro his
vel illis paulatini tota Europa concurritur: id non tantum ex qualitate causae praeuiderunt multi, sed etiam magnitudine signi de coelo monstrati praesignificatum est, respondetque egregie, adeo, ut fidem Cometarum tres isti nequaquam prodigant.
Atque hic tempus es et, exemplis ex historijs allatis illustrare ne-
167쪽
gocium Repetantur igitur ante omnia illa, quae inexplicatione metae anni tis r. sunt praemiila, cu euentibus co secutis.Vbi ad Cometam anni 136. pertinere videtur etiam dissidium occultu, quod inter Carolum ierdinandum fratres, eorumq; liberos super successione in imperio, aliquandiu tenuit. Adscribatur Cometa annii 177. obstinatio Regis Portugalliae in proposito belli Mauri in arum.ir. ferendi Ascribatur&ille anni 16y., necessitas extrema Venetis imposiva bellum cum SelimoTurcarum Imperatore gerendi, luctuosus illis, hosti vero Delix, licet non incruentus euentus. Et quia Cometa ultimus, motu nongitudine caudae silmilis quodammodo fuit Cometae anni 1 72. memorabile est,ab illo anno consurgere res gestas Caroli Burgundi. Anno enim I 7s .aestate feruentilliima
siccitate inaudita, Geldriam, iotharingiae castella pleraqu
expugnauit vel occupauit, animum ad ij cere ausus ad veterem amplitudinem regni a Ludovico Pio, Lothario filio natu maiori, in tripartita regnorum diuisione, concessi: quapropter®is tituluabimperatore petiuit. Quo eodem anno in Armenia quoque ma
gnis copijs certatum inter Usumcassanem Persarum: Mahometem Turcorum reges, cum perijsse Turcorum triginta millia perhibentur. Nec minus&in Saxonia inseriori, interque Hungaros Bohemos bella fuere. Huc refer illum, cuius initio facta est mentio, descriptum ab Aristotele, anno 371. ante nostram ram vulgarem;idque cum propter magnitudinem cum praesenti comparandum, qua de causa ab Aristoteles iaέγα κομ, tu appellatur,& a Diodoro Siculo lumen aemulum lunae praetulisse,&rursvnr ab Aristotele, splendorem caudae)ad tertiam usque coeli partem, id est, ad gradus 6 o. extendisse perlubetur: tum etiam propter diuisione minius Cometae in duos, supra. contra Seneca dcfensiim, quod idem etia in moderno accidisse coiecturis firmaui: denique quia in naturalibus non dissimilia Eum de
nostrum circumsteterunt; Venti maximi, sicca&borealis hyems,. tempestates horribiles, Terraemotus, Terra in Peloponnenso cura Helice&Bura, celebribus urbibus, inhiatum demersa, mare vi- cillim cicuntum, illisque superfusum, Evestigio vero inter Lacedaemonios Thebanos factionibus diuisa oninis Graecia, tandenti Lacedaemonij. v tDiodorus scribit, imperio Grzeci , quod quingen
168쪽
tos annos tenuerant, deiecti pugna Leuctrica, post biennium, qua Victos, Omnes soci deseruerunt uno tempore. Neque tam eo adeo absurdi m opinati quid illis accidit, nisi quod Thebanis,geti prius haud ita clara succubuerunt: de caetero rationabile erat, Graeciamdudum pertae fana antiqui illius rancoris, mutatis publicis moribus, impatientem tantae seueritatis, quanta erat in Lacedaemoniorum legibus, impatientem etiam superbiae, antiquitatis gloria con-hrmatae, prima data occasione sublatoque metu, iugum excussura.
Et ventus quidem fuit, qui elatus fiducia Lacedaemoniorum, illuderet victoribusThebanis, videri sibi dicens pueros e ludo literario. Magistro plagas reponentes, quasi non defuturam diceret Lacedae moni j rationem sese ulciscendi Verum exacta imperisperiodo, conualescente Macedonum potentia, nunquam porro resurrexit haec ciuitas ad pristinam imperi Damplitudinem. Anno Christi I 36 cum Belgradum ad confluentes Danubij&Saul obsideret Mahometes Turca, Cometa fulsit, moxque anno I 37. anno nondum exacto alius. De horum priore intelligendus Pontanus, ita scribens: Adolescentibus nobis insignis Cometa in , Cancri&Leonis regionibus, multis diebus fulsit, tantae ongitudinis.ut amplius quam duo coeli signa Coma sua tractu occupare . Quamuis igitur hominum animi tunc inspensi tenebantur ab euentu belli Turcici nominus quam ante annum turbis Bo hemicis, paulo ante Cometas nostros coortiri: alia tamen ex eo tepore consecuta fuerunt, quibus illi Cometae tuebantur suam existimatione.
Nam Cometa quidem non videtur opus fuisse ad significandu , v bem illam vel captum vel obsidione libcratum iri: quorum alteria-tri erat necesse, coepta semel ab immaniri tumido hoste obsidione. Itaq; fertur Mahometes viginti millium militum impendio co-tinuasse oppugnationem, donec ipse vulnere accepto, fugae nomimis damnosae fecit init ita. Pace vero reddita Hungariae, cu Ioannis
Hunnia dis in urbis defensione virtus pcipua enituisset, siq; unicusia Regni sub Rege Lad ista adolescente patronus defensor habe.
retur, morte eius breui consecuta turbaria ingentiu extitit occasio
169쪽
bat solus. Huic igitur Comiti Ciliae inuidens Ladislaus Hunnia dissilius, paterna gloria nixus occasione captata illii obtruncavit: Qua re ipse cu fratreMatthia in vincula coiecti capite plexu ille, iste Pragam pertractus, cum Rex ad nuptias, o sectus, ipse etiam, breui extinctus est Matthias a Georgio Podie bladio regni gubernatore evinculis ad Regnu Ungariae capessendu dimisitis: Podie bradius ipse rex Bohemiae renunciatus:Austria vero dis dio haeredii, qui fuertit Fridericus Imperator Albertus fratres,4 patruelis illorum Sigisia mundus, vehementer amicta fuit Malorum haud minor seges etiaalibi prouenit: in regno Neapolitano circa annum ortus Cometae,
Terre motus, ut Eneas Sylvius, scribit, quantus nulla auorumem Oria, multa regni oppida funditus prostrauit, unum Arrianti penitus terra condidit, triginta millia hominum in ruinis oppressit. Vt iam mitis nobis videri posit ille in Rhetis tristissimus casus, in ipsum Cometam primum incidens, quo plursum opidum ruina montis sepultum est, extinctis minusquam tribus millibus hominum. Secuta vero est anno I 38 Alphon si regis mors, quae Neapolitanum Regnum S longo Sc graui bello implicuit. Itaque praecipuam hic Cometa conciliauit authoritatem illi Isti dori sententiae, Du, ait, Cometa per astra apparens, an qua praecursor, Regni commutatione fertur Ostendere, quae perPrincipis morte solet euenire. Nam vides, morteRegum Ladisia idc Alphon si, status regnorum Bohemiae Ungaria comutatos translatis sceptris a Regia familia ad sortis inferioris homines Regni ebo Neapolitanio Austriae s a tum e pacifice commutatum in bellicum. Venio ad particulariorem descriptionem apparentiarum Coia metae praesertim ultimi, secutus es igia descriptionis Cometae Anni J6O7. Die igitura . Nouemb. ex Scorpione coactus, ex coniunctione Solis ex ortu matutino die 8. Ianuar in Cancro videri desij emen
sus oppositum Solis emensus paulo minus quam tertiam partem longitudinis signorum, contra illorum ordinem&in antecedentia, idque in circulo magno pro imp ad polum vehementer ara duo. Non igitur cum Trigeno ignζQ conspirauit, in quo nune et sani ur, sed potius cum queo, qui ζγactos ducentos annos occupauit . Culminatione sua nullam secit locorum distinction
170쪽
transgressus omnium totius hemispli ri nostri habitabilis verticis
sed nequic si circulum erus in Horizontem ponam, notabilis alicuius loci altitudo poli tignatur ed locorum Zona torridae potius, aequinoctiali vicinΘrum, ut sunt Indorum, Arabum, Abyssinorum,2 Americae circa Isthmum lana mam urbem. Haec ego, si quidetrahenda fuerint ad formandas coniecturas, sic interpretanda censuerim, ominos potissimum elle prouincijs, quas Hispanilius inni ab annis i o. detexerunt vel occuparunt in illis enim concurrunt magnae Solis Eclipses. Et constat ex historij aggravari significata concursu Eclipsium. Ut anno ante aeram Christi vul a remque r. Cometa ingens, post Solis occasum visus per dies 3 cum Eclipsis Solis magna accessit Caeptum igitur bellum Peloponnesiacum, anno sequenti pestilentialis catarrhus, quo membra corporis di L
soluebantur exedebanturque, populatus est Athenas. Confirmatur mea coniectura de nouo orbe, per Cometam S
cundum, Australi orbis parti potissimum exhibitum. Et quia omnes tres fuerunt retrogradi, videtur ea re significari confusio maxiam imperisillius, di contraria omnia saluti votisque populi; cumq;
Cometae ad latera mundi excurrerint, non regna igitur noua, sed latrocinia potius&barbarorum incursiones, 4rbium euersi ne politiarum destructiones, nauigationum, quibus salus nititutiliarum prouinciarum, interceptiones a tempestatibus miratis, ἡ-hilionis Christianae conculcatio, denique propter trigonum a 'dii eum iam exactum, reductio vastitatis pristinae, seu potius turbae ct motus eo tendentes, qui ut effectum sortiantur, neq; ne celietua dexistim uionem Cometae tuendam, is ne sortiantur, Deus pater omnium hominum etiam barbarorum, per Iesum Christum D minum nostrum votis placandus exorandusque nobis est. In quantum vero Cometae nuperi, nos Septentrionalis Hem sph Prii colas potissim si concernere videntur, praesertim I imus, non certa aliqua re io prae caeteris, sed uniuersale negotium per onmes prouincias eXplicatum, a motu latitudinis Cometae signifi-em videtur: in quo non minus absurdi insit, quia Cometa absurdas; minimeque Planetis Vsitatas apparitiones habuit, retrogradus perio tum , paritionis semicirculum. Conatus igitur irritos arguer fidetur profusiones pecuniaru in billa frustraneas, quibus parum respo