장음표시 사용
161쪽
tandi studio se non omnino ociosos accedere,ec quod propterea putem se plus it de iacturos lucri. ergo ipsim et medici sunt, qui ita iniuriam asserentes hypochon idciis suis remedijs inflammationes parium:cdtingitis eo tempore in diuitibus timstammatior aes incipere,quo in pauperibus morbi desinunt. pauperibus enim et diuitum seruis confestim in principio in continuis maxime fcbtibus uenae incidumtur,ec pleris p die quinta crisis aduenit: quibusdam die septima,ulterius nulli Latdiuites plenitudinem 5c excrementa plura pauperibus ec seruis habentes, omit lentest uenae incidendae praesidium,inde quotidie se calido fouentes oleo ec relaxantibus cataplasmatis utentes inflammationem sibi adsciscui, aut in hepate aut in uentriculo,aut in aliquo e uisceribus, quidam in quarta, quidam in quinta, aut omnino sexta. aspexisti Opinor quadoq; quomodo in ipso fomentandi tempore, rerum dissicultas anhelitus csperit,totum scilicet id quod redundat ad prscordia s trahente calid te: ita Tiphon occubuit,ita mille singulis dictas occumbunt alii.' i attrahit enim cataplasma cucurbitulae instar totius corporis excremeta, immOcui si ' Oibitulam etiam ausi sunt quidam applicare hypochondi's, credo id solum cu I rantes,ut aliquid agere uiderentur. in principio igitur Duente adhuc ad affectum C. . locum materia,no attrahendum,sed repercutiendum potius reprimendum4 esu L ' ' eligenda , ad id constringentia cum oleo Ac applicanda, simul ut affectae partes s g νε-erra ovo tv-- firmentur, nemita paratae sint ad superfluitates recipiendas, simul ut eius etiam i quod defluxit pars subtilior reptimatur.ubi uero latio cessauerit ob repercussoria
remedia atq; ob costrictionem ira dentatus fuerit locus,ut crassiora retineat, tummossificatio requiritur, ut euacuari excrementa possint. maxime uero ubi ad he/Par aut uentrem superfluitates decubuerint,in principio constipantibus uti opora leChaec enim membra no uulgare dominium habent: immo si etiam sam sit occuso disi utiendi quae impacta sunt, ne tum quidem talia membra ab omni penitus constipatione priuanda sunt. in oleo igitur absinthium decoquentes locum fourahimus, di si sit maioris constipationis necessitas, omphacinum oleum eligito, in quo decoquatur absinthium: quod si absinthio carueris,oleum e citontis mastichinum aut lentiscinum primo sufficiet. at si mitior satis affuerit, nardinu unguen , tum in cito:si uero febris declinatio non adeo mansueuerit,a nardo cauenta est, Cleol e citontis utendum,aut lentiscino, aut deficientibus his,miaceo nardinum miscendum. simili modo oc cataplasmata mixtam uim habeant ex mollienti medicamento subtilium partium di amaro ec adstringente.colo autem aut reliquis in testinis gracilibus hypochondriorum de musculis, aut abdomine, aut uesica, aut utero patientibus,nullo pacto adstringetia admisceri oportet: si modo, ut dictum
est, nihil amplius defluat, neque uniuersum corpus excrementis redundet. renes uero& thorax inter haec ambigunt: neque enim multa adstrictione, nee contra
multa indigent remissione. liene uero inflammato in principio adstrinyntia ad hibenda sunt. at quae discutiunt,& cucurbitulae ubi usus postulauerit, no nisi uni uerso corpore exinanito applicari debenti Ex Lyco de cataplasmatis,ec de eo cataplasmate quod e semen
LIquare re diffundere ualidissime potest hoc cataplasimatis genus 5c surculos
trahere, Sc durities mollire, plantarumty pedum contusiones sanare: prius autem in oleo sementi quantum sat suerit subigere oportet,& ita applicare.quod si uim augere malueris,nitri portiunculam addito: si uero se elum aceto dilueris, inde ad cosistentiam decoxeris,erit ad splenis hepatisc, durities utilissimum: nec minus accommodatum remedium emcies, si thymum quo p ec puleium ut a sinthium, aut abrotonum semento miscebis. De cast
162쪽
De cataplasnate ex pane. Cap. LπππVII. Htaplasma ex pane ad uniuersas inflammationes efficacissimum est. citius cosiciendi plurimi modi sunt: nam aqua madefaehis dilutus, cum modico olei rosacci ec coriandri succo Gamnationibus ad erysipelatu naturam tendemtibus medetur.potest oc uice aquae in aceto dilui, ec sic ad erysipelata magis con seret: ac si olei loco butyrum auumpsericinflamationes coctioni renitentes eura hit. ita uero praeparabis. plurima aqua panem dissoluito ad succi similitudine de
inde oleum admisceto aut butyrum, mox ad congruam cosistentiam decoquito: hoc omnium optimum est ad uulnerum inflamationes: utimurcb eo ad uelocem suppurationem excitandam. ubi uero neruus aut neruosa pars intus contusa fue/rit, ego picis humidae quidpiam admisceo, cataplasmal utile experior. est etiam aliud podagricis inflammationibus utile,quod ita meparatur.hestem panis me dullam manibus terito ad latinae similitudine,inde melli in olla calefacto admiscebis, di decoques ad mediocrem consstentia: mox olei mediocre portione inqcies. cosen hoc cataplasma ad hypochon om inflammationes. praestat tamen metu aquae modicu admiscere,ita em in decoquedo melius diffundit. cataplasma uero ex triticea farina idem sere potest,eosdem penitus praeparandi modos admittens. De sursurum cataplasmate. Cap. CLXXXV mT 'Vrfuribus in mortatio tritis oc cribratis ut minutissmi stant,utere ad durities, quas tantios uocant,in quavis parie corporis fuerint,sed in hepate praecipuere splene illis uero admiscendum oxymeli, aut ammoniacu thymiama cu Oxymelite dilutuo cataplasma faciendum oc ita applicandu: deinde phocon quod est somentat ortu instrumentu, aqua calida plenum apponemus,ut .scataplasma frigoscat. interda etiam inflamatis didymis utilissmu hoe eataplasmatis genus est radhoc tamen aceti loco mulsa adhibenda est.c5uenit re ad domi enas caeter c, dii ros furunculos, sed ad uenenosos morsus furfures aceto madefacere oportet, in enim optimum confici cataplasma. De cataplasmate sicubus. Cap.cLππαν π Inguissimas ficus exustissime teretes,ut nihil in eis inaequale appareat: moxa irini unguenti modicum admiscentes applicamus. facit autem ad nemorum durities&ad articulos,siue contra 'os, siue plus aequo relaxatos, prscipue tamen
ad splenis hepare duricies:quod si nitri modicum adijcies, etiam abscessus diserumpet,& infixos stirculos educet.ite si ita praeparatis sicubus aut puleii aut ori cani aut thymi aut absinthii quidpia minutissme tritu ec cribratu admiscebis,hy inopicis c5seret. ite si ficus bene decoxeris, simul* in decocto edtriueris,di hora deacea farina aut furfures admiscueris,atq; tum rusus ad cosisterea decoxeris,a,scessus cococtu difficiles curabis: sed si uel furfures uel rute solia addere uolueris, intestinoru doloribus coseres, qui flatus ratione euenerint, admisceto tame Ec hiad ni oleum. De dropacibus oc piratione. Cap.ctaci opina quibusdam quoque picatio appellatur,qui sere aegritudinibus an liquissimis applicari soletieligitur ante sinapismum,ut corpus ad sinapi praeparetur: oc rursus post sinapismu, ut morbi reliquiae excidantur . simpliciuὶmuadropax is est qui picatio uocatur. pix sicca eum paucissimo oleo liquatur nox calida adhuc cuti illinitur, prius tamen derasis partibus, re ita agglutinati sinituri mox antequam exacte fitigescat,auellitur: deinde rursus igne excessit re applica/tur donec agglutinet: oc eodem modo priusqua frigescat auellitur,atq; id sepius repetit Praestantissimo remedio his qui iugiter uomui, uel qui cruditate patiunt, di ad affectus quos coeliacos uocat, re reliqua mebra quae minime nutriunt .s ue
163쪽
111 AETII AMIDENI DE RE ME Dic Athrum, canchry,bitumen. ubi exiccare,sulphur ignem n5 expensi, sal, armentoratinis: ubi tangere, adarce quae palustris uocatur, euphorbium, quorum singula teruntur, ta liquidis commiscentiar. dropax autem a plurimis in usum receptus qui gallus uocae, ita praeparari solet.colophoniae thus redolentis, piceae resinae sordidae lignosae quae insictilibus affertur, picis a nauigiis derasae quam apochyma uocant, picis siccs, sing.lib. i.s. eis aridae brutiae lib.ii.cerae lib. iiij.nitri lib.t.bitu Ininis halbane,ad arcae,pyrethri,ellebori albi, piperis sing. unc.tiq.sulphuris i γῆ non experti,castorei ammoniaci thymiamatis, uuae taminie sing. unciij.olei sicyonii lib. i.opobalsami u .vi. Alius optimus ec probatus dropax, picis, cerae, colo moniae ling. lib. i. nitri, tuminis sing. unc. vi.sulphuris igne non experti unc. i. Piperis,cuphorbi j adarcae,sing.u .i. cantharidum drach. iiij. ligustrini olei unci ii .dropax uero,ut etiam praediximus, usus tempore calidus applicadus est,crao sitiem habens pro patientis uiribus,prae radendiq; partis illinendae pili. qui autem dropaci simum ualidiorem facturi sunt adhaerente adhuc dropace, balneum nudi potentissimum. in acutis tamen nisi in paucis admodum non ualde probat. . in segnioribus enim tantum stupidisin naturis quae in acutis morbis tanquam se pulis fuerint, sinapismo utimur.ad diuturnas uero sere uniuersas egritudines ubi reliqua praesidia non suffecerint,sinapismus efficacissimus est.quoniam autem sere uniuersas diximus, quibus non conueniat, excipere oportet ad pulmonum ut cera non admittitur sinapisimus, neque ad aliud prorsus ulcus quod sit in prosum siue etiam in superficieresserantur enim ulcera Mimia* acrimonia exacerban tur: nem chartilaginosis membris conuenit quales sunt aures extremaeq; nares, nanq; ab eo inuruntur 5c nigrescunt quae prorsus carne priuata sunt . reliquaru
ro corporis partes 5c morbi tali praesidio gaudent,sed praecipue caput. ad diutur nos enim capitis dolores, ad hemicraneas, d tenebrosias imaginationes, ad comitialem morbu,ad furores thoracis uitia,ad orthopnoeas, asilamata ec tusses anuquas mirum in modum conserti in distillationibus uero caput simul cum thorace sinapi illinendum, sicut stomachus de intestina,ubi in eis diuturni assectus, prssertim appetendi deiectiones fuerint. facit praeterea ad renum,lumborum iliorummititia,& ad penis & uesicae resolutionem, omninow partes omnes resolutae ec set gidae hoc remedio iuuantur: eo articulari morbo,coxendicibus 5c podagrae medetur. glans ex sinapi consecta resoluto recto imponitur: ec post mordicationem ablata glande,melicrato abluitur. talis uero est cossiciendi modus caricas pingues in aqua tepida diem unum praemadefacere oportet, proxima exquisitissime tun . dito inde sinapi acre eligito, ec seorsum terito, atq; inter terendum aquam in qua , La sini fiet caricae fuerint madefactae,paulatim inspergilo,ut ad summam minutiem rediga/o tur,nem tamen sit aquosum. postea omnia seorsum conficiens applica,sicuti usus postulauctit .nam si hoc praesidio egregie utendum sit,duas sinapi partes uni calicarum admiscebis: si moderate, squales utrius* portiones sacies: sin mitissime, una tantum sit sinapis,duae uero caricarum portiones. in uegetioribus uero sensu corporibus ubi in superscie suerit assectus, pro caricis panis snapi complicadus est. illud obiter sciedum,snapi aceto madefactum languescere.uis enim sinapi ab aceto difflat . in his om nibus uero quae dicta sunt, tenue cataplasma linteolo illita loco applicari oportet:ceriu tame teporis spatia quo dimittat, dissi niti no potest,
Propterea assidue cataplasma remouendit,caroq; cotemplanda an rubuerit quod
sufficiat, id Φ maxime faciendu in membris obtusi sensusnibi aute actione magis festinam
164쪽
BER TE AE et ius is, minam requirimu pongia ex aqua calida expressi locus fouendus est,ne a quam remoto cataplasmate, sed super ipsum spongiam applicado:completo con
locum inungimus.quod si uehemetius dolea Cice/retin, tunc thormio molli in aqua rosaceo admixta madefacto locus foueatur aut malua decocta ec trita cum pane. ubi uero dolor cessiverit, ceratum rosaceu cum ceruila illinito ec si balneo uti non possium us,reliquae quide corporis partes a Qua
calida fouendae caput uero, piaesertim in stigidis affectibus calidi olei atione
recreandum. ΔQuod caprarum simus cum aceto illitus seorsiim coxendicis
Aprarum limus cum aceto tritus, sinapisimi usum praestat. separatitti uero coxendicibus id cataplasmatis genus longe magis sinapisimo conuenire ex perientia compertum est. Quae sint alia rubificantia. ' Cap.cπcmRVbificat cardamomi semen, di sinapi instar caleficit. simili modo helenti ra
circo agrestium columborum simus,quo laequentissme utimur,cardamo mi semini truo dc cribrato admiscentes sinapi loco. ad coxendices,hemicranias,tenebrosas imaginationes,diuturnos capitis dolores. ad laterum,humerorum, chordarum lumboru in affectus cosert 5c ad renum uitia,ad colicum,ad articulare morbum, ad podagras ubi adhuc non constiterint calli quos poros uocant: scilla etiam in mortario trita oc illita uicem sinapi gerit, uelocius tame remouenda nam si diuitiis pcima serit locum ulcerat. hac uero seorsum utendum ad orthopnoicos 3c rosolutos, qui non motione tantum, sed etiam tangendi sensum amiserint: erutq; pollea recreandi ueluti in sinapismo docuimus separatim tame scisse mordicationes emendat olei irrigatio, praesertim rosiaeei. De ibintide siue cardamina herba. Cap. X cra ItTNter ea uero quae cum uehementi utilitate rubificant, est radix iberiadis, quae Aetiam cardamina appellatur,de qua Galenus Ioco de coxedicis dolore plurima scripsit.eadem ulus est Archigenes ad splenicos ec coxendicum uitio laborantes, cuius meminit in epistola ad Aristone his uerbis: velim,inquit, te radice uti quae
nunc .i nostratibuSiberias nuncupatur: lio nasturtist uero maxime uiret caule intia ulnae longitudinem,locis incultis inna sicitur,aestate florem emittit lacteu,tuco potentillima est, radices ueluti cardamomi odorata .hoc icitur quo diximus tepore radices sumito ec exquisite terito,uix enim conteri postunt,ec in adipe porci cale macerato ad emplastricosistentiam: assumito 5c applica, permittet; horis quatitor.deinde in calidu balneum patiens ingrediatur: oc ubi modice coi pus im ma
duerit,in sementiori subinde aqua immoretur:inde egres Ius,uino oc oleo permi/xtis foueatur Sc tacetur,coxendixq; mundissima lana operiatur. est hic quide modiis sinapismo similis. spes uero utilitatis maiores habet tum quia medicamento sior sit,ium quod nul Iatenus minorem inserat erosione.
ἰ omnibus ad plurimum tempus perdurantibus morbis, ubi nullum pretesidii
165쪽
Q VAE IN LIBRO Q V ARTO AETII AHI DE ni continentur. De praeceptis in ratione uictus ad sanitatem tuendam praefatio de tuenda sanitate ex Galeno, quid sit sanitas,& quinam fuit homi/nes qui optima corporis strueturam possident Cap. IQuomodo statim natus infans sanus esse noscatur Cap.4 De infantis educatione Cap.iii De nutrice eligenda Cap.iiij De Iacte probando Cap.vVictus ratio nutricis Cap.ri Ad stertentes infantes Cap. vii Ad uocem interceptam Cap.viri De dentitione Cap.ix De inflammationibus oculorum infan tium Cap.x Ad albugines puerorum quas leucomata uocant Cap.ri De inflammatione aurium, echumidi tate infantium Cap. xij
De sinasi Cap.xiii Ad sudores infantium in febri Ca.xiiii
De ulcusculis oris quae aphthas uocant Cap. Ad extrahedas spinas aut festucas quas deuorauerint Cap.xvi
Ad assiduas infantiu sternutationes ecnarium distillationes Cap.xvii Ad tussim puerorum Cap.xviii Ad alui profluuiu in insantibus Ca.rix
Ad retentionem alui Cap.xx De pustulis quas exanthemata uocant Cap.xxim ulcera capitis ec ea quae actiores uocant,quo ego utor experto Cap.xxii Ad exathemata di ampullas infantium cum ruptura Cap.xxiij Ad melicerida ulcus Cap.oisil Ad procidentem sedem Cap.xxv Ad attritiones semorum quae parauim
Ad umbilici tumores Cap.xxvii Ad hispidos infantes Cap.xxviij Quando ablactandi infantes Cap.riix Ratio uictus in ablactatis infantibus rereliquis deinceps aetatibus Cap. x Victus ratio in senibus Cap.xxxi De uictus ratione eorum qui in octo degunt Cap.xxxii
De macie inducenda Cap.xxxiii Quomodo macrefaeli renutriendi Cap.xxxiiii Quomodo quis extenuata membrum emendet Cap.xxxv Delassitudinibus quae obexercitia uesperemnationes eventui Cap.xxxvi De lassitudine ulcerante Cap. xxxvij De lassitudine tensionem i nserente p. xxxviii De inflamatoria ξc ossa attingente lassi tudine Cap.xxxix De lassitudine quae ob siccitate macie , contingit HDe lassitudine ob nimiam uenerem
Cap. xli De spontanea lassitudine Cap.xlii De spontanea lassitudine ulcerante Cap.xliii De spontanea lassitudine tensionis sensum inserente Cap.xliiii
De inflammatoria extensione que sponte uenit Cap.xlv Qtiotuplici curatione ad algores uteri
dum Cap.xlvi Cutis densais euratio ex Gal. cap xlxii Quomodo inustio curanda ex Hero doto Cap.xlviii De frictione matutina Cap.xlix De uespertina frictione CapaDe cruditate Cap.li De crapula Cap.lii De aequalibus intemperaturis quae simplices sint no mixtae, ucluti ex calido
Cap.liiii Calidae temperatum indicia Cap. , Frigidioris temperaturae signa Cap. t 'iSiccioris temperaturae signa Cap.l iiDurioris habitus signa Cap.lviii Humidioris temperaturae signa ca lix
166쪽
INDEx c Api TVM 3ssc ae&humidae temperaturae signa Calidi&sicci cordis Indicia G.lxxxiii Cap.lx Calidi re lividi cordis signa G.lxxxiiii Calidaeae siccae temperaturae signa Erigidi oc sicci cordis signa Cap. lxxxv Cap.lxi nepatis calidiores signa Cap. lxxxvi Frigidae humidaec, temperaturae sma Frigidioris hepatis signa Cap. lxxxvij. Cap.lxii Siccioris hepatis signa Cap.Ixxxvii dat θc sic temperaturae signa Humidioris hepatis signa Cap.lxxxin Cap.lxiii Calidioris ec siccioris hepatis signa piniri t. i CaP.MCap.lo Calidi 5c humidi hepatis signa Cap. xci p.lxvi Frigidi ec humidi hepatis signa ca.xcii Cap.lxvii Frigidi di sicci hepatis signa Cap.xcui
Cap.lxviii Temperaturae testiculorum indicia - p. trix Cap.xciiii Calidi ec humidi cerebri signa Cap.lo Curatio calidioris teperamenti cap.xcvCalidioc scci cerebri signa Cap. lini CL---- Frigidi 8c sicci cerebri signa Cap. lxxi Frigidi ec hvidi cerebri indicia ca.lxxii De capitis dignotione
Calidioris cerebri fgna Frigidioris cerebri signa Siccioris cerebri signa Humidiores cerebri signa bri signa Cap.lo Ventriculi siccioris indicia Cap.hcxiiij Calidioris uentriculi signa Cap.h vHumidioris uetriculi indicia Cap.lxxvi Frigidioris uetriculi indicia Cap. lxxvi Comunia intemperati uetriculi indicia Pulmonis indicia m. hci G.lxxviii Cordis calidioris signa Cap.lxxx Frigidi cordis signa Cap.lxxxi Siccioris cordis signa Cap.lxxxii
Curatio stigidioris teperaturae ca.Mvi Humidarum temperaturatu correctio Cap.xc qSiccae teperaturae correctio Cap. xcvid
Calidioris sicciorisc, temperaturς correctio Cap.xcin Calidae ct humidae temperaturae cura tio Cap. e Humidae 5c frigidae temperaturae corre
ctio Cap.ci Frigidae Schumidae temperaturae cura uo Cap.cii
DI cI cLARIssIMI LIBER QUARTUS IOANNE Baptista Montano medico Vero/nense interprete Praefatio de tuenda sanitate ex Galeno ,quid sit sanitas, Ac qui nam sint homines qui optimam corporis structuram possident. Caput primum. V Μ V N A tantum sit ars quae circa humanum colpus uersatur, duae sunt ipsius primae ec maximae pare
tes,altera quae sanitate tuetur, altera quae morbis me
detur: ec quoniam dignitate ac tempore sanitas mor praestat, par est nos quom prius considerare quemadmodii quis eam recte tueri possit, deinde etia quo modo optime curandae sint aegritudines. sanitas uero bifariam dicitur:quarisam exquisita,Optima persecta, summa quaedam delinques quidem,non adeo tamen ut propterea aegrotare dicatur animal,& hcc diuersos habet gradus, maioris et minoris ratione non parum disserentes. determinadum
167쪽
iss AETII AMIDENi DE RE nEDIc Aigitur prius quomodo quis optimam Sc inculpatam sanitatem coteruet, quod ut recte fiat ad memoriam reuocari oportet, quaenam sit optima corporis structura: quam si a rei substantia explorabimustest oc qualitatibus temperatissima, re paνtium compositione ad proprios actus nulli illime conerua, nec minusniimν io magnitudine,& commodo inter se earundem partium ordine,ut singula quaeque aptae functioni parata sit, quae temperatura etiam proprijs notis deprehendi Poterit:est enim corpus exacte camosum,temperati scilicet habitus,ut neque gramcile,r in obesum sit,inter his iditatem dc glabritiem, inter mollitiem 5 duritiem,
inter albedinem θc nigredinem medium, nec protuberantibus uenis,nec pro rsus latentibus, non somnolentum,nec insomne.animus uero nem iracundus,neq; stupidus,nem fatuus,nc uersipellis: impetus etiam in uenerem moderatus. deni inter omnes excelsius mediocritatem retincris, immo oc idem uisu pulcherrimum
tanquam quod nihil habeat nisi comensuratum.erit etiam ad omnes labores ido neum. habebit insuper seorsum in singulis quibuscp partibus boni temperamenti notiones,de quibus summatim tractabimus circa huius libri sine. nam multa cora in eapitum quidem si ita c5tingat, laudabilem temperaturam habebunt. secus
irem thoracis, aut uentris,aut membrorum quae ad generationem faciut.quibuodam manuum pedum he intemperies euenit quaedam aliquo uiscerum ut qua
piam alia parte delinquunt, de quibus omnibus in uitiosis corpora structuris p 1tea dicetur.hic uero de optima structura agimus, cuius singula membra prolis inculpatae substantiae sunt. explicabitur autem primo quomodo si quis ab initio statim talem hominem susceperit, tota uita sanitatem conseruet, nisi sorte extrae secus quidpiam uiolentum contigerit. Quomodo statim natus infans sanus esse noscatur. Cap. IRdicabitur infans statim ab ortu sanus,primo quod mater toto eo tempore sa na degerit, quo utero gessit:deinde quod ubi solo exponitur, confestim plorat eiulatu valido ec cogruo. singula praeterea membra ec sensus omnes recte habet, uniuersi , naturales meatus abs* impedimento sunt, ueluti aures,nares, salices, anus ec uesicae ductus,singularum* partium motiones secundum naturam sunt, ne* torpidae, nem solutae, at* articulorum flexus tensiones P, magnitudo oc si mra,ac sensus mensuram propriam nihil excedunt. De infantis educatione. Cap. IIII Ali ergo infanti nuperrime nato, qui inculpatam omnino corporis structu ram habuerit, umbilicus quatuor a uentre digitis praeacuto scalpro incidat, reiecto calamoru aut uitri aut similis materiae usu, ne laceratio pro incisione fiat: deinde expresso grumoso sanguine contorta Iana incisuram constringito, mi nutissimo sale moderate conspergito. quando et tamen delicatioribus oleum illi nimiis.detergatur praetera uniuersum corpus plicanae aut sc nugraeci cremore, octepida abluatur quicquid uiscidum corpori adhaeserit,digitis j exprimatur lenior ille naribus inlacens, expurgetur os at* aurium meatus, aperiantur genae,ab stergaturi oculi instillato oleo, extendatur digiti ec recludatur anus,conflastimq; per sedem excernatur id quod meconion appellari consueuit. praeterea umbilicothorulum oleo madefactum applicato,quod umbilici scirmam retineat. mini ue.ro usus quod quidam faciunt ob acrimoniam reiiciendus. mox umbilicus dupli candus,& lana suauiter inuoluendus,atq; in medio exquisitissime collocadus csti postremo de more fasciandus infans. prae omni uero cibo mel optimum despumatum lambendum dato,butyrum c. re icito, taquam stomacho noxiis, inde aquam
mulsam tepidam instillato: postea mater emultino prius quod crassim est e mam/millis, ec adhibito ex calida aqua semento, lac prsbeat insanu:praestat tamen iis Q ad quar
168쪽
LI UERQ V Α R T V s is ad quartam diem a matris Iacte abstinere. bis uero in die infantem lauati oportet aliquo interiecto post cibum spatio, demum post tertiam aut quartam diem excodente umbilico,cochles testam minutissime tritam loco applicato, aut porci astragalum ustum,aut plumbum ex uino,& alligato. De nutrice eligenda Cap.
TIRae omnibus his nutrix eligenda, cp uiginti annis iunior,neq; quadraginta I. antiquior,quae prius bis aut ter pepererit, sana, nila boni habitus, amplitudine recorporis robore itagnis,mammas habens mediocres, oc rugis carentes, cp ma gnas neq; adeo latas oc ueluti fistulosas. amplae enim mammae plus lactis gi ut, Q oporteat,quod deinde mora putrescens, di infantem laedit, di muliere grauitate fellat. paruiores uero in genera Iacte defici ut. at maiores papillae gingiuas of infisendunt, oc linguam a deglutione facienda prohibent: paruiores captu dissiciles, xugendo male afficitur, ut in otis inflammationes facile deci
dat.ab angustioribus lac haud facile redditur, ut inde infantiu maxillae defatigem
tur,imo ec per angustos meatus lac iaculatu oris membrana percutiens, a phthasrctum lac emittent , luliocanat occalioncm praelian .aanaec nutricem prucientem eisse oportet, sobri/
te aliquando puero tota die oc excandescente,ut ipsum sim ut cum lectulo de uestibus sordidum esse deprehendi,tuis ut ipse quidem lauaretur,lectulus uero & u sies immutarentur,oc ita eiulatu stat confestim sedata,ad somnum declinauit.
De lacte probando Cap. VT Ae uero probandum gustu, Ac uisu, ustantibus dulce est, spectantibus albux oc aequale:esse enim oportet inter subtilitatem ec crassitiem mediaeuitiosum aut aut crassum est 5c caseo plenum,aut liquidum,& serosum, aut pallidum,aut Ouinosum,aut uirosum, aut tetri odoris,aut quod uelociter acescat,aut quod git stanti amaritudinis, uel salsedinis, uel alicuius diuersae qualitatis speciem inserat: sint hae tibi uitiosi 5c inutilis lactis notiones, quibus coniiciens mulierem morbo/sam esse ad aliam uertaris,diuitibus uero praestat plures habere nutrices. Victus ratio nutricis Cap. VIEXercenda nutrix temperato exercitio sed superioribus maxime partibus.cis hic, cogruo tempore exhibendi 5c boni succi,sc facilis transitus, quantitas moderanda quantum sat uisum fuerit,idemq; omnino de potione faciendum,ab stinendu a porris,cepis, alliis, rebus sale maceratis,ab omnibus uirosis,& tetri odoris,a bellariorum copia 5 incarum praesertim. hae enim . oleaginos e sint hi limgenerant,dc in stomacho fluitant, sed oc uenerem excitant, a qua omnino nutrice abstinere oportet, hora enim c5cubitus menses prouocantur,unde Sc lac corrum
pitur, Ec deprauatum paucissimumcb generatur, imb ec quaedam ipsarum concopiunt,quo nihil nutriendo infanti perniciosius. quod si minuatur Iac,aut comam
patur,aut omnino extinguatur,aut liquescat,aut crassescat,praestat quide alterius nutricis lac exhibere. sed si non dentur induciae, nutrix congrua uictus ratione re genda est,ne interim infans aegrotet.lacte igitur extincto considerandii, totum ne corpus, an una tantum pars,male habeat,& ita impediente causam abolere.quod
si ob alimenti penuriam contigerit, cibi melioris succi sunt adaugendi, deambulationes p plures adhibendae, ec si aluus plus aequo seratur, sistenda est, oc reliquae partes exercendς, uberaci, fricanda,& spongiis fouenda, ceratis ii utendum humi' dioribus, ex irino oleo: aut lambendu dato lini semen cum melle,uel sapa,aut sest 1ii crudi, palmularum comularum partes aequales comedendas praebeto, ec zy. xii cyathum propinatositi eodem die ubera laete replebuntur. mulieri autem uio debitur
169쪽
debitur ubi pocula accaeperit, omnibus membris Ianguescere exoluit, donec saein mamillis collectum fuerit.uel sex aut septem terrae lumbricos exquisitissime tritos cum palmulis contusis misceto, dc in Tythi cyatho mulieri ieiunae tribus die bus post balneum propinato, & lac admiraberis quam copiosum, quam pulchra
fuerit. bibat eadem uinum dulce,& ptisanam cu uiridi foeniculo aut anetho deco/ctam sorbeat. si uero lac nimia tenuitate damnabitur, nutrix balneo interdicatur, quo humores colliquantur, ac similacco pane, porcinis pedibus, membrorum tremitatibus, pinguioribus auibus, haedina carne ec uino dulci uescatur. contra ad nimiam laetis cras studinem attenuantem cibum ec parcissime alentem assi dua lauacra adhibebimus: Iac enim crassus, abscessus ec dothienas in corpore infantis generat,atq; aluum retinet, imo nec urins secundu rationem deseruntur, Pituitosi praeterea uomitus perturbant, difficilest motiones ac difficiles anheli intus fiunt, appetitus delicitur,color deflorescit, sordes oculorum crassae mucicii ab iandant, flatusib plurimi egeruntur. at si lac acutius sit excretiones alui in infantiis hus cum morsionibus plures fiunt,appetitus decumbit,pustulae quas exanthema ta uocant,acriores toto corpore generantur in superioribus maxime partibus, sed
subinde etiam in inferioribus, graciliori, infans paulatim redditur: propterea omni industria nutricis corpus balneis dulcibus, de cibis boni succi contemperare o portet. si uero Iadiis copia sit minuenda,cibos paucissimos,& qui minus nutriant hibeto, mamillast lente, aut cymino, aut terra nigra, aut gypso, aut hyoscya mo, in aceto decoctis illinito. potes ec attritum linteii aceto madefactum assidue applicare, uel aqua maris,inuria ii Gaut myrthi decocto fouere. Ad stertentes infantes Cap. V I IOVoniam aute nutricum pleretem ueluti dieiuna est, cibis no exquisitis ut crutes lac deprauatu generant, unde eos etiam infantes qui optimam structiu/ram nortiti fuerant diuersi morbi adoriuntur,praeter reliqua plurima nocumcnta, quae quotidie extrinsecus accidunt, propterea oportet de diuersis assecthlis insantes vexare solitis,summatim,quantum fieri poterit, pertractare. si ergo crassiori cibo nutriatur infans,aggreget. in uentriculo pituitam,atq; ideo stertat, lini seme, aut cyminum ex melle lambenda dato, ec calidam mulsiam in os allidue instilla/to quod si no successerit, oleo medium digitum intingito, ec tonsillas illinito, sedec linguae radicem infra comprimens uomitum excita: ubi enim euomuerit, con sestim sanabitur. Ad uocem intercarptam Cap. V I I IT TRi uox ob aliquam praecedentem causam fuerit intercarpta, id aute ob alui V detentionem euenire plerun* sole brassicae succum cum modico salis propinato,aut instillato, 5c soluta aluo protinus conualescet, sed ec glans ano suppo nenda est. De dentitione Cap. I xc 1 Irca septimum mensem insantes dentes producere incipiunt, punguntur,sti mulanturq; ueluti a paxillo quodam separante gingiuas dente,inflammationes in non gingiuaru tantum de maxillarum, sed ceruicis quot suboriuntur, quas plerunm sebres consequuntur,praeterea in audiendi meatu pruritus percipitur,lcaures hi inrescunt, nonnullos lippitudo fluxus* sanguinis ab oculis corripit, aliis perturbatur aluus, ob stomachi inflammationem uentrist exsolutionem. molli igitur lana Ac pura, ceruice ec maxillas totius colli ambitu ec occipitiu oleo dulcire calido fouere oportebit, incit audiendi meatus calidu oleum instillare: perseue
rante uero inflammatione ceratum humidum locis applicare. danda ctiam crunt
infanti cibi frustula praesertim h leporis aut agni cerebro elixo, aut asso: haec enim suapte natura conserunt: ac melle moderate decocto gingiuae illinenda: : nam ita expedita
170쪽
LIBER Q P A R T V s rs' expedita dentium eductio comparabitur, cauendum* nequid durum manden
dum praebeas,ne gingiua callosior reddita nascituros dentes impediat. balneo preterea in febrium declinatione utendit,obseruandum* ne aluus sistatur, ne ascen/su materiae, superiora membra ac praecipue oculi laedantur, iebresq; uellementio/'res stant. nutrici etiam aquae potus imperetur, cibusq; qui minime mordax sit, ecsorbitiones exhibeantur.aiunt naturali quadam ui dentientibus insaniibus reme dio esse, si luestris cucurbi , aut rubi radicem ex auro uel argento appensam, εο ιuiperat maris dentem praecinue argento exca pium,ec pro mulcto alligatum. ta v isietur etiam continue circa stomachum uirens iaspis. μ JDe inflammationibus oculorum infantium. Cap. πLGion indicum s haberi potest,sin minus,palaricum, cum lacte admiscem,Sc superioribus genis cum superciliis illinito, interdum ec plurimo lacte dilutum instillato. summopere etiam confert Nili di hodum tritum N illitum, deuis deo mi decocto oculos abluito. Ad Albugines puerorum quas leucomata uocant. Cap. π IAlbuginibus puerorum quae ab eiulatu fiunt, solani nigri succum illinito. i. De inflammatione aurium ec humiditate infantium. Cap. NIL AD inflammationes dolores* aurium, albumen oui, cum mulieris lacte ininstillato,aut lumbricos terrae cum oleo misceo. ad humiditates uero alumen
Dino diluito lanam ii in eo madefactam sub sole exiccato, madefacta me, rursus exiccando ter idem repetes,quam deinde seruabis, ec usiis tempore in aurem i, pones. ad aurium uero ulcera pastillo Musae, sapa ec modico aceti diluto uteris,
quod si caro supercreuerit cotrahe prius bithyno pastillo soluto in uino, inde ad Musae pastillum redito,ueluti dictum est. De sirias. Cap. NIME Orum asse, tuum qui cum febri insantibus conungsit,si iasis est, quae est in/flammatio partium cerebri, Sc membranarum eius,usin ad concauitatem sincipitis 5c oculorum, cum sebre ardenti, pallore, ariditate corporis, deiectione a p/Petitus. appellatur autem siriasis a sincipitis concauitate, siros enim apud graecos uas concauum dicitur,in quo custodiunt semina. omni igitur conatu inflammationi rcsistendum est,recreando,ec moderate refrigerando caput, irrigetur itam coriandri succo, cum rosaceo, uruuersumi eorum corpus inungatur: aut cucurbitae ramenta capiti apponito,aut uisis solia aut portulacs cum rosaceo,aut heliotropii succo, quae scorpi urus uocatur, sinciput madefiat, aut uitellum oui cum rosacco
mixtum sincipiti illinito,ec allidue mutato. Ad sudores infantium in febri. Cap. NIMIX TIridis arundinis medullam cotusam sincipiti ac pedibus illinito, ipsum in/V santem uestibus operito. De ulcusculis oris quae aphthas uocant. Cap. π V his ec de inflammationibus tonsillarum exacte dicetur in libro, in quo de his morbis agitur, qui in persecta aetate circa eas paries eueniunt, iii delicet
Ad extrahendas spinas aut festucas quas deuorauerint. Cap. N VIA Lumen illud quo ad coria utuntur, cu oleo tritum loco deglutionis illinito, ilingue radice digito exquisite premes,spinam* infixa suauiter extrahes. Ad assiduas infantium sternutationes ta narium destiolationes. Cap. ta V IIO Cymum tritum, ec cribratum natibus apponito, ita ut per inspirationem