장음표시 사용
191쪽
ν, o QUAE IN LIBRO QUINTO AETII AMI DE Ni CONTINENTvRQuod medicum operum naturae gna rum esse oportet Cap. primu Quod qui non praenoscantur morbi curari nequeant Cap. ii
Indicia bona quae Cap. iii Indicia mala quae Cap. iiii Quaenam totius aegritudinis prima di es dicenda sit Cap. v Quod aegritudinisprincipia trifariam dicatur Cap. vi Quid sit sebiis Cap. vii De paroxysmo,id est,exacerbatione De remistione Cap. ix Cap. xiii Febtilis inuasionis principium quid
Cap. πIncrementi pateticulatis exacerbationis
signa Cap. xi Vigoris particularis exacerbationis signa Cap. xii Declinationis exacerbationis particularis signa Cap. xiii Principium uniuersi morbi quid Cap. xiiij
Quodnam totius morbi incrementum Cap. xv
Vigoris dignotio Cap. xvi Totius morbi declinatio Cap. xvii Quod in morbis qui repente iudican tur declinatio lateat Cap. xviii Qui liberandi sunt omnia morbi tem pora pertransire Cap. rix Vtrum setius an citius iudicanda sit, aegritudo Cap. 6 Quomodo noscatur iudicanda sit aegritudo necne,&quando Cap. xxi Iam proximae fit turae iudicationis in dicta Cap. xxii uomodo noscendum proba, an im/proba iudicatio sutura sit cap.xxiij Qui boni qui mali iudicato in dies Cap. xxiiii Vbi sgritudinis principium ignoreturdi repente non indicata tuaicatio apPareat quomodo ambiguum explocandum Cap. xxv
Depulsuum significatione Ca. xxvi De urinarum significatione,5 primo quaenam optima urina sit Ca. xxvii ualis urina optima Cap. xx si Quod non omne album sedimentum probandum si,ubi de humore cru/do, re puro Cap. His Vrina renuis ac pallescens quid signis sicci , Cap. XoVrina tenuis di ruri Cap. xxxi Vrina rubea Cap. xxxii Urina tenuis mista, quae mox extra turbatur Cap. xxxiii Vtina crassior micta,& crauior per manens Cap. xxxiiii Vtina crassa quaepostea deponit
p. mo ita alba tenuis talisc, permanens Cap. xxxvi Quaenam oleaginarum differentiae urbitarum di quid significent
id indicent sedimenta Oroborum specie Cap. xx iri Fursuracea sedimina quid significentCap. xxxta taminea sedimenta quid portendant Cap. xl Puttacea in urinis quid indicentCap. Hi Vrinae fetidae significatio Cap. xlij Vrina nigra quid indicet Cap. xliqDe egestionum signistratione Cap. xliiii De egestionibus quae indicationis ratione deseruntur Cap. xlyDe uomitu praenoscendo ec iudicatio nibus ab ipso Cap. xlvi De fluxu sanguinis natium praenoscem Nab ipso notis Cap. xlvii Quod per haemorrhoidas & muliebris purgationes saepe soluuntur morbi p. xlviii De sudorum indicatione Cap. xl in
p. tDe sputorum significatione Cap. Ii
192쪽
INDE π c Api TUM Quae indicent moris fideliter exactecti solutum Cap. lininae indicent morbum imperfecte so/lutum esse Cap. iiij Praenotio diei in qua aeger si moritu/rus Cap. liiij Quod ec horam futtirs mortis possit arti sex praegnoscere Cap. ivla acutis aegritudinibus, mortem exquisite non praedicendam Cap. lvi De sebrium diuisione ac primo de ephemeris . Cap. Dii
De ephemeris I lassitudine Cap. lviqDe his qui ob uigilias, curas, tristitiamato iram febrierint Cap. lix De his qui ob aestu febricitant Cap. lx De sebricitantibus ex algore Cap. lxiDe febricitantibus ob coluetam distillationemq; Cap. lxiiDe febrientibus ob cutis densationem Cap. lxij De sebrientibus ob samem Cap. lxiiij
Victus ratio cunctis ephemeris com
munis Cap. Io De febricitantibus ob bubones Cap. Ixvi De ephemeris quae ob cruditatem eue niunt Cap. lxvii Curatio ephemerarii plurium dierum auae a ueris ephemeris facta cutis obructione originem ducunt Ca p. hcviil De synochis febribus Cap. I xin uenae sectione in syn his Cap. lxx De aqua frigida exhibenda in synochis p. Ixxi Victus ratio in synochis Cap. Ixxii Catholica de febribus a putredine eue nientibus Cap. lxxiii De febribus ob putredine Cap. lxxiiii
Communis uictus ratio in omnibus se/hribus putridis Cap. lxxv De febribus continuis Cap. lxxvi Febris ardentis curatio ex Philumeno Cap. lxxvii Exquisitae tertiane dignotio Ca. lxxviii Tertianae exquistae curatio G. Ixxix Tertianae nothae curatio Cap. lxxx in hemitrito,id est semiteritam lora
artanae exquisitae dignotio Cap. hcxxii
uartanae curatio Cap. Ixxxiii Quotidianae sobris dignotio ca. lxxxiiij uotidianae curatio Cap. lxxxv De hepialis febribus Cap. lxxxvi Remedia communia ad has febres γε per circuitus accedunt ex Diosco iide Cap. lxxxvii De dispositionibus uisccru ad erysipelatis naturam tendentibus, ubi et desohre Ii pytia oc typhode,5c erymode Cap. lxxxvri De colliquante febri ex Philagrio
Cap. lxxxix De febribus quae abs* inflammationere putredine in calidis ac siccis tem penituris contingunt Cap. xe Ceratum refrigerans Cap. xcim hecticis 6c tabidis febribus Ca. xcii Hecticarum febrium curatio Cap.xciti De publicis passim uagantibus di pestilentibus moibis Cap.xcuti Depestilentia ex Ruta Cap. x De his qui ob crudorum humorii multitudinem in syncopam incidunt Cap. xcvi De his qui in syncopam incidui ob fla/uam hilim os uentriculi afficientem Cap.xcvii De his qui ob humores tenues in syncopam incidunt Cap.xcviii De alijs causis a quibus syncopae fiunt Cap. xcisDe dolore syncopam inserente Cap. e De animi deliquio Cap. ci De his qui animo delinquuntur ob uentris profluuiu, fluxum singuinis na tium di immoderatos sudores
De animo derelictis ob humorum mul/titudinem Cap.cit De his qui uteri uitio animo delinquut Cap. cuit De his qus ob immoderatam mensium inanitione animo delinquut Cap.cvDe his qui stomachi imbecillitate ani mo delinciuunt Cap. cui De his qui ou uitiosos humores erosio q nem si
193쪽
isi INDE N inem stomaclii sentiunt Cap. iiDe his qui in stomacho pituitam collo gerint Cap.vid De animi deliquio ob ingentem algore
Cap. e De animi deliquis ob uehementem c lorem Cap. De his qui ob inflammationis magnita dinem uel ob febris malitiam, in ac cessionis principio animo delinquut, ae restigerantur Cae. cxi De his qui ob siccitatem inaccessionuprincipiis exolvuntur Cap. iiDe his qui ob obstiuctionem principis membri animi deliquium patiuntur Cap.cxiii De his qui ob repentinam euacuatio
De capitis dolore in febribus Cap.cxvi De uigiliis in febribus ex Galeno Cap. vii
De improbo sopore quem cataphoram uocant ex Herodoto Cap. cxviii
Quomodo lingus asperitas in febribus
emendanda sit Cap.cxix Quomodo sitis extinguenda ex Philu/meno Cap.cxx De aurium inflammatione in febribus ex Philumeno Cap.cxxi Suppurantis auris medicinae Ac de auditus difficultate Cap. xii
De ophthalmia seu lippitudine in febri/bus Cap.cxxiii De hebetudine quae a morbo contigerit ex Philumeno Cap. xiiii Curatio distillationis sanguinis e nari bus febrim sequentis Cap. cxxv Quomodo uesicae consulendum ec urins difficultati in febribus Cap. xvi uomodo lumborum doloribus cossi Iendum ex Philumeno Cap. cxxvii Curatio ulceris ossis sacri in febribus ex Philumeno Cap. xviii Curatio ulcerum, scrou & ani in febri/hus Cap. inc ratio pustularum in febribus quas
De tremoribus in febribus ex Herodo to Cap. xxi
Omaelysios consectio Cap. xxii De conuulsionibus in febribus ex in leno Cap. cxxxiii De dulcibus consuetis , in febri potio/nibus ex Philagrio Cap.cxxxiiri Antidotus quae diacodion appellatur
Omphacomelitis cosectio Cap.cxxxvi Mellis rositi consectio Cap. cxxxvii Hydrosiati consectio Cap. xxviii A melitis praeparatio Cap. xxix Hydromalum ec cestiana consectio Cap.cxl Citoniaci consectio Cap. cxli Oxymelitis praeparatio Cap.cxlij
194쪽
Dic I c LARISSIMI LlBER Q. V IN T V s IOANNE Baptista Montano medico Vero nense interprete De sebrium dignotione 5c curatione.
Ec TAM uiuendi rationem, ac regulas tuendae uale tudinis utiles nece librias j; ad sanitatis conseruatione,
iam prscedenti libro tradidim tis.didicisti igit quo qualiue uictiis regimine scinctus, & tu ipse quam fieri po/test maxime sanus persistas, di reliquis eadem praestas diligentiam congruam singulis sanitatem custodias. at quoniam saepenumero siue ob incuriam uiuendi, siue
ob actionum circunstantias,seu certe ob ambie ntis ae ris uiolentiam, sensim latenterq irrcpunt acutarii diu turnarum ue egritudinum apparatus,prestat etiam de morbis agere, exordiri l ab uniuersalibus febrium dignotionibus: tum quia praecaeteris redundet omnibus communes aetatibus,tum quia non sine periculo sunt, in& ob accidenrillita multitudinem, in tes secum turbas tunullium reru serant.
Quod medicum operum naturae Inarum este Gy5rteat. capci ridicum igitur in prognostico reliquisci; Hippocratis uoluminibus excree LV Iri oportet, atq; naturae opera ediscere.dimicanti enim cum morbis,naturae I pro salute adipiscenda subsidium serendum est: nam si oc auxiliarium medicum adepta sit qui comode occurrat, Ac parentem aegrum nihilhi: in uictiis ratione peccantem,sacile morbum cons ciet. sed assidentes ctiam &qiis extrinsecus sunt conspirat e oportet,iae quid recte peractis obstare possit. Quod qui non praegnoscantur morbi curari nequeant. Cap. I I
SIgniticationis uero noiccndalii ratione a nobis prius explicada proponimus: di nisi enhm Dra nos amus auo nam desit tura sit aegritudo, fie
ctus ratio im praenoscanius auo nam desit iura in aegritudo, fieri neclud sit recta ui i Irtadiic in acutis praelertim morbis qui praeccps periculis interVnt.
lndicia bona quae. Cap. iii P Rimo occurrit bene colorata acies. poteris enim etiam ex sola facie stabilem fidelemq; praenotionem accipere priusqua aegrum ictigeris ex sensibus inc , qui in ipsa sunt, ui si, auditu, odoratu. ex respiratione sine qua no uiuimus,cor dis assectus declarate. adest 5 in facie lingua loquendi instriimcntu,rationalis animae robur imbecillitatem i, nobis indica .praeterea modestus decubitus probandus est,qualis maxime sanos decet,& conuersio facilis, re corpus mi ni me graue, quod aequalem mitemqr calore non excedat sitis* qtianiis fieri potest modica,rationis discursus integer,& ad ea quς oiserunt promptitudo,ite facilis spiratio reflcta in pulsust smesaex istis enim Sc his qus statim dicent, robur debilitatem Φ tria actioni animi oecosnoscemus. Nam inteferratibnis discursiis copostus 3: tactibitus certar sanitate demonstrat a flore uero coloris itisacie facili turpi ratione reordine pusiiu,cordis robur arguis quamuis interda laut in peripneunionia pro hus faciei color cum deprauato anhelitu uisitur. sed ni illastis molema Rad oblationes facilitas,iocinoris totiusq; corporis robusta uirtutem indicat.laudandi prsterea subleuantes somni unitiosi in corporis sudores,calore teperati,aequales, moderati, opportuni,Sc hypochondrium dolore carens,langentibus inculpatum.dmnique excrementa sint, urinae 5 sputi expedita ec concoctioncm indicantia.
195쪽
AETII AN IDENI DE RE MEDIc AIndicia malaquae. Cap. UM . TNiuersae faciei temporum , delapsus,oculi affixi ae concaui,inuitat lachry V mae. at difficilis frigidac, spiratio efflatu maxima,attractu aeris minima, laeenim proxima mortem indicat.Praeterea alba oculoru in somnis inspici, nisi id sa/Hni facere consueue int .malii item turpis ad pedes delapsus, pronus in uentre prae iter morem decubitus, stridor dentili insoles, totius corporis abscP cognita causa, lmodo seruor,modo algor,ingens tolerandi difficultas, sitis inexu nguibilis, ardor lintrinsecus cum extrinseco frigore, rationis excessus,ec ueluti desyrium sensu uis stupor, sopor inexcitabilis, appetitus auerso, algor in inflamatione circa thoracdec latera, pulsus uel uiuos iis uel nullus, perseuerantes uigiliae omni turbulenti, si dores frigidi inaequales,nem a toto corpore emanantes, saepe etiam uiscidi di im
Portum,alui urinael praecipue ec reliquaru excretionii detensio, aut chim aliqua perniciosa significatione delatio, pessimae tame omnium mal colentes crassae at atrae urinae. haec omnia innati caloris refrigerationem declarant,di in acutis maleficisq; morbis ultima perniciem portentat: ut quando hypochondria tenduntur, aut principii membrorum quodpiam, cerebru int,aut cor,aut pulmonem,aut iecur, aut uentre,aut membrana costas subcingentem inflamatio occupauerit, ubi enim quaepiam talium affuerit sgritudinu, si signa appareant insigniter mala exitium indicant. singulorum uero signorum uis perdiscenda est, unum enim Qua doque signum siclum cc potens Pluribulantidis imbecilli sui Dr.eliat.
- Quaenam totius aegritudinis prima dies dicenda st. Cap.VTotius morbi principium illud tempus dicendum est, cum homo ita manis ste se re incipiat,ut corporis continuitas contundi soluic, videatur: neq; in publicii amplius progredi, solitas , actiones agere possit, propterea decubitu in , digeat. nem enim idem est languere & febrire.qui enim capitis dolore,aut appeti
tus deiectione in se statur,aut corporis grauitatem percipit, potest omnino in principio ea peragere q prius cosueuerat,donec inualescens morbus uires prosternat. Quod aegritudinis principiti trifariam dicatur. Cap. v Intu Dron te annellat imaertibilis at in absolute prima aegritudinis inua
io alia ui 'us homo decumbit: dicitur etiam ori intu Quodiat ad tertiaris iisq; diem extendit .at quod maxime a medicis principiu intelligitair, est totius o nitudinis perci, necessaria pars,quae diem numero non distinguit, sed exacerba tionum paruitate,& adhqrentium symptomatis lenitate. nam ubi exacerbasiones adauctae dc Myus praeueniunt, oc serius desinunt: oc ubi symptomata citerantur, incrementa ea pars nuncupat :tandiu ergo morbi principia dicetur,quandiu ma/nifesta coctionis signa no apparet,si quod etia uidetur Hippocrati.in pscuriticis,inat, si sputu statim appareat,morbii corripit: si postea apparuerit, 4 ducit. super Meniete igit in excremetis certo coctionis signo, ibi cestante principio incipit in crementu. at si in perniciem morbus incline nulla coctionis signa ostendentur.
I Ebris est cordis arteriarii se morter natur a calor robur uitale deteres ex I sui eleuatus acutus mordaxin sese offerens ta qui Draesertim circa thoracem
garudi arteriaru sedem aue inaraualitas ac ordinis cδhisio in pulsu iuxta
Xacerbatio est particularis morbi motus a remissione ξc languore in deteri iis particularis motus dicitur ad uniuersale incrementum comparatus.
De remissione. Cap.I π Emisso est particularis exacerbationis temporanea quaedam quies.remissio L num quaedam sincera, quaedam uiolata sincera ex integra assidentium morν
196쪽
6o symptomatu quiete discemit, quae proprie in his quae per circuit si exacerban/tur interuallu uocatur,ueluti sunt tertianae,quartanae, quotidianae,cephalcae,morbi comitiales, podagre ec huiusmodi: uiolata impura in ex symptomatu natura deprehenditur, ut praecipue in cotinuis febribus euenit:in his enim ante integrgio/tius morbi solutionentin Ii sincera remissio sit, sed altera exacerbatio alterius praecedentis declinatione iugiter excipit.
Febrilis inuasionis principium quid. Cap. π
animi deliquist,capitis aut alterius membri dolor, grauis , nonun* sopor,pulsus Paruus, cotractus, tardus, reliqua' accidentia qus instate morbo assidere solent,
excitantur. Incrementi particularis exacerbationas signa. Cap. X I. I N pateticularis exacerbationis incremento cstera quidem accidentia augenturat ascendunt . contractio uero ac refrigeratio desinunt, pulsus hi quales resduntur,ec corpus incalescit quidem,sed non exquisito calore. Vigoris particularis exacerbationis signa. Cap.π IIaΨ exacerbationis symptomata pari modo intenduntur est , tuac aegro potus exhibendi tempus. Declinationis exacerbationis particularis signa. Cap. X IIIDEclinatio est ubi uel quaedam uel omnia accidentia quae diximus, minuun tur, ac pulsiis ad ordinem iam quodamodo conuertuntur: irrorantur quam doque tabcscente calore membra,concumintq; somni mites, si ad suturam acces/sione longius sipati si intercesserat,quod in sinceris remissionibus sit quandore emut paulo supr, diximus,subseques exacerbatio praecedeti declinationi interieris Principium uniuersi morbi quid. Cap. X IIIII Raediximus iam illud esse totius morbin incipiu,quado humanis uitibus ob aegritudinis uiolentiam superatis initium decumbendi fieret.
v Qv Πῖm totius morbi incrementum. Cap. X V
Bi exacerbationes cosueta horam praeuenerint, longiores molestioreny 5ccu quioribus obtigerint accidetibus,incrementu totius morbi dicendu est.
Vigoris dignotio. Cap. π VIVBi uero exacerbationes statu attigerint, symptomat ac, assidentia sibi jpsis
per j simillima fuerint, ut nihil iam uel accedat uel recedat: tunc recte ui gere aegritudinem dixeris est enim uinor totius morbi uehementissima pars. Praetenim si laudabiles iudicationesJuturae sunt. Totius morbi declinatio. Cap.πVM inatio incremeto opposita est:serius em l consueuerint exacerbationes inuadut 5c breuissimae fiunt. accidetia quom mitiora simplicioraq; efficium tu aut etiam nullatenus apparent,omnino , leuitas remissioq; succedunt. Ouod in morbis qui repente iudicantur declinatio lateat. Cap. X V IIIQVarcu in repente in xugore iudicant aegritudines atm exacte absoluuntur, perobseuia habent declinatione,ut sensum lateat sed nec utilis eius indagatio et t. nouisse enim sufficit morbu fideliter tuto 5c persecte soluendum esse. Qui liberandi sunt omnia morbi tempora pertransire. Cap. X INSI morbus mitis fuerit acutem moueatur, & signa probanda in aegro apparue unt,quatuor totius a gritudinis tempora percurruntur, constat s salutem subinde suturam:quod si opposita evenerinsiuigorem plerimque mors praeuenit.
197쪽
ires AETII A n IDENI DE RE NE UICAVtrum setius an citius iudicanda sit aegritudo. Cap.QQEN morbi magnitudine di motionis uehementia serius ne an cisius morbi tu dicium suturu sit dignoscit: inamaria enim aegritudinu praeceps motus est,
Praecipitis motus ocror linis accedit.
Quomodo noscat iudicanda sit aegritudo necne,ec quando. Cap. π π II signes morbi acuti ec uehemeter moti omnino iudicantur. parui uero qui tardius S ignauiter mouent ,si diuturni sint, paulatim plerim sine iudica tione sol/tiuntur.quidam corum, sed raro in abscessum desinunt: tertiana enim licet inter mittat,quia tame acute dc uehementer mouetur,iudicatur.at quartana,quia diu turna est, paulatim plerunt soluitur: sicut omnes sere qui segnius procedunt.er go aegri natura primo spectanda est,flaua ne bili an atra,an pituita exuberet deinde aetas,temperatura, studium, uiuendi ratio praecedens sed di anni tempus θc rogio, di continentis noS aeris constitutio perpendenda. postea exacerbationum circuitus,tlcluti diximus,considerandi utrum intermittant,an minime sicut in continuis uisitur:nam si sestinauerint,& semper horam sibi correspondetem pramene rint uehemcuusq; incitcntur,et per tertias inuaserint,iudiciu breui assutum indiscant:sin segniter progrediantur eadem cy hora prorsusincipiant,singulisi, diebus
accedant,feram indicationem ostendum. sed oc excrementorum coctiones attemdere oportet, nunquid utiles sint, ec nunquid in iudicatorijs diebus appareant: uenim biliosa sit aegritudo oc acute mota, existente simul uirtutis robore, oc statim ab initio signa probanda apparuerint,in primo quat nario iudicatio sutura por
tendit: sin haec eade no nisi in quarta appareat,iudicatio septima no excedet: nimis smae enim febres Quae cum tutissimis signis eueni ut in quarta li prius quam coque desinunt anuuit Hippocrates sicuti contra malignissimae cum perniciosi sumis indicationibus febres in quarta aut prius etiam interimunt. Iam proximae suturae iudicationis indicia. Cap.π NII IN stante iudicatione tumultus no parui corpus aegri collidunt,ea praesertim nocte quae iudicatoriam accessionem prscedit.quibus instat iudicatio,his nox ante accessione molesta, Hippocrates est.grauitates enim,debria,sepores improbi, anhelitus difficultates, uertigines,sensust obtusio,capitis, si omachi colli,aliaru multarum partium doloreso nonnullis ec aurium sonitus,uani splendoris intui tus, invitaecin lacia mae,utinae detentio, labit alterius ue partis tremor, obliuio, ecpraesentiu rerum ignorantia, ec ingens quando. rigor, ardorin non antea perce plus,exacerbatio cosuetam horam praeueniens,aestuatio plurima, sitis inextingui hilis,clamores queruli,desultationes uelut exanimati,decumbedi situs incerti,tot tantal esse solent iudicationis indicia,qus spectantibus terrorem incutiunt.hanc symptomatum tempestatem conspicatus imprudes medicus aestuat,&cum aegri familiaribus calamitatem deplorans imperitiam pictate rependit . at generosum medicu decet gnarum suturi euentus no perturbari,ec ex prssentibus haud tanta iudicationem suturam,sed qualem etiam praecognoscere. 'Quomodo noscendu proba an improba iudicatio sutura sit. Cap. N π III TVdicationem optima, quae sola una absolute iudicatio appellanda est,non conaiecturis ut reliquas alias, sed certa firmach a sequimur dignotione: in huiusmo di enim morbis omnia statim a principio signa sine periculo apparent,ueluti comtra in morituris cuncta plerun* ab initio pernitiosa se offerunt.primum igitur Mmnium aegri robur spectare oportet, deinde coctiones ab urinis, egestionibus ocsputis. nemine enim eoru qui l ludabili coctone praeeunte iudicati iunt, hactenus interiisse cognouit . tertio praescienda queadmodu in totius morbi ec particularis
citam exacerbationis uagore,atque in die mus indicata semper optima iudicatio
198쪽
i Lis ER QUIN Tvs is ' sia postea aegritudinis species ae mores noscedi. speciem intelligo tensam ne an
quotidiana, an quartana aliaue quaedam sit:morcs,sit ne moderata Sc mitis,an improba ec malefica.nam mores peculiariter liberandus ne, an moriturus sit a gero stendent. quod si aegritudo in pectore pulmoneue suerit,excreationes potissima spectandae sunt non ideo tamen urinae re egestiones penitus negligenda . si uero : ab que alicuius uisiceruinii .imatione sebris eueneriti in re indicium reliQuis orati rendum et t. illud animaduersione dignum, in perniciosis morbis extremam ui rium imbecillitatem praxipuum maximum di signum esse hominem absin iudi catione moriturum riunc enim ne ad pugnam quidem natura excitatur. proxima huic signum,si ne minima quidem coctionis nota in incremetis appareat.haec ita se habentia, poterunt quidem insigni aliqua die iudicationem suturam indicare, sed perniciosam exitialem , sore.ad h spectare oportet uehemens ne sit & ma lefica aegritudo, quae tamen ignaue moueatur. uehementem appello semitertia u-e μnam, peripneumonia,febrem ardentem 5c huiusmodi. quarta enim die si ita cora L .r tingat, conspici incipiat in urinis atra nubes, aut suspensus uapor,aut subsidentia . pariter atra, sint j reliqua signa ec symptomata perniciosa:hic quidem fger omnino morietur. sed si acute moueatur morbus,in sexta: si tardiuscule, in septima.
Qui boni qui mali iudicato in dies. Cap. π π HIC Eptima a principio dies quam proba praecesserit indicatio prae reliquis omnis
O bus exacte, fideliter, probe,tutb ec aperte auritudinem soluit.septim ae natura quartadecima maxime imi Iatur proxima utrisque nona re undecima, inde deci maseptima oc quinta, stea quarta,mox tertia, ec vigesima: exta uero Lepe quidem iudicat,sed iudicio plerun* improbo Sc mortem afferente,aut saltem imper
mas exta repentina morbi solutio inciderit, erit ei similis quae in sexta sit,infidelis. improba, imperfecta, incerta,non indicata. narum malarum cy media quodam modo tertiadecima estinem enim tanquam pessima abominanda, neq; tanquam optima amplexata est:id unum bonae iudicationi maxime necessarium, ut prius ab utinis potissime,deinde a reliquis quom signis praenuncietur.ac tertiam quidequartam et quintam prima statim dies indicabit.quarta uero septimam indicat,septima undecimam, undecima quartamdecimam, quartadecima decimam septi mam,decima septima uidesimam. acutarum araritudinum terminus Quartadeci ina est ita ut si hanc excelserint ab acutis excidant. . Vbi aegritudinis principium ignoretur, Oc repente iudicatio non prs : nunciata appareat,quomodo ambiguum explucandum. Cap. ππVT TBi nulla pra indicante die repente iudicatio superuenerit,nem morbi inlita exquisite noueris,ambiguitate solues,si accelsionii proportionem ec dieranatura perpendas: ubi enim in diebus imparibus accessio cotingat,sicut in inter mittentibus,aut ubi seipsa uehementior fiat, quemadmodu in cotinuis sebribus, collige praesentem iudicationem die impari tanqi sibi magis peculiari euenisse. at fi paribus diebus morbus exacerbet, patibus iudicatio adscribenda est uehementiores enim exacerbationes iudicatio plerunq; sequitur. a dierum uero natura ita ratiocinaberis:si ambigat utru decima,an nona iudicatio fuerit, singula accideria recessebis: quae si mitiora tutiora inueneris re bonae iudicationi leuitas subsec
ta sit, nona iudicauisse affirmabis: sed si periculosa improbach iudicatio euene rit,in molestis accidetibus subsequere grauitate, decimae potius iudiciu assignat dum censebis. De pulsuivnsignificatione. Cap. παVI
199쪽
1M AETII. AMIDENI DE RE NEDIc AIminente iudicatione ante omnia pulsus lagendi sunt: pulsus enim altus sicut oc uehemens intrinsecae excretionis indiciu est, stabilisci, nota iam moibi iudi cium adesse.at si lichementer ac ualide digitos percusserit,di magnus presterea sic atq: in dilatatione magis Q in constrictione festinet, extrinsecam potius minione futuram ostend. t: extrinsiccam intelligo,ut sanguinis fluxum, ut sudorem,sicut intrinsecam uentris perturbationes oc uomitus.si magnus fuerit oc fluctuans, ac ueluti emollescalis ital; corpus ipsius roridum, atm in dilatatione festinet judores expediandi sunt: si absolute magnus uehemens* sit, ac dilatatio contractionem si peret,sanguinis fluxus e naribus indicatur,attestantibus praesertim fluxus sanguinis notis quae infra dicentur.at si uehemens quidem,no tamen magnus suerit, duriore, seipso sit di inaequalis,aim in contractione magis festinet mpetu iam ad intestina facto iudicatio per uentrem speranda est. De urinarum significatione ec primo quaenam optima urina sit. C π π V II
IN sebrilibus praecipue morbis urinarum significatio utilisssima est,re quoniam
quicquid extra nariaram est, cum eo metimur quod est secundu naturam, a naflturalibus primo auspicabimur. utina optima sanorum, bonup habitus hominum subrussa subflauacb esit,crassitie moderata,perseuerate colore qualis initio fuerat, sedimeto albo leni,aequali,sibi iugiter simili multitudine pro potus ratione in sinminis uero candidiorem maiori subsidentia, sicut in pueris multo crassiori essiroportet.pueri enim ingluvie motiones* incompositos atm importunas frequen. tant.lenem subsidentiam continuam,nec dispersam intellexit Hippocrates, aequalem, id est,singulis partibus sibi similem, & quae non hodie cocta,cras uero cruda appareat. tot igitur in naturalibus urinis obseruanda,colosiliquoris substantia, ecquae insunt liquori, ut nubecula, sex suspensa, fundo inhaerens subsidentia. quic quid horum praeuertatur,auditatem in uenis indicat. Qualis in aegris urina optima. Cap. π π IIT TRina aegrotu optima sanis simillima est, subpallida,subflaua,albam,icnem, V aequalem habens subsidentiam.reprobatur cui sex suspensa insit. sitnili mo/do candida lenis,aequalis.deterior est quae pro his nubeculam eiusdem prorsus nature habuerit. spiritus enim in profundo insides crassus ac crudus, si modicus sit, materiam quidem ad fundum deserti sinit, delatam tamen dissipat atq; uniri non patitur: si abundat, usque ad medium liquorem materiam suspendit, factic, id quod secem suspensam vocamus.si uero adhuc magis redundet, ad supremam superficiem materiam eleuando nubeculam uocatam perficit . quanto igitur spiritus subsidentiam diuidit ac suspendit,tanto crudiorem urinam iudicabis: quod si neque subsidentia,neque sex suspensa neque nubecula urinae insit,scicndum na turam nondum quidpiam peccantium humorum maturuisse: sin subsidentia,aut secem suspensam aut nubeculam interdum habeat,interdum non habeat,naturae pugnam cum morbo indicat ancipiti marte dimicantis. in exquisitis tamen tertianis re ephemeris sebribus, nubes sola aut sex suspensa ad morbi solutionem ple/mnque sussicit, immo saepe laudabilis tantum urinae color.
Quod non omnis alba subsidentia probanda sit,ubi de humore crudo oc puro. Cap. X XI π Andidus color materiae in liquore existentis imperitos sepenumero decipit, subsidentia probandam putantes, quae potius improbanda sit: crudus enim humor candicans cum urina excretus,interdit subsistit,ut subsidentiae imaginem reddat.saepe etia ex hepate aut renibus male assiectis pus eiectum fundo inhaeret, ut facile fallati sed artifice animaduertere oportet,an in homine renes prius aut hepar aut udpia eoru per urinas expurgari cosueuere,male habuerint: ita em pus
erit, qd etiam satore deprehendis.humor audiis a bona subsidentia distinguitur
200쪽
LIBER QUINTV sinatqualitate substantis:nam nem sibi ipsi continuum permanet, sed dissecatur in
paruas ueluti armulas,ne omn no habet uerae subsidentiae lenitatem. laudabi/ies ergo urins ita progrediunt .apparet primo nubes,inde sex suspense, postremo materia ad fundum matulat decumbente subsidentia conficitur persedi coelio/nis nota:ea enim residentia indicat naturam extranea noxia i recrementa ad utili sanguinis succo separauisse, cuius sanguinis serum urina est. at in crudis humori hus contra euenit.statim ab initio plurima copia matulae iundum petit,toto liquore improbi coloris existente: inde coctione attenuatione* paulatiin proccdente, ad medium liquorem Eleuatur,ta secis suspensio esticitur. ubi uero concinctio at/tenuatioq; multum profecerint,liquoris superficiem insidet,ac nebulam facit,im petitos' decipit,verentes aegritudinem in deterius proficisci. Urina tenuis ac palleaeens quid significet. Cap. X π πAB urins tenuitate cruditas,a pallore concoctio mediocris deprehendit , non leue imbecillioris naturae argumentis,colorem quidem tan* rem factu facilem immutantis substantiam urio tan in difficiliorem relinquetis.quod si diutius Perseueret, hic itatur homo,ne ante morbi coetione deficiat.multa enim te Deas improba cruditatem declarat,quoniam calor subtiliores partes depascitur. Vrina tenuis di russa. Cap.κππILIquore tenuis,colore russa, melior quide ιν pallida: cruda tamen liquo is r tione iudicanda est. Urina rubea . Cap.πακ IIVRina rubea cruditatem no mortem significat,ad maturationem tempore indigens:cum enim ab aquosiori sanguine excoletur,qui nondum exacta co/ctionem proprium de colorem susceperit, diuturniorem morbum fore portendit. in se bus uero continuis ciuas synochas uocat, ob sanguinis copiam generatis urina rubea & crassa cum rubra subsidetia excernitur, quam constat coloris & li/quoris re subsidentiae ratione crudam esse appellandam. Urina tenuis mincta quae mox extra turbatur, Cap.π απIII Vinna tenuis mirusta,quae postea conturbatur ob crassi spiritus copiam cru da est indicat tamen naturam coctionem incepisse. Viana crassior mincta ec crassor permanens. Cap. π π π H IQVae crassior ec mingitur N permanet, nec quidpiam deponit qualis iumentorum est, uigere indicat cras lorum humorum spirituum* ueluti sermen Muoile, ideo capitis dolores aut adsunt aut aderui, propter humoris turbulentias uaporationes,. Urina crassa quae postea deponit. Cap. XXXV QVae crassa mingit ac postea deponit,cellare iam humorii sementatione attenuationem* factam notatu digna discretionem* inceptam significat. Urina alba tenuis talis. permanens. Cap. π π π V I
Xtremam cruditatem alba tenuisi urina significat: natura enim nihil peni/ob virium imbecillitatem, uel ob I tus ad coctionem erigitur,quod euenit, uel cobstructionem, uel quod morbus diuturnus sit nam in quartanis quae diuturnissimae sunt ob crassitiem cotumaciam* materiae,tenuis in principio utina excolat: mingitur tamen tenuis ob hepatis quom renum be obstructionem, sed a loci do lore discernitur.nonnunquam ec in febribus incendentibus urina tenuis est, phrenitim j insultantem portendit: ardens enim febris ob bilis copiam sit, ius colo re si urina no inficitur, constat bilem in uasis non permanere, sed ad cerebrum ob' imitatem ascendere. si ergo in his phrenitis non affuerit, scito iam proxime futueram. quod si praesente phrenitide cum ardentisssima febri tenuis adhuc 5c alba urina perseueret, perniciem plau* portendit nem enim cerebri uires iam ab incen
dente febri prostratae acumen mordicationem talis iam putrefactae tolerabunt. Quaenam