Agesilai Mariscotti De personis, et laruis, earumque apud veteres vsu, & origine syntagmation

51쪽

- ntagmation. set dramatis quadam specie plebeculam allicitant, cui

medicaminibus illis suis imponant, priori euo non defuisse, neq; minus, quam nunc temporis Personis usos fuisse dicamus, Non defuerunt tamen, si credimus Athenaeo lib. xiv qui tale prorsus institutu profiterentur, quos iure1ωJobri vi& Strabo libro itidem xlv artem vero re 'ire idcirco a gerit appellari, quod suis illi cantionibus Magicae artis praeitigia,

medicamentortiq; vires declararent: Eos vero quam pissime argumento e Comoedis desumpto, varias Personas repraesentalis, nunc seminae, nunc lenonis, nunc adulteri, nunc temulenti Apud Helychium

quodammodo videntur ij,quos Atheneus idem pre ait appellari, item,quos ob pre Am ex Semo Delio, quorum illi, quasi Histrionum praesultores in scenam prodibant, carmina quedam Baccho prsecinentes, non j quidem Personis faciei admotis,ted hederaceo quodam integumento adoperti densisq;ssoribus,ac haedera ornati, ita ut peculiari quodammodo Personat apparerent , o mei vero Personati prorsus, coronalq; gestantes ebrios referebant, quoru munus erat, ut*m' obgellantes, carmen quod

dam obscoenum , quod nomen ipsis in designat in Theatris proferrent, illudque idem hi te eit, quod *N MA ae oror Polluc dicitur lib. v. cap.

52쪽

s a De Persono et Laruis

xiv Phassicasaltatio in honorem Bacchi Sed his relictis ad ac diim transeamus, quae mirabilis prae caeteris, quod supra iam diximus, inter scenae spectacula

extit it de qua vetus epigramma. Tot linguae quo membra viro, mirabilis ars es, Quae cit articulos, ore tacente, lotui. Nulla etenim fabula erat dramati accommodata, quam gestibus, si1ltuq non ita exprimeret saltator, quin, ut ait Lucianus deSaltatione Personis inscenam introductis estibus per omnia restonderet necis ea, qua discuntur ab introducitis optimatibus, aut Tirannicidis, aut agricolis, aut mendicu discrepabant sedi unoquoq; illorum proprietas, excellentia demondrabatur Sic, ut Demetrius quidam Philosophus, ad huius nodi aliquando pectaculum inuitatus, audire se, non tantum videre dixerit ea, quae saltator faceret. Saltatores autem Personas habuisse, tum veri sim litudo docet, ex diuersimoda imitationis necessitate deducta, non enim,absq;, tali lagmento,exacte poterat expriam pars illa opχ - , quam, tribus secundam, tet Plutarchus appellat o υμ romaei cor x problemate xv quod in eo gestu consilleret ex quo propositaeta. bulae imitatio dignoscebatur: Tum verbis disertissimis Artemidorus cap. lxxii x ompoκpietiκῶν. In thea

iro ita resibi videri compositum ad hoc , alio apparatu in frustum, probarier; ac laudari, pauperi quidem opu

listiam significat sed non ad sine itutem Regia e

53쪽

iam Persona exprimit, si imitatur, , multos ministros habet saltator, verum pori adium, bitum dramas- Ius relinquitur. Sed apertius multo Lucianus his vel bis Saltationis habitis, quam decens sit, di modectus, quorsum attinet dicere, cum caci quoq; isa in perstima.

Larua ipsa pulcherrima et Abiecta fabuia resoniunt,

non immane hiat, mi Tragicae sed saltationi per omnia conuenit. Quin, huiusmodi saltatores exeo Panis tomimos appellatos idem tradit,quod vel unus situtator tot Personas sustineret, quot partibus fabulla constaret. Tantomimo nanq; quod Cassiodorus ait Variarum v epistola ultima a multi aria imitatione nomen ecte dem corpus Herculem designat, , Venerem. seminam praesentat, marem Regem facit, , militem senem redditi, iuuenem, ut inrimo ideas esse muLtos, tam varia imitatione discretos. Propterea barbarum quendam admiratum, quod quinque Personas saltatori unico apparatas vidisset, qui se omnes reptae sentaturum polliceretur, Lucianus dixisse referni

videri sibi animas plures habere eum, qui talia auaderet unico tantum corpore praeditus Circa Auga.

sit primum tempora artem hanc prodissse auctor ei Zosimus, de qua plura qui voleti, vel ex Luciano hauriat, e quo fonte pauca haeci propinasse satis habeo, vel ex Plutarcho, quo superjus digitum intendi, vel etiam ex Athen o libri Si non ex ijs, quae multa collegere, Scaliger Poetices primo, cap. xlix. E Bullen-

54쪽

s De Personis , Larisu

Bullengerus primo de Theatro cap xliij ad ulteri r enim me ipsius argumenti ratio,suo quidem iure,

non tergiversantem, uocat. PSrsonae, me uarietiadi sacrucelebritatilis Io Saturnalibus. Nonis Caprotinis. Bacchisolennibus, mi de Bacchanalibus , Liberalibus. In minusculis Euinquatribus. In I galensibus suis os in Herculis sacris Naharauatorumsacerdos Argivarum mulierum; pi rixae, i siue penesimilis Charondaesanctio. Sacra Veneruin Atthidex Romaeq; Mutini Titini 2M qui ille Deus Poenorum mos inflijs Saturno immolanta. De Bona Dea Iacobonius quidam notatus. Ex

Apuleio Isidis Pompa Ca agnini lapsu. S ri

Deae circumlatores.

Caput IV.

Os Scenae, Theatriq; spectacula, nullibi magis apud veteres in usu fuisse Persinam, vestitusue absonam mutationem obseruaui, quam in eorum, quos veluti Deo habebant fellis, sacriscue recolendis, quo fit, ut omnem illum cultum sui ipsius causa, per omnia ridiculum ex hum se ritus accessione, tanto malori ludibrio dignum fuisse appareat, ut ab eo non satis demirer,

55쪽

demirer, post diuturna tandem saecula sipientissimos homines, immo gentes vix avelli potuisse. De mutua inter Dominos, siseruos vestium permitatione , quae per septem dies mense Decembri fiebat in honorem Saturni, notum est magis, quam, ut explicatione indigeat, cum ex antiquis habeamus Lucianum, Macrobium peculiaribus libris Saturn liorum nomine, singula ad hunc ritum attinentia pertractantes: e quibus non omittendum illud o currit apud Lucianum, quod e re nostra est, paucis forte notatum fas fui siste ire diebus, prae ceteris soli tioris ludi generibus, facie fuligine oblita incedere. Saturnalia etiam sceminis propria fuisse Calendis Martijs, a firma Lagius lib. x. commenta r. cap. x. in quibus consimilis vestium mutatio ab is usurparetur, quae praeter auctores ab ipso citatos, innuit Macrobius Saturnalium primo, cap. xij Et ne inuidetiae causa inter ancillas, sifamulos altercatio iriretur, Festum ancillae quoque, quam simillimum,

quod Nonas Caprotinas appellarunt ex eo nactae sunt, die quinta Iuli Mensis, quod ut refert GA preM Aoico alibi Plutarchus, cum bello Gallico,

hostilis concubitus dedecus a Matronis, vafro commento, auertissent, digna vise sint, quae in huius facinoris memoriam, lato die matronali vestitu superbirent. Quod ex pari euentus apud Smyrnaeos quoq; celebre fuit. Si vero haec praeterire velimus,

56쪽

s De Personu, Taruis

non praetereunda certe Bacchi solennia, in quibus talem imprimis ritum usurpatum scimus.Threiciarum mulierum Bacchantium habitus, quo schemate, Prognes allu, Philomela delitescens,Terei cui m

diam euasit, nil aliud, quam Laruas quasdam fruisse deprehederit, ut Ouidi hos versus vj Metamorph.

attentius conia derauerit.

Temptu erat, quo sacra solent Trieterica Bacchi Sithoniae celebrare nurus, nox conficiasacra, Nocte sonat Rhodope tinnitibus eris acuti,

Noe Iehuaesturesa domo Regina, Deli Eitibus in ruitur,furialiae accipit arma; ite caput tegitur, lateri ceruina sinistro Vellera dependent, humero leuis incubat hasa. Et paulo pos . Germanamari rapit, raptae insignia Bacchi Induit, , multus haederarumstondibus abditi

Caeterum hunc ritum, non apud Thraces tantum, sed, apud Graecos, latinos frequentem, peruetustumq; fuisse ex Virgilio habemus Georgicoruinij cum luculenta adeo Personae descriptione, Ut ea, quae attuli nullum certius argumentum requirant. Zaccho caper omnibus aris Caditur, , meteres ineunt pro sceni ludis Pr.emiaq; ingentes pagos re compita circum

Thesidapsuere, atq; inter pocula lati Mollibus in pratis tinctos saliere p. metres i

57쪽

Nec non e cusent, Troia gens missa, coloni Vesbus incomptis ludunt, risuq soluto orae corticibus sumunt horrenda ouatis. Ne quis autem putaret de Bacchanalibus loqui Virgilium, quorum siturpitudo nota est, sinstitutio recentior, quaeque breui post ante Virgilium certe ob flagitiosam obsc(nitatem Roma eiecta fuisse petahibet Liuius lib.xxxix. sacra haec Liberalia fuisse sciendum est, in honorem Liberi Patris , ad uberiorem vinearum prouentum impetrandum instituta,quod ex eo constat, qui proxime post supracitatos sequitur Virgili versia. in omnis largo pubescit Uinea fetu Ea Graecis Horum fuere, neq, flagitiosis, sinoctu nis congressibus, ut Bacchanalia, sed ludicris quibusdam siridiculis, tum quouis anni tempore potu vini uberioris solenniter, eragebatur, tum etiam praefinitis diebus. Incidebant enim Romae post, ris initia quo tempore vina a secibus eximebantur In Graecia vero quod Theophrastus expreste docet,et rex ethpta cap. iij. oram vi , in mensem

dicet Agret, qui, vel sit December ut ficit Theodo

rus Gaeta; vel Ianuarius, ut losephus caliger, vel utriusq; partem occupet, quod pluribus probatur,ve

58쪽

I De Personu , Laruis

Octobris, Nouembris pars, hic vero Septembris,& Octobris Sed ne longius evagemur, quod in his tralatitiis haud dissiculter euenit, priter haec Bacchi

sacra, fuerunt etiam minusculae Quinquatrus, in honorem Mineruae, in quibus Personae adhiberentur,

si Plutarcho standum , utilionum Romanarum v. Idibus Ianuari s , si vero Ovidio, fas orum vj cui etiam Censorinus adstipulatur cap. xj Idibus Iunijet

Ouidius. Et iam uinquatrus iubeo narrare minores. Huc ades o coeptis,flava Minerua meis. Cur magus incedat tota tibicen in rie,

Qui ibi Personae, qui toga plecta volunt fCensbrinus vero . Non tibicinibus, per quos numina

placantur,setpermissum, aut ludos publicefacere, aut rasci in Capitolio,aut linquatribus minisculis, hoc es m-bus Iunijs malim urbem, si corrigendi ius mihi arrogarem, non enim facile occurrit, hoc alibi,quam Romae factitatu mi estitu quo essent Personatis, temulemiisi vagari. His accedunt, quae scribit Valerius lib. i cap. v a quo coeremoniae huius originem petere cuiuis erit in promptu Tibicinum inquit Collegium soleis,fi, mulgi oculos i e conuertere, cum inter publi- cm, priuata seria, actiones, Person tectio capite mariae vecte melatu, concent i edunt. In Megalensibus quociri qui a die ante Nonas Aprilis usque ad v. Idus, in honorem Matris magnae, celebrabantur,aiclibro

59쪽

Syntagmation.

libro primo Herodianusii Summam omnitus quouis ludendi modo concessam licentiam, adeo ut Iusque quamcunq; vel et Personam repraesentaret, nee et ca ei etiam magna, aut eminens dignitas, cutis habitum nonice re ei, cui lubitum fuisset, induto ludere , meram Feciem occultare, ita ut noufacile esset eum, qui imitaretur ab eo,

qui reuera esse dignoscere sic, ut licentiam huiusmodi ad struendas Commodo insidias opportunam putauerint nonnulli infausto tamen euetu In his etiam sacris, ante Deae simulacrum ludere, Matronasque spectata pudicit ita fallere solitas, memoria prodidit Alexander ab Alexadro Genialium xvj. cap. xl x. quin,&conuiuia sodalitates Unuicem agis,&,quod

Ouidius testatur fallorum ju Scenici ludi populo

exhiberi. Sceruma sonat uaeq; vocant, lectate fiuirites, fisera n arte seu stigiosa vacent. Herculis etiam sacra apud Coos Antistitem auspicaturum, muliebrem stolam induisse, capitiquem tram circundedisse, narrat Plutarchus quae Ilionum

Graecarum viij ex eo occasione desumpta, quod Hercules ipse e Troia rediens, illuc tempestate delatus, cum Meropum multitudine opprimeretur,ad T ressam quandam mulierem confugere, talici iulos habitu fallere sit coactus. Eodem prorsus ornaxu(Tacito referente Castoris, Iollucis antiquae

ii8ionis luco, apud Naharvalos in Sueuia sace dos

60쪽

do De Personis, e Laruis

dos praesidebat. E contra vero, mulieres apud Argivos, patriae ab hostibus Spartanis, pos suos ingene internecione celas, proprio Marte vindicatae,gloriosum illud hμ a seruarunt, quod Plutarchus, υναικων ireti commemorat, ut in ipso Nouilu

nio quarti mensis qui Tho olim Aegyptijs ipsis

pari significatione, si ioc nobis September ei )quo die ab ipsis prospere pugnatum fuerat,sicra quotamnis celebrarentur, picimi, idest contumeliosa quibus mulieres ipsa virilibus tunicis,uiri autem muli bribus induti interessent. Qua in re non tam videtur admiratione dignum,quod sceminite robur Naturae modum excellerit, quin uberiorem risium eliciat turpis virorum tolerantia, qui talem a se, quasi muliebris ignauiae consessionem extorqueri permiserint Recte enim, sapienterq; Charondas(quod

scribit Diodorus lib. xijs nullum censuit grauius supplicium irrogandum ijs, qui vel in pro ijs ordi

nes deseruissent, vel patriae causa armorum periculum subterfugillent, quam ut in certissimum timidulatis,uinertia testimonium muliebri lota exorna, ii in medio foro omnium oculis exhiberentur Cyprij quin etiam, quod Venerem marem simul, siseminam existimarenti vi cap. viij lib. iij. Saturnalium Macrobius signum ipsius habuerunt statura,efligieq; virili, utpote barbatum, veste autem mulie

bri, cui sacrum facturi apud Atthidem viri simul de

mulieres