장음표시 사용
151쪽
hona conscientia prodire vult et conspici; ipsas nequitia tenebras timet. Eleganter itaque ab Epicuro' dictum puto : si Potest nocenti contingere ut lateat, latendi fides non potest : n aut, si hoc modo melius hunc explicari posse judicas sensum : Ideo non prodest latere peccantibus, quia latendi etiam si felicitatem habent, fiduciam
non habent. Ita esti tuta scelera esse possunt, Secura non po88unt. ra HOC ego repugnare' sectae nostrae, si sici expediatur,
non judico. Quare P quia prima illa ' et maxima peccan
tium est poena, peccasse ; nec ullum scelus, licet illud fortuna exornet muneribus guis, licet tueatur ac vindicet, impunitum est, quoniam sceleris in scelere supplicium est. Sed nihilominus et hae illam, secundae poenae premunt ac sequuntur, timere gemper, et expavescere, et recuritati
i a dissidere. Quare ego hoc supplicio nequitiam liberem pquare non semper illam in suspenso relinquam p Illic dis- scutiamus cum Epicuro, ubi dicit: u Nihil justum esse
aliter eulpa displieuit, quam si me cessus eventusque non plaeuit, ex voto non sui . IL s. I. uisum. Sem avit Diog. Laerti X, asa, p. 67I Amstet. ubi sententia
Si oleae : quia Stoici peecatum ob ipsum fugi spernique volebant, ut
virtutem amari ob ipsam. At Epieu- rei praemia et pinnas in utrisque spectabant. Neque prorsus damno , ait Sen., neque pugnat nobiseum : quia, etsi in peeeato malum est , tamen et poenae Meundae adhaerent aequantu que; et earum aspeetu recare etiam timeamus. Li s. 3. Prima sua. Temere omissa vox posterior in edd. inde a Mur. Schin. έ. Et hae tuam. Recte α. c. A. Vulgo et hore, et mi Se . S. IIIle dissentiamus. Timor assiduus iacit. Epicurus ait, ut vitia et
erimina vitanda esse Censeamus. Consentit Senem, sed dissentit in eo, quod negat, aetionum nostrarum causam hane esse primariam. Apud
Diog. Laert. l. l. 36, 37 agit Epieurus
de iniustitia, quam per se et natura malam esse negat, sed metu auspieionis , ne sortasse non lateat talium saei norum vindices et exactores. t contra Stolei ap. Ciceron. de Fin.
152쪽
natura, ct crimina vitanda esse, quia vitari metus non possit. v Hic Consentiamus, mala facinora conscientia si gellari , et plurimum ' illi tormentorum esse, eo, quod perpetua illam sollicitudo urget ae Verberat, quod sponsoribus securitatis suae non potest credere. Hoc enim ipsum argumentum est ', Epicure, natura nos a scelere abhorrere; quod nulli non etiam inter tuta timor est. Aulios fortuna liberat poena, metu neminem. Quare pnisi quia in infixa nobis ejus rei aversatio est, quam .natura damnavit 3 Idco nunquam fides latendi fit etiam latcntihus , quia coarguit illos conscientia, et ipsos sibi ostendit . Proprium autem est nocentium, trepidare. Male de nobis actum erat, quod multa scelera legem et judicem ossugiunt et scripta supplicia, nisi illa naturalia et gravia de praesentibus solverent, ct in locum patientia ii mor= cederet. Vale.
III, ait ae Minime vero probatur huie diseiplinae stoleae , de qua loquor, aut Amieitiam, aut Justitiam ob utili tates adseuei, aut probari. Ius autem,
quod ita diei appellarique possit, id
esse natura, alienumque a sapiente non modo iniuriam euiquam sacere, verum etiam nocere. . Riau. . Plurimum. Iemere Hurama ed.
I. Ar mentum est, 'istime, -- tum nos, ete. Argumentiam Dicure, Rbsque est, ms. a. Argumentum est Epicuri ma. e. et ed. A. Duabus seripturis tuter se eonalis, prodibat nostra, quam unice veram iudieavi , eamdemque iam Lipsius ex conieci.
propostierat. Absurde vulgo, et prorsus eontra Senecae mentem, os
meri iam Emerari est. Se . 3. Nisi quia, a. e. A. Pal. a. Aberat vulgo nisi. Se . . Et ipsos sibi ostendit. Sie Juve halis, XIII, is : α Noete dieque
suum gestare in pectore testem. 5. In Deum miseritiae timor. Se lieet. in loeum poenarum, quae re vera aeeidere debent, timor earum cederet, suecederet, quae aceidere possunt. ΠυM.
153쪽
Bor Is Ex TERNis NON CONFIDENDUN. Αmiemn hortatur, ut neminem felicem credat ex selieilate suspensum. Idemiue ex iis quae fragilia sunt, nee in nostra potestate : sed illud , quod ex se oriam , fidele firmumque est, et in noxtra potestate, sapientiam puta et ' virtutem. prosequatur. Neque tamen illa externa omnino aspernanda sunt, sed eonsideranda tanquam materia bonorum malorumque, prout iis aliquiaulatur. Praeparandus itaque animus ad amissionem bonorum . et obfirmaridus ad tolerandum : neque tamen ita, in sit futuri anxius. Quidni ' et alii tulerunt, et nos mala , quae terribilia videntur, non sunt , vineamus, inter exempla simus , et ipsam vitam , dum ea uti possis , non deseramus. Si e philosophiam in opere dis eamus. Utiliter libri Seneeae de Tranquillitate animi. de Vita .beata , et de Constantia sap., una cum Consolationibus tribus conseia
NCNuu AM credi doris felicem quemquam ex felicitate, suspensum' i Fragilibus innititur, qui adventitio laetus est :exibit gaudium , quod intravit. At illud ex se ortum fidele firmumque est, et crescit, et ad extremum u8que prosequitur : Caetera, quorum admiratio est vulgo, in diem, bona sunt. - Quid ergo p non usui ac voluptati esse possunt p- Quis negat P sed ita, si illa ex nobis 'pendent,
tera in externis ponerent. Egregie iudicantem es. Κantium ιn Critin derprahi. Vernuns P. ιν sq. ed. II. N. a. Si inia ex nobis pendent Atqui ex nobis pendent quum illis nos non tradimus totos, sed eis ita fruimur ut nullo modo impediant animum ad
vera bona letide litem; ut, si tollan . Mnquam ... suspenIum. Contra Εpleureos hoc dictum esse constat,
quippe qui in selieitate aequirenda
summum bonum et sapientiam tollocavere , atque conseientiam rationis ad felicitatem dueentis virtutem Iiominaverunt: quum Stoici in uno hone, o sapientiam ei virtutem , --
154쪽
non ex illis nos. Omnia quae fortunam intuentur, ita fruc
tifera ac jucunda fiunt, si qui habet illa , se quoque
habet, nec in rerum suarum potestate est. Errant' enim, a
Lucili, qui aut boni aliquid nobis, aut mali judicant tri
buere fortunam : materiam dat honorum aC. malorum , et initia rerum apud nos in malum bonumve exiturarum. Valentior enim omni fortuna animus est; in utramque partem ipse res suas ducit, bcataeque ac miserae vitae sibi causa est. Malus Omnia in malum vertit, etiam quae cum
specie optimi venerant : rectus atque integer Τ corrigit 3 prava fortunae, et dura atque aspera serendi scientia mollit ; idemque et secunda grate excipit modesteque, et adversa constanter ac sortiter. Qui licet prudens sit, licet exacto faciat cuncta judicio, licet nihil supra vires suas tentet; non continget' illi bonum illud integrum, et extra minas positum, nisi certus adversus incerta est. Sive alios έ observare volueris' liberius cnim inier aliena judicium est , sive te ipsum, lavore seposito; ct senties hoc, et confiteberis, nihil ex his optabilibus et caris utile esse,
nisi te contra levitatem casus, rerumque Casum Sequentium , instruxeris; nisi illud frequenter, et sine querela , inter singula damna dixeris : Diis aliter visum y est.
tur, potius ea videantur a nobis rei tela, quam nos ab illis; adeo aequo animo illorum solamur laeturam li. Qui habet tua. Qui ex coniret. eorrexi, quum si quis dedissent vett. libri: quod totiens Erasmus , hiabens ex coniecti edidit. Sehω. a. Erram. Fere omnes praeter Stoi- eos philosophi , atque de his rebus semper digladiati sunt invicem. Saepe iam monuimus. Ru . 3. Marus. RutilioPs. cum quinque eodd. addit animus.
A. Aberat eum vulgatis edd. Schω. 5. Lectias atque intexer. I. sapiens. Saepe a nostro deseribitur eodem modo , nee abludit Horat. ad Liein. Carm. ll. io. Ill, 29. al. Fortunam ludum ludere eum hominibus saepe crudelem , iii inari et malis hominum gaudere , nota est antiquitatis opinio vel ex Horatio Carm. supra laud. ad Maecen. Od. III, 29. v s. έ9 sqq. n. 6. Contino . Vulgo contingit , et mox extra minas fortuno Positum edd. invitis mss. Min. r. Diis a ter visum. Quam bene
155쪽
s Imo, mehercules, ut carmen ' sortius ac justius rep tam quo animum tuum magis sulcias, hoc dicito, qu ties aliquid aliter, quam cogitabas, evenerit : Dii m
lius . Sic composito nihil accidet. Sic autem componetur, si, quid humanarum rerum Varietas possit, Cogitaverit, antequam senserit; si et liberos, ct conjugem, atque patrimonium sic habuerit, tanquam non utique 3emper habiturus , et tanquam non futurus ob hoc miserior , sis habere desierit. Calamitosus est animus suturi anxius, et ante miserias miser; qui sollicitus est, ut ea , quibus d lectatur, ad extremum u8que permaneant. Nullo euim tempore conquiescet; et exspectatione venturi praese tia , quibus frui poterat, amittet. In aequo est autem amissio rei, et timor amittendae.
1 Nec ideo praecipio tibi negligentiam. Tu vero β metuenda declina; quidquid consilio prospici Iotest, pro
spice ; quodcumque laesurum est, multo ante, quam accidat, speculare et averte In hoc ipsum tibi plurimum conseret fiducia, et ad tolerandum omnino obfirmata mons. Potest fortunam caVere , qui potest serre ; certe in tranquillo non tumultuatur Τ. Nihil est nec miserius nec
convenit hoe stoiei sapientis dietum
inter adversa fortunae , eum isto Christianorum voto: fiat voluntastuat x. Carmen. I. formulam. mhk. a. Nepetam. Sie olim ed. Ven. Er. et Mur. rursusque nuper Rutili. Sed rectius fortasse fuerit petam quod habet ed. Lips. Gron. et Bip. cum G. c. n. A. Pine. et Grut. Sehin.
3. Mi melius providebunt. Formulam autem loquendi hane: Dii melius duint . Dii meliora ferant, Vi me
liora , melius. Plerumque explieare licet per . velut Cicero de Seneci. e. t , interpretatur Sophoclis responsum ap. Platon. Vol. VI, p. ISo bip.; sed h. l. et aliis, quae Brisson. de sormulis ete. collegit, suppleas : dabunt, eo sensu, quo ΙIora istius Carm. Il , io. 27 eeeinit: in Non si male nune, et olim sie erit. . R.
4. Exspectati e venturi ms. a. et
5. ero. Perperam vulgo quin vero. Stain.
6--Perperam adoreis Vulgo seribitur. Schw.
. Certe in tranquilio non tiamυμ tuntur. Int. terte, quidquid aeeidat. si animus tuus tranquillus est,et firma
156쪽
stultius, quam praetimere. Quae ista dementia est, malum suum antecedere 3 Denique, ut breviter includam squod sentio, et istos satagios', ac sibi molestos describam tibi : iam intemperantes in ipsis miseriis sunt, quam sunt ante illas. Plus dolet quam necesse est, qui ante dolet quam neces8e 8it - dem enim infirmitate ' dolorem non aestimat, qua non exspectat. Eadem intemperantia fingit sibi perpetuam felicitatem suam fingit si hi crescera d here quaecumque contigerunt, non tantum durare; et, soblitus hujus petauri , quo humana jactantur, sibi uni fortuitorum constantiam spondet. Egregie itaque videtur mihi Metrodorus Φ dixisse in ca Epistolia, qua Sororem, amisso optimae indolis filio, alloquitur ' : u Mortale est omne mortalium bonum l n De his' loquitur honis, adnititur virtute, in eo tumultiam excis respicit, tune frequentis. nota sustare fortuna non poteriti Pendebatur, per quam morum cor 1. Sasonos, a. e. n. A. non satra- pora traiieiebant saltu : atqua ii pereos. Ruhk. edidit satageos qu d tauristae dicebantur : ipsa illa petaα- interpretatur anxios et a satagendo, rum. Videntur et in petauro suspensistetit abiget ab abigendo. suisse, ct in eo elaii. eieeti : quo a. Eiadem in irmi ale...exspectat. noster maxime spectati Manilius lib. Dum veniat, i. e. aeque errat in nimis V: in Ad numeros etiam ille ei et eo- aestimando dolore quam in exspee- gnata per artem Corpora, quae validotando. mhl. saliunt exeussa petauro, Alternosque 3. Suram , quod aberat vulgo . eient motus : elatus et ille Nune ia- dedere a. e. R. A. Ead. iam ubi eet, atque huius casu suspenditur
repetitur tinxis sibi , omitii poterat ille. . Vide ibi doetissimum Maligε-
Pronomen eum. ms. a. Schw. Tum. Et sane artificis euiusdam oseil-
έ. Et , litus hiatus petatiri. Pro talionis hoe genus suisse videtur. L. μια-i , quidam libri precati vulgo S.Metrodorus. Amicus Epicuri no- edii fati. I s. - Petaurum s αι- tus , m ea mistosi, quae nune depe ταυρην, dον. et aeol. i. q. μετεωροτ . dita est, et cuius mentio nonnisi Κut adeo male a veteribus grammati- l. et seq. Epist. fit. Πυhk.cis deducta sit vox a Q, M- 6. Alloquitur. Consolatur. N. πετῶσθαι) machinatio quaedam pro- . Moriale... honum. Ab Euripide Prie lanambulorum , euius ope eor- fragm. LXVIlI, T. II, p. 48s, ed. pova in alium vibrantur : hine --- Lips.) hoe Metrodorus sumpsit: ονη- ρον , iactatio fortunae, apud eas δὲ niaret. Plutarinum. ΠυM. - Ad ludi genus 8. De his... --ri iam De sortui-
157쪽
quae concurritur : nam illud verum honum non moritur. certum est sempiternumque, sapientia et virtus : hocio unum contingit immortale mortalibus. Caeterum tam improbi sunt, tamque obliti quo Iit, quo illos singuli dies turboni , ut mirentur aliquid ipsos' amittere, amissu Piuno die omnia. Quidquid est, cui dominus inscriberis, apud te est, tuum non est; nihil firmum infirmo, nihil fragili aeternum et invictum est. Tam necesso est perire quam perdere , ct hoc ipsum, Si intelligimus, solati uni est, aequo animo Perdere, quod periturum egi . ii Quid ergo adversus has amissiones auxilii invenimus - Η , ut memoria teneamus a mima, nec cum ipsis seu tum excidere patiamur, quem ex illis percepimus. Ηahere eripitur; habuisse nunquam. Peringratus est, qui, quum amisit, pro accepto nihil debet. Rem nobis eripit casus; usum fructumque apud nos reliquit, quem nosi, iniquitate desiderii perdidimus. Dic tibi : u Ex istis, quae terribilia videntur, nihil est invictum. Singula vicere jam multi : ignem Mucius β; crucem Regi lus ; venenum Socrates ; exsilium Rutilius ' ; mortem ferro adactam Cato : et nos vincamus aliquidi Bursus
iis , e. divulis, honoribus R.
I. Turiens, a. c. n. A. cum aliis. Vulgo traham ex uno eod. Pinc. et duobus Gruteria Schιν. - Tria ne Muretus ex Erasin. et Pinc. eoni. R. a. ums. Habent se edd. a Muta invitis mssiis. Sehar. 3. Ouodperaturum est. Ten riboe, editum ante Ruliv. ex ed. R. Perperam Pereundum est , absque quoAE ,rus. . et tres Palat. Θuod Pereiandum si c. tum Pal. see. et Col. quod reeepti Rutili. Quo. perdendum est unus probatissimus cod. Pine. Schio.
perdid mus. Omnia ex libris nostris eorrecta . pro vulgatis Aceniemus , amiserit , relinquit, perdimus. S. 5. Mucius Seaevola); erucem Re- νιωs. V ide 4le Provid. III, 5. Fuisse κ arietatem in hae re narranda, lumex hoe loeo. tum ex Floro, II, 1. apparet. Nec ultimo illo sive earceris, sive
erueis supplieio deformata Reguli maiestas. Addas iis, quos in nota ad 3de Prov. 5 laudavi, nuperti ad Sil. Ita l. V l, 539 : in Italiam erupe sublimis spectaret ab alta. . mis. s. nis/ilitis De nutilio es ad Conis
158쪽
ista , quae , ut speciosa et felicia, trahunt vulgum, a multis et saepe contempta sunt. Fabricius divitias imperator reiecit , cen Aor notavit; Tubero' paupertatem et 13
se dignam et Capitolio iudicavit, quum , fictilibus in in
publica coena usus, ostendit, debere his hominem esse contentum, quibus Dii Eliam nunc uterentur. Honores re
pulit pater Sextius qui, ita natus, ut rempublicam deberet capessero, latum clavum , divo Iulio dante, non recepit : intellis: rbat enim , quod dari possct, ct cripi posse. Nos quoquo aliquid ipsi faciamus animosel simus inter inemptat Quare deficimus P quare desperamus p ic Quidquid fieri potuit, potest. Nos modo purgemus Animum , Sequamurque naturam; a qua aberranti cupiendum timenduin lite est, et fortuitis seridendum. Licet reverti in viam , licet in integrum restitui. Restituamur, ut possimus dolores, quocumque modo corpus invaserint,
porserre, et fortunae diocre : Cum viro tibi negotium est; quaere quem vincas i u His sermonibus', et sis similibus, lenitur illa vis ul- is
toriam repudiavit et se ad philosophiaestoleae studium eontuliti ta et filiuseelebres sume primis sub imperatoribus rom. Cf. ad Ep. LIx,qMuretus hie laudat Plutarch. Vol. II, p. 77-Ε. Fres. Rufil.
5. Latiam elaotim. Insigne genalo rium , pectore demIssum. L a. 6. His sermoninus, etc. Abrupta
haee esse quivis intelligit , inquii
Ruith. Quare Murelias ait e quum huius senis nullam in superioribus mentionem secerit Seneea, saeile ad- dueor, ut putem, multa huius episto. lae prineipio desiderari. At Stephanus Epist. ad Daleeliam. HvIl crediderit potius, huius ipsius epistolae sinem desiderari; et prineipium alm . Fabricitis. reiecit. Et quimi Putthus illi magnifiea munera, amicitiae pignus, obtulit; et quum Samnitium legatis ingentem illi summam
pecuniae offerentibus, ut gratum animum ob concessam paeem testifiea rentur, respondit se malle his imperare qui aurum haberent, quam aurum Labere. 2. Tubero. C.,ns. ad EpIstol. XCV,
L Fietiam .... uterentur. Conser.
Ep. xxxi sin. Plin. 35, 4s: . In x eris quidem etiam inter has opes hodie fietilibus prolibatur simpuviis. Conser. Hernius ad Tibull. I, x, 38.
159쪽
ceris : quam opto mehercules mitigari, et aut sanari, aut stare et cum ipso senescere. Sed securus de illo sum dide nostro damno agitur, quibus senex egregius eripitur.
Nam ipse vitae plenus est, cui adjici nihil desiderat sua 16 causa, sed eorum quibus utilis est . Liberaliter iacit, quod vivit. Alius jam hos cruciatus finisset: hic tam turpe
putat mortem fugere, quam ad mortem confugere.
Quid ergo p non, si suadebit res, exibit p-Quidni exeat, si nemo jam uti eo poterit Θ si nihil aliud, quam dolori operam dabit Θ Hoc est, mi Lucili, philosophiam in opere
discere et ad verum exerceri : videre quid homo prudens animi habeat contra mortem, contra dolorem; quum 1 r illa accedat , hic premat. Quid iaciendum sit, a faciente discendum est. Adhue argumentis actum est, an posset aliquis dolori resistere, an mors magno8 quoque animos admota submitteret Τ. Quid opus est verbis p ΙΔ rem prauentem eamus i nec mors illum ' contra dolorem
euius alius, ad quam pertinent: hisae Ombus etc. - Schw. vero : Nil opus esse videtur, ut eum viris doetis alatuamus plura quaedam intereidisse ante ista verba. Respondere haee potuit Seneea ad praecedentem aliquam Lueilii Epistolam : ac sive easti. sive consulto omittere potuit viri illi uisioinen , de quo hie agitur. i. Sedeor. q. utia. e. Eodem argumento sibi mortem eonsciseendi cupiditatem insanam aggreditur λ-I. Rousseau : SVI te reste ausonia duemur D moindre se,iment de term .inens, viae te cuprenne is almer Iavis. Chaque fiss viae tu seras lented en sortir, dis en scio me et que is fasse more tine Bonne ac lora apane e de movirir. mis Ma ehercher ς Lque indixent is secrati iriguetque inso ruria aconsoler, quelque m metareuxis defendre... Si re te considemtion leretiera citi tard hiat, eue re retim taeneore dematri, ures det in , totilela ine. Si ene ne te retiemi Pos,meura; ιia n es qM un mcthant. a. se mere discere. Sic plurimi eodd. at quidam in opus ducere, item bene. propter sequentia : in rem mc
3. Quum illa aere I , hic premat. accedis malebam, et premis; ut alibi. uhi ςusum tempus signifieat. Sed nil mutani libri : nempe quum hie pro quamois areipi debebit.
4. Fosset. Sic mss. α. R. A. Vulgo mssit. Se . S. Suhmineres dederunt a. c. A. Vulgo submittere. Schin. 6. me mors itum... eontra m tem. Lux e sequentibus assulget: acilieet non ideo eootra dolores sortia
160쪽
tacit sortiorem, nec dolor contra mortem : contra utrumque sibi fidit; nec spe mortis patienter dolet, nec tae dio doloris libenter moritur : hune fert, illam exspectat. Vale.
est, quod sperat dolorem brevi morte lem sotiis est . quod talis dolor vi- finiendum esse; nee ideo eonio mor- tam morte peiorem saeit.
CONULATORIA IN HORTE FiLIIέ NON INDuLGENDUM DOLORI. Cum amieo epistolam commutileat Marullo. seriptam , quum is filium par- .ulum amisisset morte. Magis obiurgat Marullum quam eonsolatur, quoniain molliter laeturam serre dieebatur. Quum filius ineertie spei deeraserit par--lus , quid taeeret Nar. si amieum amisisset y Causae doloris non sunt eonquirendae , sed magis gaudensium eo , quoὴ habuisset mortuum , quam moerendum , quod amisisset : dolor est quum ingratus . tum supervacuus. Deinde omnes sequamur, quos Rm Isimus, nos oportet. Mors ex omnibus rebus certissima est. Nee lugendum, quod puer deerasit. Vita enim et per se considerata et immenso comparata brevissima est. Aecedit, quod vita nee bonum nee malum est; sed plus timeri poterat, ut spes egregias impleret. si tonsideraveris , qualis aetas sit. Atqui naturae tributum solvas: quod Stoae praeeeptis haudquaquam adversatur ; sed absit omnis ostentatio doloris : omnia ad rationem revocanda sunti Deinde memoria mortui eelebranda . saepius de eoeogitandum est, ut omnis aeerbitas tristitiae abeat: neque tristitiae indulgendum est, quidquid eontra dieat Metrodorus ; voluptatem aliquam ι renatam esse tristitiae. CL Senecae tres Consolationes , et superiorem Epistolam.
EPISTOLAM , quam scripsi lilarullo', quum silium parvulum amisisset, et diceretur molliter ferre misi tibi.
. Epistolam. .. misi tibi. Sequitur
a. nanum. De Marullo nitul amplius eonstat , quam quod hie legis. 3 Mouuerferre. Id via, luetui nimia indulgere.