장음표시 사용
461쪽
verisimile statim verum est, sicut et saepius quod primum incredibile videtur, non continuo salsum est. Crebro si quidem faciem mendacii veritas retinet. Crebro mendacium specie veritatis occulitur. Nam sicut aliquando tristem frontem amicus, et blandam adulator ostendit, sie verisimilitudine coloratur veritas, et ut saltat, vel su repat, Coloratur. Si prudens esse cupis, in futurum prospectum intende, et quae possunt Contingere animo tuo cuncta propone. Nihil tibi subitum sit, sed totum ante conspicies. Nam qui prudens est non dicit, non putavi quidem hoc fieri, quia non dubitat, sed exspectat : nec suspicatur, sed cavet. Cujuscumque facti causam require: quum initia inveneris, exitus cogitabis. Scito te in quibusdam debere perseVerare, quia coepisti, quaedam vero nec incipere, in quibus pergeverare sit noxium. Prudens sallere non vult, salii non potest. Boni est viri etiam in morte neminem sallere. Opiniones tuae judicia sint. Cogitationes vagas, et inutiles, et velut Somnio similes non recipies, quibus si animus tuus se oblectaverit, quum omnia disposueris, tristis remanebis : sed cogitatio tua stabilis et certa sit, sive deliberet, siVe quaerat, sive
contempletur, non recedat a Vero. Sermo quoque tuus non sit inanis, sed aut suadeat, Rut moneat, aut cons
letur, aut praecipiat. Lauda parce, vitupera parcius. Nam similiter reprehensibilis est nimia laudatio, ut immode rata vituperatio. Illa si quidem adulatione, ista malignitate suspecta egi, testimonium veritati, non amicitiae
reddes. Cum consideratione promitte, plenius quae promiseris praesta. Si prudens est animus tuus, tribus temporibus dispensetur. Praesentia ordina, sutura praevide, praeterita recordare. Nam qui nil de praeterito cogitat, perdit vitam, qui nil de suturo praemeditatur, in omnia
462쪽
incautus incidit. Proponas in animo tuo sutura mala ethona, ut illa sustinere possis, et ista moderari. Non semper in actu sis, sed interdum animo tuo requiem dato, et requies ipsa plena sit sapientiae studiis et cogitatio nibus bonis. Nam prudens nunquam otio marcet. Habet autem aliquando remissum animum, nunquam Solutum. Accelerat tarda, perplexa expedit, dura mollit, exaequat ardua. Scit enim quid qua via aggredi debeat, et cito singula , et distincte cuncta videt. Consilium peritorum, ex apertis obscura aestimat, ex parvulis magna, Ex proximis remota , ex partibus tota. Non te moveat dicentis
auctoritas, nec quis , sed quid dicat intendito. Nec quum multis, sed qualibus placeas cogita. Id quaere quod in venire possis. Id disce quod potes scire. Id opta quod
optari coram bonis potest. Nec altiori te rei imponas in tua tibi stanti tremendum, uscendenti cadendum sit. Consilia tibi salutifera advoca. Quum tibi alludit vitae prosperitas, tunc te velut in lubrico retinebis, ne sistos, nec tibi dabis impetus liberos, Sed circumspicies quo eundum sit, vel quousque.
Magnanimitas vero, quae et sortitudo dicitur, si insit animo tuo cum magna fiducia, vives liber, intrepidus, alacer. Magni animi hominis bonum est non vacillare, Constare sibi, et finem vitae intrepidus exspectare. Nil aliud magnum in rebus humamis, nisi animus magna despiciens. Si magnanimus lacris, nunquam judicabis tibi contumeliam fieri. De inimico dices, non nocuit mihi, sed animum nocendi habuit : et quum illum in potestate tua videris, vindictam putabis vindicare potuisse. Scito enim
honestum et magnum genus Vindictae esse ignoscere. Ne-
463쪽
minem susurro appetas, neminem sussodias, palam aggredere ; non geres conflictum, nisi indixeris; nam fraudes et doli imbecillum decent. Eris magnanimus, si pericula nec appetas , ut temerarius ; nec sormides, ut timidus ;nam nil timidum facit animum , nisi reprehensibilis vitae
conscientia. Mensura ergo magnanimitatis egi, nec timidum csse hominum , nec audacem.
Continentiam vero si diligis, circumcide superflua et in arctum desideria tua constringe. Considera tecum quantum natura Poscat, et non quantum cupiditas expetat. Si continens fueris, co usque Pervenies, ut te ipso contentus sis. Nam qui sibi ipsi satis est, cum divitiis natus est. Impone concupiscentiae tuae seaenum et modum, omniaque blandimenta quae occultam voluptatem trahunt, retice. Me citra cruditatem, bibe citra obrietatem. O serva ne in convivio, aut in qualibet vitae comm nitate , quos non imitaberis damnare videaris, nee praesentibus dolioliis inhaerebis, nec desiderabis absentes. Victus tibi Ox facili sit; nec ad voluptatem, sed ad cibum accede. Palatum tuum fames excitet, non 8apores. Desideria tua parvo redime, quia hoc tantum curare dehcs, ut desinant , atque quasi ad exemplar compositus divinum, ncorpore ad spiritum quantum potes sal. potos t) te lastina reducere. Si continentiae studes, habita non amoene , sed salubriter, nec dominum esse velis notum a domo, sed domum a domino. Non tibi adscribas quod non eris, nec quod os, nec maius quam es Videri velis. Hoc majus observa , nec paupertas tibi immunda sit, nec parsimonia sordida , nec simplicitas neglecta, nec, lenitas languida : et si ii hirc8 exiguae 8unt, nou. tamen Sint angustae. Nec tua defleas,
464쪽
nec aliena mireris. Si continentiam diligis, turpia fugito antequam accidant, nec quemquam alium vereberis plus quam te. Omnia tolerabilia praeter turpitudinem crede. A verbis quoque turpibus abstincto, quia eorum licentia imprudentiam nutrit. Sermones utiles magis quam sacelos et amabiles ama, rectos potius quam obsecundantes. Μiscobis interdum seriis iocos, sed temperatos, et sine detrimento dignitatis ac verecundiae. Nam reprehensibilis risus est, si immodicus, si pueriliter essusus, si muliebriter fractus. odibilem quoque hominem facit risus, aut superbus, aut Clarus, aut malignus et furtivus, aut alienis malis evocatus. Si ergo ipsos iocos exigis, hoc quoquo cum dignitate sapientiae gere, ut te neo gravent tanquam RSPerum, DCC Contemnant tanquam vilem. Non erit tibi scurrilitas, sed grata urbanitas. Sales tui sint sinc dente, joci sine vilitate sal. utilitate , risus gino cachinno, vox sine clamore, incessus sine tumultu ; quies tibi non desidia erit; et quum ab aliis luditur, tu sancti aliquid honestique tra tabis. Si continens os, adulationcs evita, sitque sibi tam triste laudari a turpibus, quam si lauderis ob turpia. Iaetior esto , quoties displices malis 'et malorum do te existimationes malas , veram tui Iaudationem adscribe. Dis-ficillimum continentiae opus est, assentationes adulatione repellere, quarum sermones animum voluptate resolvunt. Nullius per assentationem amicitiam merearis, nec ad
tuam promerendam per hanc aditum pandas. Non eris nudo, nec arrogans, submittes te, non projicies gravitate servata. Admoneberis libenter, et reprehenderis patienter. Si merito obiurgabit aliquis, scito quin prosuit; si immerito, scito quia prodesse voluit. Non acerba, sed blanda timebis verba. Esto vitiorum sugax ipse, aliorum
vero neque Curiosu8 Scrutator, neque acerbus repreheu
465쪽
sor, sed sine exprobratione correptor, ita ut admoniti nem hilaritate praevenias, et errori facile veniam dato. Nec extollas quemquam, neque deiicias. Dicentium esto tacitus auditor, audientium promptus receptor. Requirenti facile responde, contemnenti facile cede, nec in iurgia execrationesque discedas. Si continens es, animi tui motus Corporisque Observa, ne indecori sint. Nec illos ideo contemnas, quia latent : nam nil dissert, si nemo videat , quum tu ipse illos videas. Mobilis esto , non levis; con8tans, non pertinax. Alicujus rei scientiam habere te nee ignotum sit, nec molestum. Omnes tibi pares facies,
sed inferiores superbiendo non contemnes. Superio Srecte vivendo non metuas. In reddenda officiositate, neque negligens, neque exactor appareas. Cunctis esto
nignus, nemini blandus, paucis iamiliaris, omnibus aequus. Severior esto in judicio quam in sermone : vita quam vultu αI. cultu) : cultor clementiae : detestator
saevitiae : bonae famae neque tuae seminator, neque alienae
invidus. Rumoribus, criminibus, suspicionibus minimo
credulus vel malignus, sed potius his qui per speciem
simplicitatis .ad nocendum aliquibus subrepunt, Oppositissimus. Ad iram tardus , ad misericordiam pronus, in adversis firmus, in prosperis cautus et humilis, occultator virtutum sicut alii vitiorum. Vanae gloriae Contemptor, et bonorum , quibus praeditus es non acerbu8 ExaCtor. Nullius imprudentiam despicias. Rari sermonis ipse, sed loquentium patiens. Severus, non saevus, Aed hilarem non aspernans. Sapientiae cupidus et docilis, quae nosti sine arrogantia postulanti imparties ; quae nescis sine occultatione ignorantiae tibi postula impartiri. Non conturbabit sapiens mores publicos, nec populum in se vitae novitate
convertcl. Iustitiae post haec virtus e8t.
466쪽
Quid est justitia, nisi naturae iacita conventio in adiutorium multorum inventa 3 Iustitia non nostra constitutio , sed divina lex est, et vinculum societatis humanae.
In hac non est quod aestimemus quid expediat, expetiti ibi quicquid illa dictaverit. Quisquis ergo hane sectari desideras, Deum time prius et ama , ut ameris a Deo. Amabilis cris Deo , si in hoc illum imitaberis , ut velis
omnibus prodesse et nulli nocere. Et tunc te justum virum appellabunt omnes. 8equentur, venerabuntur, eφdiligent. Iustus enim ut sis non 8Olum non nocebis, sed
etiam nocentcs prohibebis; nam nil nocere non est iustitia, sed abstinentia alieni est. Ab his ergo incipe ut non auferas, ut ad maiora proveharis, et aliis ablata resti tuas. Baptores quoque ipsos, ne aliis timendi sint, castiga et cohibe H. prohibe . Ex nulla vocis ambiguitate controversiam necles , 8ed animi qualitatem speculare. Nihil tibi intersit an firmes αI. confirmes , an iures. De fide et religione scias agi ubicumque de veritate tractatur ;nam si jureiurando Deus invocetur , ct non invocanti testis egi, tamen non transibis veritatem, ne justitiae transeas legem. Quod si aliquando coarcteris uti mendacio, utere non ad salsi, sed ad veri custodiam; et si contigerit fidelitatem mendacio redimi, non mentieris, sed potius excusaberis , quia ubi honesta causa est, justus secreta non prodit; tacenda enim tacet, loquenda loquitur, atque illi aperta et secura tranquillitas, ut dum alii vincantur a malis, vincantur ab illo mala. Haec ergo si studere curaveris , laetus et intrepidus cursus tui finem exspectabis,
prospicies haec tristia hujus mundi hilaris, tumultuosa
467쪽
DE MENfusta ET MODERATIONE PRUDENTIAE.
His ergo institutionibus observatis, quatuor virtutum species persectum te facient virum, si mensuram rectitudinis earum aequo vivendi fine servaveris. Nam si prudentia terminos suos excedat, callida et pavida commiseris, investigator latentium et scrutator qualiumcumque noxarum ostenderis, notaberis timidus, speclogus, a tentus; semper aliquid quaerens, semper aliquid timens, semper aliquid dubitans, et subtilissimas suspiciones tuas ad animi tui apprehensionem impingens; monstraberis digito astutia plenus, versipellis et simplicitatis inimicus, Contemplatorque eulparum, et postremo uno nomine V caboris a cunctis, malus homo. Iu has ergo maculas prudentia immensurata perducet, quicumque in illa mediocri lance persistit, nec obtusum in se aliquid habeat, nee
vermium. DE MODERANDA FORTITUDINE.
Magnanimitas autem si se extra modum suum extollat, faciot virum minacem, inflatum, inquietum, turbidum, et in quascumque extollentias dictorum, actorumque neglecta honestate sestinum , qui momentis omnibus supercilia subrigens, Et bestiarius etiam quieta excitat, alium serit, alium fugat. Sed quamvis audax sit impugnator, tamen multa extra se valentia ferre non poterit. Sed aut mis rum appetit finem, aut aerumnosam sui memoriam derelinquit. Mensura ergo magnanimitatis est nec timidum
Continentia deinde his torminis te adstringat; cave noparcus sis, ne suspiaiose Et timide manum contrabas. Ne Duili do by Corale
468쪽
in minimis quoque speculum ponas. Nam talis et tam ci cumcisa vilis putabitur integritas. Hac ergo mediocritatis linea continentiam observabis, ut nec voluptati deditus, prodigus et luxuriosus appareas, nec avara tenacitate sordidus, aut obscurus exigin8.
Iustitia postremo eo mediocritatis tibi itinere regenda est, ut nec ductu Iupiter levi sal. leni) immotam semper animi rationem negligentia subsequatur. Dum neque de magnis neque de minimis errantium vitiis corrigendi curam geris, sed neque licentiam peccandi, aut alludentibus tibi blande , aut illudentibus proterve permittis , neque rursus nimia rigiditate et asperitate, nil veniae aut benignitati reservans, humanae gocietati durus appareas. Ita ergo iustitiae regula tenenda est, ut reverentia disci plinae eius, neque nimia negligentiae communitate despecta vilescat, neque severiori atrocitato diuturna, gratiam humanae amabilitatis amittat.
Si quis ergo vitam suam ad utilitatem non tantum p riat, sed multorum inculpabiliter componere desiderat, hanc praedictarum virtutum formulam pro qualitatibus
temporum, locorum, personarum atque Cau8arum sequatur, eo mediocritatis insistens, quo per abrupta altrinsecus praecipitia, aut ruentem corporis devitet insaniam, aut efficientem puniat ignaviam. Diuitiam by Corale
469쪽
. omologia haec est, non ex Seneca tantum. Insunt Mimi, et Pythagorae quaedam, postremo fit mentio diaboli. Videntur
quaedam decerpta ex proverbiis Salomonis. . Erasm. Sunt totidem distinctae et minime inter se connexae sententiae.
In edit. Sulpit. Sapidi supra memorata , singulae numeris distinguuntur , ita ut sint CLXI. Omne peccatum actio est. Actio autem omnis volunt ria est, tam honesta quam turpis, ergo Voluntarium est omne peccatum. Tolle excusationem, nemo peccat invitus. Educatio et disciplina mores faciunt, et id unu quisque sapit, quod didicit. Itaque bona consuetudo excutere debet, quod mala instruxit. Nihil interest quo animo facias, quod secisse vitiosum est, quia facta cernuntur, animus Vero non Videtur. Nulla autem laus est
non sacere, quod sacere non possis. Quid homini est inimicissimum P homo. Libenter seras quod necesse est, dolor patientia vincitur. Exspecta quo nunquam poeniteas. Non quam multis placeas, sed qualibus stude. In hoc tantum incumbe, ut libentius audias, quam loquaris. Μultos vitam disserentes, mors juncta praevenit. Itaque omnis dies velut ultimus judicetur. Tristitiam si potes,
ne admiseris; sin minus, ne ostenderis. Amicos 3ecreto admone, palam autem lauda. Verba rebus, non personis aestimanda sunt. Oratorem te puta, si tibi ante omnes,
quod oportet persuaseris. Ut licentiosa mancipia animi imperio coerce linguam, ventrem et libidinem. Quod tacitum esse velis, nemini dixeris. Si tibi non imperasti, quomodo ab alio silentium speras P Ridiculum est aliquem, odio nocentis, innocentiam perdere. Monstro similis est Diuiti Corale
470쪽
ovaritia senilis. Quid enim stultius est, quod dici solet,
quam via deficiente viaticum augere λ Omnes insantes terra nudos excipit. Non pudet te sortius nasci quam vivere Θ Quid dulcius quam habere amicum, cum quo Ru deas , ut tecum, omnia loqui p Magnarum virium est negligere laedentem. Quid sis interest, non quid habeas. Nondum es felix, si te turba non deriserit. Si vis beatus
esse, cogita hoc primum : Contemnere, et contemni. Priu
quam promittas, deliberos; et, quum promiseris, facias. Id agas, ne quis merito te oderit, et si nullos inimicos
tibi facies iniuria, multos facit invidia. Solitudinem
quaerat, qui vult cum innocentibus vivere. Optimus ergo animus et pulcherrimus cultor Dei est. Abstinebis abalieno matrimonio. Praestabis parentibus Pietatem , Co gnatis indulgentiam, omnibus aequitatem. Devitabis crudelitatem, et ministram crudelitatis iram. Non aliter
vivas in solitudine, aliter in soro . Nihil potas quod negaturus suisti; nihil negabis quod petiturus suisti. Pacem cum hominibus habebis, cum vitiis bellum. Hoc habet omnis assectus ut, in quod ipse insanit, in id putet etiam
caeteros larere. Maximum in eo vitium est, qui non m
lioribus vult placere , sed pluribus. Vis omnibus esse notus p prius effice , ut neminem noveris. Bonum e8t non laudari, et esse laudabilem. Stultum mi timere quod vitare non potes. Male opinentur de te homines, sed mali. mΙis displicere est laudari. Μale de te loquuntur homines, bene autem loqui nesciunt, non quod merearis, staquod solent ipsi. Homines de te mala loquuntur; si merito , non quod loquuntur molestum est, sed quod non mentiuntur; si immerito, innocentia mea nunc maxime gaudeo. Apparet enim illos vera objecturos, si possent. Non es in patria tua. Patria tua est ubicumque bene es; Duilirco by Cooste