장음표시 사용
101쪽
aut interrogare, quamst Adeo, ctiam sine ratione, ipsa veritas ducit. Si reverentia snenat animos ae vitia com-
έι pescit, cur non et admonitio idem possit Θ Si imponit pudorem castigati O, cur admonitio non faciat, etiam si nudis praeceptis utitur Θ Illa vero ossicacior est, et altius penetrat, quae adjuvat ratione quod praecipit; quae ad jicit, quare quidque faciendum sit, et quis iacientem obedictitemque praeceptis fructus exspectet. Si imperio prosicitur, et admonitione : atqui proficitur imperio; 45 ergo et admonitione. In duas partes virtus dividitur, in
contemplationem veri, et actionem; contemplationem institutio tradit, actionem admonitio. Virtutem et exercet, et Ostendit recta actio : acturo autem si prodest qui suadet, et, qui monet, proderit. Ergo si recta actio virtuti necessaria est, rectas autem actiones admonitio demonstrat; et admonitio necessaria est. Duae res plurimum roboris animo dant, fides veri, et fiducia : utram- έ6 que admonitio facit. Nam et creditur illi; et, quum creditum e8t, magnos animus spiritus concipit ac fiducia impletur: ergo admonitio non est supervacua. M. Agrip
pa', vir ingentis animi, qui solus ex his, quos civilia bella claros potentesque secerunt, selix in publicum suit, dicere solebat, mullum se huic debere sententiae : α Nam
x. In Mas partes. Haec est Stoae divisio, quam saepe explieat Noster, e. e. de , ita Beati 3I, 3a . es. sup
ad dia. Attigit hane divisionem Lipsius in Manud. II, 5. Πυhk. a. Agrima. M. Vipsani Agrippa inde ab a. U. 733 gener Augusti, euius fortunam iam diu
ante egregie auxerat: a. U. iέ erat praetor, deinde vietor Sext. Pompeii et M. Antonix Pluribus praeliis: morti R. U. e. τέ a , ante Christ. II. CL de vim hoe praestantissimo I sistoire de
3. Felix in ρυMicumfuit. G -- re vertit: Fue seia Mur x eon re lor fitque. Quid autem y Caesar, Augustus non fuere felices in rempublicam, qui libertatem everterunt Z deinde vox publicum non sumitur pro republica : prorsus quid intelle inritSeneca, non iacile est dieere : λ- an, si ad sequentia respexeris, Cre-
102쪽
concordia parvae res crescunt, discordia maximae dilabuntur .n Hae se, aiebat, et fratrem , et amicum optimum 41sactum. Si eiusmodi sententiae, familiariter in animum receptae, formant eum ; cur non haec pars philosophiae, quae talibus sententiis constat, idem possit p Pars virtutis disciplina constat, pars exercitatione : et discas oportet, et, quod didicisti, agendo confirmes. Quod si ita est, non tintum scita inpientiae prosunt, sed etiam praecepta ; quae assectus nostros velut edicto ' coercent, et
alligant .u Philosophia, inquit , dividitur in haec , scientiam, is et habitum β animi. Illam qui didicit, et iacienda ac vi
tanda percepit, nondum sapiens e8t, nisi in ea, quae didicit, animus ejus transfiguratus est. Tertia ista pars praecipiendi ex utroque est, et ex decretis, et ex habitu : itaque gupervacua est ad implendam virtutem, quum duo illa sufficiant. n Isto ergo modo et consolatio udas sensum esse, Agrippam minime inimicitiis laboravisse, atque omnium partium aeque sibi existimationem conciliavisse. Praeterea pia eum privatae vitae, quam non beatissimam fuisse notum est, opponitur. I. Nam eoneordia. Abesse malles coniunetionem nam, sed tenent eam
libet omnes. Se ri . a. Velial ediem. Allusum est ad morem eius aevi, quo principes edicta in publieo proponebant, populo admonendo , eastigando, coercendo. Nolavi ad lib. IlI. Λnnal. Taciti. 3. Gercent et audiant. Quum Pine. in nonnullis eodd. invenisset c. et abierant, et sie Gruteriani duo habeant, illum egregium eri tetim quidam secuti sunt, qui vulgala. quam
etyre mallent. Sed recte Gronov. defendit vulgatam, qui opportune
meminerit, plaeere eto' alii re auc
tori pro ligare et mustare, ubi nempe his vulgarius titimur. M .Philosophia, inqtiit. Aristo. CL supra ad II. Quia Aristo animum nostrum una iudieandi vi κριτικη δυναροι contineri putabat, unam quoque animi virtutem statue bat , scientiam honi malique. IIaee
contemplativam partem constituebat. Aetiva constabat, secundum eum ,
habitu animi, prudentia φρονήσει), quae et temperantia σωφροσύ9ηὶ, tu titia , sortitudo voraretur. RMk. 5. Sesentiam et hahitum. Selentiam, quae deeretis eonstat: habitum. qui ab actione et meretito illorum paratur. Lψs. s. Tertia iam Mors proeri endi. Int. tertia ista pars quam philosophiae
103쪽
superea ua egi, nam haec quoque ex utroque est; et adhortatio, et suasio, et ip8a argumentalio; nam et haec
ab habitu animi compositi validique proficiscitur. Sed quamvis ista ex optimo habitu animi veniant; optimus animi habitus et iacit illa, et ex illis ipse sit . Deinde istud, quod dicis, iam persecti viri est, ac summam consecuti solicitatis humanae. Ad haec autem tarde pervenitur ; interim etiam imperfecto, sed proficienti, de-5o monstranda est in rebus agendis via. Hanc forsitan etiam
sine admonitione dabit sibi ipsa Sapientia; quae iam eo
perduxit animum, ut moveri nequeat, nisi in rectum :imbecillioribus quidem ingeniis necessarium est aliquem praeire, R Hoc vitabis, hoc facies. is Praeterea, si exspectat tempus, quo per se sciat, quid optimum iactu sit; interim errabit, et errando impedietur, quo minus ad illud perveniat, quo possit Se esse contentus : regi ergo debet, si dum incipit posse se regere. Pueri ad praescriptum discunt; digiti illorum tenentur, et aliena mauu per litterarum si mulacra ducuntur; deinde imitari jubentur proposita, et ad illa reformare chirographum : sic animus noster, dum cruditur ad praescriptum, iuvatur. Haec sunt per quae probatur, hanc Philosophiae partem 5, Supervacuam non esse. Quaeritur deinde an ad faciendum Sapientem sola sussciat. Huic quaestioni suum diem dabimus : interim, omissis argumentis , nonne apparet
addere vini, et quae Praeceptis constaret.
. Sed quamois ista ex Uum animi habitu veniant; optimus an mi habitus es facie tua , es ex itiis lysesic Sie percommode m . G. Vulgo abest O timo ante luabilia , et pro et faeie iata, eι ex tuis ipse fit, legitur et ex his est, et ex tuis. a. Quaeri tir deinde. . . . dabimus. Hoe praestitit Noster in D. Cxv Tran. sit ad ea, quae iam saepius, inpr. Ep.
LXIXIX , sq. tractaverat, laeuleanda, ut, subtiliori disputatione omissa, moustret, monitionibus contra populi Praecepta, i. e. praeiudicia et vilia opus esse. INME3. Sutim diem dabimus. In epis-
104쪽
opus esse nobis aliquo advocato, qui contra populi praecepta praecipiat p Nulla ad aures nostras vox impune pe sertur : nocent, qui OP tant; nocent, qui exsecrantur :nam et horum imprecatio salsos nobis metus inserit, et illorum amor male docet heno optando Mittit enim nos ad salonginqua hona, et incerta et errantia, quum possimus licitatem domo promere. Non licet, inquam, ire rectavia : trahunt in pravum parentes, trahunt Servi; nemo errat uni sibi, sed dementiam spargit in proximos, a
cipitque invicem. Et ideo in singulis vitia populorum sunt, quia illa populus dedit. Dum facit quisque pei rem , lactus est: didicit deteriora, deinde docuit; os O si
taque est ingens illa nequitia , congesto in unum, quod cuique pessimum scitur. Sit ergo aliquis custos, et aurem subinde pervellat, abigatque rumores, et reclamet populis laudantibus. Erras enim , si existimas nobiscum
vitia nasci' : supervenerunt, ingesta fiunt. Itaque monitionibus crebris convicia in , quae nos CirCumSOnant, re
pellantur. Nulli nos vitio natura conciliat; integros
tola sequent ἱS x : Petis a me, ti id otiod in diem suum dixeriam dehere
t. II iae docet bene γtan . op tando nobi, ea quae boum existimant, animum nostrum in error n indu- eunt de appetendis sigiendisque: optant enim divitias, potentiam, et eaetera fortuita. u. Mi Metim vitia nasci. 1Ioe enim stoiei sortiter abnuunt, et volunt na tura bonos esse. Vide Manud. Il , Disseri. X. Li s.
eo escamus. Sed rePellantiar dedere a. e. A. Pal. v. et Pine. Tum miniones quidem eum aliis tenet etiam ms. a. ἰn contextu; sed su perne scriptum est anti tua manu voeab. eonpleta i. e. confusas voces, clamores in, quod haud dubie ex
vetere veraque seriplura servatum
santis nascentis quum ante eOrpus suum non adsit, sequitur, ante eius eum corpore eoniunctionem nullas notiones ideasque innatas, quas v eamus, habere : atque propterea comparabant veteres, utique Stoici, eam eum pura ebarta, in qua pars rationalis s. principalis ἡγευονικον μαος inseriberet, quae per ensus et experientiam allapsa essent. vi Non autem dat natura virtutem, ait
105쪽
s4 L. ANNAEI SE NEC Ess ac liberos genuit. Nihil quo avaritiam nostram irritaret, posuit in aperto pedibus aurum argentumque subiecit; calcandumque ac premendum dedit quidquid est, pr
pter quod calcamur ac premimur. Illa Vultus nostros erexit ad caelum', et, quidquid magnificum mirumque secerat, videri a suspicientibus voluit; ortus occasusque, et properantis mundi volubilem cursum, interdiu terrena aperientem, noctu caelestia; tardos siderum inco 56 sus , si compares toti Τ; citatissimos, si cogites quanta spatia nunquam intermissa velocitate circumcant; desectus solis ac lunae , invicem obstantium; alia deinceps digna miratu, sive per ordinem subeunt, sive = subitis causis mota prosiliunt, ut nocturni ignium tractus, et sine ullo ictu sonituque ' sulgores caeli satiscentis L c 57 lumnaeque ae trabes, et varia simulacra flammarum. Hae
Noster Ep. xc sin. ars est bonum
. Nihil. . Premimur. C ris supra ,
2. Vultus erex. ovid. : α os hom nisublime dedit caelumque tueri Iussit, et erectos ad sidera tollere vultus. . 3. Si compares toti. I. eaelo quod
έ. Obstantium; alia. Pro maximo puncto, quod milgo hie ponitur, nos tantummodo semicolon adhibiaimus, quum enumerationis sit finis. Nee obest quod nocturni tracstis, quod sequitur, est in plurali numero, quum intelligendum sit serrasiliunt. S. Suhitis eatisis. Recte ed. Rutili. et sic a. e. A. non fiat ditis. Praefero illud , ut oppositum iis, quae per ordinem veniunt. Se in. s. Sine tilio ictu sonituque. Vide Nat. Quaest. I. xέ et i 5. Ruhk. aliscentis. Vulgata est leel Io , quatum Imrese. s. aliaeensis in eodd. eonfunditur, et a P. Tibull. l. 5 , 6 .eου fatiscere interpretameutum est patescere. Nuhk.-Schwe g. dat in fiscentes. Paleseenses dabat ms. o. eum ed. H. et codicibus Pine. et Graii. omnibus; ubi sie distineta verba voluit Pine. fulgores , coeli Patrarentes , quod et Lipsio plaeuit, patiscentis tamen scribenta, nempe terminatione is pro es. Fialores emia fatiscentis primus Edἰdit Erasmus.
nescio utrum ex conieci. an e Vet.
eod. quem quidem nullum novimus. Plaetiit tameti id verbum, sed ea ter minatione quam eodites nostri praeiverunt : nec vero satis nobis liquet. Erasini seripturam tenuit Mur. et re- voeavit Rutili. Ms. e. et ed. A. vitiose haud dubie, fulgores eceli columnasque Palescentes , et omittunt duas voces ac trabes , quas agnoscit ms. a. cum aliis. Sed resumnasque agno seunt item alii vet. libri omnes. Sch .
106쪽
supra nos itura disponit': aurum quidem et inargentum, et propter ista nunquam Pacem agens serrum, quasi male nobis committerentur, abscondit. Nos in lucem , propter quae pugnaremus, extulimus; nos et Causas periculorum nostrorum , et instrumenta, disjecto terrarum pondere, eruimus; nos fortunae mala nostra tradidimus, nec erubescimus summa apud nos haberi, quae. fuerant ima terrarum. Vis scire quam salsus oculos tuos dece- 58
perit M sulgor p nihil est istis, quamdiu mersa et involuta coeno suo jacent, foedius, nihil obscurius. Quidni p quando
per Iongissimorum cuniculorum tenebra8 extrahuntur, nihil est illis, dum fiunt et a Dece sua geparantur, informius. Denique ipsos opificos intuere, Per quorum manus sterile terrae genus et informe perpurgatur; videbis, quanta fuligine oblinantur. Atqui ista magis inquinant animos, quam corpora; et in POSMMOre eorum, quam in artifice, plus sordium est. Necessarium itaque est admoneri, et hahere aliquem 5badvocatum bonae mentis, et in tanto in Domitu tumultuque salsorum unam' denique audire vocem. Quae erit illax. me supra nos itum a. omnes coiia. dani. Ante Grui. Me supra nos natura d. NMk. a. Dimonii. Corrige disposuit, ut est in a. e. n. A. et apud Pine. et L Sehin. 3. Aiarum quidem et ar nsum.
Similia sententia quaedam de Benes. VII, io, et Plin. XXXI H, init.:α Terra et haee iuvantia summa sui parte tribuit, ut minime parea faciliaque in omnibus, quae prosunt. illa nos premunt. illa nos ad inferos agunt, quae Metallavit atque demersit. . H. . Nos fortunoe mesa nostra tria didimus. Bene vertit Larrano: Nous amns rendia Ia fortune rar-Biare de nos matiae. Etenim quum se
Iieitatem in divitiis posuerimus , illa
selieitas in manibus est fortunae. quae arbitrio suo divitias largitur et aufert.
licti ad Hor. Carm. ΙΙ, α, 2: -Nullus argento color est, avaris Abdito terris. . nuhk. 6. Decemrit.Perperam dec*ilvulg. edd. Se .et. Et in tanto. Ex conieci. correxi . Monstrose elamanto scribitur in a. nee minus vitiose e tan o in e. n. A. Vulgo eque tanto. Schω.8. Unam denique audire. Pineta-
107쪽
vox p ea scilicet, quae tibi tantis clamoribus ambitiosis exsurdato, salubria insusurret verba; quae dicat : Non est, quod invideas istis, quos magnos felicesque populus Vocat; non est, quod tibi compositae mentis habitum et Go sanitatem plausus excutiat; non cst, quod tibi tranquillitatis tuae fastidium faciat ille, sub illis fascibus', pum Pura cultus; non est, quod feliciorem eum judicos cui Submovetur, quam te', quem lictor semita Τ dejicit. Si vis exercere tibi utile, nulli autom gravo imperium , submove vitia. Multi invcniuntur, qui ignem inserant urbibus ; qui inexpugnabilia saeculis, et per aliquot aetates
tuta, P Sternant; qui sequum arcibus aggerem attollant, et muros in miram altitudinem eductos arietibus ac ma- si chinis quassent ; multi sunt, qui ante Se agant agmina, et tergis hostium graves insient, et ad mare magnum
perfusi caedo gentium veniant : sed hi quoque, ut vinc rent hostem, cupiditate victi sunt. Nemo illis venientibus restitit; sed nec ipsi ambitioni crudelitatique restiterant: tunc, quum agere visi sunt alios, agebantur. Agebat infelicem Alcxandrum furor aliena vastandi, et ad ignotasti mittcbat. An tu putas sanum β, qui a Graeciae primum
nus vellet veram : P Asis , Nicam.
a. Sub illis fascisus. Qui erectiprieeunt: ideo sub tuis. Intelligit magistratu in aut imperium. L. - Similia sunt Horatii Carm. II, 16. 8s lis. tibi es aliischetlich. : re Otium nota
gemmis, neque purpura venale neque auro. Non euim gaZae, neque consularis Submovet lietor miseros tumul tus Mentis ete . . Nuhέν. a. Te omnes codd. aervant, omissum ab omnibus edd. restitui. II.
submovendo. populo manu et virga
etiam lietores impellebant. Vide me de tota re Eleetor. I, eap. XXII. Lins. 4. Infelicem Alexandrum. De Alexandro, quem non ex Historia, sed ex deelamationibus eognitum habebat Noster. iniquum esse iudicium, tota eius historia elamat : etiamsi enim constet. Alexandrum domandorum populorum suisse cupidum,
tamen inde non sequitur, eum su- rore aliena devastandi esse correptum. Alexandria ab eo exstructa ted
timonio est satis lueti lento, quo illa acerbior quam iustior accusatio resuletur. CL ad Ep. XCI, i 7. Rubk.
5. An tu ρυ ras sanum... mordent.
108쪽
cladibus, in qua eruditus est, incipit P qui, quod cuique optimum est, eripit; Lacedaemona ' servire jubet, Ath
nas tacere ; non Contentus tot ciVitatum 8trage , quas aut
vicorat Philippus, aut emerat, alias alio loco projicit, et toto orbe arma circumfert; nee subsi8tit usquam lassa crudolitas, immanium ferarum modo, quae plus, quam exigit fames, mordent Θ Iam in unum regnum multa regna saconjecit; iam Graeci Persaeque cumdem timent; jam etiam a Dario liberae nationes jugum accipiunt: it tamen' ultra oceanum solemque; indignatur ab Herculis Liberi quo vestigiis victoriam nectere; ipsi naturae vim parat. Non ille ire vult, sed non potest stare; non aliter, quam in praeceps dejecta pondera, quibus eundi finis est, iacuisse. Ne Cn. quidem Pompeio ε cxterna bella ac do- οι mestica virtus aut ratio suadebat, sed insanu3 amor magnitudinis salsae. Modo in Hispaniam et Sertoriana arma , modo ad colligendos piratas ac maria pacanda vade bat : hae praetexebantur causae ad continuandam poten-Priora speetant ad Thebas eversas et ad liberialem Graeeiae ereptam I athoe non saetum esse ab Alexandro
Nagno , sed ab eius patre Philippo
constat. Ituis. r. iace mona... tarere. Laeedae.
moa proprie libera mansit, aed imperio Graeeiae abstinere eoaela est: AIhenarum oratores et demagogi contimere. Reliqua declamatoris pinsita sunt, historia vel reclamante, vel mitigante. ItaM. - Tertullianus Athenas lin malam eloitatem dixit: Sidonius Athenis Ioquacior adagii forma. Lωs. a. It lamen. Sie ms. a. Sehis. quam ieetἰonem iam eoniecerat Lips.-Vulgo his lamen. Sie, inquit Rahk.
qui vaeg. tenet, duo boni eodd apud
Grati alii hiis t. alius is t. Erasmus idem e. IIuretus : Ire tamen titill υ tria G. s. 3. Pompeio externa helia... fatice. Nonnulli eodd. et edd. Ne . quidem Pommio externa inire δ. maior tamen numerus reete, inire omittit. ntihi. - Idem semieolo tantum post satire interpunxiti - Judieio huie da Cn. Pompeio, etc. quemlibet rerum harum antiquarum, quae sunt notis- almae, gnarum subseribere constati . Ad Ilionaeos piratas. Ita seriis pii libri : contra quos Muretus coxendos ediderat. Sed illod bene. dit enim fugavitque piratas; sed ut fini, belli esset, reliquias eorum mn ιraetas ait Velleius) in urbibus, remotoque a mari loeo, in eerta sede
109쪽
itam. Quid illum in Africam quid in ' Septemtrionem ,
quid in Mithridatcm , et Armeniam , et omnes Asiae angulos traxit Z infinita scilicet cupido crescendi, quum sibi 65 uni parum magnu3 videretur. Quid C. Caesarem in sua
sata, paritor ac publica , immisit λ gloria et ambitio, et
nullus supra caeteros eminendi modus. Unum ante sc serre 66 non potuit, quum respublica supra se duos ferret. Quid, tu C. Marium semel consulem unum enim consulatum accepit, caetero8 rapuit ), quum Teutonos= Cimbrosque concideret, quum augurtham per Africae deserta sequeretur, tot pericula putas appetisse virtutis instinctu p Ma- siet rius exercitum , Marium ambitio ducebat. Isti, quum
omnia Concuterent, Concutiebantur ', turbinum more, qui rapta convolvunt, Red ipsi ante volvuntur, et ob hoc majore impetu incurrunt, quia nullum illis sui regimen est. Ideoque, quum multis suerunt malo', posti seram illam vim, qua plerisque nocuerunt, ipsi quoque sentiunt. Non mi, quod credas, quemquam fieri aliena infelicitato
felicem. 63 Omnia ista exempla, quae oculis atque auribus nostris
ingeruntur, retexenda Suuty, et plenum malis germonibus' pectus exhauriendum. Inducenda in occupatum loromtituit. Ita, qui sparsi per omnia ι. Creteros raptiit. Non videtur maria erant, collegit et fregit. Uys. proseelo , si dilos ultimos exeipias. t. In Africam. Bello Mariano, Nam priores, in diserimine pntriae, missiis eo contra Domitium et regem absenti delati. Vide Plutaretium. L. Iarbam. Lips. 5. Teutonos ms. G. Theutonos e. a. Sm emtrionem. In Galliam ivit, A. Theutonicos vulgo. Sehin. eodem bello , et res ibi eum Metello G. IIalo .' alii dant, mali. selieiter gessit: an et Mithridatis bello T. Omnia ista exemρω... retexen- intelligit, petitos Colchos, Iberos, da I. e. aerurale rurnus perpen Albano, y Lips. denda , eonsideranda , adeoque ad 3. Unum ante se ferre... ferret. nihilum redigenda , s. rescindenda Nota sunt I.ueani I, as : Nee sunt, inque eorum Ioeo virtus repo- qitemquam iam ferre Potest Caesarve nenda est. mhh. priorem, Pompei Veparem. Μ. hs . 8. Malis sermonibus. Settieet qui-
110쪽
cum virtus; quae mendacia et ' contra verum placentia cxstirpet, quae nos ' a Populo, Cui nimis credimus., separet, ac sinceris opiniouibus reddat. HOC est enim Sapien- tia, in naturam converti et co restitui, unde publicus error expulerit. Magna pars Sanitatis est, hortatores insaniae reliquisse, et ex isto coetu invicem noxio procul abiisse. Hoc ut esse Verum Scias, aspice, quanto aliter unusquisque populo vi Vat, aliter Sibi. Non est per se magistra innocentiae solitudo, nec frugalitatem docent rura; sed, ubi testis ac spectator abscessit, vilia subsidunt,qnorum monstrari et Con8Pici fructus egi. Quis eam, -o
quam nulli ostcnderet, induit purpuram Θ quis posuit
secretam in auro dapem P quis, sub alicujus arboris rusticae projectus umbra, luxuriae Suae pompam solus expli-euit λ Nomo oculis suis lautus c8t, ne paucorum quidem ei familiarium; sed apparatum Vitiorum suorum pro modo turbae spectantis expandit. Ita est Τ : irritamentum est omnium in quae insanimus, admirator Et Conscius. Ne concupiscamus e Teles , Si, ne ostendamus , effeceris. Ambitio, et luxuria, et impotentia , 8cenam desiderant; sanabis ista, si absconderis. Itaque, si in medio urbium Domitu collocati sumus, stet ad latus monitor, Et contra laudatores ingentium patrimoniorum laudet parvo divitem, et usu opes metientem. Contra illos, qui gratiam 1, ac potentiam attollunt, otium ipso suspiciat traditum litteris, ct animum ab externis ad gua reversum. Ostendat
ex constitutione vulgi beatos, in isto invidioso fastigio
bus iaetatur salia gloria illorum vi
rorino, et quasi eon pratenda ostentatur
x. Et contra. Et reduxi e mss. Grui. , quum ante deesset.
n. Quae nos. . . red L Sie Horat. II m. a , I9: u Redditum Cyri solio Phraaten Dissidetis plebi numero beatorum Gimit Virtus , populumqtie salsis Dedoeet uti Vocibus. . n. 3. Ita est. Sic, ex more Senecae, a. e. A. Vulgo Daque. Sehω.