De rebus gestis Antonj Caraphaei

321쪽

mliberat de milite provincia. que servandis. Proiiseiae gnarissimus. Aemulorum Austriae Poma turbidar sermo. τνρογκanorum Deilitas aut deis gener , aut ins

dissas

a94 DE RE aus GEsYis ibis.III. de Provinciae militisque salute procuranda

rationes in utramque partem versavit . Animvero is longa Provinciae solertia Tran- sylvano conterminae , in qua unetviginti annos versatus erat , naturam ejus reipublicae per amicos hospitesque exploraverat e sed curiosius id egerat jam inde , quum a Caesare Lotharingio se subrogatum accepit. At in re praesenti demum super ea, quae de Transylvanorum animis, studiis , aversionibus , dissidiis gnarus erat, cognoscit , ab adversariis Augustae Domus inclytam gentem Hungaram laditrio haleri,

quod tam foede Germanis sese Iubjecerit ;quos Ango ct di ili agmine lassatos, fame

stique confectos , minima osentata vi a rein gni sui finibus arcere possent ἰ maxime cum Agria Mungaestamqαe Germanorum praesindio etiamtum libera erant ό atque adeo iis, nisi opprimere armis vellent , intra dies ine

dia perituris munitissimum CI' vulenti si

mum .

' Hie sermo a miti Lartio Trans Dano . viro multis Igationibus ad Tureat . 'bnog . Germanosque defustis . eum Monacho Basiliano habitas est, quem is ad Ca sareum Ducem transcripsi.

322쪽

CAp.Ιu. ANTONI C A E A p H AE I. a 9 ymum regnum prodiderint : Polonicam factionem , ausu Imperio infensam , mran conterminum aversari: M artaros , in id Regnum inυecsis, omnia , re potissimum Sax num agros funditus radicitusque vasasse snunc sperari amicos sociosque adfuturos , ut Germanos vel in quis Tran Daniae olemnis opprimant, vel inde eductos persequantur,disurbent, ac deleant: eoque argumento tru

cem conjecturam mari, quod Tran Danus dum Germanos in inu lanare videtur , Turcis tributum pendat, ab iis Legatos admittat , 9 cum iisdem denuo irmet foedas. Hinc , justo constantique metu de Ca sarei exercitus salute commotus , secum de liberat , vimne Transylvanis faciat, an fiduciam non tamen temerariam ostentet 'Vim jus ipsum fovere : ea enim Trans lumnorum conflia Lotharingico forderi omnino adversari : neque a belli aequitate utilitatem dignitatemque sejunctam : quod Caesarct a praesenti, di ab omni poserorum aetate incusaretur , quijusam nactus causam Tram Disaniae reciperandae , quae totius belli Hum

garici hactenus gesi fructus , porro gerendi sub ia praeberet , Ο sub potentis Imperio

A Tartaris me

tura

Trans vanus eum Turcis uringiversatur. Deliberat timne faciat, an fiduciam praese forat Argumeta qxae Oim suadent. Itis Caesaνι Tra γhaniae

323쪽

Germanorum μpulchram dis a. φλιra Provis ciae Priscipi, ct Proeeruas rece plui patent. Proviseiae aditus in eorasdem potestate, Κ ar . Host,

Corona.

Miserrima Geris

rio , s Tartari Trans uiam

inrumpant.

cipe , qui neque Turcas arcere , neque adeo tigre sos ejicere potes , communi Christian rum Iacrorum hosi ad proferendum in occia duam plagam imperium regiam viam muniis eam neglexerit in suam redigere potesatem. Neque enim jusos metus praetendi, cum ve

ri 9 gravi sint subsint. Palam namque dif

ferri , Germanum militem a Tran Danis non in Diema exceptum ,sed in insidias: γ historias passis commemorare , ingentes Germanorum exercitus in Tran Dania deletos :unde Tran Daniam Germanorum sepulchrum vulgo dictam . Eam horrendis alpiabus consitam per angusis as fauces adiri: vulgoque sermones ; male ibi Germanos comsuluisse , qui mediterranea Provinciae occupa-rκnt , aspera, quo Princeps ct Proceresese recipiant, omiserant, nec munimentis ad fises postis Iunt potiti : Κουar egressui in Humgariam occlusum, Hus in Poloniam , Cor

nam in Moldaυiam , Tartariamque patere. Ita eum Germanoram exercitum facile or

pressum iri: quod iis Tartari seis excursius obvidia , Iiquae insituant , risurbabunt i

324쪽

CΑp.III. 3 ANTONI CARA PHAEI. 29 Trans, ni nece farras vitae fruges occluis dent . Germano militi , inter asperrimas alpes taloranti, e longinquo per motas desolata uererraro regiones , ct extenuato agmine perdificiles Pr inciae aditus opem ferre oi non plane desperatum , certe di illimum erimpeditissimum opus . Et ut impenetrasilis Provincia adeatur,Germanum aaxiliam Tram Disanos a fronte , Turcas a tergo habitu rum ἱ itaque ab utrisque nusio negocio posse circumveniri. Et inine Tartaris ,jam Germanum inter infensos intutum agere: eos enim pQfim obmurmurare , se pro lisertate omnia conaturos/quam si in Tran kania ostis re non psent, se eam deferturos terram usi liberi visere nequeant , ct suam libertatemfecum in Mola iam , Valachiam, Podoliam, Granians aliasque hominibus vasi as temras comportaturos , ct eminus klturos mut

tas sedes . Eam gentem duram faevamque , equis, viris sat abundare ; ubi Duces habuit magnanimos , bello inci tam si lilenas praDuce regat , formidandam. Ob haec omnia vi & armis occupan dum censebat periculum, & sperabat. N

mina

325쪽

hara

multatibus gravis. Primorum istois ieraada poten tia. Fogara son f tis munita. Argumenta quae tam dehoriatur. Concordia gen

tis contra exteron,

Techelius in proximo; Primvires stipes-

diari; Ii eis, Principia 98 DE RE aus Ggsetis Lip.ΙΙΙ.moria Germani nominis sudiosos : eos , iatire Ciculos , ab mugaris oppressos non eadem eum iisdem υelle: in illis Proυinciae securiatatem, qui clausera κrbium ρο arcium asservant f in his delecTum robur , qui sella nati

videntur: utramque gentem, quo vergant δε-

eiis mole sua metaros pertracturam e Principem ignavum Populum religionibas diυfum; Telechium occabis finiatasibus gravem iqui coacti ac metu in ejus partibus contianentur , ultro θῆ quis exisat, alium Dacem sequuturos: privatae fortunae nobiles a Priamoribus superbe habitos s Senatus aActoritatem potentia paucorum adflictam 9 Fogaram non satis munitam , re expugnatu facillia mam . Non igitur ab sex septem hominibus

metuendum, qui , nisi opprimantur , rem Christianam suiυersam conantur opprimere. Contra reputabat, Trans, nos, ut inter se discordes , contra exterum congruere reconvenire et in proximo Techelium imminere Provinciae , in qua multas clientelas , O potentium celebraret hospitia: Primores bonam maDamque partem stipis conferre militi , eidemque commeatias e longinqxo importare:

Principi Primoribus patere in Alpes Dia

326쪽

CAp.III. ANTONI C A RAPHAE I. 29sIngia: per Demem vix in camporatam megaeo rivibus belligerari 3 in ardais amem alpisas per nivium latem nedum impedimenta evehi , sed militem equumque eniti negatum . Galliae xidem Regem in Belgio bella tempore Deis mante expedire ἱ sed sex septem seminum lem arum algens militi agmen , di omnitas adminisraxis bello e propinquo depromptis . Atin, n Aanicarum rerum monumentis proinditum , Georgium Ragoesiam, Ianuario mense in Maramaro nensem agrum Poloniae comterminum caem exercitu ingressum , sex dierum itinere facto, resolatis in imbres nivisas , cam

neque Vfe regredi posset , reliquae copiae ad eam accedere prohiberentar 3 immensam Alpem , quam superare necesse habebat, glaeie ον ructam os endissem per ingentem , minum re jumentorum stragem editam impedimenta fummo operaram convix , ct ma chinarum gemitu trasveheret , ipsa natura eum, ne in exitium rueret, retrahente . Id

Ragoctio inter cives; Pid se inter hose mturum 8 Scilicet , ut cum Caeli saevitia humana raties sociata omnes Cavaris copias ad internecionem usque trucidaret. Et ut majores cases devitet , ali Tartari Trans LPp a vano

Alptam patere Duefugia.

327쪽

metus.

quoque obtines. dum Nupero AH την garia 'mante exemplo. Sed miles longe . lavoniam ab. duce M. Alla argumenta, quae vim uria gemueoepti celer

vanos Germanorum incoeptis obniti viderint, perniciter in laturos Proυinciam, CI' utrisque Techelium cum illis fuis furoribus assore. Ita opus omnes legiones in Tran Dania manere , ct fortasse alias quoque inducendas, ni tota fortasse mole bellum in Tran D nia gerendum sit. Sedi neque Caelum , ne- ,

que homines hunc bellicum conatum aversentur , Provinciam vi partam vi quoque Atinendam . Nam si a Germanis in Hungaria male cum Turcis pugnatum it, Tran Davos laxatos vi , solutos metu extrema militi Vmala daturos 3 vel hoc uno , dissetientes in nemora . Dorchium Ducem una aestate imperiorem Hungariam subegisse omnem Oed vix milite Germano h ernis emo , eadem amf- Iam facilitate , qua receptam. At ultra Effechum tam longe , vel prosperante belli fom una , quo latius promertur Caesaris victoris imperium , eo pluribus copiis exercitum inos ruendum Sed hos omnes metus ipsam celeritatem di rbare cunctos ac disjicere spes erat, dum Turcae cum externis cladibus , tum iam tesinis motibus adflictarentur ἰ Tartaros Moschus formidanda expeditiove occuparet S

328쪽

haberetur: Tran kanos interea rigente ad- πτ' bis shuc Caelo in urbibus opprimi posse, dissetio furiis Transl-

in nemora pernegato e Germanoram virtu- vanorum adver-eem periculis majorem e prospera belli fortuna / ωνmamjam sorere Caesarem, esique per occasone eme senis virtur, tante audacter utendum : praesentia Meta, cibo . 49δῖσ certa prae tristius futuris ac dubiis pos- rans. haberi, timidi non cauti esse. At enim Dux vim experiri veritus H .

gerendae caussas genus humanum latere ; re dignitatis cmΛUriacae gloriae ivvidos veri milem po iniat Uri, pularemque praetextam nancisci posse Caesa- ' aemul3 -Iris jusitiam alumniandi, Tranomanos triabus perpetuis annis Germano militi largiter gunt. ω aere, re fruge vitalatos esse s eumdem iusuas arces optima iis induxisse, aetials cem vicibus hoses imponerent, contra foederis L

tharingici legem , NE VANIS DELAWDRIBUS FIDES ADHIBETOR : Imulari

Tartarorum inruptiones , praetendi metus, αι populi Tran Dani libertatem opprimu tr ος monuis, an . senem, Cr puerum Principes circumυeniantis has ct provin-Igitur animum omnino adplicavit ad .c Om, mιώ-

artes , quibus & Caesaris dignitati, una di silait.

329쪽

que ratio;

ossi anxietate

goa DE RE aus GEs Tis Lia.ΠI. Provinciae libertati , & militis securitati

eonsuleret. Sed hae quoque abruptum , &qua ducebat, in praeceps iter . Una enim patebat via , Michaelem Τelechium ejus. que factionem conciliare. Sed neque Caraphaei aemuli , neque amici , neque adeo ipsemet animum inducere poterat , Virum , qui tot retras perduelliones in Cassarem machinatus, θ' omnia extrema in Ax-

Iriam Domum Germanicum Imperium molitus erat ,' qui in ejus exitium omnes Asiae vires hoc bello echelian orcico exciverat , qui superiore anno illud Turcis conia filium dederat, ut dum Germani in inferiore Hungaria aliquam urtem oppugnarent, ii omnibus copiis Caesaris P υincias praeter me rent , ct igne ferroque excinderent univem fas s ut cum in Hungaria Germanus miles persare non posset , ab omnium rerum in pia in Germaniam redigeretiar ; hunc virum selito nunc mutata voluntate Caesaris par res sequuturum. Ad haec vetusae potentiae

anxius senex, qui lassis auctor fuerat utis Diona m Ban in necessarium suum Ie- furi percuteret, ex falsa adfectati Regni Imipicione s Bethlenios, cir Cttachios Consam

330쪽

CAp.III. ANTONI CARA PHAEI. 3O tinopoli , Techelium Varadisi catenis on rari curarat , infirmo metae ne Tran Daniae principatum apud Turcas ambirent ἡ ω in publico conυentu jactavirat, se unum hominem duosas maximis Orbis terrarum Imperiis iniussisse , ut Tra Imaniae , quemad modum ipse Hebat , libe tatem se aret , re

autem ipsa ut inter eos regnum obtineret quam ad rem magnam domi actionem 3 magnas foris amicitias cum Turcis , Tartaris, Polonis per magnas artes colebat , ut supidus Princeps regni insignia Di gesaret , Omnino veri iti non υideri , inlico iduciam induere ut posset, ne nihil Ili de potentia libaretur , ii quid ipse ab eo peteret, quod majorem alterioremque est' militi , re provinciae fecuritatem conciliaret. Sed tamen ingenio fretus , quo mirum in modum praestabat , ut quos Vellet ad se converteret 3 quod gravius eH- ciebat summa de se opinione severitatis incussa s unde vulgo dicebatur aut amore, aut metu Caraphaeo esse obsequendum 9 Telechium in Caesaris partes transducere confidit : cogitans, eum senio infirmum non oportere amplius incerta conari s liberis onmso

Superbilymum ejus dictam. Funiosi murdomi , hospitiar

Creaphaeas mi ro ingenio ad sa

tendi. Vulgo de Grais prire dictum. Argumeta, quae firmant Tele-ehium concilia.

ri Caesari posse.