Cartulaire de l'Abbaye de Saint-Bertin

271쪽

moratus Dei fidelis et noster orator Gunibertus clericusque sancti Petri apostoli ab Eugenio papa tonsus, omni tempore vitae suae his sanctis locis custos, cum summa quiete, sine cujusl ibet mali volentiae perturbatione maneant; et, post eum, quem in famulatu Domini Salvatoris a se enutritum probaverit dignum et optimum; et deinceps. Omni tempore perpetualiter, sancto conventu hoc con- Servetur. Successoresque nostros rogamus, per ipsum Dominum Salvatorem contestamur, ut hoc praeceptum nostrum nulla machinatione in aliquo convelli patiantur, sed potius ipsi firmissimo rob rent. Ut autem haec precellentiae nostrae confirmatio perpetuum, in Dei nomine, optineat vigorem, anulo nostro subter eam jussimus

sigillari.

. Data vi II. kalendas augusti, anno xxvII. Karoli regis.. ΑΠDATER, Dotharius, ad vicem Gaualini, recognovit et subscripsit. πx C.

Sunt ibi capsae IIII, auro argentoque parate: cruces III; calix i, cum patena argentea; turibulum encum l. Pendunt ibi calices iii; armillae mi in funibus, clocorum auro argentoque Paratae.

Pallei mi, palla linea I, corporalia H, cinctoria III, alba I. CaSulae II, stola I, succinctorium auro paratum l. dalmatica diaconalis i.

Missate i. Lectionarium t. Antiphonarium I. Omeliaria vi. Regum I.

272쪽

PARS PRIMA. - FOL QUINI LIB. II. l65 Baptisterium a. Omeliae Gregorii. Epistola Pauli. Genesis. Prophe

tarum.

Ad basilicam Domini Salvatoris, in porta, sunt de terra arabili bunaria Lxv, de prato hunaria H; de silva saginacia, saginina.

bunaria xx; de minuta, bunari a xv. Sunt servientes inter viros et seminas xvi III, qui inter omnes non habent nisi mansos via per bunaria xii. Sunt mancipia xim. Vaccarius habet bunaria mi: Berbi carius bunaria III. In Curmontium, inter terram cultam et incultam, bunaria L: mancipia viii. Ad luminaria et fabricationem, et tecturam, et emendationem ecclesiae, et inconsum, inter Steneland et Uinningahem. Sunt bunaria inter terram et silvam xx. In Triaco et terra Trudbaldi ; in Honrihingahom ot Beha ; in marisco, quod ipse Goibertus ad altaro tradidit . bunaria xxvi. In Κilciaco. quod datum est in ei mosina Edeberge, pro quo in annuali ejus xii Pauperes PaScuntur. Item in Sothliaco et Campanias bunaria xviii. quod datum est in elemosina Trudi inde pro qua in annuali ejus c pauperes pascuntur. In Quintilico mansum t. Item luminaria pro Gotherio et Gundherio et Trudi inda ot Biquione, de quibus inter censum et luminare debet venire libra i solidi v. ad elemosinam faciendam et clericorum necessitatem. In IIeminavine marisco, mansum i quem dedit Adala dus abbas, undo venit solidi x. In Simpiaco hunaria xv, quae tradidit Zoppo pro libris v argenti, unde deberent venit in solidi ui; sed novorsingahem , quod dedit Liodricus. hunarios xum, inde debent pensae m. Item silva in Gruonoberg, cum terra in Dagmaringahem. quam concessit Adalardus abbas, unde veniunt solidi ii. De luminaribus, de ministerio Trudbaldi, undo veniunt solidi viii. Do horto in Insula solidi xv. Summa. librae v. De precariis veniunt solidi v. denarii vi; de sale modiola x. Item quae annuatim ex his rebus expendebantur ad luminaria, cera, oleum, pinguedo, Di uni Versae nece sitates in sanctuario Dei. Clerici viii pascebantur, vestiebantur. Νonis

novembris, in annuale Goiberti, fratribus de sarina nitida modia v:

273쪽

de sarina grossa ad dispensam famulis et pauperibus modia ii; docervisia modia vi. De sormaticis pensam I. Ad pisces solidi v. De pinguedine sextarii. De melle sextarius magnus r. De uncta l. De ci-inino uncta l. Inter cinamomum et gallingar et cariolito uncta l. Dovino modi a vii aut viii. Ad Montem modium l. De cora librae m. VI. idus novembris, in dedicatione ecclesiae, ad opus fratrum et hospitum . de sarina nitida modii v : do cervisia modii xu: inter hospites et pauperes. de formaticis pensum ii dimidium. I risingas mi: ad pau-Pures Ccci xv. de sarina grossa quantum necesse est; ad pisces solidi v. de vino modii vi . pullos xv. vi kalendas januarii fratrihus do vino modius i: idibus januarii similiter. xv. kalendas marest similiter et

pauperes C: de farina grossa modii Il; de cervisia modius i cum compano. Νonis marci i modius I pauperibus, ut supra. In octavis Pasce vel in Pasca annotina modium I pauperibus, ut sit Pra. IIII. nonas mali modius i pauperibus, ut supra. vi. idus mai modium I pauperihus, ut supra. Idibus julii modius I pauperibus, ut supra. v m. idus augusti modius i pauperibus, ut supra. Idibus septembris moedius I pauperibus, ut supra. HII. nonas Octobris calices II pauperibus, ut supra. Initio musti modius i. Odiandus labor habot in Kessiaco quantum Ada lardus concessit de terra mala. hunarii L. mancipium nullum. Bernardus, advocatus, habet in Vostringe terram quam tradidit Goibertus. bunaria L, mancipium nullum.

Balisinus habet, inter juniores et seniores. vaccas via ; cum vitulis lactantos uet vacuas tu; juvencas triennales m. Debet pensas. Sunt inter totum capita xx. Berbicasy Vodol habet oviculas lactantes L; Vacuas in Ill; multones Xm; agnellos L. Sunt inter totum capita cxxxvi. In Curmontium Ηuolibet habet muliones xui; annales viri; oviculas lactantes xxxvi; vacuas xIIII; agnelli xxxvi. Sunt inter totum capita cui : debet pensas xxx. In Stenedland sunt porci, inter

Nomen rei non apparet.' Pori leg. aut De berlieartu, aut Berbiearius.

274쪽

majores et minores. xxx; sunt boves II ad occidendum: pulli xit: anales vi. Sunt ibi do spella supra sementiam bonnae xv; de haliarcho canadae xxx; de avena carradae xv; de hordeo careadae ii: ilo seno carradae xxxv. Sunt inter boves et vaccas, et herbicas ot podicos capita ccc. Post haec. ego Gundbertus. in mense junio. anno sequenti, tabulas II marmoris purperei valentos libras mi. dat maticana subdiaconalem, armillam ad clOccam habentem argenti solidos v, quaterniones diversos veteris Testamenti obtuli Domino Salva tori. Dedi item denarios viti in Bononia ad materiamen altaris.

vi. halondas augusti, Guntherio Romam ire disponente, in Vua-hranto villa episcopali, in solario, in manus domni Ilum Didi episcopi, Vitigmari comitis, uolonis. Odberti, dederunt Berhardus et Erkembaldus tereti manus, vice Asbaldi patris sui. in IIumhaldingahcm ct in Embrica, in pago Τamonensi, quicquid ibidem Goiaberius lia huit et ut filio suo Guniberto condonarcnt, praecepit manulerciis: et IIcremarus, post illos, Folhramno et Asbaldo reddidit i ut . si Gunibortus reverteretur, sicut jussisset sacerent; si autem non reverteretur, sicut per missum suum mandaret Inanu- tertii saccroni in sua et patris elemosina, sicut coram Deo rationem reddituri. . Actum est anno episcopatus IIumfridi episcopi xui. , ipso etiam pariter Romam ire disponente.

. In Dei nomine, ego GrΝDBEnTLs peccator, presbiter, iturus ad Romam, ad dominum meum sanctum Petrum, cui ab infantia traditus sui, ibidemque clericatus, rogans et contestans per Dominum

Boetius, ut videtur. 1111.

275쪽

ut haec persciantur ita, propria manu scripsi. infirmus capite valde et oculis. Et Subscripsi. .

. Notum sit omnibus sidelibus, quod . temporibus Hugonis regis. patris Bodberti regis, et temporibus abbatis Vualteri coenobii sancti Bertini, habuit sanctus Bertinus quandam terram in pago Belva- consi, dictam Humberlutsin, super fluviolum Tera; super quam praepositus erat quidam monachus Milo, nomine quidem, sancti Bertini, archidiaconus ecclesiae Tamanensis, qui, saeculari pompae nimis inserviens, ct propter hoc eidem Dei fidelitatem negligens, accepta pecunia, Bainardo de Baledin ipsam terram dedit, ea scilicet conditione , ut omni anno, pro censu CC solidos Belincensis monetae pe solveret, quoad viveret. Hoc autem debitum quoad vixit, per quendam Iohannem, ejusdem terrae nostrae inhabitatorem, Ix septembris, in sestivitate sancti Bortini, transmisit. a

276쪽

PARS SECUNDA .

LIBER PRIMUS.

Omni dilectionis gratia et gratio spiritualis efficalia predicando

et amando patri. domno Lamberto abhali, suus Simon. Suorum omnium minimus, quit luid Aaluti corporis ot animo coram summo opifico commodum est et utile. Cum indocolis sit ct injustum paler amantissimo, filios. jus paterne hereditatis re mortalis glorie vel spe successionis transitorio assectantes, paterno prudentie nolle

imbui virtutibus: mulio imbecillius est justioris quam callumpnio

ab eorum vestigiis, quadam animi desidia, exorbitando dcviare, quos non solum facit imitabiles innata montis virtus et probitas; verum etiam, tam ex industria animi quam ex sagacitate ingenii, ecclesia tica approbat non spernanda auctoritas. Hos igitur, dilectissime pater. quem turturea caritate unice amplector. quippe quem lacte vestre dulcedinis, utpote qui necdum cordis palatum habueram. cibis solidioribus licet invitum. licet renitentem. insuescis; hos, inquam, post vos. ad ornulationem proponendos censui. quos, Pro eorum spectata virtute, antecessores in pastorali regimine habuistis. Quo rum etiam gestis breviter summatimque descriptis, cartas nichil minus separatim in uno volumine a mea exiguitate describi voluistis quas . tam principum quam diversorum presulum auctoritate . ad utilitatem devitande controversio vel pacis continuo, de traditionibus et diversis fidelium commutationibus . vel de qualicunque utili-

277쪽

tate ecclesio. posteris confirmatas reliqueriint, ut futurorum incuria cognita porum vivaci industria, memoriale honorum operum non

laterct in secula. Quibus nichil unquam naturaliter inolevit tam utile. quod vobis non sit improssum, quasi, ut ita sit dictum. inaurea summi imperatoris imagine, quodque non sit posteris omnibus per vos imitabile. pioque recolentibus dignum et memorabile.

Tanto namque unaquequo virtus clarior redditur, quanto, eodem majorum exemplo vel industria. ad utilitatem suturorum studiosius commendatur. Vestro itaque. juxta congruam mei nominis interpretationem, impurio cupiens esse obediens, quanquam impote I S. tamen ut possum, in hoc favens conquinisco; imitans quemdam loci hujus corio bitam, Folquinum nomine. qui, jussu sui abbatis, pene omnium huius cenobii rectorum. a tempore sanctissimi patris nostri Bertini invicem si hi succedentium. usque ad tempus domni Adalolphi, qui in cathalogo xxvi ponitur . compendioso gesta cartasque

digessit; sinitiique devitam anteceisorum meorum Scriptorum to

porem, qui sex' abbatum, a semel dicto pastorc usque ad Christi athlotam Rodericum. diversis temporibus si hi succedentium. sacta inscripta reliquerunt. Ex quibus . lieot nobis nihil sit compertum scriptu memorabile, haud tamen dubium eos in suscepti regiminis cura multo labore desudasse. Qui hus omissis a domno Roderico initium scribendi sumentos. illud potissimum exoramus ne lectori sit todiosum, post dubias doliciarum copias. eciam sursurei panis

Leduinus. decanus et monaciis: Ilavo. Summus . Reinerma. Minractu . Vulsardus. stro. Ger do Adalollus II. in Gallia chruriam. Uigellimux octavus Sithiensis coenobii abbas utrineratur, quia seri halum a sancto Mommolino. sancti Bertini praedecessore. sumitur. et duplex mentio fit de saneto Fulcone . qui semel et iterum . diversis temporibus, monasterii regimon obtinuit

' Praetermisso Hildebrando. Adaliali Ilsum fore. qui ante eundem Adalouitiis semel jam abbatiae praefuerat.

278쪽

Tricesimus secundus' hujus Sithiensis cenobii extitit Rodericus , o, , ahbas et rector, vir per cuncta laudabilis omniumque laudo non immerito predicabilis. Oui. post excessum predecessoris sui abbatis Ilo infridi. dum fratres loci hujus, antecessorum inconsiderata nimis remissione, a reclitudine regularis norme deviantes, tumultuando insolescerent, a Balduino comite, qui, ob magnitudinem virium sit rum, Magnus, vel, ad distantiam antecessorum suorum equivocorum, ob proceritatem bat he Barbatus dictus ost. ab Aluehato, unde monacus erat, adductus anno millesimo vigesimo primo dominice in caritationis, invitis et contradicentibus fratribus . nonnullis eciam recedentibus. hoc in loco abbas constituitur. Suscepto igitur hoc modo cure pastoralis regimine, id ad quod venerat diligenter ex quitur. Sod. quoniam radicata longa consuetudine, acsi innata foret. montis iniquitas humana nequivexat correptione tacito evelli. sacium est ut qui in melioratione nostri noluimu& esse ultronei. c testis animadversionis verbere graviter attacti, cum majori nostri dispendio. quandoque a malo Ces remuS coacti. II. Enimvero iniquitatum nostrarum enormitato irritatus. supernus arbiter exteriorem domum suam, sed . malis nostris Urgontibus, sp

luncam latronum ess clam, uti longe antea divinitus comminatum fuerat . igni miserabiliter ad devorandum deliberarat. Nulli autem sit dubium utrum casti fortuito, an prelibate rei gratia hujus combustionis super nos ingruerint dispendia; cum, procul a monasterio

g triretimus tertitu. Sex siquidem inseribitur in Gallia christiana, ubi Mom abbates . inur Adalolsum vicesimum sex. molitius semel. Fulco et Nildebratidus bis

tum et Rodericum de quo ngitur. ea Do- adnumerantur. hium rexerant, Rodericus utemimus sextus

279쪽

cu ARTULARIUM SIT HIENSE.

illo igne exurgente, accrescente, Et ventus ei consurrexerit Pt concreverit, ac, nonnulla domata transgressus, versus templum vehementiore flabro, nimio peccato urgente, impulerit. Et, ut dictum est. A sanctuario meo incipite. odos Dei subito igne invaduntur, lamen. labiliterque edacis flamine voracitate liqudiatur: et quod diutino multoque sudore elaboratum extitit, tunc, proh dolori unius diei hora consumpsit. De hinc rapacitato sua tocius claustri girat conlinia est. nihil intermisso. exterminat omnia. Verum, ut dictum est. Nihil in terra seri sine causa, haud credendum est Dominum domum suam dimisisse frustra perire, sed ut diutinis malis penitus expiaretur. Otui domus sua intorior. ibidem videlicci commanentes, a pravis acti nibus suis deterrerentur, ne, si malis suis nollent abrenuntiare, d terius ignis olerni post in ciernum punirentur dain pnulione. Hucociam illud memorio occurrit, quod quadragesimo observatione illud discrimen nobis acciderit, quando cuncti sane fidei cultorcs potissimum errata aliorum temporum punire, atque ab his digna ponitudine se operant dant expiare. Sicsic longanimis et multo missi icordie et verax Dominus, illo in tempore, hoc cenobium cera obitaSque Suos tanta incendii Percus sione multatos, a cunctis peccati spuriitiis examinasse, et, in reliquum vite tempus. o utinam velit emendatiores

esset quatinus hoc rogo inextinguibili castigatiores essecti . elerni ignis cruciatus evaderent inextinguibiles. 11 I.

His ita consumptis. insecuta nocte, cuidam seniorum in sompno visum est videre quemdam magnis cum virum, habitus candore ni-vcum, vultus splendore fulmineum, quodam claustra loco perstitisse diligentique obtutu circumspectis omnibus, exi cnia dextra Omnem

cenobii locum benedixisse. Qua de ro cciam colligitur locum a quihusdam commissis jam expiatum, demumque in pristinum vel potiorem decorem aliquando miseratione Dei committendum. Interea, fratribus divo expositis, ac murorum pariotibus tectorum Suorum

280쪽

honestate nudatis, denuo, necessitate Urgente, reparantur. muri que utcunque stantibus superponuntur.

IV. Quid plura P cunctis pro tempore ac pro posse re palati S, Seu potius dealbatis, quidam nostrorum citius recto. non multo post tempor , visitationis suo obliti, et ad abrenuntiata irreverenter reversi, necdumque sece malorum suorum exinanita, demum diab lice malignitatis illaqueantur pedica. Cum ecce divina majestas nos territura. demum, post aliquorum annorum curriculum, in nos gladium suum vibravit, ac subila peste multam partem nostrorum letho lenus percutit. Nec erat tunc ulla mori sentium requies. Sed die tim corruebant velud morbido oves; cum . illo vel illis dolanctis. adhuc eorum sepulturis inserviretur, ecce aliorum exitus subito denuntiatur.

Plurimo interim ejusdom pestis horrore affecti. atque singuli su-I,er so subito suturo mortis suspecti, multam malorum SMOrum p

nitentiam iterato ceperunt gerero, de inlimis lacrimarum suspiriis exacerbatam malis suis Domini faciem placare. Tunc cerneres illud apostolicum bene compleri: Confitemini alterutrtim peccata vestria, et orate pro invicem ut salvemini. Nec minus omnes peculiaritatis reculas in medium proferri. ante pedes domni abbatis nodorici exponi. digno penitudinis et lacrimarum fluentis rebapti rari, et, ut brevius concludam, his cunctisque malis abronuntiari et omnibus bcinis invitari. Nec tamen sic omni quadragesima cessatum cst ab hujusmodi lue leti sera. donec, undecim nostrorum defunctis, ac totius anni diebus, quibus diutius abusi sumus. in tali me rore atquct anxi late decimatis, festivum pascalo sollempnium instaret. Omnemque ejusdem cladis lacrimam ab Oculis gementium pietas Dei abstergeret. Verumtamen non hec dominice invectionis flagella cujusquam