Cartulaire de l'Abbaye de Saint-Bertin

401쪽

3 1 mari.

s metis autem eidem loco justa servantibus sit pax Domini nostri Iesu Christi. quatinus et hic fructum bone actionis percipiant, et apud districtum judicem promia olertis pacis inveniant. Amen. Datum Latorani. por manum Hai merici, sancto Romane ecclesie diaconi cardinalis et cancellarii. v - idus Octobris. indictione Iu'. incarnationis anno MCxxilli '. Pontificatus autem dona ni Κalixti secundi pape armo Sexto. .

. Kali tus opiscopus, servus servorum Dei, venerabili fratri Io hanni, Morinorum episcopo, fialutem et apostolicam benedictionem. Beati Bortini monasterium. cum omnibus rebus et possessionibus suis. ad romano jus occlesie pertinere. Dalernitati lue credimus osse notissimum. Qua in re bona ejus, quo antiquitus cognoscitur possedisse. decreti nostri pagina confirmavimus. I ue igitur dilectioni rogando, mandamus ut omnia bona ejus manulenore ac defendere studeas. et presertim ea que predece Oriim nostrorum sunt privilegiis confirmata; satagas eciam. ct firmiter in posterum teneas ut abbatis orogatio pones Alchiacum de prelato monasterio si al. et iude electo, sine occasione aliqua, manum benedictionis imponas . quatinus et nos beati Petri filios pro amore nostro a te amplius diligi cognoscamus, et tu a nobis gratiarum merearis accipere

actiones.. Datum Laterani, ut' val. aprilis. .

Vix tribus post hoc mensibus emensis. Calixtus. qui de Vien-

402쪽

nensi episcopo factus apostolicus, et Clempntie . comitisso Flandra rum, germanus. moritur; successitque Honorius. Dum quo sortiritatem et prosperitatem sibi opinaretur assuturam abbas Johannes.subito Sithiotisos. Iovitate solita, contra Eum Con pirantes, eum d inponere vi, non accusatione niluntur. Sed premunitus suorum hominum consilio, conspiratores captos per diversa cenobia dispersit.

Ipse abbas occlosiam de Li nego cum appenditiis suis a Simone Tornacensi prosule sibi acquisivit. I.

. In nomine Patris ei Filii et Spiritus Sancti. Simon Dei gratia i 5. Τornacensis atque Novio monsis opiscopus. ecclesie sancti Bertini nunc et imperpetuum. Sicut ea que de ecclesie statu a nobis facta suerint . firma in posterum et inconvulsa volumus permanere: ita que a nostris olim predecessoribus constituta sunt, nulla a nobis de boni imminutione convelli. Quam ob rem ecclesias illas Lirin ege. Snel-gerhervo. Bovcnherhe, Emingehem, quas bone momorte predecessor noster Lambertus. episcopus, ecclesie beati Bertini. in perpetua libertate possidendas . contradidit. viso ipsius privilegio. viso Roberti

archidiaconi nostri assensu. et clericorum nostrorum Subscriptione,

audita quoque in idipsum domni pape Calixti confirmatione: nos

eciam, presente Godescalco. ipsorum altarium persona. et in hoc ipsum amensum prebente, nostra auctoritate ecclosias easdem beato Bertino in perpetuo juro a modo possidendas concedimus. et privilegii nostri astipulatione roboramus, quomadmodum a predECEM Ore nostro domno Lamberto olim concessum est, et apostolice

sedis auctoritate confirmatum. Si qua igitur deinceps ecclesiastica secularisve persona. contra apostolici decreti et hujus nostri privilegii paginam ire. vol aliquam inferre injuriam presumpserit. divitis ultioni subjacoat ot ah eeclesia Dei. donee resipuerit. alienus fiat.

403쪽

296 CHARTULARIUM SIT HIENSE.

Actum Νovio mi. anno dominico incarnationis v xxv . indic-

. Signum S uo ls. episcopi Torriacensis. Signum nonhari . Tornacensis archi liaconi. Signum Fui Enii. d Cani. Signum Hv-Νrs. archidiaconi Noviomensis. Signum WALcutnia. thesaurarii. . l .go Iluso. cancellarius. fiubscripcti . .

i 5. . In nomine sancte et individuo Trinitatis. Carolus, divina savonio clementia Flandrensium comes. Cum apud mo sepius pertracto dolirius vite brevitate, quo sicut vapor sumi in puncto dispergitur: tantoque me obligatiorem curis secularibus considero. quanto majoris culmine honoris sublimatus conspicior: hoc potissimum evadendi consilium cligo, ut ecclesias et loca sanctorum . que sub ditione mea sunt, ab omni oppression o ct injuria pravorum hominum de- sendam , atque bona eorum qui cis dona sanctis die noctuque se viunt. integra et quieta conservare studeam, quatinus ipsi saneti in celo dignentur pro peccatis mcis intercedere, quos in terra decrevifideliter honorare. Unde notum satio tam suturis quam presentibus. me. ad petitionem Johannis . abbatis sancti Bertini. renovasse et renovando confirmasse donationem illius comitatus, quem nepos meus Balduinus . comes, tradidit in olemosinam beato Bertino et abbati Lamberto riusque successoribus . videlicet de terra et submanentibus sive hospitibus. quos idem sanctus Berlinus habet in castellaria de Broburgh: insuper conc dens ut proprios scabinos abbas ibidem haberet, per quos tam de alta quam de insima lege libero et sine contradictione placitaret. Sed . cum, post mortem nepotis mei Balduini. multa si longa contentio inter abbatem et Tei nardum, castellanum . duraret, dicente eodem Tot nardo. quia de placitis que ad scutedum pertinent, non debere placitari ad virecariain abbatis, no-que per scabinos ejus inde judicari ; tandem, post graves querelas.

404쪽

29T PARS SECUNDA . - SIMONIS LIB. II.

quas super hac re abbas et monachi apud me secerant, constituto die, utrosque, scilicet abbatem et castellanum, anto nos adesse jussimus. Quibus in presentia nostra constitutis, utrorumque causas in juditio haronum meorum posui. Qui eidem Tot nardo Suc. cossoribusque ipsius sorisjudicaverunt quit quid Occasione sculte-dum , in illo comitatu usurpare contendebat; hoc eciam judicantes prodicti harones. ut de hospitibus ac sumanentibus, et de ipso comitatu . nullus unquam placitaret, nisi ad virecariam abbatis et per ea hinos eius. ol nomine tonus de sculle iis, id est de laribus. do surtis et latrociniis, ac prorsus de omni lege et sorisfactura. tam maxima quam insima. Hoc juditium I ei nardus et filii ejus. Henricus scilieot et Gislebertus, audierunt. et nichil contradictionis adhibum runt. Ut igitur quod de sepedicto comitatu a nepote meo Balduino

donatum et a baronibus meis judicatum, atque a me renovatum Et confirmatum est, ratum ac in convulsum suturis temporibus pe mancat . presenti carta. sigillo meo munita, hoc ipsimi astipula rocuravi, ut idoneos testes qui interfuere subnotari seci.

. Siotim CAROLi. comitis. Signum Borani de Beiunia. Signum Ecget,cti deTaeuenna. Signum Wiia. aevi. eastellani sancti Audomam. signum T i. η nui. eastellani de Brobum. Signum Gis .Evκητι . eastellani do Bergis Signum ΗΕΝMci et Gisi Laxari. liliorum Talnardi. castellant.. Actum apud Ariam anno dominice incarnationis Mcxisin, indictione tertia. u

Anno millosimo σ xx' septimo Verbi incarnali, octavo vero sui principatus anno, Carolus apud Brugis, in quadragesima, missam audiens, infra canonem orationibus instans. manum cum clemosina pauperi porrigens, manu Semorum Suorum. coram altari, propter justiciam, occiditur. Cujus mortem portentuosa signa precurrunt.

405쪽

Νam in duo otium fossis abundantia sanguinis emanans, et a pleri que decoctus, intolerabilem setorem de se reddidit; sanguinem qui offusus est in morte Caroli, vel in ipsius ultione, protendens. et setorem proditionis quaquaversus expandens. cI .

Quo occiso, Ludovicus Grossus, Francorum rex, in Flandria venit, et, licet cum dissicultate, successorem Caroli, Willelmuni. filium Roberti. conlitis Xormannorum, quem Henricus rex tunc Captum tenuit, Flandris preposuit, et Caroli proditores diversis to mentorum generibus, ut dignum crat, interemit. Domum tot clades, tot inccndia, tot bella, tot porturbationes adversus Willelmum insurgunt, totque malis Flandria allicitur, ut tedeat dici vel scribi. quantomagis pati. CV

illelmus de Lo . ex eoncubina filius Philippi, fratris Roborti

junioris, Flandri e comitis, elevabatur dicens e seo regnabo. Qui maximam partem populi sibi concilians, quodam castra suo subdidi lditioni. Quo cognito, rex cum Willelmo comito Ypris obviam vadit eumque captum vinculo et carceri, pctr aliquantulum temporis . mancipavit. Sed postea ei, prece suorum, salso reconciliatus, idem Uillelmus de Lo comiti sacramentum fidelitatis secit, quod vix uno die

servavit.

Suscitavit adhuc ei Sathanas et alium adversarium, Arnoldum scilicet, nepotem Caroli defuncti cx sorore rius primogenita. Dicebat enim se esse jure propinquitatis regni ho redem. Qui . ab Audo-

406쪽

PARS SECUNDA . - SIMONIS LIB. II. 299

Inaricolis susceptus. ox hoc monasterio sibi socii munieionis castrum unde robollaret. Quo audito, comes Willelmus Normannus cum suis eum obsedit, nonnullis nitentibus ignem apponere. Sed, Deo nos adjuvante, ct comite ne hoc quis presumeret comminante, nil dampni, sed magnam incurrimus infamiam: nam Johannis abbatis consilio, qui serto tunc aberat. suspitione quorumdam, id factum perhibebatur. Amoldum tamen coegit tandem exire . et jus locius Flandrie abiurare; sed necdum malorum sinis.CVII.

DE THEODERICO DE ELSAT 1 A. POSTEA COMITE

videntes vero quidam Flandrarum proceres comitem consiliis Νorim annorum, qui et pupillo eatenus adhesorant, inniti, invidia ducti vel pecunia Honrici regis inducti. Theodericum. filium Thoodorici, ducis de Helsalli, quem genuit ex Gertrudo, filia noberii Frisonis. vidua Henrici Bruselensis, ovocaverunt; et, ei faventos, multa mala constituerunt in Flandria. Proditio namque, periurium. infidelitas, sederis prevaricatio a Flandris ostimabatur eo tempore prudentia. Quid tandem λ Post muli a decem milia malorum, cum valida manu armatorum, in campo Hachespui, Willelmus et Τhoodericus ad pretium conveniunt, fugatoque Τheoderico cum suis Willelmo cessit victoria; sed in brevi victorie usus est leticia.

In castro namque Alsi dicto, Theodericum obsidens, cum jam immineret adversariorum deditio, vulneratur. Quo vulnere morti contiguus, monachus hic ossicitur; et, in Stibili cenobio deportatus. ad caput Balduini dudum Flandrie comitis, ante crucem tumulatur

407쪽

Sed nunc temporis eorum sepulcra non apparent, propter frequentem occlesie instationem sive mutationem.

DE THEODERICO COMITE, MUS SUCCESSORE.

Theodoricus voro. multis ei resistentibus, locius Flandric moriam ches appellatur : ad gubernandum agrestes mores, utpote his nunquam assuetus, valde impar. Νam. tacitis his quo in diversis locis, diversis temporibus, a diversis hostibus ingruebant mala, Willelmus de LO. ex castro Sclusa resistons, tot homicidiis, tot incendiis, tot rapinis, tot ecclesiasticarum villarum desolationibus adversus illuni cst debachatus, ut tempus retributionis malorum Flandrensium imminere videretur. Sed, quia post tenebras Speranda est lux, iam diros eventus icti succcSSere SucceSSUS.CX.

Uxor enim Theoderici comitis. pro qua ex cognatione consanguinitatis idem' erat occulto. obiit. Post quam, comitis Andegavensis filiam conjugem duxit, nomine Sibillam, ex qua liberos utriusque sexus suscepit. cum ex priori uxore unicam tantum filiam habuerit. quam Ioanus de Alosto postea sortitus est in conjugium. Willelmus quO-que de Lo. comiti quasi trabes in oculo gravis et Odiosus, capto Supradicto castro, de Flandria est expulsus in Angliam. Accessit otiocius boni eventuS.

Clementia namque . Roberii junioris vidua, que calenti S pene terciam partem Flandrio dotis loco tenuit, defuncta, comiti presenti' Idem . scilicet Willelmus de M. Cons. II. Thes a Med. lom. III. p. 634 et 387

408쪽

PARS SECUΝDA. - SIMONIS LIB. II. 50lquecunquo habuit dereliquit. Quo adhuc vivens duas ecclesias sanctimonialium odificavit in Broburg ct apud Advennis. CXII.

Cluniacenses vero, patris Lamberti audientcs obitum. rcili viva importunitale nos prevenientes, Honorium papam statim in initio promotionis Sue adeunt. ct privilegium do sibi subjicienda Silli tonsi

ecclesia adquirunt. Nuncii vero nostri post, Sed tardo, venionios . nil libertatis antecessorum suorum nobis indultu impetrare potu runt.

Sed per omnia Cluniacensibus savons, litteris mandavit abbati Johanni quatinus infra quadraginta dies, visis litteris, Cluniacensibus prosossionem saceret. Qua attonitus jussione, secundo Romam petiit: munimenta libertatis Sithicnsis occlesio curio publicavit, vixque obtinuit ut dissidentes prefixo placitandi die in causam revocaret, juditioque cardinalium ventilatam determinaret.

Post circulum vero anni terciam preparavit prosectionem. In qua comitatus cum archiepiscopo Remensi. Cluniacum cum suis pervenit, templans si aliquod pacis medium per arctiiprcsulem ibi posset invenire. Quo non invento, opiscopus et abbas divisi, abinvicem diverso itinere Romam petierunt. Cui appropinquantes, fama promulgante. ad eos pervenit papam Honorium obiisse: Romanos partes in electione socisse; lotam Romam turbari. Pone enim universa civitas, pars eciam magna cardinalium Petrum, Petri Leonis silium, eligentes, Anactolum appellaverunt; pars vero major et melior curialium Gregorium presbiterum cardinalem ad titulum Sancti Archanget i papam constituentes, Innocentium nominaverunt. Qua dissentione lis utrimque exercetur et contentio, sanguinis effusio, homicidia, san

409쪽

torum locorum violatio, ecclesiarum omnium infra urbem expoliatio. Νoc minoris sevicie et cupiditatis exemplo, ad confusionem tocius occlesie, inter utrumque decertatum est, quam inter Pompeium et Caium Cesarena. ad desolationem tocius urbis et orbis. Remensis vero hoc audiens, de medio itinere reversus est: abbas autem noster Romam pervenit, et in tali perturhatione omnes invenit. Auditoque prudentium sed non recepto consilio, ut cum pacere dictis neutri parti faveret. donec terminata discordia esset, ab Anactoto, qui Cluniaci a puero monactius erat, privilegium ecclesio Sithiensis impetravit. Unde Innocentius propter hoc illum excommunicavit. At Petrus Anactetus, favorem et assensum Bogeri. ducis Sicilio et Apuli e . eum omnibus ecclesiis ditionis me sibi concilians. a nonnullis videbatur posse prevalere. Inno conlius vero. sapientita sus consilio. urbem exivit, Cluniarum pervcnit. ecclesiam inibi consecravit; et postea Remis, pene tota civitate et latinitate favente. concilium solempniter celebravit.

Abhas Johannes tortio Roma rediens, Johannom, pio memorieΤamannensent episcopum, obisse invcnit. Hic a puero feliciter vivere incipiens. seliciori progressu cotidie dc virtute in virtutem proficiens ultimum diom felicissimo sine conclusit. Jamque mori incipiens o namentorum et librorum copiam. in quorum adquisitione devotus invigilaverat. Deo ejusque matri osserri super altare precepit. Deinde omnia quo necessaria orant in usum ad exequias ejus venientium. tam pauporum quam divitum, per dispensatorem preparari secit: post qualiter defunctus d obuisset indui vel ubi sepeliri vellet, sanissimo sensu ordinavit: sicque divinis munitus Sacramentis. anno incarnati Verbi millesimo centesimo tricesimo, episcopatus vero sui anno x P. mundo quidem obiit, sed ad Deutra in secula benedictum abiit.

410쪽

Quo sepulto, dum de substituendo ageretur presule, maxima popularis multitudo Datrem Theodorici comitis Flandrie. nomine Baud uinum, adhuc infra etatem minorem, conclamaverunt debere QSse ponti licem, ad tanti oneris et honoris fascem et fastum omnino imparem. Unde a metropolitano et a sussragamus resutalus. per aliquantulum temporis in eadem ccclesia commorans, justitiam requirentibus et negotia habentibus visus est respondere, sibi non laventibus mala inserens et priora inferre intentans.

Sed cum Romensis archiprosul Taruanensibus preciperet ut . iterato insimul convenientes, personam dignam ct cpiscopatui ydoneam canonico eligerent, nec illi, pro timore comitis vel Balduini. Ta-ruenno ad hoc convenire prosum crent, Remis convocatis duobus archidiaconibus, nonnullis etiam sed admodum paucis clericis. corum clectione, Milonem, quondam clericum, ex domni Νorberii tunc nova institutione ordinis Pro monstrati, Morinensi ecclesie consecravit episcopum, anno Verbi incarnati M' c' tricesimo primo.

XVII.

Iohannes tamen. priori scilicet Balduino electo obstinato inherens animo, et Petro Leonis Rome presidenti consentiens, dum arundineo baculo innititur. perforata manu ejus, parti deleriori sit proclivior. et cadit cum cadentibus, de casu non amplius resurrecturus. Νam non multo post littere venerunt apostolice . quibus interdictum