장음표시 사용
42쪽
E M o est hominum, Matthaee Dandule, ingeni j adediardi, ac sere stii pidi, qui non singularem quandam vo
luptatem capiat ex rerum naturae contemplatione, cu
ius vel species ipsa oculis obiecta siti splendore ac pulchritudine fiammopere nos delectare cosueuerit. Quo effectium est, ut plurimi,excellentiori animo,subIimioriq; ingenio praediti, quibus fortuna huiusmodi otium non inuidit, omnibus alijs voluptatibus spretis, omissa etiam cura rei familiaris , ac pene sui ipserum obliti, se totos dederint huic philosephiae parti .
in qua tradunturi pientibus viris in lucem proditae rerum natura constann tium causae, ac in huiusmodi studijs omnem aetatem consumpserint: in quibus cum ego adolescentiae ac iuuentutis annos impenderim, postquam ad rempub.accessi nulla ex re maiorem soleo capere voluptatem,magisq; mederi molesti js, quibus plerumque afficior in muneribus publicis obeundis, quam siquando per succisiuas horas antiqua haec mea studia repeto. Tunc etenim mihi videor scelices horas agere, tuc immortalium Deorum vitam aemulari. Neque interdum hoc tantum me iuuat,si sumpsero in manus monumenta stammorum virorum, commentaque eorum excellentissima memoria repetiero: verum si quippiam maioris otij mihi contigerit, consueui non solum illa iucundissime meditari, sed etiam interdum literis mandare, si qua a nobis in eis meditandis inuenta sunt,smutq; commentis priscorum C philosephorum obscurioribus lucem ac splendorem quendam scriptis nostris afferre, ac sparsa colligere in unum: hac etenim ratione. nostra opera, quod praestantissimos auctores diligeter fecisse constat philosephiae mysteria magis obnia fiunt iis, quos nimius labor & longior deterret ab ex-cclletium alioqui monumentorum temone. amobrem decreui,mi Matthaee , ne ab instituto meo recederem, nunc, cum aliquot horas vacem negotijs reipublicae singulis quibusque diebus, omne illud tempus impenderem conscribenda ea philosephiae naturalis parte, quae versatur circa elementa, ex quibus mundus hic constat, eorumque mixtionem, ex qua tam magnam rerum varietatem cernimus effectam esse: ac demum de ijs age-rc , quae mixtionem elementorum plerunque consequuntur,ut tandem ora-
43쪽
tio nostra consistat citra formas metallorum & lapidum, ac similares par- Etes corporum viventium, quae propinqtiissimae sunt mixtioni elementorum : quae physicae philosophiae pars etsi continet principia & radices totius scientiae, quae circa species de naturas proprias mixtorum omnium versatur, maximeque facit ad omnem medicae disciplinae notionem, parum culta sere ab omnibus est, qui physicen profitentur, quod saepe mecum es questus. Haec pars igitur si nostra opera in unum colligatur, dilucide luetractetur, arbitror non incassim has nobis horas abituras, neque operis huiusce nostri poenitere nos posse. Venim, ut omissa longiori praefatione ad rem deueniam, illud tantum lectorem admonitum esse Volo, nos huic opusculo nullum eloquentiae sucum aut verborum ornatum esse adhibituros, sed satis nos famaros putare, si res alioqui dissiciles atque obscurae suapte Fnatura tractentur a nobis ea dicendi forma, eoque orationis genere, Hintelligi dilucide queant. Vt autem in hoc il nobis opere instituto progrediamur ea ratione & via, quae scientiae cuiuis tradendae maxime conueni re solet, incipiemus ab expostione definitionis elementi. Omnis namque
cuiusque rei doctrina primum tradere debet quidnam illud si, de quo ipsi est agendum: ac deinde proprias subiecti assectiones, partes demum ac proprietates partium, ut Aristoteles dicit in posterioribus. Elementum vero id esse, ex quo fiat aliquid. cui insit, & sit indivisibile secundum speciem, Aristoteles idem alictor est in quinto libro Prima philosephiae. Namque si ex
eo aliquid non fiat, nullius utique rei elementum esse poterit. Omne etenim elementum pertinet ad genus causae materialis, materia vero omnis Ginest in re citius est materia. Nam id ex quo fit aliquid cum tamen rei esse-ctie non insit, sed deperit, habet rationem & modum priuationis, non autem materiae, Se ad priuationem pertinet, quam distingui definitione & natura ὀ materia, in primo Physcoriim euidentibus rationibus probatum est. Simul preeo in loco edocemur materiam a priuatione disserre, quod materia remanet post rem factam, priuatio vero minime. Inest ergo elementum, quod ad genus materiae pertinet, in ea re cuius est elementum. Verum quoniam materia prima, quae nullam suapte natura se am propriam habet, elementum dici non consueuit, omne enim elementum aliquid acti est neque etiam materiae secundae illae, quae in priora corpora resoluuntur, Ec ex prioribus corporibus constituta simi, elementa iure diei queunt. sed Htantum prima corpora, ex quibus aliqua constant, hoc vindicare sibi videntur, ut elementa sint: iccirco additum est, in ea, quam attulimus, clementi defitutione, quod est indivisibile secundum speciem . Materia prima etenim, quae non habet staciem ullam, dici non potest indivisibilis secum dum speciem, neque etiam aliae materiae posteriores post prima corpora indivisibiles sunt secundum speciem, cum in priora corpora resblui queant. Eadem ratione nullum corpus dissimilarium partium poterit dici clemem tum, quoniam eo priores sunt partes illae similares . ex quibus est consti tutum: quo fit ut non si indivisibile secundum speciem. Consimili prorsus ratione orationis, quae voce pronunciatur, elementa sint literae. Ex literis
44쪽
A in nant ae sit oratio, quae in ea insunt, speciem me aliquam secundum se-
habent literae omnes, neque in priores voces resoluuntur. Dictiones vero ae 6 llabae, quamuis ex eis etiam oratio constituta sit, ae in oratione in sint, elementa tamen dici minime possunt, quia in literas priores reseluuntur. Verum quoniam elementa corpora quaedam sunt prima, ex quibus
aliud quippiam corpus constituitur, constitui vero quippiam ex alijspotest vel ni illo modo immutatis, aut alteratis inuicem ac permutatis: icci co ut dilucidior sit tractatio nostra,ac ordine apto procedat,priora elementa appellabimus elemeta compositionis, sicili lateres domus,aut grana acemi. Alia dicemus elementa mixtionis,ut in Oxymelle acetum de mel.Ex his,quae
B i nobis dicti sint, cuiuis compertum esse potest elementa simplicia corpora esse.Sed quoniam eo tantum modo simplicia fiant elementa, quod non sint mixtaex prioribus corporibus, non tamen simplicia sunt ea ratione, ut non coposita sint ex materia Sc forma quemadmodu insti euidentissima ratione probabimus. Antiquorum philosephorum multi,quibus nondum erat comperta luiiusmodi compositio ex actu scilicet & materia,cum perspicerent ea, quae appellare consileuimus elementa, non omnino simplicia esse, existimauere illa esse composita ex prioribus quibusdam corporibus. Plato vero in Timaeo si ea quae in eo opere literis mandauit sitnt potius ad eius dogmata reserenda quam ad Pythagoricorum disciplinam putauit elementa haec esse composita ex stiperficiebus. Quam eius viri sententiam Aristoteles multis
C in locis consulare conatur. Anaxagoras ut ab eo ordiamur cum existimasset corpora similarium partium csse primam omnium rerum materiam, videretque ex his corporibus, quae nos elementa vocare costaeuimus, omnia
generari, existimauit in hisce elementis praecipuὸ esse omnium similares partes, Sc quasi rerum omnium semina, ex quibus itidem omnes ressenerari possent Se oriri. Qua de re minime omnium huiusmodi corpora, ignis scilicet, aer, aqua, de terra appellationem elementi mereri possent: si ea. quam stipta attulimus, est elementi natura ac definitio. Verum Anaxagoraesententia certissimis argumentis in primo Physicorum ab Aristotele eonsutata suit ideo, ne ineptus iure haberi queam, nihil mihi amplius dicedum esse duxi de huius philosophi dogmate.Democritus Veia,quem sequiitus est D Epicurus. dixit omnium rerum materiam esse corpora indivisibilia, quae Atoma appellauit, figuris distincta inuicem. Ex his Atomis constituta esse
voluit elementa haec omnia: ex quibus sequitur, ut etiam sententia Democriti corpora haec, quae diximus, ex quibus hic mundus constat, vere elementa dici non possint: quoniam constant ex corporibus prioribus, quibus proculdubio conuenit definitio elementi stiperius a nobis exposita. Democriti haec positio ab Aristotele multis rationibus euidentibusque argumentis confutata in tertio libro de Coelo, ut alios locos omittam , tandem loco cedere coacta est. Nobis ergo erit etiam abstinendum ab huius philosophi dogmate consutando, ne videamur officere velle Aristotelis gloriae, si noua argumenta excogitare sorte vellemus, aut lectorem taedio an
45쪽
scere,&achia re,si repeterentus hoc in loco Aristotelis argumeta cotra De Emocritiam Platonis uero sententia in Timaeo siue ea Platonis sit,siue Pyth soricorii, ea est, ut uelit prima principia constitilentia elementa esse dito genera triangulorum, i se elem scilicet triangulum, & scalenum. Nam cum censerent Pythagorici corpora ex superficiebus constituta esse,prima corpora utique ex primis constare supersciebus censebant necessario sequi. Primae uetd superficies seu figurae planae species sunt trianguli: praetereo circulum. qui rectis corporibus, cuiusmodi sent elementa, accominodari non potest Elementa ergo constituta esse ex triangulis necessario sequi putat iant. At in triangulorum speciebus eas rebantur esse priores, quae angulum rectum haberent : rectus namque angulus natura prior est acuto, & obtuso angulo, ut Fex eorum definitione liquido patet.Nec no etiam quoniam rectus unius traturam refert, cum uariari non queat, sed semper si si sit par, omnesque recti anguli inter se aequales sint. At acutus obtusiusque angulus magis ac magis. minusque etiam ac minus acutus obtusiisque fieri potest.Neque sibi seni pa res obtusi omnes acutique anguli.Quamoi rem praecipuὰ elegit Plato triangulos rectangulos, i scelem scilicet, & scalenum, praeterito aequitatem, in quo nullus rectus angulus esse potest. Veriam quoniam i sceles, qui recta gulus est,unius latum est modi, nam rectum unum angulum habet, suos ueta semirectos neq; unquam ab eo mesti deduci possunt i scelis anguli ideo nihil amplius filii in i scele quaerendum.At scalenus,etiam si semper angulum unum rectum haberet,quod tamen minime perpetuum est,infinitis uti- Gque modis duos,qui supersunt uarios ac diuersos linere potest..Iccirco comstituenda sitit certa scaleni ratio ac species, quae elementis constituendis accommodanda esset. sed, cum proportio anguli recti ad semirectum alterutrum in i scele triangulo sit proportio prima in numeris dupla in*ia, quae scilicet est duorum ad unum; neque haec proportio in scaleno triangulo ii ueniri queat, quamuis rectum unum angulum habeat: duo etenim, qui supersant inaequales inter se sunt: ideo post i scelem in quo est dupla propo tio,duorum inquam ad unum ; praecipuam habuit Plato eam scaleni specie,
in qua angulus unus esset rectus; inter omnes autem angulos esset propo
tio,quae in numeris sequitur proportione duplam, eam scilicet, quae est trita, duorum,ac unius inter se, in qua duorum ad unum proportio dupla est, at Hirium ad duo, sesqui altera: trium autem ad unum tripla.Elegit igitur Plato illud scaleni genus, quod tectum unum angulum habereri, eamque inter latera proportionem,ut maximum latus si in potentia ad proximum, in proportione sesqui altera; ad tertium uero omnium minimum latus, medium sit in potentia in proportione dupla.Et ut more Ptolemaei loquamur, & il lateribus ueniamus ad angulos eos descriptos in circulo; quibus ea latera con
traposita sunt a quibus sumitur laterum potentia in erit in hoc scaleni genere, quod selegimus, unus angulus rectus, centum scilicet M octoginta graduum t alter uerd huic proximus continebit duas tertias partes recti anguli, ac propterea erit centum N uiginti graduum:tertius autem angulus, qui reli. quus
46쪽
Ah, trecesse est ut tertiae partis unius recti si , qtiae seperest ad perficiendos duos angulos rectos: p ibi is simi aequales tres angilli cuiuscunque triansuli; quo fit ut terrius hic angulus sit graduuin sexagilua Erunt ergo in hisce stadibus annitis eae proponiones, litas diximus, sesquialtera scilicet, triu videlicet ad duo intercentum N octoi yinta, A centuna Muiginti. Dii pia Ve--ia ducitum inquam ad unum,intere linim Se vjinti, Si sexaginta.Atque iti pia tritim inquam ad unum,inter Oilitum &od ginta, Se Vaginta. Ex lit-4,uςcisci rvt eadem etnimsrpotecti, late sim, o limopprimuitur angillis 4llis. Ab angulis nanqtie haec siinii uir Mentia latantisti illis oppostonim. Mancrationem ut arbitror, Plato in trinis ollimiit, quamuis ipsam sibi
, ei ierit. niaiotisque negotitella dixerit, quam ut ibi ei pluati potuerit; eui s. Detis Eldgetit illud scaleni genus; quia 4 a diuerse iadam fatidine exponit . Inquit enim in eo scaleno uiuim linis Pskἀli pis titia triplum ad mitamus. Et ali latito infra inquit, in eblis steriis amissilicli illidi hedus Iairi adini rem lineam. Hoc autem est inis, ta ni Dilare.oillam memitiirniis. 4n quo Nidi nequodam estpr ditio ditium, chirinim limus. Nam hypoa Unufa est udmisratia sex elisitoriim,mini a linea fium ei it:ut όstentatri. hi diuidua hy temiis erit triginta sire. Hi sitis εχ i 3rii x 'quadi ait erit nouem aes demantur a triginta sex. relinqih miselliginti septem, rit stat turn tertiae lineae; qu, simul citrii vinciri colitin et usti illi Mida ni t titi nil tein uetdsimi tripla lid titillam. Flae patet. mi isini hc t iahphlo rectangulo quadratum hypoteriush est aequile dii obiis qua liqsi mii suinptis duarum linea im conti Mntium di imi stri
in hiridi uisust dupla longitudine i ne inlini. ostin litisti
sit,im &vi nil 8utimet minor linea quid chi assii lata graditum .esilatus libyuoni descriptithtodem citetito:Eritigritifimidiarn tib seus: tinta se licet graduum; ut ostensium est in Geometeia'. Erit igitur hypomianusi dupla longitudine irimoris lynex. Iuliux gene dirit o si eteliuissi
caleni aequales inter se in rimam coralii alitur ita, ei M. illi qui sitit cen rem 5e uigint gradimm, in eodem pun 'to uelut centrovomienixddeirare nbiis uerd anguliςsexaginta gradinam inuiceni compam, essiritu ut uuis uria D niliis centum 5e uiginti, acidisti dii ola medio latenim re itinam Ec di iobus Iateribus scalenor umim tantum essetani latus: ct Ysea reis linc' o do coniunctis emesevir triangulus inius aequi lateriis . Hrv r Atinti linu
Ionim rucies, aequila nis scilicet, qui ex sex scatenis ectristitutas est, dis celes rectangillus a' etenim modi is lA inde hi sunt 3e natum poetnetiores rectangulo) ommum figuraruiri rectillaeari in vi flentiis mes Stpersectissm; uamobrem Plato ire Pytha mei positini tu dria ς hm firma lorum modos principia Esse quatitό elem entorem . e quihu ramissu hie constat, hoc inquam patrat nam quatit6titia ullis chiris in iniim compingantur, ita qudd recti anguli in centim coeant.utique 1 anym est scient, ut quiuis per se iacilla intelligere potest: sex Hi 0 Uradratat ous UB
47쪽
bum essiciunt, miliaque alia figura selida ex quadratis componi potest.CON Epus autem cubicum Plato terrae attribuit, utpote quae stabi lis si, neque ob suum pondus facile dimoueri possit. Neque praeterea ex isoscete triangulo, seu ex quadratis sit perficiebiis aliud corpus essici potest praeter cubicum . At trianguli a qui lateri, qui modus reliquus est. & tres in unum compacti solidum angulum essiciunt: quibus si quartus addatur, pyramis oritur arqui- latera, quaecum acutissima omnium figurarum solidarum sit. igni adscribebatur a Platone. Item quatuor trianguli coniuncti, inuicemque complicati constituunt angulum solidum; quo riim octo essiciunt figuram solidam hedram, seu octo basum: hanc Plato aδri adseripsit. Demum quinque trianguli aequilateri inuicem annecti queunt, constituuntque solidum Pangulum: ex quibus si compleatur corpus Vt Stereomet ostendunt, essicitur corpus vigintibasium. hoc aquae Plato imposilit, utpote quae sit aprecrassor. Ex pluribus autem triangulis, quim quinque in Unum compactis, essici angulus solidus pra terea nequit. Ideoque dicebat nullum aliud corpus simplex inueniri, praeter ea quatuor,quae sensbus etiam exposta siminositis. Sed quoniam praeter has quatuor solidas figura, regulares, quinta etiam constitui potest ex pentagonis, quorum tria in unum compacta angulum solidum faciunt, scque duodecim figuram complent duodecim basium, ut omnino corpora, quae natura constant, responderent mathematicis, quae Pythagorici principia esse iraturalium censebant, uniuerso hanc duodecim basium figuram adscripsere. Ex quo Acilὸ coni jci potest, Ghanc Pythagoricorum suis e sententiam, non Platonis: quoniam Plato in eodem opere attribuit uniuerse seu coelo figuram circularem & sphaericam reum de constitutione animae uniuersi verba facit. At quoniam principia trium elementorum, ignis scilicet aquae, Sc aθris sunt trianguli scaleni, terrae vero isesceles seu aequic rures trianguli: iccirco sequitur quod tria priora elementa inuicem transmutari queunt;terra ver3,quae ex eisdem principis non constat, minime possit in alia elementa transinutari: quod etiam Aristote-Ies in hac positione reprehendit. Haec de elementis Platonis seu dethagoricoriim sententia, quam latius explicari operaepretium esse duximus, quoniam in Timaeo paucis obscureque traditur, ab Aristotele vero vix tangitur; euidentissimis argumentis refelli potest. Nam praeter quam quod natura H constantium corporum mathematica principia secit, primis scientiarum mathematicarum principijs contradicit. Nam stippostio est in Geometra a. Iineam diuidi in infinitum, ac propterea non constitui ex punctis: item superficiem diuidi in infinitum, corpora quoque pari ratione semper diuidi. atque diuisones nullibi stare. Quamobrem sequitur neque silper sciem conflare ex lineis . neque corpora confici atque compingi ex planis figuris,
quae sunt in superficie, eamque ambiunt. Praeterea nutritio, auctio, generatio, mixtorum corporum praecipue fieri solet ex terra, quam propterea matrem omnium appellauere prisci omnes; non ergo terrae conuenit in
alia minime mutabilem esse. Ad haec commentitium ac figmentum
48쪽
A proculdubio videtur, figuram duodecim basium attribuere uniuerse . quod sphaericum esse ostenditur certissimis rationibus. Amplius tum haec ' thagoricorum sententia, tum Democriti positio de atomis, unica ratione euidenter refellitur:Ea,quae pati & immutari nequeunt i sit natura, sint elemeta compostionis tantum, nequeunt tamen esse elementa mixtionis; neque
ex illis quippiam constitui potest, quod si aliud praeter ea, aliam te ab illis
naturam, & qualitatem habeat; quae acha non si in elementis componentibus: ut ratione Sc inductione cuiuis compertum esse potest. Si ergo atomi,
hique trianguli Pythagorici sunt immutabiles, neque aliquid pati possunt;
utique mixtio ulla fieri nequit:mixtumque nullum erit:sed tantum compo-B stio quaedam,& congeries atomorum corporum seu triangulorum. Nam illud cuius quaecunque pars est a quavis passione immunis, utique totu quoque omnis est passionis expers. Verum & ab Aristotele in tertio de coelo de ilCaleno in libro de elementrs multis rationibus horum sententiae sunt con sutatae ideo nobis haec dixisse sessiciat. Igitur quoniam eIementa neque consant ex atomis, neque ex triangulis, id nobis discutiendiam restat,an sint omn ino incomposita, an potius aliquam habeant compositionem. Aliquibus videri posset, quoniam haec prima sent corpora, aliorumque omnium elementa, ac propterea in priora quaepiam corpora resilui nequeunt, ea utique incomposita esse. Attamen, quemadmodum non grauatὰ concedendum est. prima haec elementa non esse coinposta compositione mixtionis, quia sim C plicia sint ac immixta; neque etiam ea compositione,qua confecta sunt eo pora dissimilaritim partiumuta fatendum est ea composita esse ex materia &sorma sebstantiali, per quam sunt, se ii qua nomen habent Si definitionem. necnon etiam quam seqinantur qualitates Unicuique illorum propriae. Nee tamen propterea verendum est, ne potius materia & forma sint elementa, vim haec, quae ex his constituta seni,corpora:quoniam neque materia corispus est, neque speciem habet; neque forma corpus est, neque sipeciem habet per se. Horum igitur utrunque principium est elementorum smplicium,no autem elementum. Nec dissicile est ratione probare corpora prima, simplicia elementa inquam, ex forma Sc materia constare. Nam omne, quod est acti, uel est actus per se existens, uel habet acham, per quem existit: nullum D autem corpus esse potest achis per se existens: nam aetiis per se existens est forma abstracta & separata d materiar necesse est ergo ut elementa, cpiae sentcorpora per se existentia,habeant adham,per quem snt.Erunt ergo composita ex materia & actu seu forma sebstantiali, per quam sunt . Huic addamus quod elementa sunt corpora composita, non tamen immortalia, qtiae.snon snt obnoxia generationi & corruptioni; sed generari Se corriimpi queant'. Hoc etiam ratione probatur. Nam elementa secundum naturam mouentur motu recto, recti uerd motus inuicem contrarij sint: erunt ergo elementa inter se contraria: at substantia omnis habens contrarium, corruptibilis emerunt igitur elementa corruptibilia corpora. Neque tamen propterea quis.
piam si spicetur poni i nobis substantiae aliquid contrarium esse per se de se-
49쪽
cundum sebstantiam. Uerum liaec elementorum contrarietas est in qualita- Ttibus eorum p riis sine quiluis esse non possent. Praeterea, si elementa es sint incorruptibilia, utique ex his mixtu eo is seri non posset, quod aliam
mandan, naturam haberet, praeterea quaeactustat in elementis. Quam-mbrena proculdubio in eas recideremus angustia det ibus iace explicare n6 pose' in xcritii in Sc Pythagoricos sima offendi miis: qui constituunt eleia menta exatomis Striangulis immutabilibus. sequitur ergo his, quisitelementa vicissim interdesenerantur&corrumpi intur.Materiam ergGNinum commmeminiensi habent atque eandem: disserunt audem semia &speciemec non etiam qualitati bintillis quaesimi dispositioris pna ictaei rent uti proprietateSesementoriim citiusque. Venim quoniam elementa Fmixtorum omnium corporii materia tan necesse est ut selistantialiumsit marum omnium elementaresso ue imperfectissimae fiat, maximὰ pro pinquae natum materiar SI accidentiu Haec de Blementis in uni rim diacismi sitis. Geterunt quoniam elementit dequibus tramininsti tui invas . Selementa sit ni via Ei, cpiod ex ipsis constat; Sreciam elementa sint mittorimi corporuam, vimque rationeidelisis ii nolin agendum in Pri autem trae abiimis de elementis,etanquam de parillux, ta quibus constiti tum est uniuersum; deinde perscrutablinur omnia ea , ae pertinent ad eleia menta raratione qua simi maturia mixtae morporiim; tristaturi demum de ij, quae mixtiones clementomra noris num ur; t tamen stamiis tam Armas de naturas proprias metalloriim. S lapidum, ne etiam smiliarium Gomnium parti unaarx quibus constitit animatacorpora danteqiram qnim
piam aliud dicam ; Illud nobiis inminuti ex primaphilosophia, atqueex
prioribus tractatibus scientii natiualisi Itis mali celementa ruuersiimiamae hunc insemorem mundum ob ampersectiomem . Primia et, sphnumhnanque distati primoprincipio esse ore riuitati ai m mina. Nautam . plei hirudinis acinordamtionis inseribere; qua aplurimurn recedit νω et quod est sumsommaconditus principitrensatque origo. alio fit utimilia conti Nant in escinentis a casa. 8rpraeterordinem naturalium agentium , quae non possunt verε reserri ad aliam uiam, praereripiam ad priua tionem se non ens: in quo es al vius illa multitudinis & inordinatisrus. Hin compendio prima philosophis. quod scripsimus, siti; lucidenteri nobis Hest expositum e sententia Platonis insephista. Nullus ergo mirari debetis in
plurimis clementorum mixtioribris uitas natura inchoat non tamen abibutiit; quin diuersis alia via.vel riirsiis di lininniti vel in monstra luedam desnunt, aut in alias mixtiones recedunt Ionge diuersas a prioribus. Vtendum nobis est hac eaus.. priuationis inquam seu imperfelicinis & non entis, aqua est omne ens per accidens. omnisile sertim S: castis: qnam diuinat res ignorates putant se ex coelesti corpore posse adferre omnium e fluum, qui hic produci intur causis S rationes.Ha non entis caesam etiam Aristoteles in primo Physicorum libro dicit esse rerum natura constantium Callia sim, quae generationi εἰ corruptioni sint obnoxia, per accidens tamen licet
50쪽
i posterioribus Peripateticis in reddendis causis effectuum, qui sunt interdum ob hanc causam, omnino fiterit omissa. Vnde etiam notamilli eorum coacti sint fateri, omnia euenire ex necessitate propter coelestes ac superiores causis necessarias. Inde nata est Astrologia haec diuinatrix caeteraeque hunisnodi inanes artes. Alterum, quod velim lectores attentὰ animaduertere, id est, quod Aristoteles dicit in Meteoris,haec elementa inferioremque mundum sese habere veluti materiam, corpora vero cortestia ac superiores mentes esse causam esscientem,quae.simprimant motum suo lumine, de tempore illo qui assecla est Iuminis, diuerso quodam a calore Mementari & ignem quem iure appellare possumus teporem aethfreum. Hunc Platonici Scanti-B quiores philosophi putaueriint esse corpus quoddam aethereiam tenuissimum omnia penetrans: quod etiam magnum naturae seminarium nonnulli eorum vocare consileuerunt apud Aristotella mi: quoniam corpus nullum. quamuis tenuissimum, quin etiam mathematicum, aliud corpus penetrare potest: utique nullum tale est eorpus permeans inferiora haec elementa: sedc este corpus aethereum est , ab elementis separati im: cuius naturalis motus est circularis: ab hoc tamen eoipore in elementa profluit lumen, motus. 5e hic quem diximus tepor aethereus, non comus; sed a Therea qualitas, quae omnia penetrat de permeat elementa. huhis teporis meminit in libris de generatione animalium quem dicit ibidem non esse calorem ignis, sed proportionatum elemento stellarum. Cum ergo elementa sint materia, quae ser-c matur a corporibus e estibus, eorumque mentibus,nulli est ambigendum, quin multa fiant in elementis, quorum causam referre non possimus in naturas se asiae elementorum proprias: sed referatur omnis eorum' causa necesse est in coclestia corpora; quorum vim 3c actionem elemeta recipiunt,
hinc hue eis legem optimus naturae institutor imposilit, ut coesis pareant, ac eorum veluti dicto inserviant. Haec recu animaduersa Disse oper retium est, antequam ad traftationem de elementis deueni remus. In qua is i nobis ordo seria abitur,ut prius de eis agamus,quatenus sunt elementa uniuersa; ex quibus mundus hic inferior constet: postmodum de mixtionibus, eorum aque naturis dicendum erit, prout scilicet Mementa mixtionis sunt. Nullus. que mirari debet, si ea diximus esse uniuersi elementa; quoniam mundum D componunt de constituunt,nulla tamen sui mixtione. Nam pari ratione dicimus literas esse vocum elementa,quia voces componunt, nulla tamen mix
tione , sed tantum compositione quadam non dissimili; quin potius eadem propemodum ratione Aristoteles usus in primo Meteororiam appellauit
corpus cceseste elementum: inquit enim, lato primo elemento circulariter. quod propinquum est inferioris mundi motum disgregatum acceditur. Elementa igitur haec uniuersi sunt, quoniam componunt Sc constituunt uni Metium: ἀm hoc tantum modo uniuersiim componunt; quoniam in proprijs Iocis natura sui quiescunt, &ad lotos illos natura etiam mouentur. sic partes an malis constituunt animah quoniam quaeque in suis collocatae sunt
locis, i quibus si recesserint uspiam, confestim animal aegre se habet, Gloremque