장음표시 사용
81쪽
chardus Morton o & Sydenham O in Magna Bri tannia, fratres duo Nicolaus & Eberhardus Ro-Rn Q in Suecia, & praeter nominatos egregios vi. ros multi adhuc alii doctissimi experientissimique
medici, rem ejus egerunt, quantaque dexteritate, felicique cum successu contra omnes adversariorum scrupulos eam defenderint illosque refutarint, hoc ubique est notissimum; adeo ut omnes qui virorum dictorum scripta legerint, observationesque eorum debita diligentia iterarint, corticem peruvianum non modo securum & innoxium, verum etiam securissimum essicacissimumque hucusque notum febri-fugum depraedicent, necesse est. Ad ulterius confirmandam hanc veritatem mihi semper erit occasio; jam vero solum effectus Corticis in diversis aliis morbis, praecipue vero eis, qui vel revera ad generationem febrium intermittentium aptam & necessariam materiam, vel aliam humorum corporis nostri degenerationem, vel magnam partium solidarum atoniam, vel utramque caussam habent, reseram, quo historicam hujus
vegetabilis partem finiam. g. IV.
Ex morbis vero, quorum sanatione Cortex pe-ruvianus famam sibi aequisivit, jure meritoque Gangraenam primum nomino; crudelis enim haec generis humani inimica, pretium ejus prae aliis exaltat, quia celeri ejus progressioni efiicacissime resistit, eamque feliciter saepius ob tollit. Primus
vero, Πυρετολογία cap. VII. '. Sydenh. Op. un. pag. 229. 23o. 3oI. &c. M In dissertatione de cort. peruv. L d. habita I L
82쪽
vero urat doctus expertusque Chirurgus Rushworth. qui insigni mentis acumine, per illudque directis egregiis observationibus, corticis ad inhibendum gangraenae progressum ex interna causa natum, utrulitatem detexit in lucemque edidit π). Experi
Edinburg. Prolatar Monro g) reiterarunt, eUentusque similes experientiam primi inventoris con
postea quoque in gangraena ex causa externa Violenta producta, exoptato cum effectu adhibuerunt. Experientiae quoque dictae stabilitae fuerunt observationibus viri magni nominis L. B. van SNieten, & in ipsa Suecia exempla non desunt, quae abunde hoc testantur. Sic novas per Corticem Medicina sibi acquisivit vires, tali modo generi humano utilior & veneratione adhuc dignior facta. Epilepsa, non minor sanitatis ipsusque vitae hominis adversaria, cortice pari modo saepius fuit debellata. Ipse parens meus ante duos annos puerum decem annos natum, epilepsa jam per biennium laborantem, sanandum obtinuit. Insultus
83쪽
epilepticos in morbi principio, intervallo trium
mensium, postea unius, tunc septimanae solum, tandemque in nychthemero tribus vicibus miserrime fuit perpessus. Praemissis & interpositis aliis remediis necessariis, Cortice feliciter sanatum vidi. Aliis quoque occasionibus, & adhue anno Ips7. vidi dirissimas epilepsias cum tertiana conjunctas a patre meo eodem remedio feliciter fuisse superatas. Viri etiam isti supra omnes meas laudes posti, van SMeten M atque Tortus I similes allegarunt experientias. Quantisque laudibus egregiis Nerthos m), doetissimus Tralles n), praeclarissimus Allen OP alii, que experientissimi viri, in hoc periculi pleno mombo corticem efferant, ex scriptis eorum liquet. Sicuti vero magnae virtutis est cortex in certis epilepsiae speciebus, se etiam in aliis morbis convulsi vis & spasmodicis, in affectibus soporosis &apoplecticis, nec non in malo hypochondriaco &hysterico eximios praestitit effectus si . In certis hydropis speciebus, praesertim ex se-hrium perversa curatione originem trahentibus, valde utile fuit & essicax remedium Cortex peruvianus q). In phthisicis tabidisque morbis , ut phthisi ab Haemoploe& Haemorrhagia, egregii etiam Corticis sunt notati effectus c.
84쪽
Valere in Haemorrhagia, ipse vidi nuperrimo Α:o I 757 exemplum in femina honestissima, opem
Patris mei implorante, quae violentam uteri haemorrhagiam aliaque gravia symptomata, usu aliquot vicibus repetito pulveris d'Ailhaud sibi acquisiverat, magnaque cum Voluptare mirandos sane Corticis vires animadverti in aegrota animam jam agente, mediante vero eo intra duarum septimanarum
spatium sanata. Esse usum ejus quam maxime proficuum in Variolis, Purpura chronica & aliis morbis exanthematicis, experientia satis fuit testatum c o. - Quamvis nonnulli Chinchonam in Scorbulo esse magni ponderis remedium non crediderint, praeclarus tamen Hosmannus & Lind ob laudes ejus, valde ob vim corroborantem & anti putredi. . nosam verosimiles, non denegarunt, sed potius commendarunt.
Multa quoque adsunt Auctorum testimonia, Corticem esse salutarem magnique pretii in morbis arthriticis & iis ex eodem genere G, nec non Pin doloribus periodicis, varii generis. Nec
85쪽
76 Nec desunt, qui opem ejus praeclaram habent in Melancholia, cujus rei testes habemus in ipsa Suecta E . Pari ratione Cortex Dysenterias, aliasque alvi fluxiones, feliciter saepius profligavit. Εdocti quoque sumus experientia, opem ejus
non esse spernendam in multis malorum generibus a Uermibus originem trahentibus. γAd emendandum minus laudabile Ulcerum pus, Cortex pro remedio optimae notae habetur M. Sic Cortex peruvianus non solum in febribus intermittentibus, sed & variis aliis morbis, ut utile, immo maxime utile remedium se manifestavit, si opportuno tempore, recta dosi, & justo ordine,
secundum aegrotorum ipsorumque morborum conditionem, vel in tota substantia, vel aliqua ejus parte ope chemiae separata, propinatur. De his vero omnibus in posterum plura loquar; jam vero historicam ejus partem finiens, parte secunda Cri-teria considerabo Corticis electi, & differentiam ab aliis. g. V.
Hac parte tam quod ope sensuum, quam Chemiae, secundum exemplar Mortoni, Torti, Hommanni &c. quorum Vestigia quoque sequutus est egregius vir Dn. Profesor Εb. Rosen, in cortice
animadverti, heic omnimode reseram, quo Pr posito meo debite satisfaciam. Novi-
86쪽
P .Novimus arborem, quae vestitur Cortice nostro, crescere vel in jugis . montium, vel ad mediam eorum partem, vel ad radices. Haec vilioris notae; in acumine crescens mediocris; mediam vero partem occupans optima habetur h9. Hujus rei causa videtur haec, quod nimis alte crescens c lore ibidem immodico partibus suis quam maxime activis privatur, ad radices vero montium degens, nimia humiditate gravatur, quare medius Optimus dici potest. Cortex e ramis desumtus praesertur ei e trunco, & minimorum ramulorum praestans est. Hispani cum radicibus erutam praeferre dicuntur. Sunt etiam qui credunt partem arboris ad meridiem Vergentem genuinum, occidentalem vero &Orientalem bonitate medium, septentrionalem v
xo vilissimum praebere. In nostris Pharmacopoliis, qui adest Cortex peruvianus, tam e triinco, quam ramis & ramulis arborum est desiumtus. Hic omnium consensu optimus habetur, quia plurimis pollet partibus activis, quod tam effectus, quam analysis chemica docuit. Quo vero eum a viliori
sua specie, uti & ab aliis similitudinem cum eo habentibus, dignoscere possimus, sequentes preno
ope sensuum concinnatae . notae Valebunt.
I Glore optimae speciei differt ab G minus laudabili, quod ille superficie sua externa scabra
obscurus, fuscus vel cinereus sit, interiori vero Cinnamomi colorem reserat, fractusque intus paulo pallidior ; hic vero nigricans, flavus, palliadus , quasi politus, levis & spissus sit.b Α Cascarisia, quae exteriori superficie sta-hra est & albicans, interiori vero cinerea fere & paulo obscurior; fracta intus fere eundem cinereum habet colorem, quam superficies interna.
87쪽
. o Caspia caoopvllata. Haec extus quasi est serruginea, intus nigricans, fractaque eundem
, 2b odore pollet optima species peculiariter mucido, unde ab ab aliis dignoscitur, ubi est vel saetidus vel putridus, cariosus, vel plane inodorus..Combustus quoque Cortex acrem habet odorem nasumque valde asscientem. Differt h) a Cascarilla, quae odore magis est fragrans & combusta aromatico. o Cassia vero caryophyllata facile suo caryophyllaceo distinguitur odore.. 3b Sapore China china praeserenda est , a quae
illum habet ex acri & amaro leniter aromaticum mucidum, sine austera acerbitate tamen adstringentem. Styptica ergo, acerba, insipida & a specifico sapore aliena, rejicitur. O Cascarilla saporem hahet magis acrem, minus adstringentem, & longe aliter amarum; e) Cassia caryoph. si recens satis
perspicuo sapore caryophyllaceo satis distinguitur & impetuose adstringenti; si vero oleo jam ad partem est privata, saporem habet debiliter am
O Tactu. Manibus tentata China china optima quae frangitur, longe ei praefertur quae in fibras lignosas discerpitur. Duae vero stacta, puncta habet soli exposita splendescentia, praestans habetur. Dentibus masticata debet esse friabilis, non Vero tenax. Differt hac ratione ab a Cascarilla, quae quidem potius stangitur quam ut in fibras discerperetur lignosas, sed satis tamen est tenax, quia
summi habet sere glutinosum, unde partes eo fi mius cohaerent, . quod facile in ejus fractione & trituratione Observatur. h) De Cassia caryophyulata idem- valet. Prae densiori China laudatur tenuior,
88쪽
nuior, at tamen gravis & mediocriter crassa. Cascarilla levior Chinchina, ut & cassia caryoph. vabde tenuis O.
Quemadmodum vero Corticem peruV. Optimae notae tam a viliori sua specie, quam ab aliis similibus sola sensuum ope dignoscere possiimus; sc otiam differentia apparet instituta analysi chemica, quod
multae virorum 'praeclarorum in hunc finem factae observationes demonstrarunt, quarum nonnullas heic allegare necesse habeo. Sic enim Neumannus ex libra Corticis peruv. obtinuit drachmas decem & scrupulos duos Extracti resinosi primi & drachmas sex gummos secundi; vice versa, drachmas sex & scrupulum unum aquosi primi & drachmas sex resnos secundi. Destillata libra Cori. peruv. drachmas tres spir. acidi, drachmasque duas olei empyreumatici impetravir, remanente in fundo terra, maximam partem in igne avolante. Combusta Cori. p. libra remansi uncia
dimidia Cineris, ex qua elutriato sale drachmarum duarum, lixivium calcinatum dedit scrupulos duos salis alcatini O. Lmeo ex corticis Chinae chinae unciis trigimta duo destillatis, extraxit uncias undecim spiritus& phlegmatis acidi, uncias duas & dimidiam olei scetidi, & drachmas duas salis alcatini fidit o. Carthe Ger ex uncia Chinae chinae obtinuit scrupulos duos & gr. XII. Extr. resin. pr. & gr. XXVI. aquosi
89쪽
aquosi primi. Oleum essentiale fere omnino demcere dicit f .
Geostroi s. ex unciis quatuor & dimidia cordi p. destillatis, sibi comparavit unciam drachmas quatuor & dimidiam phlegmatis acidi, cujus partes priores simplici acido, posteriores vero non modo Violento , sed etiam alcati urinoso similes fuerunt Tincturam enim Τournesolis ad rubrum reduxit colorom. Postea drachma una gr. XVIII. olei crassi egressa fuit. Materia nigra in vase residua pondus habuit unciae unius, drachmarum duarum& gr. VIII. Calcinatione facta pondus ad gr. XV. fuit diminutum, unde per lixivium prosecta est semi- drachma salis non mere alcatini, sed ut vocat salsi. Dicit porro Godo redus hic, ex combinatione salis acidi cum partibus oleosis in Cortice oriri resinam, quae quartam sere ejus essicit pa tem g). Gestroi j. Ex drachma cortic. p. pulver. ope balnei mariae cum Sp. U. digesta & evaporata gr. XXἰ Extr. res. pr. obtinuit. Extractum secundum gummeo salinum erat gr. IIIj. Vice versa infudit drachmam Chinge pulverilatae per 24. horas cum aqua bulliente & gr. XI. Ext. gum. pr. fuerunt egressa; ope Sp. V. residuo affuso habuit gr. III. Ext. res secundi M.
Quamvis vero tentaminum horum eventus satis fuerit dissimilis, dum proportione considerata, quantitas extracti res pr. Neumanni sit ad Cartheuseri
90쪽
non ut verae partes constitutivae, ut optime monuit doctissimus Lemery i , considerandae, sed potius ut producta partium vi separatarum, quibus nec totius substantiae vis, Nec partis alicujus, inhaeret, quare hiec analysis nullius haberi potes m*menti,t quia nullum in medicina partes ita se- paritae habent usum. Interim videtur, differentiam supra mentionatam ortam suisse vel ab ipsa corti- eis diversa conditione, vel diverso modo procedendi. si ad persessiorem ergo partium constitu tivarum Chinae chinae cognitionem pervenire cupimus, regulas a Doctiss. Domino professore Rolen in Dissert. Lund. . habita praescriptas, sequamur necesse est. Nempe ut reseramus, Ib quale & qualis fuerit quantitas menstrui adhibiti in analysi insti-. tuta, diversitatem aquae, vini Vel spirit. Vin ab Tempus anni. 3b Pondus atmosphaerae. η Uas , clausum vel apertum. 59 Coctionis intensitatem, durationem & plura. Has regulas ergo sequuturus, quo partes Chinae constitutivas ipse viderem, ana-