장음표시 사용
141쪽
,68 DE BENEFICIIS LIB. III. 15. 16.
nμ Pacta conveniaque impressis signis custodirsentur fides potiuis illa I rvaret, Er aequum coistis animus lSed necΘnaria optimis praetulerunt. et cogero fidem, a quam spectare, malunt. Adhibentur ab utraque Par te tostes. ille per tabulas plurium nomina. interpositis parariis, facit: ill non Est interrogation conIeniatus, nisi ' roum manu sua tenuit. O turpem humano generi fraudis ac nequitiae publica confessi ri mi annulis noliris Plus . quam animis creditur. In
quid illi viri ornati adhibiti sunt 3 in quid imprimunt
signa 2 nempe ne ille neget accepisse se quod accepit. 5 Hos incorruptos viros, et vindices veritatis mistimas pat his ipsis statim non aliter pseunia E committentu . Ita non honestius erat a quibusdam fidem falli, quam ab Omnibus perfidiam timeri Τ Hoc unum deest avai Titias, ut benΘficia sine sponsore non demus. Gen xosi animi et magnifici est, iuvare et prodesse. qui dat beneficia. deos imitatur: qui repetit, D Pnerat res. Quid illos, dum vindicamus, in turbam sordia dissimam rodigimus ΤXVI. Plures, inquit, ingrati erunt, si nulla adversus ingratum datur actio. immo potius, paucio res: quia maior delectu dabuntur beneficia. Deinde, non expedit notum omnibus fieri, quam multi ingrati sint
a. r iam manu tua essest. Sic mss. non raem. Nisi reum promittonili chirographo suo tenuit. Quae veri Tnia intarpret tio est S lmasti C. X. do modo utar. iudico Gronovio.
ad II, 23, u. reum. Huetus Salmasio et Gronorio adstipulans ait: h. e. nisi reum chirographo suo obligatum habuit. - Verbali itaquo contractu ille croditor non contentus erat, nisi et chi- Tographum, quo It putatio carere solebat, accessisset a debitore: eo et spectant annuli , quibus chirographa signabantur. Ornasi divistes, Praesertim equites. CL ad Iu, I. sed hic sunt testes
Iocupletes. 3. Mindicamus, dum talibus actionibus ingratorum tutos securosque esse Vol
142쪽
DE BENEFICIIS LIB. III. 16. Iog '
stati pudorsm enim rei tollet multitudo peccantium rei dosinet Q. probri loco commune maledictum. Numquid iam ulla repudio erub lcit. poliquam illu-astres quaedam ac nobiles femina , non consulum numero, sed maritorum. annos suos computant ξ et 'Exeunt matrimonii causa, nubunt repudii p Tam clinistud timeshatur, quam diu rarum erat. quin Pro nulla sino divortio acta lunt, quod lasepo audiΘbant. Dcsero didicerunt. Numquid iam ullus adulterii. Pu-3dor est, PoItquam eo ventum sest, ut nulla virum habeat, nisi ut adulterum irritet y argum ntum est deformitatis pudicitia. Quam invenies tam mis
. ram, . mutiitudo peccantium. VI, 7: quae nubit toties, NoIter de Clem. l, ua, a. non nubit, adultera lege facit enim consuetudinem est. acta in acta elle relata, peccandi multitudo peccan- ut rata et lQgitima essent; 'tium; et minus gravis nota docuit Liplius in Excursa est, quam turba damnato- ad Taciti Annal. V. xum levat etc. 3. argumentum - pudiau. Numquid- computant. citia. Nulla pudica est nisi Hanc morum corruptionem des OT s. tam miseram, eam eonfirmant Iuvenalis V1, 228. fordidam, tum ignobili 'l fiunt octo mariti quinque co natam. nis rapud alium per autumnos. et Martialis gestina es, apud citium miam VI, 7. Quotapnis itaque fle. dotum, inter exerci- plures maritos habent non- tationes Corporis non utiles
nullae seminae. Divortiis modo, sed et delicatas aequidem modum Augustiis Voluptarias suisse gestatio- imposuerat Suet. Aug. 34M nem, unde et ipsa loca ge- sed libido et licentia evice- 1iationes: cs. Bottigeri S xant, et sub Caeiaribus ita bina p. 4a7 sq. Apud alium xemiserat severitas, ut di- gestiari est, alius gestaticino
vortia sieront, fi uxori aut uti, in alius umbra vectari: marito placeret, nec opus manere autem est, non diu- esset, ut utrique consensi- tulo consistere alieubi, sodrent. CL Adams Tom. ΑΙ- Pernoctare: cf. Cic. ad ADteriti. II. p. 863 vers. germ. tiC. X, 13. ad Q. fratr. Η, et Hugo libr. laud. p. 373 sq. 7 etc. Solebant autem V Meiam - repudii 3 Martiata teres saepe per diversas . . ullas
143쪽
i to DE BENEFICIIS LIB. ΠI. I 6. I
ram. tam sordidam, ut illi satis sit unum adulterorumpat Θ nisi singulis divisit horas p εt noti lassicit dies omnibus p nisi apud alium gestata eli, apud alium
niantity Infrunita et antiqua est, quae nesciat, ma- έ trimoniunt vocari, unum adulterium. Quemadmo dum horum delictorum iam evanuit pudor, Postquam ros latius evagata elle ita ingratos plures essicies, et audaciores. si numerare se coeperint.
XVII. Quid ergo p impunitus orit ingratus p Quid ergo p impunitus erit impius y quid malignust quid avarus p quid impotensi quid crudelist Impunita tu
credis psi e . quao invisa sunt Z aut ullum supplicium gravius existimas putilico odio P Poena est, quod non audet ab ullo boneficium accipere, quod non audet ulli dare, quod omnium designatur oculis, aut deis signari se iudicat: quod intellectum optimae rei aca dulcillimae amisit. An tu infelicem vocas, qui Caretatio oculorum, cuius aures morbus obstruxit: non - OCas miserum eum, qui sensuin beneficiorum amisit pTestes ingratorum omnium deos metuit, urit illum
et angit intercepti henuficii cor cientiar denique satis haec ipsa poena magna est, quod rei, ut dice ham,
omnus mss. probatque Gron. Μuretus e nis ad alium ete. Pine. emendabat: est, Mud alium pranssit, Grutero probante. Sed cf. not. Mox et antiqua est mII. dant. Erasmustranι qualia. Deinde unum adulterium: sic ornnes in II. At Pinc. unιπι n. Denique audaciores: variant codd. qui dant auctores.
caussas abnoctare et in urbe I. Quid ergo p impunitus etiam apud amicos cubitare. erit impius y imitatione re- Sueton. Octav. 78. Nemo spondet obiectionis, ad quam i mirabitur igitur in tanta haec et seqq. referenda esse, libertato idem ulitasse ma- monet Lipsius: quod cui-tronas. Sic fere Oxponit quam probari puto. inleia . locum Gron. Infrunila, Mum - dulcissimae i. honae αφρων, insulse, fatua: de famae et benesiciorum. vit. beat. XXIII, 3 not. Dissili od by Coosl
144쪽
DE BENEFICIIS LIB. III. 7. 8. XII
ham, iucundissimae fructum non percipit. At quem Iiuvat accepisse, aequisti Perpetuaque voluptate fruitur: et animum eius a quo BCCepit, non rem intuens,
gaudet. Gratum hominem sempμr beneficium dei 'etat, ingratum semel. Comparari autem potest utriusquct vita. quum alter trillis sit et solimius, qualis esse infitiator ac fraudulentus I olet; apud quem non parentum qui debet, honor est, non educatoris, non pra ceptorum: alter laetus, hilaris, occasonenti referendae gratiae exspectans, et ex hoc ipso affectu
gaudium grande percipiens; nec quaerens quomodo decoquat, sod quemadmodum plenius uberiusquo respondeat; non solum parentibus et amicis, sed humilioribus quoque personis. Nam etiam si a servo suo beneficium accepit, aestimat non a quo, sed quid aeceperit. XVIII. Quamquam quaeritur a quibusdam, sicut ab Hecatono, an benoficium dare servus domino possit ξ Sunt enim qui ita distinguunt, Quaedam beneficia esse, quaedam ossicia, quaedam ministeria. Beneficium esse, quod alienus det: alienus est . qui Potuit sine reprehensione cessare. Ossicium esse filii,
3. educasoria t. paedagogi servi, qui insantem comit xetur in Iudum literarium. ei. ad II de Ira II, 1. Pra cutorum. a. ad c. 3, 3. Nox decoquat, fidem non solvat, Tem creditori minuat et absumat.
XVIII. Sequuntur qua ni ries, an servus domino, fi lius patri, beneficium dare Pollit: usque ad finem libri. a. necatona philosopho
monitum est. alienus, nullo necessitudinis genere nobis coniunctus, potest eclyarseunctari beneficia nobis dare. Nisi salior, hoc uuo ex loco discimus hanc Stoa.distinctionem non improbandam, etsi Romae nou
te, quod discore licet a Ciceron. de ossic. II, 39 sq.
necessuetudo omnia coniunctio sanguinis, assinitatis, amicitiae. H. Emini ClaV. Cicia.
145쪽
uxoris, et earum personarum, quas necessitudo suscitat, i et ferrΘ Opem iubet. Ministeri uin esse servi, quem conditio sua eo loco posuit, ut nihil eoruma quae praestat, imputet superiori. Praetorea servos qui negat darct aliquando domino beneficium, igna rus est iuris humani. refert enim cuius animi sit, qui Praestat. non cuius status. Nulli praeclusa virtus est, omnibus Patet, omnes admittit, omnes invitat, ingenuos, libertinos, servos, reges, et exsul . nota eligit domum . nec censum: nudo homine contenta est. Quid enim erat tuti advertus repentina; quid animus magnum Promitteret sibi, si certam virtutem 3 fortuna mutaret ξ Si non dat benesicium servus d mino. h nec regi quisquam Iuo. nec duci suo miles. Quid enim intΘrssit, quali quis teneatur imperio, si summo tenetur ρ Nam si servo, quo minus in nomen meriti pΘrvoniat, necessitas obeli, et patiendi ultima
timor: idem istud obstabit, et ei qui regem habet,
a. Praetersa r sic omnes mss. Μuretuar Proytstrea. Signum laeunas hie poni iussit Lipsius, aliique. Sed non opus eae Si enim strarierea cum antegressis iunxeris et ex ultima stulaba statueris excidisse ro at, omnia saria i unt. - ι ut 1'erio I 'raeterea. At etc. . ubi resutatio incipit. Niso Deila est dicere, quid deesse possit. - b. nec regέ ραιε- quam suo. Lipsius : si scriptum . quisquam subditus, iam πωλος magia et expressa sententia ellet. Gron. respondet rsie qui dom passim nostri rure loquuntur, ut subvitiam pro subieeto dieanti sed non Senoea. nec quisquam Castiorum
a. iuris tamari l. huma- sumta autem haec egregianitatis purae, quae omnia dicta Stoae e schola socrati- ea Complectitur, quae ho- - esse, cuiquam lacile pa-minibus qua talibus propria tebit. Propter sententiae sunt, iisque praestari de- praestantiam his verbis usus helit. Hinc infra XXII, a eli auctor inscriptionis in ait: homo ab homine acci- Collectione Inseripit. Gx piti beneficium. Nutia pr-- teri DCCV, 12. Ceream in elusa viritia es etc. Multa se stabilem, se contentam Iimitia praestat Io. Stobaeua et nixam. L. in 1lorileg. I. de Vistut z. o Diui jZ o le
146쪽
DE BENEFICIIS LIB. III. I 8. 19. DIS et ei qui ducem: quoniam. sub dispari titulo, paria
in illos licent. Atqui dant regibus luis , dant imp - 4ratoribus beneficia: ergo Et dominis. Potest servus iustus esse, potest fortis. Potest magnanimus: ergo et besneficium dare potest. Nam et hoc virtutis est. adeoque dominis servi beneficia polIunt dare, ut ipsos iasps benμficii sui fecerint. Non est dubium, an somvus beneficium clarε possit cuilibet: quare ergo non
et domino suo possit pXIX. Quia non potest, inquit, creditor domini sui fieri, si pecuniam illi dederit. Alioqui quotidio
dominum Itium obligat: peregrinantem sequitur, aegro minissinat, Et labore lummo colit. Omnia i men ilia, quact alio praeliante beneficia dicerentur. Praestante servo ministeria sunt. Beneficium enim id aest, quod quis dedit, quum illi liceret et non clarorservus autem non habet negandi potestatem: ita non praestat, sed paret; nec, id se fecisse, iactat, quod non facerct non potuit. Etiam sub ista loge vincam et eo perducam servum, ut in multa liber sit. Int Irim dic mihi. si tibi ostendero aliquem servum pro salutis
a. ει labora fiammo eotie. Sie palati sec. Fragm. At reliquieodd. Pine. et Grui. eius laborem summo colit. Unde Pincianus valde ingeniolo iecit: elua oborem tuo eo uti
4. ut i os sa Ee benescii personam, aut caput habet: fui fecerint. Rarior haec iuris civilis quidem inven-IOquutio occurrit aliquoties tiunculis. L. Sub Caesari- apud Sueton. Tib. I s. Claud. bus tamen servornm condi-23. Suppleas: res, et ex- tionem mitiorem 1 uino no-Plices . ut suo huefi- tum est os. Ilugo libr. laud. Cio debeant vitam, sumnia. p. 371 sqq. Diam - sit. Exempla talin m servorum Resutantis Senecae verba asseri Valer. Naxim. VI, 8. sunt. Etiamsi ita sit, ni tu III, 3. ais, tamen probabo, ira v. negandi potes alem. multa negotia, beneficia Imo nec Voluntatem, nec eum libertatem habero.
147쪽
ri4 DE BENEFICIIS LIB. III. I9. 2O.
saluto domini sui, sino r'spectu sui dimicantem Eteonfossum vulneribus, reliquias tamen sanguinis ab ipsis vitalibus fundentem, et ut ille effugiendi tempus habeat, moram sua morte quaerentem: hune tu
4 negabis beneficium dedisse, quia servus est 3 Si tibi
ostendero aliquem, ut secreta domini prodat, nulla tyranni pollicitatione corruptum, nullis territum minis, nullis cruciatibus victum, avertisse, quantum .
potuerit, suspiciones quaerentis, et impendisse spiriatum fideir hunc tu negabis beneficium domino de 5 disse, quia servus est ξ Vide ne eo maius sit, quo rarius est exemplum virtutis in servis; eoque gratius, quod, quum sere invisa imperia sint, et omnis necessutas gravis, Commune servitutis odium , in aliquo domini caritas vicit. Ita non ideo beneficium non est, quia a servo profectum est: sed ideo maius, quia deterrere ab illo noc servitus quidem potuit pNL. Errat, si quis existimat servitutem in totum
hominem descendere: pars melior eius ex pta est.
Corpora obnoxia sunt, et adscripta dominis: mens quidem sui iuris. quae adeo libera et vaga est, ut ne .ab hoc quidem carcere cui inclusa est, teneri queat, quominus impetu suo utatur, et ingentia agat, et a in infinitum comes coelestibus exeat. Corpus itaque est, quod domino fortuna tradidit. Hoc emit, hoc vendit:
a. Hoc emit, hoc τendit. Sie omnes mss. Muretrus tamen remitur venditur.
3. Exempla similia Iau- minis, enitionum tabulis davimus modo ad c. XVlII, mancipata. L. como coel 4 e Val. Min. Adde exeu1- sib M. Sidura sequatur aut plum fidelitatis servorum praeeat. Ad mentem et e Cornuti ap. Plutarch. in git itionem Teserendum. ALVita C. Marii p. 43i B. Def. do supra II, u9. carcere.' Multa alia dabit Pignorius Saepe sic corpus tamquam de Servis. Miliaribus sc. meim cultodiam animae inde abTis, e. c. corde. Pythagoreis apud Philos A. adscripta, addicta do- Phos audire, notavimus ad
148쪽
DE BENEFICIIS LIB. III. m. a I. 22. rasvendit: interior illa pars mancipio dari non pol sest. Ab hac quidquid venit, liberum est. non enim aut
. nos omnia iubero possumus, aut in omnia servi pa- , Tere Coguntur: contra rem Publicam imporata non facient, nulli sceleri manus commodahunt.
l. Quaedam sunt quae leges nee lubunt. nee vetant sacerct: in his servus materiam benplicii habet. Quamdiu praestatur, quod a servis exigi solet, mini-1terium Elt: ubi plus qnam quod Tervo necesse est, honeficium. Ubi in affectum amici transit. d sinit vocari minist rium. Elt aliquid, quod dominus praesitare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium: nemo hoc dixit bonplicium. At indulsit. liberalius ueducavit, artes quibus erudiuntur ingenui, tradidit: besneficium pst. IdΘm E contrario fit in persona se vi. Quidquid est quod servilis ossicii formulam exe dit, quod non ex imperio, sed ex voluntates pra statur, benincium eli: si modo tantum est, ut hoc vocari potuerit, quolibst alio praeitante. XXIl. Servus, ut placet. Chrysippo, Perpetuus mercenarius eli. Quemadmodum ille beneficium dat, ubi plus praestat, 'quam quod operas locavit:
a. quam quod operas locavit. Sic omnes Pine. et Griit. codd. Recte. LIIa mercenarius operas luas mercede Icieat alteri, at si beneficium dat. Omnem me eedem I pernit. idem quo plus pracstat benefaciendo. Hoz tamen noluerunt ita capi AIuret. Lipsiusque, qui praetulerunt: quam ais quoao. t. . nec Gruterus, qui emendat, quam ιn qtiod o. RQMod est quatenus, quando. Erasinus dedit et quam ναιώo eris l. Huetus: quam quod Verae Iocavit.
Consolat. ad Helv. C. Iu, 8.Vol. I. P. 184 sq. a. cibaria dimensa sita et una , quae nominabantur menstruum et diarium, Unde peculium servi comparatiarit Parci. cis Ep. 'LXXX, 8 not. Desiarium l. PeCuniam Pro veste datam. vid.
a. Artibus ingenuis liberalibus vel honestis esse sese vos eruditos conssui e Cic. et uor. Ep. Il, Ω, II. Sen.
fuere et morem tellantur. I. mercenarius, qui mer-
149쪽
ris DE BENEFICIIS LIB. IV. as.
ille servus ubi bsnevolentia erga dominum fortunae sua modum trahsiit, et altius aliquid ausus, quod etiam felicius nato decori esset, et spem domini antecessit , beneficium elit intra domum inventum. An aequum tibi videtur, quibus, si minus debito .faciant, irascimur, non haberi gratiam, si plus debito solito-2 que fecerint p Vis scire, quando non sit beneficium
ubi dies potest, Quid si nollet y Ubi vero id praeItitit,
quod nolis licuit, voluisse laudandum est. Inter se Contraria sunt, beneficium et iniuria. Potest dare beneficium domino, si a domino iniuriam accipera. atqui do iniuriis dominorum in servos qui audiat positus est, qui et saevitiam et libidinem, et in pra hondis ad victum necessariis avaritiam Coinpescat. Quid ergo p Beneficium dominus a servo accipit p imia 3 mo homo ab homine. Deinde quod in illius pol stato fuit, fecit: beneficium domino dedit: ne a servo acceperis, in tua potestate est. Quis autem tantus est, quem non fortuna indigere etia in infimis cogat pMulta iam beneficiorum exempla referam, et dissimilia,
cede operas suas Iocat, Haec coniectura eo veristini, μισθοφορος, qui lior est, quo clarius est i initian liberi sunt. Ubi hoc stimoniuin Ulpiani lib. I. C. Chrysippus dixerit, ignora- I. 8 I ig. de Oss. Praes . urb., mus. De servis Eum egisse praesectum urbis de serv in libro de Concordia tradit rum querelis cognovisse. CLAthenaeus Vl. p. u67. b. I eineccii Antiq. rom. ad Itistit. I, 8. p. 13I. Leges t
I. atqui de iniuriis - men has non satis accurate compescae. Praefectus ur- obserVatas esse . apparet ex
his vid. Suet. Aug. 37 ibiq. earum repetitione. Graev. . Opinor ab ipso Au- 3. IIuilla iam bene io-gusto esse, etsi Hadriano rum exempla etc. Quaedam tribuitur, quod servos a antea iam laudavi. AddasMa- dominis vetuit occidi, eos- crobii Saturnal. i. o. XI. quique iussit damnari per iudi- Epistola Senec. 47 usus mulees, si digni essent. Ita Spam ta exempla attulit. Alia ipse tianus in eius Uta c. I 3. L. Dolter resert in capp. seqq. Diuitirco by Cooste
150쪽
DE BENEFICIIS LIB. III. 22. 23. 217
milia, et quaedam inter se contraria. Dedit aliquis domino suo vitam, dedit mortem, servavit psriturum: et hoc si parum est, pereundo servavit. alius mortem domini adiuvit, alius decepit. XXIII. Claudius Quadrigarius in duodevicesimo annalium tradidit, cum obli)eretur Grumentum, etiam ad summam desperationem ventum esset, duos servos ad hostem transfugisse, et operae pretium fecisse. Deinde urbe capta, passim discurrente viCtOre , illos per nota itinera ad domum in qua servi Tant, Praecucurrisse, et dominam suam ante sis egisse: et quaerentibus quaenam esset, dominam, et quiadem crudelissimam ad supplicium ab ipsis duci, pr fessos esse. Eductam deind extra muros, summa a cura celasse, donec hostilis ira consideret. deinde, ut satiatus miles cito ad Romanos mores rediit, illos quoque ad suos redisse, et dominam sibi ipsos dedisse. Manumisit utrumque es vestigio illa: nec indigna ta est ab his se vitam accepisse, in quos vitae necis-ques potestatem habuisset. Ρotuit sibi hoc vol magis .gratulari. Aliter eniti servata, munus notae et uuia garis cIementias habuisset: sic servata, nobilis fabula,
a. duod Icesmo omnium eodd. Iectio, praeter unum Pa Iat., qui habet: duodecimo. Grumensiam codd. confirmant. Nurolus tamen Adriamecum, ex ingenio. At G mantiam
bens habet: fuit utba in Lucania.
I. Gaudius Quadriga- gesta sit, utrum belIo puniarius. Saepse a Veteribus co , an sociali cs. FIor. III, Iaudatur, qui Acilii Anna- Ι 8) ignoramus. Ceterum Ies graece scriptos in lati- Macrob. Sat. I, XI p. a49
num seriuoneni vertit et ad bip. eandem rem narrat.
hellum Sullanum continua- Operae pretium fecisse divit. Ρaucissima ex eius ope- gnain mercedem Iabore et xe servata , sunt. CL G. I. periculo suo cepisse. cs Lia Possit opus de Historie. Iati vii praes. factarus ne operae I. C. Io. p. 44 ed. hcs. 1677. pretium lim. Gementi R. 4. Quando autem haec res ab hostibus in ipsam collatae.