L. Annaei Senecae philosophi Opera omnia quae supersunt recognovit et illustravit Fridericus Ernestus Ruhkopf director gymnasii bielefeldensis. Volumen primum quintum

발행: 1808년

분량: 453페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

,33 DE BENEFICIIS LIB. III. 37. M.

cuius μxsili utra pro gravissimo crimine inter alia Manlio obiici bat, nactus adolescens secretum, stringit o Cultatum linu ferrum, et, Nisi iuras. inquit, ict diem patri rentissu in , hoc tε gladio transfodiam. In tua

potestate est, utro modo pater meus accusatorem non

habeat. Iuravit tribunus: nec iis ilit . et causam acti cinis remissae concioni roddidit. Nulli alii licuit impun8 tribunum in ordin m rodigΘre. XXXVIII. . Alia ex aliis μxempla sunt eorum, qui parentes suos periculis eripuerunt, qui ex infimo ad summum protulerunt, et Q plebo a corvoque ignobili nunquam tapendos seculis dederunt. Nulla vi verborum, nulla ing nii facultate exprimi potest, quantum opus sit, quam laudabile, quamque nunquam a memoria hominum Uxiturum, posse hoc dicereta Parentibus meis parui, cessi: imperio eorum, sivo a Pquum, sive iniquum a c. durum fuit, obsequentein submissumque me Praebui: ad hoc unum Contumax fui, n beneficiis vincorer. Certate, obsecro vos, et fuli quoque restituite aciem. Felices, qui vicerint r&licos , qui vincentur . Quid eo adolesscente pra

clarius, qui Iibi ipsi dicere poterit: neque enim fas est alteri dicere: Balrnni meum beneficiis virip Quid eo fortunatius sone, qui omnibus ubique praedicabit, a filio se suo benρficiis victum P Quid autem est felicius, quam sibi cedo rep

a. Alia ex aliis se myta sunt. Sic omnes codd. et edd. Rudo ii iis vero Agricola coniecit: f heunt, quod recensiores e ld. invasit.

Ut cum liolle, Livio tra- aetatem ab ineunto adol dente. hoc es-Si- scentia Tuis servi vi servitu- milia exempla laudat Fro ins- tem imperiis et praeceptis, hem. ad CDrt. l, , I, 18. pater. 4'xo ingenio ego illei. Posse hoc dia ere. Quod liberum esse ratus laui, pro Lesbonicus ille apud Ι'lau- imperio tuum. I. .

172쪽

L. ANNAEI SENECAE

LIBERALEM

DE BENEFICIIS

LIBER IV. Argumentum et ordo.

I. Ex omnibus quas tractavimus, Aebuti Liberalis,poroIt videri nihil tam necessarium, aut magis, ut ait Sallustius, cum cura dicendum, quam quod in maniatius est: An beneficium dare, et inVicem gratiam referreν I. Onaestionem, an bene- petendae sint, gravem et sellam dare et invicem gra- Contra Epicureos C. I. u. iam referre, Per se res eX- tractatur. Sallustius Boll. iug. r i Diuiti co by Cooste

173쪽

i46 DE BENEFICIIS LIB. IV. r.

' ferre, per se res Expetendae sint Inveniuntur quihon sta in mercedem colant, quibusque non placeat virtus gratuita: quae nihil habet in is magnificum,m' si quidquam venale. Quid .mim est turpius, quam aliquem computare quanti vir bonus sit: quum vi tus nec lucro invitet, nec absterreat damno, ade quo neminem spe ac pollicitatione corrumpat, ut Contra in se impendere iubsat, ac saepius in ultro tributis sit Z Calcatis utilitatibus ad illam eundum est, quocunque Vocavit, quocunque misit, sine respectu rei familiaris: interdum etiam, sino ulla sanguinis sui parsimonia vadendum, n e unquam imperium Seius detrectandum. Quid consequar, inquit, si hoc fortiter, si hoc grate Deerop Quod secoris. Nihil tibi extra promittitur : si quid forte obvenerit Commodi, inter accessiones numerabis. Rerum honest xum pretium in ipsis est. Si honestum per is expetendum est, beneficium autem honestuni est, non

Potest

a. I quidquam vena . Sie optimi eodd. Alii tamen ius

runt: δε quidquam habet v. Μox qtium vire nec lucromvitet, nec absterreat damno optimi codd. dant, et Grut xi et Pineiani, qui tamen maluit: - μνitetur assterrea eur d. Vulgg. habent - quum virtutem nec lucrum μνuet. nec absterrem damnum.

jug. 54. Cortius p. Io Io in

fragmentia ex Hiit. VI coia Iocavit hunc locum, nescio qua causa moltas. Sallustius hae loquutione primus et saepius usus esse videtur: Livius tamen quoque usus est

XXXV, 9 : est l. q.

es. de Provident. 5, 7. Io. I. p. 3I8: vir cum cura di-eendus: de Tranq. Anim. C. I. exu. Tacito frequens haec Ioquutio. MDeniuntur , Epicurei. x. quanti t. quo pretio virtutem sequatur: quasi non ipsa sui pretium. in

rura - μ. ut saepius d re quam accipere iubeat. Uuro tribum aliquoties apud Liv. 39, 44. 43, 16 Occuinrunt de impensis operum publicornes mancipibus et redemtoribus certa mercede Iocatorum. Significat ita- quo h. l. sumtum magnum impensasque Virtutis caulla saepe esse iaciendas. cI Heia

174쪽

DE BENEFICIIS LIB. IV. x. a. 14I

potest alia eius conditio esse, quum eadem natura sit. Per se autem expetendum esse honestum, saepe et a unde probatum est. II. In hac parte nobis pugna est cum Epicureorum delicata et umbratica turba, in convivio suo philosophantium: apud quos virtus voluptatum minit tra- est. Illis paret, illis deservit, illas lupra se videt. Non est, inquit, voluptas sine virtute. Sed quar antε virtutem estp De ordine putas disputationem Mep De re tota, Et de potestate eius ambigitur. non est virtus, si sequi potest. Primae partes eius sunt: aducerct debet, imperare, summo Ioco stare. tu illam iubes signum petere. Quid, inquit, tua reseri P et ego sino virtute nego beatam vitam Posse constare. Ipsam voluptatem, quam sequor, cui me mancipavi, remota illa, improbo et damno. do hoc uno disputatur, utrum virtus summi boni causa sit, an ipsa Iuminum bonum. Ut hoc unum quaeratur, ordinis Si tantum exillimas mutationem p ista vero consutio est et manifesta caecitas, primis postrema Praeferre. Nonnoco. Antiq. rom. 3, 23, Io. Lipsius laudat Turnebi Adia

tuineliose habitia. cf. ad Epistol. 3I, 1. 3. Persa - es. Est enim Praecipuum dogma, est principium Sinae. cs. Cic. desin. III, la. Tiedetnanni System cler stoi h. Philos IlI. P. 3b R., qui reete dogma EXPUnit, Perperam de sundamento eius iudicat. Simile est principium Κ antii,

qria tenus aeque a rationa

Proiectum est ac hoc Mis

cum.

II. Iam in Iibro de vita

heata capp. 9-ra, et EP. 4 de hae ra disputatum e se vidimus. CL egregium Kantii iudicium in Critilader print. Vernu an P. 39SR- ed. II., quod laudavi ad Epist. 85, i5. Caeterum facilis erat disputatio Stoia corum contra Epicureos, in Primis hosce, qui nonnia in voluptatibus crassioribuaselicitatem suam Ponerent, perperam et contra Epicuri voluntatem ἐδοκην felicit tem interpretantes. Vide

Arrian. Dissi. Epictet. III, 7.

175쪽

, , DE BENEFICIIS LIB. IV. a. S.

Non indignor. quod post voluptatem ponitur virtus, 1ed quod omnino cum voluptate eonfertur. Contemtrix sius Et hostis est, et longisi uis ab illa resilisens, labori ac dolori familiarior, virilibus incommodis, quam issi essteminato bono. Ill. Inserotida liaec, mi Liberalis, fuerunt, quia beneficium, de quo nunc agitur, dare, virtutis est, ot turpi IIimum, id caula ullius alterius rei dare, quam, ut datum sit. Nam si recipiendi spe tribueremus, locuplotissimo cuiquν non dignissimo, daremus. μ nunc. voro diviti importuno pauperem Praeseramus: nona est boriolicium, quod fortunam i Pectat. Practerea, si ut pro donemus, sola nos invitaret utilitas , minime honestein distribuerct doborent . qui facillimes poIIent, locupletes, ot Poteiates, Et rΡges, aliena ope rion indigoni f. Dii vero tot munera, quae sino intermi notio diebus ac noctibus fundunt, non darent. in omnia sui in illis natura sua susscit, plenosquε ot tu-5 tos, et inviolabiles praestat. Nulli ergo beneficium dabunt,

a. nunc mero dimita i Ortuno P γ' m ρrn eramus. Sie eod. Naa. aliique: Praefrimus vulg. At sensus subiunetiu vum positi lardi videt ire et causa additiar. Ceterum re termis ortuno praesertur a Grn nov. emundationi Lipsti ovortiano. Diviti tui pollutio eit impotenti, improbo, luperbo, intolerabili.

Cic. do sin. lI. et Bayliam in Dictioni a liti t. et Crit. Epi-Cur . Non mullum disti mi- iis est vixa. quae inter xigidos Kalitia nisi ui et Euda monil mi ullcctas agitata est. III. Gratiae ita quo nia Ita est ratio habenda, quod nec Dii saviunt in beneficiis dandis : usquc ad cap. IX. i. Diseisi importu i. impotenti, improbo, luperbo. infra IV, i, Io: et deo loeupletem sed indignum Ρra

iurib . a. Dii - oudum etc. edi vite et pleno linii. Enr gia haec conspirant cum dictis Servatoris ap. Mati II.

V, S. Luc. FI, 35 et Paulli Actorum Apost. XIV, 15 et

176쪽

DL BENEFICIIS LIB. IV. 3. 4. χέδ

dabunt, si una dandi causa ost, se intueri ac commodum tuum. Istud non beneficium, sed Aenus est rcircunt spicere, non ubi optime ponas, sed ubi qua stuosissime habeas, undo facillime tollas. Quod quum longes a diis remotum sit, V sequitur tit illi liberales sint. nam si una. beneficii dandi causa sit dantis utilitas. nulla autem ex nobis utilitas deo speranda, est, nulla deo dandi beneficii causa esst. IV. Scio quid hoc loco respondeatur. ItaquΘ non dat Deus beneficia; sed securus e t. negligens nostri,avErsus a mundo, aliud agit, aut, quae maxima Epicuro selicitas videtur, nihil agit, nec magis illum beneficia, quam iniuriae tangunt. ' Hoc qui dicit, nona exaudit precanti uiti voces, et undique sublatis in eo lumb. floquitur tit illI Iiberales Int. Sic cod. Nar. al. Ant a rnhoratos, sine illi. - a. Hoc qui dicit. Sic omnes codd., et edd. et nec sollicitari debet, modo recte interpretem. Gronov. exponit: Qui ita respondset , ille istis vertiis hanc sentem iacti expromit: Deus non exaudit etC. At tion opus eli, ut cuin Dodum Gron. ro qui doleas. Videas not. Veturum iam antiquis temporibus hic locus valde turbatus mori t. quod videre lie t e mira lEetionis varietate: nam omnes codd. habent non faci ratium, sed faciρntibus, et inserunt multi geri post Arioata, nonnulli. σου geri omisso, addunt: non al-eendιι. Hoc postreinum pro glossa rias non exavdn habeo. et facientibus ortum e compendio scribendi. ,

I. Itaque quia nulla Deo σθενεία καὶ φόβω καὶ πρας-dundi beneficii canisa est. ὀεησει τAν 6.ησίον ταυτα Epicuro. Res Nota oll. Con- γίνεται. ubi MΘHagius Pra 1 oras tamen Bavlii Diclionia. ter alia Lucretii l. 6o de ii hae voc. et Tiedemanni Geisi tura divina haec assert: Nam

dor speculat. Plitios. II p. privata dolore omni, seiun-383 sq. Lipsius laudat ex ota periclis Ipsa litis Pollens Epicuri epistola ad discipu- opibus, nihil indiga nostri, Itim eundemque amicum Nec bene promeritis capi-Dilui uerodotum ap. Diog. tur, nec tangitur ira. Laert. X, 77 : οὐ γαρ συα- a. Noc qui dicit - p φωνουσι πραναατειαι καὶ blica. Qui hoc dicit, niim- φροντίδες καὶ οργαὶ καὶ χα- quam audiverit necesso est

177쪽

i4s DE BENEFICIIS LIB. IV. 4. 5.

Ium manibus vota facientium, privata ac publica. Quod profecto non fieret, nec in hunc furorem omnes mortales consensissent alloquendi surda numina Et in ficaces deos, nisi nollent . illorum beneficia nunc ultro oblata, nunc orantibus data, magna. tem Pestiva. ingentes ininas interventu suo solvetitia. 3 Quis est autem tam miser, tam neglectus, quis tam duro fato, et in poenam genitus, ut non tantam de Y ci muni1icentiam senserit Z Ipsos illos complorantes sortem suam, et querulos circumspice. invenies non ex toto beneficiorum coelestium expertes: nemiuem

EslΘ, ad quem non aliquid ex illo benignissimo fonte manaverit. Parum Elt autem id, quod nascentibus ex aequo distribuitur Θ Ut quae sequuntur, inaequali

dispensata mensura, transeamus, parum dedit natu .

ra, quum se dedit Z V. Non dat Deus beneficiat Unde ergo ista quae possidos P quae das ξ quae negasy quae servas Z quae

rapis p unde haec innumerabilia, oculos. aures, animum mulcentia Z undo illa luxuriam quoque instimens copia Z Neque enim necessitatibus tantummodo nostris

tra omnem omnium liomi- quorum multa similia vel Num usum itaque Epicurus ex ipso noltro afferri PORhaec dixi lse videtur, ille sent, si brevitas notarum qui tamen ipse consensum nostraruin pateretur. Multa hominum tanti secerit in similia Cicero quoque do demonstrationa sua, deum Nat. D. habet. duro Ριo Lesse. Exaudire autem esse diis adversis natus et in miai. q. audire notum est, et serias. δε dedit. natura est hoc tensu infra Occurrit IV, mundus. Adspicimus natu-II, s. Nexus denique sen- ram, pascimur ab ea et V tentiarum hanc interpreta- vie Obl tamur. tionem postulat, quem non I. uaqua in Alictas rem . intellexerunt interpp., fom mur. Initar Puctrorum Puel taIlia quia vim verbi exau- Iarumve amatorum amamuTEit male ceperint. a natura. Ac primum digna

- I. Egregia Iunt haec, est animadversio Rufinienti in

178쪽

DE BENEFICIIS LIB. lv. s.' 1 5

nostria provisum ostr usque in delicias amamur. Tot Brbusta, non uno modo frugifera. tot herbae salutares, tot varietat s ciborum per totum annum digestae, ut inerti quoquo fortuita terrae alimenta praeberenti Iam animalia omnis senseris, alia in licco solidoquo. alia in humido innalcentia, alia per sublimo climissa: ut omnis rreum naturaΘ Pars tributum aliquod nobis confefreti Flumina ha e amo unillimis Rexibus campos cingentia, illa praebitura commerciis viam, vallo Et navigabili cursu vadentis, ex quibus quaedam statis diebus mirabile incremΘntum

a. Illa praebiaura commeretis viam, vasto ete. Erasmum s quot. Codd. non longe recedunt: . Ommoreia via vos .ia Pinei us vero e Iura membranis castigati commoreia mari.

visio etc. Ante verius Virgilii aliquid deesse putavit Lipsius, qui tamen non reputavit, Senecam impetu quali poetico hiei, abripi, ut omisso νω quid aut anaeo aut linilli, hos veritis apponeret. Signum inierrogationia a Virg. Ge. II, ibo apposui.

in praefat. ad Schelleri Leis meon Lalino-batavum, quae hic apponatur: in hac praepositione illustranda, ait, sugit Lexicographorum di- Iigentiam vis ea, qua Proinsar ponitur. Ait tholog. Lat. To. l. p. x7i: Dicitur

in nitidum procubitisse bovem. Sic saepe Appuleius, ad cuius lib. Ill. p. I93 plu-xa Oudendorpius. Eodem modo Graeci, non optimi tui quidem, sed eerte Iutis boni loquebantur. Philostratus do vita Sophistar. II, i 2 p. 593 ἐ' λέοντα Θοαου-

παιγνίων παιώριον , g δελίκια 'Panismι καλούσι2. ex quibua quaedam δε-tis irriges, ut bilus et quidam alii. ride diat. Quaeli. III, 26. ae medica ιis torr. s. nquis, in quibus sulphur, alumen. ferrum

etc., nos Vocamus aqua,

minerales, de quibus egit Plin. H. N. XXX l. init , ubi de sonte Ciceronis ocu Ii medente et de aliis bona

assert. aquarum calen tum e. c. Baiarum. CL Ep. 89,cto. noti Versiis sunt celebratissimi Virgilii Georg. II,

16o lavdes Italiae compleXi. In lacubus memorabiles sunt Larma, nunc Lago di Como,

179쪽

i46 DE BENEFICIIS LIB. IV. 5. 6.

tum trahunt, ut arida et serventi subiecta coelo Iora subita vis aestivi torrentis irrigetl Guid medicatorum torrentium venae Z quid in ipsis litoribus aqua.

rum calentium exundatio p . . . . .i Te Lari maxime, testia a iHuctibus, et fremitu assurgens Benace miarinopi VL Si pauca quis tibi donasset iugera, accepissato dicores beneficium; immenla terrarum Iare patemtium spatia negas esse beneficium P Si pecuniam tibi aliquis donaverit, qt arcam tuam, quoniam id tibi magnum videtur, impleverit, beneficium vocabis: tot metalla defodit, tot flumina emisit terra, super qua decurrunt sola aurum Velientia; argenti, aeris, ferri immane pondus omnibus locia obrutum, cuius investigandi tibi facultatem dedit. ao latentium divitiarum in summa terra signa disposuit: negas te acC apisso beneficium p Si domus tibi donetur, in qua marmoris aliquid resplendeat, et i tum nitidius,

auro

a. tot flumina emisu territ. Sic sci ipsi codd. duribus, qui

em1 era ad unum omnes praestant. Arateat emisia ιn aera

insuit, et Benacias, nun

Lago di Garda, per quem Mincius, paternus Virgilii navius, in Padum fuit. At cf. intemp. Virgilii. a. super quae. Flumina

quaedam aurum Vellere no

tum est. Tagus olim, hodiellumina Anaericae, Rhemis etc. super quae i. Praetor cassumina, quae sola otc. si radisposuit, e terrae colore et natura, aliisque robus, quas motallorum solibres observaro solent. v. m-moris alisutar ii leIligas de exustis auL R-gmentis marmorum diversicoloris, quibus ad opus mustinuum utebantur in parietibus soloque ornaudis. cf. ad Epist. 86i 5. tectum est lacunar, Platsondst auratis et pictura distinctis Iaminis striisque, quibus lacunaria constabant; li in ilia sero ornamentis N strorum Euhiculorum diaetarumque. fiucco appellatis,

quod vidoro licet ox Iosephi Antiq. s. Λrchaeol. Vul. 3descriptione. CL. Propertilli, 3, 5 O ibiq. Burmari n.

180쪽

. DE BENEFICIIS LIB. IV. 6.

auro aut coloribus sparsum, h num mediocre munus voeabis P ingons tibi domicilium, sine ullo incondit aut ruinas metu struxit, in quo vides non tenum cru- sitas, et ipla qua secantur lamina graciliores, sed in 'tegras lapidis pretiosissimi moles, sed totas varias diitinctaequs materiae, cuius tu parvula frusta mi in raris, tectum vero aliter nocte, aliter interdiu fuI- gens: negas te ullum munus accepisse ' Et quum ilia liquae habes magno aestimes, quod est ingrati hominis, nulli debere.te iudicas Unde tibi istum, quom trahis, ipla itum Z unde istam, is per quam actus vitais tuae disponis atque ordinas, lucem y unde sanguianem, cuius cursu vitalis continetur calor p unde ista palatum tuum saporibus exquilitis ultra satietatem Iaeessentiat unde haec irritamenta iam IasIae voluptatis p unde ista quies. in qua Putrescis, ac marces pNonne, si gratus es, dices, 4

Dcus nobis haec otia festi , i Namque erit ille mihi δε er Deus. illius aram Sa με tener nostris ab Omitibus imbuet agnus. Illes meas errares boves, ut cernis', et i iam Lud re quae vellem calamo ρermiAt agresti.

Ille Deus est, non qui paucas boves, sed qui pers

b. num mediocro. Sic cum Εrarmo scripsi. Codd. quidem omnμs non habent; sed non at num 1aepissima confundi eonstat.

Salmas. ad Seripit. HisbAug. F. P. 978 sq. sine ullo

ι- metur recessit Seneca a

Stoicorum quorundam opinionibus, in ignem mundum recessimani esse: et Tecte. Nam hoc metu qui-

Iibet liber est homo et esse potest: Stoicis quippe ipsis

ea hac ra valda discreFantibus. Vide Lipsit Mani duet. in Physiol. Stoic. II, a I. Minoia R. serrae. Eodem sensu occurrit Iamina ap. Val. FIace. I, 1u3.3. De hoc usu partieulao unde cs. ad III, 36, a. Versus

sunt Virgilii Eclog. 1, 6 sq. 5. Egregius Cleanthis

Hymnus in IoVem, quem iam

SEARCH

MENU NAVIGATION