장음표시 사용
181쪽
,48 DE BENEFICIIS LIB. IV. 6. 7.
totum orbem armenta dimisit, qui gregibus ubique passim vagantibus pabulum praestat, qui pascua hi-bornis aestiva substituit, qui non calamo tantum Cantare, et agreste atque inconditum carmen ad aliquam ς tamen oblectationem modulari docuit, sed tot artes , tot vocum varietates, tot sonos, alios spiritu
nostro, alios pxterno, Cantus edituros, Commentus
6 est. Neque enim nostra ista, quae invehimus, dis ris: non magis, quam quod crescimus, quam quod ad constitutum tempus sua corpori ossicia retpondent. Nunc puerilium dentium lapius, nunc adsurgentem iam aetatem, et in robustiorem gradum trans untem pubertas, et ultimus ille dens surgonti iuventa terminum ponens. Infita sunt nobis omnium aetatum, omniumque artium semina, magisterque ex occulto Deus producit ingenia.
VII. Natura, inquit, haec mihi praestat. Non intelligis te, quum hoc dicis, mutaro nomen Deo pQuid enim aliud est natura, quam Deus, et divina
e. tamen omnes codd. et antiquae edd. Est molius, quam tantiam. et significat. Gron. interprete, non exactam legem harmonicam. sed rudem et qualemcunque observationem modorum. ' Mox illo deus. non dier. et Iurgenti uventa . non timenti codd. optimi dant. In sino aetatum loco vim. ιώιum legi mavult Io. Cloricus Silv. philol. p. ars ad ealeomedit. Αο1 hin. Socrati Male.
iam supra ad c. III, 2 laudavi, contendi meretur. 6. Pubertas, pubes ipsa, seu nota Pubertatis: quo tempore iam surgit aetas et transit in robustiorem
- ἰngenia. Ipse noster Quaest. nat. IlI, I9: in s mine , ait, Omnis suturi hominis ratio comprehensa
est. Et logum barbae et C norum R. crinium) noam
diim natus infans habet: t tius enim corporis et sequentis aetatis in parvo occultoqus lineamenta sunt. Animam vero, docuit Stoa, extrinsecus dari. cf. Lipsius
182쪽
DE BENEFICIIS LIB. IV. 7. 8. 24gratio, toti mundo et partibus eius inserta Z Quoties
voles, tibi licet aliter hunc ' auctorem rerum nostrarum compiatare. et Iovem illum omimum ac maxumum rit dices, et tonantem, et statorem: qui non, aut historici tradiderunt, ex eo quod post votum susceptum acies Romanorum fugientium stetit, sed quod stant beneficio eius omnia, stator, stabilitorque est rhunc eundem et fatum si dixeris, non mentieris. nam quum fatum nisil aliud sit, quam series implexa causarum, ille est prima omnium Causa, ex quR Ceter ependent. Quaecunque voles illi nomina proprie aptabis, vim aliquam effectumque coelestium rerum continentia. Tot appelIationes eius Possunt esse, quot
Hll. Hunc et Liberum patrem, et Herculem, a Mercurium nostri putant. Liberum patrem: quia Κ 3 ' omnium qauctorem rerum nes rarum e. Sic plurImi eodd. seripti et
editi. Codex tamen Nag. et unus pal. dant: aetorem i. e. inlpectorent et curatorem. Saltem Dae vo ea interdum cori iunduntur, de qua re monuit Gesnsr in Thesauro s. v. amis
ceor et nuper Huschko in Anal. crit. p. 243. Mox pro Retiι Grut. legi mavult sitia: sed Charisio S. Diomede r. Prisci,noque Io. auctoribus estAeιι idem q. cohibui. stare Rei.
1, 7 sin. Lipsit Physiol. I, 5.
n. rarum quatenus omnia ad hominem retulerunt, C ius caussa omnia essent creata. salorem. De E mologia huius vocis haud dubie Teiicula es. Gronov. obfr. IV,
a. p. 698. Lips. et Ernesticlav. Cic. h. v. Est a luto. a. TM Upellationea munera. Ηino illae precum formulae : sive talis, livotalis vocari malis, e. c. in
Horatii Carmino saeculari. Cf. de hao πολυωνυμ φ De rum Spanhem. ad CaIlim. Ηy. in Dian. 7. Hemstertius. ad Lucian. I. p. 92 bip. muneria sunt γερα, muαὶ, δεδρα: vide Ualch. ad Euripid. Hippol. p. 78. Mitsche lich. ad Hymn. homeric. incerer. vers. 327.
VIII. Vides hic allegoricae interpretationis a Zenone aliisque issequutia Stoicis adoptatae specimen, quae tamen iam inde ab eo tempore, quum philosophaxi coepissent Graeci, obti
183쪽
omnium parens ut, quod ab eo primum invontas minum vis est, consultura per voluptatem. Herculem : quia vis eius invicta sit, quandoque lassata fu rita. aδ an. Etsi omnea eodd. hix voeibva earpant et nonnisi uni mss. Erasmi debeantur, tamen nihil mutandum Centui.ὶ ui P e nexu lententiae eas postulame. Mox ratio non .stollicitandum oratio enim, quod Gruterus hie suisse lulpicabatur, Iocum non habete quamquam alias jungi Iolentrairo et oratio in Mercuri . .. C. I. 5. P.
morat. Ouum enim primi iam ilhilosophiae conditores,
C. C. Λnaxagoras, M trodorus a L, quin adeo poetae, e. o. Pindarus, ruditatem myttit Iogicarum narrati
num plerarumque intellinxillent, tantum aberat, ut Xenophanis Homerum impioiatis insimulantis ex En tum sequerentur Sext. mpin contra Mathoni. IX,
starctii exemplo, ex indole et natura aevi, cui originem debent, interpretarentur, ut plerique et in liis praesertim Stoici interpretatione allegorica tabulas nimis rudes crassasque miti- garo studerent. Quas quidem Allegorias etiam eodem fere etempore a Criticis quibusdam homericis, Praeia T-lim a Cratete Mallota et ipso Stoico, ad Homerum illustrandum esto adhibitas manifestiani est. Cf. Cornutus, Sallustius et Heraclides in o PuvC. . mythol. a Thom. Galeo Amstelod. ap. Ile r. etlieti. 1688. 8. editis.
ε'ς Διόνυσος, explicandus est, quem haud dubie fictum Si olei cuiusdam esse app ret, nisi sorte ad Ari1lobulea, de quibus nuper Val-chenarii commentatio opera Luzacii , cuius in seliuissimum obitum d. XII Ianuarii 8o7 Lugd. Bat.ὶ Musae I gent, edita exposuit, potius
hic verius est e Iustini Maris tu eis Cohortat. ad gentes p. 78, I ed. Ηutchina. , et in fragm. Orphei a Gestiero sub nr. 4 p. 364 Teceptus. Confultura, usui sutura humanitati. Iserculam a Stoiacis in sapientem, quin adeo in sapientiam ipsarn esse
mutatum, saepius monuiamus. Allegorice eius com-btillio in monte Oeta ad interitum mundi per ignem
184쪽
DE BENEFICIIS LIB. IV. 8. s. III
xit operibuς editis, in ignem recessura. Μercurium: quia ratio penes illum est, numerusquct, et ordo , Et scientia. Quocunque te flexeris, ibi illum vidohisa occurrentem tibi. nihil ab illo vacat: opus suum ipso implet. Ergo nihil agis, ingratissime mortalium, qui te negas Deo debere, sed naturae r quia nec natura sine Deso est, nec Deus sine natura; sed idem est utrumque, nec distat ossicio. Si quid a Seneca a cepisses, Annaeo te diemes debere, vel Lucio: non
creditorem mutares, sed nomen. quoniam sive pra nomen eius, sive nomen dixisses, sivo cognomen, idem tamen ille esset. Sic hunc naturam vocas , sa- Stum, fortunam: omnia eiusdem Dei nomina sunt,
varis utentis sua potestate. Et iustitia, probitas, Prudentia, fortitudo, frugalitas, unius animi bona sunt rquidquid horum tibi placuit, animus placet. IX. Sed ne aliam disputationem Θx obliquo habeam, plurima beneficia ac maxima in nos Deus Confert siue spe recipiendi: quoniam nec ille collato
eget, nec nos ei quidquam Conserre possumus. Ergo beneficium per se expetenda res est, una spe tatur in eo accipientis utilitas: ad have accedamus,
a. Sed ns altam t IV. ex B. habeam. Sic omnea scr. et ed. . librii et bene dici disputationem hab sero docet Iul. Caes. B. G. v. go. At Pincian. elegantiorem, uti putatat. l quendi formam praetulit deditque e eoni. r Sed ne in aliam a. e. o. abeam. Sed non dispiciendum esse critico et reponendum . quod elegantius sit, nune inter omnes criticea peritos eonstat, etsi vel se non desint, qui hane legem migrent. Prima omnium ae potissima lex eritices est. videre et inressi-gare. quid auctori scribere placuerit, nee temere in hae disquisitione agere, neque auctorem emendare sed librarium.
u. Quocunque eo Aexeris in. Diligenter eligendos
etc. Eadem egregio protulit esse, quibus beneficia de- Cleanthes in Hymno lauda- mus, nec adversari hoc sen- to et noster plenus est huius tentiae, beneficia dare, e sententiae, e. c. Epist. 4 I petendam per se rem esse,
initi 85 sin. Seneca apud docet: usque ad cap. XVI. Lactant. VI, 24.
185쪽
a sepositis commodis nostris. Dicitis, inquit, diligentor seligendos quibus beneficia demus , quia neo agria colae quidem semina arenis committant. Quod si verum est, nostram utilitatem in beneficiis clandis sequimur, quemadmodum in arando serendoque tueque enim λrere, per se res expetenda est. Praeis terea quaeritis, cui detis beneficium: quod non esset iaciendum, si per se beneficium dare, expetenda Tea esset. h quae quocunque loco, et quocunque modo I daretur, beneficium erat. Honestum propter nes Iam aliam causam, quam propter ipsum, sequimur. Tamen etsi nihil aliud sequendunt est, quaerimus quid faciamus, et quando, et quemadmodum: Per haec enim constat. Itaque quum eligo cui dem boneficium, id ago, ut beneficium sit: quia si turpidatur, nec honestum esse potest, nec beneficium. X. D
b. quas quocunque l. Sicut praecedentia cum Gron. e mss. eo ituit nam quum non Praeterea quaeritia. Cui dandiam fe bonosicivm. in ullo Ieripio aut olim edito compareant, sed Erasmi codex praestet: Praει erea qMaerιιιι. cuι deita hora sicium. exprimi curavi, quamquam qtiomodo detis d sint: ita non quia onim scripsi . sed qtine quoc. I. cum Pin. ciani libris, quum hoe ipso in loco codex Naa. interpolatus sit, nec comicam loquendi formam. qua Seneca uti non solet, ex interpolato illo. alioqui praestaminimo codiem quamquam Gruta et Grnnov. suaderit, recipere audeam. Criticis autem saeculi decimi sexti Et septimi comi eos. inprimis Plautum. nocturna diurnaque manu versantibus, quode. c. libris criticis illius temporis a Grutero in Lampade eritica collectis videre licet, scillen ne suit, ubique aut archaisinos aut eo miras et eas elegantiores iis visas tosuendi formas captare. et ubi vel nullus iis locus esset, insare re. Cauto itaque agendum est nobis praestantissimorum istiua temporis virorum commentarios ovolventibus discutienti
verba: Honesum propter etc. responsionis initium s ciuiat. Obiectio prima verbis quidem non resutatur, sed Te, quam illiad honesturn complectitur, quod
propter ipsum statuunt f quendum Stoici : qui se
in eligendis quibus beneficium daretur, non utilitatem, sed scopum specta erri ritia
186쪽
X. Depositum reddere, per se res expetenda est: non tamen semper reddam, nec quolibet loco, nec quolibet tempore. Aliquando nihil interest, utrum infitier, an palam reddam. Intuebor utilitatem eius, cui redditurus sum , et nociturum illi depositum no-gabo. Idem in beneficio faciam: videbo quando dem, cui dem , quemadmodum, quare. Nihil enim a ct ratione faciendum est. non est autem henetaeium, nisi quod ratione datur: quoniam ratio omnis honesti comes est. Quam saepe hominum, donationem suam inconsultam obiurgantium , hanc audimus
vocem, Mallem perdidisse, quam illi dodis P Tu
Piminum genus damni eit inconsulta donatio, mutitoque gravius, male dedisse beneficium,iquam nonae cepisse. Aliena enim culpa est, quod non receptismus: quod cui daremus non eligimus, nostra. In ei ctione nihil minus, quam hoc quod tu existimas, p ctabo, a quo recepturus sim: eligo enim eum qui gratus, non qui redditurus sit. Saep aut m et non
redditurus gratias est; et ingratus, qui reddidit. Ad animum tendit aestimatio mea. Ideo Iocupletem, sed 4 indignum, praeteribo: pauperi viro bono dabo. Eritonim in summa inopia gratus, et quum omnia illiclectrunt, supererit animus. Non lucrum ex benev-cio Capto, non Voluptatem, non gloriam. Uni pla-
esto contentus, in hoc dabo, ut quod oportet, L Κ 5 Ciam.
a. Tum gyimum genuae damnι est. Sic omnes eodd. Antomiretumr Tumusemum genua perdendi es. I. Ut verbo moneam, Pius obvenerunt, quum di- ex amplo sit homo, qui sani- ceret, res inter animos getate mentis utens rem no- ritur. Sic IV, 3, i divitem inituram, e. C. gladium, vene- imPortunum vocavit, quem
rium, commiserit tibi, quam h. l. indignum appellat.
mente capto eidem repo- Uni i. e. honesto cum rati Icenti numquam reddideris. ne eoniuncto. Orieὶ i. e. 3. Haec in antegressis sa honestum est. i
187쪽
i54 DE BENEFICIIS LIB. IV. ro. I .
ciam. Quod oportet autem, non est sino electione: quae qualis futura sit, interrogas pXI. Eligam virum integrum, simplicem, mem
rem , gratum, alieni abstinentem, sui non avare t nacem . benevolum. Hunc vero quum elegero, licet
nihil illi fortuna tribuat, quo referre gratiam Possit, ex lententia rea gesta erit. Si utilitas mo et so dida computatio liberalem facit, si nulli prosum, nisi ut invicem ille mihi prositi non dabo beneficium proficiscenti in diversas longinquasquct regiones, non dabo abfuturo sempor, non dabo sic affecto ut spes ei nulla sit convaIescendi, non dabo ipse de
2 ficiens, non enim habeo tempus recipiendi. Atqui ut scias, rem per se expetendam Eus, bonefacere; advenis modo in nostrum delatis portum, Et statimabituris, succurrimus. Ignoto naufrago navem, quamvehatur, et damus et instruimus. Discedit ille, vix satis noto salutis auctore, Et nunquam amplius iuconspectum nostrum reversurus, debitores nobis
daos delegat, precaturque illi pro se gratiam res rant: interim nos iuvat sterilis baneficii eonscientia. 3 Quid quum in ipso vitae sin constitimus, quum testamentam ordinamus, non beneficia nobis nihil
I. s licea. Explicat cinnL ax sementia i. ex v Cicero de OT I, 3O, a 3: to, uti mihi erat propos Sunt his alii multum dispa- tum, En γνωμ έ. res, simplices et aperti, qui a. debitorea - delegas. nihil ex occulto, nihil ex Frequens iuris verbum, et insidiis agendum putant, lignificat, pro se vicarium veritatis cultores, fraudis dare, qui solvat. Vide i inimici. Opponuntur au- fra VII, 19, a. Epist. 18. 27tem, recte observante Ese et passim. Ηoe istud Synesti in Clav. Cic. h. vis machus imitatur lib. VI. simplicos L eandidi et finem Ago gratias, et meam Viari multiplicibus, quia idem cem, quia solvendo par dicunt, idem cogitant etc., non sum, coelestibua delego quod multiplicea non La- virtutibus. L.
188쪽
DE BENEFICIIS LIB. IN. ι r. ra. In
profutura dividimus p quantum temporis contamia retur, quamdiu Iecreto agitur, quantum et quibus d muAp Quid enim interest, quibus demus, a nulloroesepturip Atqui nunquam diligentius damus, nunquam magis iudicia cisltra torquemus, quam ubi re motis utilitatibus, lolum ante oculos honestum Ite tit: tamdiu ossiciorum mali iudices, quamdiu illa 4
depravat spes ac metua, ac inertissimum vitium, maluptas. Ubi mors interclusit omnia , et ad ferendam in 1 citentiam incorruptum iudicem misit, quaerimus dignissimos, quibus nostra tradamus e noe quidquani cura sanctiore ComPonimus, quam quod ad nos non Pertinet. lXII. Et meherculo tunc magna voluptas subit coingitantem, Hunc Ego locuplestiorem faciam, huius dignitati, adiectis opibus, aliquid splendoris assundam. Si non damus beneficia, nisi recepturi, int statis moriendum sit. Dicitis, inquit, beneficium creiaditum insolubile esse: creditum autem non est res per ia expetenda. Quum creditum dicimus, imaginoEt
4. Ubi mora - tradam . Si morte appropinquanto affectibus purgemuT, quae-ximus tamquam Praetores aut quaelitores iii nostrum locum tales , quibus etc. Mittera autem est verbum
iudiciale et comitiale de iis, qui a quaesitore, aut eo, qui comitiis praeest, in iudicium, ad sententiam serendam, aut in suffragia eliguntur. Confert haec Hemilethus. m Lucian. in Nigrin. c. Jo
I. ereditum insolubilo, quia semper obligamur, et quum solvimus, debemus. L. imagina H ιranslatione i. simi a tudine quadam et metaphoia; illa describit aliquid ita similitudine alterius rei , ut qtias in rem prae
hibetur, si verbo proprio axeamus limi l i utentea. de
Senecae EpiIL LIX, 4 sq. eiquem ibi Iandavi Ernesti
Lexic. technol. Iat. xliet. Imago et Translatio.
189쪽
ita 'DE BENEFICIIS LIB. IV. ra.
Ω et translatione utimur. Sic et legem, iusti iniustiqua regulam esse: et regula non est xes per se expetem da. Ad haec verba demonstrandas rei causa de Emdimus. Quum dico creditum, intelligitur tanquam creditum. Vis scire adiicio inIOlubile, quum crediatum nullum non solvi aut possit, aut debeat. Adeo beneficium utilitatis causa dandum non est, ut saepe, quemadmodum dixi, cum damno ac periculo danis S dum sit. Sic latronibus circumventum defendo, ut tuto transire permittatur: reum gratia laborantem tueor, et hominum potentium laetionem in mE co verto, quas illi detraxero sordes, sub accusatoribus iisdem fortasse sumturus, quum abire in partem alteram pollim, Et securus spectam aliena certamina: spondeo pro iudicato, et suspensum amici honia lubellum deiicio, creditoribus eius ms obligaturust
ut possim servare proscriptum, ipse proscriptionis 4 periculum adeo. Nemo Tusculanum aut Tiburtinum
I. quemadmodum dixite. c. I, Io fin. At .saepius haec similiaque iam dixerat 3. reum gratia lassioram
em, qui parum gratiosus est apud populum, aut iudices, cui gratia deest. Proprie Iaborare odio, fame et . est satigari, urgeri odio sa- meque et gratia itaque labo- Tatis, qui premitur gratia, qua adversarius gaudet. Iordes togam sordidam, signum reorum. Sic de Benes. II, 34, 3 detractae sordes.suspensim - deiicio. Bonis Maicali damnati, proscriptis titulus suspensus, eRvendi debere. Laudat Li-ysius Sueton. de claud. C. 9
lege praediatoria venalem pependisIe, id est, eius res. ubi cs. Ernesti not. PubItea itaque proposita tabula V nales declarantur, ut explicat Homius ad Tibull. II, 4, 5 verba eandem vim ha-hontia: ite sub litulum. δε-iicio, revello. Cic. Quint. 6.
gno aestimantur a Romanis malum aerem Paria catti-va vitaturis. cf. Meyers Darstellungen aus Italieu p.
279 sq. Meminit quoque hi ius moris Blisthing IV p.
190쪽
DE BENEFICIIS LIB. IV. II. II. ID
comparaturus, salubritatis causa, et aestivi secessus, quoto anno emturus sit disputat: quum emerit, tuendum Est. Eadem in beneficiis ratio est. nam quum interrogaveris, quid reddat, ' Fespondebo, bonam consesentiam. Quid reddit beneficium p clio tu mihi, quid reddat iustitia, quid innocentia, quid magnitudo animi, quid pudicitia, quid temperantia ps quidquam praeter ipsas, ipsas non petis. XIII. Μundus in quid vites fuas absolvit 3 in quid sol diem extendit et contrahit p omnia ista beneficidia sunt: fiunt enim nobis profutura. Quomodo mundi ossicium est, circumagere rerum ordinem; quomodo solis, loca mutare, ex quibus oriatur, in quae cedat, et haso salutaria nobis lacero sine pra mio : ita viri ossicium est inter alia, si beneficium dare. Quare ergo dat ξ ne non det, ne occasionem
a. eo aratinua eum Grui. e cod. Col. reevir eis Groέ. paraturus ut purius Praesert. In usu tamen et pro r emendo sibi parare, Ciceronis tempore lauro. certum est. Μox quoto anno omnium codd. et edd. ant. Iocria est. quam profana habeo. Lipsius tamen haec verba suspecta sibi dixit. eui Gronov. assensus emendavit: qMota annua .. L. d. Sensus est: ut si quia praedium tale emturust sit, Myimhoe iaciet. et emtum tuebitur ita et ille. qui beneficia dato vult satim. haud eunctanter data tueri dando et sustinere studebis. neo magis interrogabit, quid reddat beneficium, quam illo emtor Praedii, voluptatis caussa paratum interrogaro solet, quid reddat. SimiIitudo non explieata Lipsio Gronovioque ansam dedit, loeum pro suspeeto habendi. Sed ut noster a lecprior comparationis parte.Omissa, alteram arripere et ei immorari, sic h. l. illa verba: quum emeric - es. et nam quum interrogaveria etc. sibi respondent. Ceterum annua emera an bona latinitas patiaturi dubito: nee Grouoin uiua evicit.
I. Mundus i. e. Coelum cum astris volvens reVONVensque, κόσμος : sic appel- Iatum ab ornatu ordineque, quo dens omnia permeat
regitque. Deum itaque sive quod unum idemquo Stoae
est, naturam semper ordino agentem, imitemur. cs. Lipsit PhysioL Stoic. II, 6. Sol diem. laudat Liplius Epici tum in Monumentis Epicte-