장음표시 사용
201쪽
,6s DE BENEFICIIS LIB. Iv. et q.
illi tela , omnem detraxisti potentiam; et ne cuIquam metuendus esset, proiecilli illum extra mundum. Hunc igiti inleptum ingenti quodam et inexplicabili
muro, divisum qu a contactu et R Conspectu mortalium, non habes quar verearis: nulla illi nec tri Abuendi, nec nocendi materia est. In medio intor vallo huius et alterius coeli desertus, sine animali, sine homine, sine re, ruinas mundorum supra se ei eaquo D cadentium evitat, non eXaudiens vota, nec nostri curiosus. Atqui hunc vis videri coler , non aliter quam Parentem, grato, ut o Pinor, animor
a ut si non vis videri gratus, quia nullum habes illius
hen a. mundum. Ita Muret s. Recte. Etiamsi omnes eodd. et dd. habeant: extra motum. Nec abludit Lipsius, qui pri
non esse , sed atom Tum motum concursiimque temerarium, nulla caus Iaamotricis ratione habila, Cogitare potuisse, quemcunque
philolhphiae studiosum, Epi-Cvreis eXceptis, taeduit. Attamen docuit, etsi dens in intermundiis, i. e. in spatio inter plures, quos statuebat Epicurus, mundos sito, vitam heat illiniam agat, nihil facientem nihilque rerum
Neratione tamen dignissimum esse. Quae quum sibi manisello adversentur, suere, qui ha Dc eram de Deo doctrinam modo animi aut securitatis
expoli visse exi Itimarent. CLBaylii Dieliori. h. v. et Tie-dem anni Getit dur specul.
Plii los. II. p. 383 sq. 389sq.
muro i. intervallo, inter- mundio: est τα μετακόσιMα, ap. Cic. 1in. II, 23 intermum
diu vocata. Quintil. VII, 3, 5 Gesnor. Vido Bruchori Ilist cr. Philos To. I. P.
a. Atqui - cia a p Epicurum Pium et religionis amantissimum ni isse, et ipse librique eius, in quibus the
logica tractabat, testantur, et Banius I. I. not. G. et P. ubi eriadit istinuim et lagacinsimum illum Criticiam n que noster locus neque Cie. et Diogenis Laert. loca latuerunt,egregio docuit. --cas, atomi tenuissimi: ατορι- καὶ ἀαεταβλη . Diog. Laert. X, i q. Dissili eo by Goost
202쪽
DE BENEFICIIS LIB. IV. rg. 2 . 16
beneficium, Dd te atomi et istae micae tuao foris ac temero conglobaverunt, eur colis 2 Propter malosia-Item, inquis, eius eximiam, singularemquo naturam.
Ut concedam tibi: nempe hoc sacis nulla spe, nullo Prestio inductus. Est ergo aliquid per se expotendum, cuius te ipsa dignitas ducit: id est honestum. Quid est autem honestius, quam gratum esse ξ huius virtutis materia tam late Patet, quam vita. XX. Sed inest, inquit, huic' bono etiam utilitas . aliqua. cui enim virtuti non inest sed id propter so expeti dicitur, quod quamvi& habeat aliqua extra se commoda, sepositis quoque illis ac remotis placet. Prodest gratum esse: ero tamen gratus, etiam si noceat. Qui gratus est, quid sequitur Z ut haec res illi alios amicos, alia beneficia conciliet y Quid ergo, si aquis sibi ostensas concitaturus est y si quis intelligit, adeo per hoc se nihil consecuturum, ut multa etiam ex reposito acquisitoque perdenda sint: num libens in detrimenta deicendet 8 Ingratus est, qui in re
3. Nec Ionesum repudiabat Epicurus, quippe qui seinper iactabat, nori iucundo vivi, nisi et horreste vivatur: sed illud honestum non eo quo Stoici 1 ensu in tolligebat, quum Prudentiam
Quin virtute s. honesto confunderet. XX. In gratia reserenda Πura Ium lucrum, nulla utilitas spectetur: ne damnum quidem nos retineat, quin grati simus.
i. Sed lues, inquit Epicu-Tus aut eius at Iecla, qui nihil nisi prudentia, quam
sonestum vocat, motus sa Cero vult, ideoque utilitatem e quacunque actionum suarunx sexIpectat. Sublimior itaquae atque durior ei ostilia Sioae postulatio, vi tutem elle rem per se EXP tendam, quam ut sibi de doctrinae huius veritate per suaderi pallatur. Hoc autem ita Epicureis accidere debebat, quippe qui omnia adsentus selieitatemquὐ inde
Proficiscentem referretit. concedo, respondet S., ii
eam gratitudo non eAerce- iura i
203쪽
renda patia secundum datum videt, qui sperat quum reddit. Ingratum voco, qui aegro assidet, quia testamentum facturus est, cui de heroditate, aut de 3 Iegato vacat cogitare: faciat licet omnia, qua facerct bonus amicus Et memor ossicii debet, si animo eius obversatur si, os, si lucri captator est, Et hamum iacit. Ut aves, qua ct laceratione corporum niuntur, Iassa morbo pecora et casura, e proximo speculantur, ita hic imminet morti, et circa cadaver Volat.
l. Gratus antinus ipsa virtuto propositi sui ca- . pitur. Vis icire hoc ita esse ,- nec illum utilitate corrumpi Z Duo sunt genera grati hominis. Dicitur gratus, qui aliquid pro eo quod acceperat, reddit. Hic fortasse ostentare se potost: habet quod iactet, quod proferat. Dicitur gratus, qui bono animo ac Ppit beneficium, bono debet. Hic intra conscientiam Cluissus
b. 96 animo eius ohaterfattir Def. I Iueri eveator est. Ε multis codd. et edd. adiecit Gron. vocem lucri. Grut rct i cito baec sordula videbatur . et particulam μι delero volebat: amon Ira est I. ipsius. Recie autΡm loco huic Gron. suppetias tulit. Pars altera propositionis conditionalis . ait, pleniore et nuinorosiore periodo simul est Guilitudinis άωό
I. secvnchra inuram, alto- scia votat. Nec Graecis an sequons quo donum. L. hanc loquendi formulam es-Mox hamum iacie de Iaer se inusitatam docuit uenidi potis inpriinis in usu est, stethiis. ad Luciari. ll. p. qui muneribus magnis missis 4 io. bip. Similiter Plato Iognta aut hereditates ab or- TO. IX p. 386. bip. volui'-bis divitibus quali piscari tem vocat δελεαρ, quo loco gelii rent. Primiani usus hu- Cicero de senectute c. I sius vestigium repertinus liliis est, emendatus a Val- apud Horat. lI Seiui. b, us, o enar. in Diatrihe ad Euria quom deinceps multi sequilis pid. P. Is a. ti sunt, c. c. Martiat. 1 V, XX l. βollim animiam in 56. vl, 63 etc. Sic fortunae gratia reserenda esse spe-mmaera, quibus homines sa- clandum. 1. Misi , Pra
cile docipi so patiuntur, Se-' stantia consilii sui, cogitaneta Ep. 8, 5 viscala hense liotii sal qire voluntatis, 'Da
204쪽
sus est. quae illi contingere potest utilitas edi ametu lat0nti Atqui hic, etiam si ultra facere nihil potest, gratus est: amat, debet, referre gratiam cupit. Quidquid ultra desideras, non ipsi deest. Artis x est etiam, cui ad exercendam artem instrumenta Non suppetunt, nec minus canendi pseritus, cuius vocem exaudiri fremitus obstrepontium non sinit. Volo referre gratiam: post hoc aliquid superest mihi, non ut gratus, sed ut solutus sim. Saepe enim et qui gra. 5tiam retulit, ingratus est: et, qui non retulit, grarus. Nam ut omnium aliarum virtutum, ita huius, ad animum tota aestimatio redit. Hic si in officio est, quidquid defuit, fortuna poccat. Quomodo indisertus etiam qui tacet, fortis etiam qui compressis manibus, vel et alligatis: quomodo guhernator e iam qui in sicco est, quia consummatae scientiae ni hil deest, etiam si quid obstat quo minus se utatur: ita gratus est , ctiam qui vult tantum , nec habet hu-4 ius voluntatis suas ulluui alium, quant se, testem. Immo amplius adiiciam. est aliquando gratus, etiam qui ingratus videtur, ' quem inala interpres opinio contrarium traducit. Hic quid aliud sequitur, quam ipsam conscientiain Z quae etiam obruta delectat, qu Econcioni ac famao reclamat, et in se omnia reponit,
a. quem mala inισγres opinio contrarium tradiacit. Sequorcodicem Naa. . qui in omittit ante contr.. Traducerct tr. l. est contonitus, risui exponere, naoaδειν-ατίων. cf. Turne
animus ad gratiam roseren- 3. compress senibus dodam agitur, delinitur ani- otiosis dicitur, proverbiimias gratiis: bono animo de- loco. cf. Liv. 7, I 3. Lucan. het beneficia, οφειλει. Ar II, 292. Attigit Erasmus not. Et hic. ad Niconi. IX, 7. Adag. v III. a. silutus. Argula haoc et infe omnἱα- Mira- distinctio: animo grati su- cia. Quis h. l. non muttii. mus , re solVillius. L. - xit egregii carminis Horatiani
205쪽
iro DE BENEFICIIS LIB. IV. ar. 22.
et quum ingentem ex altera parto turbam Contra se tientium adspexit, non numerat suffragia, sed una
sententia vincit. Si vero bonam fidem perfidiae suppliciis astici videt, non deleendit e fastigio, sed supra poenam suam conlistit. . XXII. Habeo, inquit, quod volui, quod petii. Non poenitet, nec Poenitebit, nec ulla iniquitatem .eo fortuna perducet, ut hanc vocem audiam,
Quid mihi volui r quid mihi nunc prodest bona vo- Iunias p Prodest et in equuleo, prodest et in igne. qui
si singulis membris admoveatur, et paulatim vivum eorpus circumeat: ' licet ipsum corpus plenum bonaeonscientia stillet: placebit illi ignis, per quem bonam fides collucebit. Nunc quoque illud argumentum, quamvis dictum iam, reducatur. Quid est quare gratia. Dere *fum eo res num bona eonfeIane a Mittit. Redundat vox ultima. inquit I.ipsius. Certe mendosa os . Utrum licet imum cor bona conscientia siluri 3 an pectus p Gron.
Repetitio nec mihi placet. oecurrit tamen. Μox memoria dec rnonis lectionem codd. Gruti praetero eum Gron. v l
iani IlI, 13 Ilisthim ac teria- gratus. sillae liquoscat. Dcem propositi virum Non quuleus tormenti genus, euicivium ardor prava iuben- ligneae machinae rei pedestitim, Non vultus instantia manusque fidiculis alligati, tyranni Mento quatit solida Τ membraque machina erecta
una sententia, quam fert, per cochleas tant Pere ex- sua conscientia, et elatus su- tendebantur, ut saepe ossitim pra malum de se iudicantern compago resolveretur. CL
populum secure despicit in Stephani Thes. L. L. h. v. illum, qui traducia tamquam placebis illi ignis etc. Simi- contrarium L perfidum, i. Ita Εp. 66, 37 not. poenis afficit. Similis est a. quam Dia dicium iam. Demetrii sententia ap. Se - IV, II, 3 sq. memorira δε- nec. Ep. VII, 8 unus mihi cernarue. Etsi separatae sint pro populo est etc. cf. I animae facultates memoriacoba ad Brunckii Analeci. et iudicium, tamen quia in Animadv. Ill, a P. I 53. tumultu illo obversantium
206쪽
DE BENEFICIIS LIB. IV. 22. . 17 I
grati velimus esse. quum morimur p quare singulorum perpendamus ossicia Z quarct id agamus in Omnem vitam nostram momoria decernμnte, ns cuius ossiciividoamur oblitip Nihil iam luperest, quo spes porrugatur: in illo tamen cardine politi, abire rebus humanis quam gratissimi volumus. Est videlicet ma-Sgna in ipse opers merces rei, et ad alliciendas mentos hominum ingρns honesti potentia: cuius pulchritudo animos circumfundit, et delinitos admiration luminis ac fulgoris sui rapit. At multa hinc Commoda oriuntur. Et tutior est vita melioribus, amorqus t secundum bonorum iudicium, aetasque securior, quam innocentia, quam grata mens Prosequitur. . Fuisset enim iniquissima rerum natura, si hoc tantum 4 bonum miserum, Et anceps, et sterile fecissot. Sed illud intuere, an ad istam virtutem, quae v saepe Etutob. quassave a tuto ae Detur inserui vo e. quod vetus liber Eriami suppeditati et sic loqui amat Seneca. actionum utraque concurrit, atque eodem paene momento peragitur, idemque animus rem iniicitur et de omnibus vitae partibus censet, et recordando reputamus ac decernimus, fuerimus no stri- non in ossicio, memoriam laesam decementem dixit. Sic de brevit. Vii. c. IO, 3 ne-eeno est memoriam suam timeat. in illo cardina, in xtremo limite. Sic liticari.
VII, 381 Ultima sala depre-Cor ac turpes extremi cardinis annos ne discam secvire
A. Sed non solum pulchra est, sed etiam multa cυν- modia utilitates praebet. Ι1la de pulchritudine e Platonis Phaedro X p. 329. d. bip. desumta sunt, quae Ci-eero de Ossic. I, 5 init. S. ne . Ep. 89, I. II 5, 3 et alii eertatim expressere. ω- ιιor ab externis hostibus. securior spectat ad animi tranquillitatem. 4. Sed illud - fueris Durus. Animo Senecae obisversata fui Ila vid tur egregia imago primum apud II liod. opp. et D. 26, sq. ed. Brunck. τῆς δ' αρετῆς ἰδρωτα Θεοὶ προπαροιθεν ἔθηκαν
207쪽
,να DE BENEFICIIS LIB. IV. ah. 25.
3 tuto ac facili aditur, etiam per saxa, et rupes, et A. xis ac s0rpentibus obsessum it r, sueris iturus. XXIII. Non ideo per se non est expetendum, cui aliquid extra quoque emolumenti adhaesret. sere enim pulcherrima quaeque, multis et adventatiis comitata isunt dotibus: sed illas trahunt, ipla praecedunt. Num dubium esst, quin hoc humani generis domic, Iium circuitus solis ac lunae vicibus Iuis temperet Zquin alterius calore alantur corpora, terrae relaxen.
tur, immodici humores comprimantur, alligantisa omnia hiemis triItitia frangaturi alterius tepore eta caci et penetrabili rigetur maturitas frugum Z quin ad huius cursum secunditas humana respondeat y quia ille annum observabilem fecerit circumactu suo : haec mensem, minoribus se spatiis fisciens y Ut tamen d trahas ilia, non erat ipse sol idoneum oculis spectaculum, dignusque adorari, si tantum praeteriret 8 noti erat digna suspectu luna , etiamsi otiosum sidus 5 transcurreret 8 ipse mundus quoties per noctom ignes suos
XXIII. Uti id, quod in- et fluunt, quibus et animprimis pulchrum sit, etiam mantes alantur augescant
simul prodesse pollit, ut que et pubescant maturit
astra. - I. Num dubium, lemque alsequantur, qu . - temperes λ De ea temperie oriuntur o terra.
caloris humorisque, quam a. fecunditas humana: duo haec altra conciliant, et ad lunares menses partuum sic generent ac Producant, ratio respondet. Laee luna praester alios cs. Aristo t. IV. mensem etc. et inde annum de gonorat. Animal. cap. ult. quoque antiquioribus tem
L. Eadem quae Seneca de poribus lunarem dictum ete. sole lunaque affert, Cicero Cic. de Nal. Deor. II, 46. tamquam stoica de Nat. Male tamen creduli philos Deor. II, I 5 sq. attulit: nec pbi parum certa de hoc in- aliter ntister in Nat. Quaest. luxu explorataque nos do de iis loquitur. Sic it de Nat. core POIlunt. Deor. Is sin. multaque, ait 3. Iesse miandus i. coe-
Cic., ab ea Luna) manant Ium deusque Stoae. AO
208쪽
suos sudit, et tantum stellarum innumerabilium refulsit, quem non intentum in se tenet 8 quis sibi illa, tunc quum miratur, prodesse cogitatῖ Adspice ista tacito succentu labentia, quemadmodum Velocitatem suam lub species stantis atquct immoti operis abscondanti Quantum ista nocte, quam tu in numerum aediscrimen dierum observas, agitur Z quanta rerum turba sub hoc silentio evolvituri quantam fatorum th-riem certus limes educit Z Ista quae tu non aliter, 4 quam in decorem sparsa consideras , singula in opere
1 unt. a. Ad iee ista tacito succentu labentia. Sie emendavit Gro- novius loctionem mondolam omnium codd. l'inciani et Grui. itacito με eoottit undo I in . e Virgilii versu estinxerat tactato insontia so M. Recepit priinum Muretus. deindo alii. Erasmusr tanto Iurene coetu. Eii oxymoron elegantissimum.
μ a tacito succentu Imbentia. Gronovius laudat Cic. Somnium Scipion. c. 5: quis est, qui complet
dulcis sonus 7 Hic est, inquit ille, qui intervallis coniunctis imparibus, sed
tamen pro Tata Parte Tatio-no distinctis .inipulsu et m tu ipsortim orbium conficitur , qui acuta cum gravi bus temperans, varios a quabiliter eoncentus ossicit
harmonia Iphaerarum nihil sando audiverit es. Zodiactim dicit, per quem eserantia sidera feruntur: et ex eoTum politu haec ins riora ipsosque homines, i genia et mores formari, Chaldaei consuerunt. Divinationum Rutem genera,
astrologicum,coluerunt Stoici cs. Cic. do Divinat. II, 49 et passim , nec id teme- Te, quum astra ita est ent dii. es. Liplii Physiol. Stoic. II,
eta sint, posset tomim saeculorum duorum decora astr nomica, a Copernico ei Keplero usque ad Hersehe
nium al. ad oculuin, quod aiunt, observationibus et inventionihus demonstraverunt. Quid nune dixisses vir tali notitia et inspectione dignissimus, si licuisset ei esse tam seliei, ut mirabilia,
quae superiores aetates nostra detexerunt in coelo, intelligere potuisseti Sed in libro Nat. Quaest. VII, 31
209쪽
ira DE BENEFICIIS LIB. IV. 25. 24.
sunt. Nec enim est, quod existimes septom sola di
Currere, cetera haerere. paucorum motus Comprehendimus r innumerabiles vero, longiusque R CO spectu ciostro seducti dii eunt, redeuntque. Et ex his qui oculos nolitros patiuntur, plerique obscuro gradu pergunt, et Per occultum aguntur. Quid eragop non caperis tantae molis ad pectu, ctiam si te non regat, non custodiat, non foveat, generetque,
XXIV. Quemadmodum haec quum primum usum habeant, et necessaria vitaliaque sint, Inaiestas tamen eorum totam mentem Oceupat: ita omnis virtus, et in primis grati animi, multum quidem praestat, sed non vult ob hoc diligit amplius quiddam in se habet, nec satis ab eo intelligitur, a quo inter utilia num Tatur. Gratus est, quia expedit Z ergo et quantuma expedit. Non recipit Iordidum virtus amatorem r s Iuto ad illam sinu veniendum est. Ingratus hoc coingitati Volebam gratiam referre, sed timeo impensam, timeo periculum, vereor offensam: faciam potius, quod expedit. Non potest eadum ratio et gratum facere, et ingratum. Ut diversa illorum opera, ita inter se diversa proposita sunt. Ille ingratus est, quamvis non oporteat, quia expedit: hic gratus est, quamvis non expediat, quia OPortet.
hhec aliquando detectum iri a. sordidum, qui simim Seneca quasi vaticinatus est. suum. e quo dona Promu XXIV. Ita et animum gra- tur, comprimit: oppositustum esse quidem utilem, sed illi, qui δελιο i. a Perto, Per se tamen iam expeten- ad dandum parato linia, Iaxo, dum. interprete Benileio ad uo-LI. Quem modum haec rat. Sera I. ll, 3, 17 2. venit. astra, etIi primum etc. DG non OPOrteias, non honeltum rasimus, vitam dent, ad sit.
210쪽
DE BENEFICIIS LIB. IV. a5. as. I75
XXV. Propositum est nobis secundum rerum na turam vivere, et deorum exemplum sequi: dii autem quodcunque faciunt, in eo quid praeter ipsam faciendi rationem sequuntur Θ nisi forte existimas illos
fructum operum suorum ex fumo extorum, et turia odore percipere. Vido quanta quotidie moliantur, quanta distribuant, quantis terras fructibus impleant, quam opportunis et in omnes oras ferentibus ventis amaria Permoveant, quantis imbribus repente dei ctis solum molliant, venasquct sontium arentes redin tegrent, et infuso per occulta nutrimento novent. Omnia ista sine mercede, sine ullo ad ipsos Perveniente Commodo, faciunt. Hae quoquct nostra ratio , fi ab exemplari suo non aberrat, servet, ne ad res honestas conducta veniat. Ρudeat ullum venal in o boneficium: gratuitos habemus deos.
XXVI. Si deos, inquit, imitaris, da et ingratis boneficia. Nam et sceleratis sol oritur, et piratis Patent
a. novent e eod. N R. eum Gron. reduxi, quum antea reno ωone ederetur. Non alia de causa mutatum, ait Gron. .
quam quod nunc composita frequentius in ore vulgi.
his sint imitandi. - 1. -- bis Stoicis. Nam semper cum Epicureis Senecae contentio est, quippe qui utilitatem in omnibus quaerunt.
Caeterum dogma hoe est perpetuum et principium Stoicorum inde a Cleanthia et Chrysippi tempore, se
cundum rerum naturam viavere oportere, τέλος εἶναι,
- ὀμολογουμένως τη φυσει ἐνν. Zenonis principium
erat: τὸ stuολογουμένως finvivas harmonice. Hoc pu-xum formale, quod nunc aiunt, mutarunt Cleanthes et Chrysippus in rationale, addentes σν φυσει, quod Seneca sequitur et explicat.
es. Stob. II, 7 p. 133 sq. Hee n. Tiedemann System III p. 76. De sententia dodita es. IV, 3, a not. XXVI. An et ingratis beneficia a bono viro ingratoaeos esse sciente danda sint, inquiritur usque ad cap. 36 Hoc autem capite status qui dicitur controversiae eonstituitur. Quia, ex instit tione Stoica, in ingratus ΤDuo eorum sunt genera.