장음표시 사용
221쪽
pter futuram nepotum pronepotumqus, ac longe s quEntium posterorum indolem. Nota in enim illis operis sui. series: omniumque illis rerum p r manusi suas iturarum scistitia in spreto semper est: nobis ex abdito subit. et quae repentina putamus, illis pr a visa veniunt ac familiaria. v Sint hi reges, quia maiores eorum non suerunt, quia pro summo imp xio habuprunt iustitiam, abstinentiam, quia non re
publicam sibi, sed se reipublicas dicaverunt. Re gnent hi, quia vir bonus quidam proavus eorum fuit, qui animum supra fortunam gellit, qui in dissonsione civili, quoniam ita expediebat reipublicae, vinci 5 quam vincere maluit. Reserri illi gratia tam longo spatio non potuit. in illius respectum ilis populo Praelideat: non quia scit aut potest, sed quia alius
pro eo meruit. Hic corpore deformis est, adspectu foedus, ot ornamenta sua traducturus. iam me homines acculabuiit, caecum et temerarium dicent,
nescient'm quo loco, quas summis ac Excellentissumis debentur, ponam. At ego scio , alii mo istud
4 daro, alii olim debitum solvere. Unde isti norunt
de quo more nunc satis noto pilius Romae aliique. R Viri docti saepius monuere, enent hi maluit: ait Iulium e. c. ad Liv. ll, 57, 3. ed. Caesarem fortasse respeAit. Drahenb. et Hensingor ad 3. II a corpore Eeformis Cicer. de ossic. I, 3u, a qui s. Respexisso videtur ad . et nostri loci memor fuit. Caligulam. cf. Sueton. C - a. Sequuntur verba Fom lis. OO..or menta sua i tunae. Sint hi rema - λ- lignia, Caesaribus propria. ca erunt. LXemplo lit Ne- traducturus i. risui ex pomdoruui primus rex apud ΙΙe- turus, παραδειγματίσων.xod it. I, 1 3: addatur Gelo, 4. maee - ωμί is putero Syraculis, NumaPom- Haec non ad Germanicum, quod Diuitiam by Coos e
222쪽
DE BENEFICIIS LIB. Iv. 3a. 35. ID
illum quendam , gloriae sequentis fugacissimum, . Eo vultu ad pericula euntem, quo alii ex periculo redis eunt 8 nunquam bonum suum a publico distinguentem p Ubi, inquis, iste, aut quis est y unde pnescitis. apud me istae expensorum a eptorumquctrationes dispunguntur. Ego quid cui debeam, scio. aliis post longam diem repono, aliis in antepensum: ac prout occasio, et reipublicae meae faculia
XXXIII. Ingrato ergo aliquando quaedam, sed non propter ipsum dabo. Quid si, inquit, nescis.
utrum gratus fit. an ingratust. Θxspectabis cloneonnas, an dandi heneficii tempus non amittos p E spectarct longum est. nam, ut Plato ait, dissicilis limmani animi coniectura est: non ex retare, immarium est. Huic respondebimus, nunquam exspectare a . . . nos
quod nuper virum doctum nis sententia in eius ope, quendani censuisse vidi, per- bus, e. c. Amatoribus o timve possunt, quippe quem currit, sed locum, quem omnibus notissimilan 1 ut Isse Seneca respexit, inveni conflat; Ad haud, dubio ad non contigiti Agrinam spectant, quem a. uuic respondebimus , ει enodestissimum et sortissi- - exspectara uos Stoicos.
anum scimus fuisse Dio comprehensio. Ita explicat Cass. 54, 29ὶ et euius pater Cic. Acad. Qu. IV, 6: c no illis quidem temporibus gnitio aut perceptio, aut si
notus suit. cs. supra IlI, 32. veryum a verbo UOIumus, an , Epist. XCIV, 46. apud comprehensio, quam κατα--a - dispunguntur. Ego illi vocant. Καταλγ' fortuna supputo exponia aC- ψις autem sas perceptior est Ceptaque accuratissime. complectebatur, quae tam XXXIII. Itaque ingrato certae sint, ut pro Veris danda esse beneficia., sed agnoscantur; ilaque φαντα Praesertim ei, qui verisimi- σίαι καταληπτικαὶ sunt im-liter gratus fuerit. pressiones ab externis Tebia I. Nam - es. Dissicile in sentibus nostris excita- est, animi consilia explo- tao, quae accuratissime re-Tare. Saepius haec Plato- spondent rebus illis extra
223쪽
188 DE BENEFICIIS LIB. IV. 35.
nos certissimam rerum comprehensionem: quoniam in arduo est veri exploratio: sed ea ire, qua ducit veri sintilitudo. Omiis hac via procedit ossicium. sie, serimus, sic navigamus, si militamus, sic uxores ducimus, sic lihoros tollimus: quum omnium horum S incertus lit evpntus. Ad ia accedimus , de quibus h ne sperandum esse credimus. Quis enim pollicetur ferenti proventum, naviganti Portum, militanti via Ctoriam, marito pudicam ii rem, patri pios liberos i Sequimur qua ratio, non qua veritas trahit. Exlp Qta, ut nisi benes cessura non facias, et nisi compertaveritat nihil moveris: relicto omni actu vita CO
nos sitis , nobiscum diligentissimo proprietates illarum
Communicant et nonnisi inde proficisci possunt. cf. Heynium ad Epicteti M ' nual. c. 45. Tiedemanni
tamen locum laud. Cicer nis, ubi Lenonis definitio affertur, Perperam Cepit. Hine facile colligas, Sen eam Academicorum sontentiae hac de re accessisse: sed res aliter se habet. Nam, qtaram notum sit , veteres
Stoicos omnino rerum Comprehensionem contra Ac
demicos mucule defendisse, scisntiae tamen neminem nisi sapientem compotem esse/ obtinebant: undo tacito amparet, nostrum h. l. com
Prehensionem propria sic dictam non intelligere, sed scientiam illam es. Cic.
Yerum. Comprehensionem vocat. O cium, non Vi lus. Ossicium oritur e primis naturae, Et quidem ita, ut amore sui, socialitate, sciendiquo cupidine exortis, sensus pulcim et decori nascatur, quo fit, ut aeIiimatione rhrum inlii tutia, regulae constituantur actio num N alirarum. Ο Aia, τα καθηκοντα, comprPhendunt itaque omnes actiones, quae nos decent, ideoque et benEficia, tamquam a
3. Ad ea accedimus e dem via. Sequim- - tr
Au r quod ratione asserente et iudicante, ideoque ratio cinatione ducente futurum videtur, non quod Iiquido futurum consedi moraeria, aggrediaris. Dum Meri Iia, non Mera; et beneseivim
224쪽
DE BENEFICIIS LIB. IV. 33. 34. 38s
sistit. Dum verisimilia mo in hoc aut in illud impol laut , non vera; et beneficium dabo, quem verilia mile erit gratum esse. XXXIV. Multa, inquit, intervenient, Per quam et malus pyo bono surrepat, et bonus pro malo displiceat: fallaees enim sunt rorum spretes, quibus credimus. Quis negat 3 sed nihil aliuet invenio. per quod cogitationem rogam. His veritas mihi vestigiis sequenda est: certiora non habeo. Haec ut quam diligentissim aestimem, operam dabo, nec cito illis assentiar. Sic Enim in proelio poteIt accidPre. ut i a Ium meum in commilitonem manus dirigat, aliquo errore decepta; et hosti, tanquam meo, parcam. Sed hoc et raro accidet, et non vitio meo: Cui Propositum est hostem ferir , civem defendere. Si sciam 'ingratum ess , non dabo beneficium. At obrepsit, at imposuit. Nulla hie culpa tribuentis est, quia tan- quac grato dedi. Si promiseris, inquit, te daturum S beneficium, et postea ingratum esse scieris, dabis, an non 8 Si facis, sciens peccas: das enim cui non umbes. si negas, et hoc modo peccas, quia non das ei, Qui promisisti. Constantia vestra hoc loco titubat,
a. vera; ει beneficium dabo ete. eum Gron. veterem lectionem: non ω r . una litera mulata. repostat. Antear non verebor heneficium dars eι, quaem et . - a. Conscientia Mesra. Omnes codd. mss. vacillant inter conscientia nostra et v stra. Vincent. bellov. Spee. hist. Q. Si habotrc. nosta hoc modo ιio. . et deinceps saylentem eo uita stila ρ. Vnde autem facia vestra edd. nonnullas occupaveis xi
XXXIV. Huno verisimili- Todotus 1, 43 verbi gr. tudinem sequi ia est: nec Adrastum narrat in ter fecisse sapientem aliter agere de- contra suam voluntatem Cet, ut in promissis. Croesi filium Atyn. u. Sic - meo amico pam 3. Confandia. Sibi mim-ciam. Exempla etsi rara quam ad gersari, semper sibi tamen liistoria sorvavit. Η constantes Elle bonos, Stoici
225쪽
,96 DE BENEFICIIs LIB. IV. 3si .
et it Iud superbum promissum . nunquam sapientem facti sui poeniters, nec unquam emendare quod 4 secerit, nec mutare consilium. Non mutat sapi ns consilium, omnibus his manentibus quae erant, quum sumis t. Id o nunquam illam po qnitentia labit: quia nihil melius illo tempores fieri potuit, quam quod factum est: nihil melius constitui. quam quod conliuturum est. Ceterum ad omnia cum exceptione v
niet: si nihil inciderit, quod impediat. Ideo omnia it Ii su edere dicimus, si nihil contra opinionem accidere, quia praesumit animo. posse aliquid trito 5 venire, quod destinata prohibeat. ImprudΘntium ista fiducia est, i fortunam sibi spondero: sapiens
utramque partem vius Cogitat. scit quantum licsat e rori, quam incerta sint humana, quam multa Consiliis obstent. ancipitem rerum ac lubricam sortem luspensus sequitar, et consiliis certis incertos Eventus.
Ex septio autem, sine qua it nihil destinat, nihil itin ditur, et hic illum tuetur.
rit, nescior esse glossam scio. shd eonflantia. quae est Lipsit coniectura egregia, praeserenda et in textum revocanda PraI. Cf. not. - b. nihil destinat. nihil Ingratait M. Omnium codd. luctio ost, non . quod Mureia dedi r Μεν uitiar. Ingreditur ost incipit.
statuebant 1 de constantia autem hic agitur, et stoico isto, dogmate, quod sapiens in docrotis suis nillil mutet. Nox quoquo Seneca Pu gat inconstantiae crimen,
XXXV, 2. Si quis plura de hoe sapiente stoico latro g ltiat, is adeat Lipsit Manu dnet. III, 8. Tiedemanni System III p. 156 sq. etc. Nisi autem reputes lapienti
autum in iis rebus, quae in potestate humana posita sunt, constantiam tribni, et nonnisi cum exceptione, quam noster deinceps ait lit suεF υπεεαιρέσεα , cf. Galah. ad M. Autoniti. IV, I. Arriani Diss. Epiet. III, 43; verendum est, ne speciem sapientis huius falsam animo tuo informes. Sapiens Stoae fuit exe larethicum
226쪽
DE BENEFICIIS LIB. IV. 35. Is x
XXXV. Promisi boneficium, nisi si quid ineIditaset, quare non deberem dare. Quid enim , si quod illi pollicitus sum. patria sibi mo dare iusserit' Si
lex lata orit, ne id quisquam faciat, quod ego mΘEmico meo facturum promiseram Z Promisi tibi filiam in matrimonium. postea peregrinus apparuisti: non est milii cum externo connubium. Eadem res modefendit, quae vetat. Tunc fidem fallam, tunc imaeonstantia crimen audiam, si, quum omnia eadem sint, quae erant promittente me, non praestitoro promissum: alioquin quidquid mutatur, libertatomiscit de integro consulendi, et mo fide liborat.
a. oe mo suo lihorae. Omnium eodd. et edd. lectio ante Erasiamuin, qui Tulliana phras coniecit, μι miniam sidom Itheriae -- FI ii interdum promissum, quatenus fides ost id eisi conscias. confidere soleas Possisque; de utitur autem abneol. πίθιs, κλου, eum aspiralioue. ut sit idem quod nioris. salinat. de Ulur. a. p. 22. Graev. ad Cic. de Ust. I, 7. a
XXXV. Continuatio. - stat. Corduba autem, unde a. non es mihi connubiam. Seneca oriundus fuit, evat Cives romanos tantum cives colonia patricia Plinio te-xomauas in matrimonium Rae N. H. III, I. , ideoque ducere potuisse, notissima colonia civitatis vomanae; xes est. Concessio tamen qua quidem relicta colonitus arum nuptiarum cum Romam reduces ius si isti a- peregrino vel peregrina poli gii et honorum petyndorum Senecae demum tempora exercuerunt. Quamobrem invaluit. cf. Heineecii An- Seneca Ie ipse novum homitiq. rom. ad Instit. I, Io. Nem apud Tacit. XIV Annal Quod vero Lipsius ad h. I. 53 apphllavit. Hactenus contendit, Senecam otiam allentior Fergulano lib. a. luisse peregrinum, in eo de- histor. incrementi et exci- sidero eius iudicium, quum, dii Reip. Rom. interpretat qMod senex ille alioqui V german. P. II et 1 2: nam merandus probe seivit, S de omnibus coloniis, idoneca muneribus et honori- quibus cf. ueinece. Antiq.hus ossietisque civilibus rom. ad Instit. Append. I,
Omnis generis lanetus sit, LXXVI R. p. 393 sq.ὶ haeo
quae tamen nonnisi in en inrmare non ausim. em romanum cecidisse con-
227쪽
isia DE BENEFICIIS LIB. IV. 35. 56.
Promisi advocaticinem: postea apparuit,.per illam causam praeiudicium in patrem meum quaeri. PPO-mili me peregre una exiturum: sed iter infestari latrociniis nuntiaturi in rem praesentem venturus fuit 3 Ad aeger filius, sed puerpera uxor tenet. Omnia ino debent eadem, quae suerunt quum Promitterem, ut promittentis fidem teneas. Quae autem maior fieri mutatio pothst, quam si te malum virum et inis
gratum comperi P quod tanquam digno dabam, im digno negabo, et irascendi quoque causam habebo
XXXVI. Inspiciam tamen, et quantum. sit de quo agitur: dabit mihi consilium promissae rei modus. Si exiguum est, dabo: non quia dignus es, sed quia
Promisi. nec tanquam munus dabo, sed verba mea redimam, et aurem mihi pervellam: damno calligabo promittentis temeritatem. Ecce ut doleat, ut Postea consideratius loquaris: quod dicere solemus,li v. in rem praefamem - aure ima memoriae Iocus, fui. Proprio veniebant in quam tangentes antestamur.
Tem praeleutem olim, quum Virgil. Eclog. VI, 4: Cyn- locum de quo controversia illius aurem Vellit et a esset, oculo ac digito du- monuit. Noster iterum insignare vellent. Sed hic Da V, 7- et EpiIL 94. L. sermonem esse de advocato, Linguarium multam depen- qui alioqui in iudicio pati dam et quasi vectigal procinium clienti aut amico lingua temero loquuta. a. erat praestiturus, apparet. Gronov. ad libr. IV do p cI. Ernesii Clav. Cic. h. V. cunia vetere cap. 4. Sesem XXXVL Errori tamen tu tio centies. Lipsius monet: promissi, non indulgenduin argute Maecenatem loquu- est. tum, nolle. se obiurgaria. Aurem mihi perDeltam tanto impendio, id est roi. e. ipse me admonebo. ad bus ipsis, non verbis, Gcautionem in posterum ad- supputat acto, ocio Philipp.
hortabor. Nam aurem vel- dostri monotae Vetexta aestiflero corninonefacientis et maiores supputaui: IOROoo memoriam item excitantis. Friderie. auri.
228쪽
DE BENEFICIIS LIB. IV. 56. 37. 195
linguarium dabo. Si maius erit, non Committam. quemadmodum Maecenas ait, tu sestertio centies obiurgandus sim. Inter sese enim utrumquct compa-arabo. Est aliquid , in eo quod Promiseris, psrsev rarer est rursus multum in eo, ne indigno beneficium des. Hoc tamen quantum sit, attendμndum. si leve, Conniveamus: si vero magno mihi aut detriis mento, aut rubori suturum, malo semel excusare, quare negaverim, quam semper, quare dederim. Totum, inquam, in eo est, quanti promissi mei verba taxentur. Non tantum quod temere promisi, retinebo sed quod non recte dedi, repetam. De . mens est, qui fidem praestat errori. XXXVII. Philippus Macedonum rex habebat mi- Idem manu sortem, cuius in multis expeditionibus utilem expertus operam, subinde ex praeda aliquid illi virtutis causa donaverat, et homἱnem vaenalis
anima ct crebris auctoramentis accendebat. Hic naufragus in possessiones cuiusdam Macedonis expulsus est. ' qui, ut nuntiatum est, accucurrit, spiritum
cotid quosdam et edd. invaserat. Gr novius plurium codd. . nprimis cod. N . auctoritate recte delovit. Et oti suis
XXXVII. Probat exemplo Alexandri M. dici, non pen
Tegia Macedonum, qui e ultimum aut a)ium regem Yoro suo intellecto fidem Macedoniae cognominem. non praestitit. Ceterum Seneca unus hane historiam de Philippo nam x. Philippus. Ex memo- inviti multem, non gregaratione Pationiae, qui polN Iium, sed centurionem, omea Philippum interfecit les divis ductoremr fio mile Arrian. Exped. Alexandri Ῥατι-της saepe do iis qui I, uo, 25 ed. Schmi eri et militibus praesunt usurpa
Diodor. Sic. XVι, sa) collia tur. auoco mantis donis,gamus necesse est, patram praemiis. UM. IV. . - Ν
229쪽
li,4 DE BENEFICIIS LIB. IV. 3 .
eius recollegit. in villam illum suam transtulit, Iectulo suo cessit, assectum lentianimemquct recreavit, di bus triginta impensa sua curavit, resecit, viatico in-α struxit, subinde dicentem: Gratiam tibi referam : via dero tantum mihi imperato m meum contingati Narravit Philippo naufragium suum, auxilium tacuit, et protinus petiit, ut sibi praedia cuiusdam donaret. Ille quidam erat hospes eius, is ipse, a quo receptus erat, a quo sanatus. Multa interim reges. in bello Praesertim, opertis oculis donant. non sussicit homo iustus unus tot armatis cupiditatibus. non potest quisquam eodem tempore et bonum virum, et bonum
S ducem agere. Quomodo tot millia hominum insatiabilia satiabuntur Z quid habebunt, si suum quisque habuerit p hoc Philippus sibi dixit, quum illum induci in bona quae petebat iussit. Expulsus bonis suis
ille, non ut rusticus iniuriam tacitus tulit, contentus
quod noci et ipse donatus esset: sed Philippo sepist Iam strictam ac liberam scripsit: qua accepta ita e arsit, ut statim Pausaniae mandarot, bona priori d ' η mino restitueret: ceterum improbissimo militi, ingratissimo hospiti, avidissimo naufrago, Rigulata inseriaboret, ingratum hospitem testantia. Dignus quidem fuit, cui non inscriberentur illae literae, sed inscuta
x. homo iιυλιι , se. hac in dis exemplis historicis, no-re. Atim alias Eius iustitia lum eth, e. c. ex iudicio de malo audit apud Demostho- Alexandro M. es. ad 1 de B .nem ot Theopompum Athe- nos. 13, 1. II, 16, 1. Ep. aiaei IV p. a 6 6 L 167. Cice- XCI, 17. TO lumen laudiit eum pro- 4. Figmata, inustas DOnyter facilitatem et humaui- ti notas literasque. Lie hoc talem de OiL I, 96. cf. Ae- more, sive lina litera sivelian. V. H. VIIl, a 5. Iustin. pluribus iisque ingentibus lX, 4 Unde Seneca hanc frontem implendi malesco- historiolam desumserit, di- rum, multa collegit Liplius Core non habeo: criticum iii Elec t. li, ab P. 488 sqq. autem non egisse in duli gen- opp. To. l.
230쪽
DE BENEFICIIS LIB. IV. 57. 33. r9S
Perentur, qui hospitem suum, nudo et naufrago si lem , in id in quo iacuerat ipse litus expulerat. Sed videbimus, quis modus poenae servandus fuerit: a ferendum utique fuit, quod summo scelero invaserat. Quis autem poena eius moveretur, qui id commis rat, h propter quod nemo miserari miseros posset p.
XXXVIII. Dabit tibi Philippus quia promisit, e
iam si non debet, etiamsi iniuriam, etiamsi scelus facturus est, etiamsi uno iacto praecIusurus est naufragis litora 8 Non est levitas, a cognito et damnato or-xore discedere; et ingenue fatendum est: - Aliud pu-etavi r decaptus sum. Haec vero superbae stultitia perseverantia est: se Quod semes dixi in qualecunquE est, fixum ratumque siti Non est iuve, eum rct mutaro consilium. Age, si Philippus possesbrem il-alum eorum litorum reliquisset, quae naufragio Cep Tat, nonne omnibus miseris aqua et igni interdixe-xat Potius est, inquit, intra fines regni mei, φ te . N a literasis. Proρter quod nemo mi rari miseros posset y Dosendit hane Ioetionem Lipsius o seipientibus C. XXXVIII, a nonne omni hus misμris aqua Pt igni intrerdixerat ' Pleriquo tamen scripti. Pro quo nemo misereri misericora Poset. vulgatum prans
ro ut Senecae magis contentaneum - a. lae litoras uicta
oculis L. Lipsius ait Quid' ipsis oculis inseriptae notas praec potuit nec solet et . Emendat adeo vel socialis, veI
ocius. Sed bene habet. et not.
Quia autem - posset ρ qui, omni actione ingrato- Poenam reprobat illam no- rum reiecta, nec Poenam lex, quia miles ille tam im- probat ullam. mane sucinus commiserat, ut I. Num dabit tibi, s nemo, qui quod incredibi- perbissime latro, Philip- Io Vinim esset, evenisse vi- pus etc. Haec quidem sunt deret, eiusmodi miseris nau- rhetorici, coloris Senecae fragis opem ferre in polim familiaris propria, ut niaxum ab animo suo impetra- mirum interrogationibus Te posset: na sibi, verens, conversionibusque subitis idtim quod rustico accidoret. eiusmodi utatur: uti ope Seneca autem in hacce P iam Vidimus. Prehensione sibi constat; ut a. Potiua es, Praestat,