L. Annaei Senecae philosophi Opera omnia quae supersunt recognovit et illustravit Fridericus Ernestus Ruhkopf director gymnasii bielefeldensis. Volumen primum quintum

발행: 1808년

분량: 453페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

91쪽

58 DE BENEFICIIS LIB. II. x 4.

a Ut frigidam aegris negamus, ut Iugentibus ac sibi

iratis ferrum. aut amantibus quidquid contra se usurus ardor petit: sic ea , quae nocitura sunt, impense ac submist , nonnunquam etiam miserabiliter rogantibus, pμr yerabimus non dare. Tum initia bene ciorum suorum spectare, tum etiam exitus docet: et ea dare quae non tantum accipere, sed μtiam aec

3 pisse delectet. Μulti sunt qui dicant: Scio hoc illi

non profuturum. sed quid faciam P rogat, resistem pr cibus eius non possum. Viderit; de se, non donie, queretur. Falsum est: immo de te, et merito quidem, quum ad mentem bonam redierit, quum h aecellio illa , quae animum inflammabat, remiserit. Quidni eum oderit, a quo in damnum BC Periculum suum adiutus est y Exorari in pernicism rogantium,4 saeva bonitas est. Quemadmodum pulcherrimum opus est, etiam invitos nolentesque servare: ita roiagantibus pestifera largiri, blandum et assabito odium est. Beneficium demus, quod usu magis ac magis placeat, quod nunquam in malum vertat. Pec

niam

h. aeeoso - bene issam vulgatam accenso removit in omnibua fore, saltem optimis codd. obvia hase loctio. Est inva. lici morbi et , Inprimis de initio febris. - e. in

noxium ve sit, ignorare, a tamen a diis precari. Quare deos id modo precandos esse monet, quod bonum sit. Magnaque, ait Iuvenalis X, III, numinibus vota exaudita malignis. Itaque Et Iuvenklis Sat. Iaud. monet: Permittes ipsis Xpendere numinibus, quid Conveniat nobis Carior

est illis homo quam sibi. Bene Iaudat hic Lipsius Taeiti illa ex Annal. XV, II: Plura saepe precantur, dum

demeremur, quam dum OL fendimus. 4. Quema adum - -- lentesqua servarct i. e. modibis acutis , - infama et . Iahorantibus sibique mala inferre conantibus: qui ad mentom bonam reducti gratias agunti Recte observat

Lipsius, Horat. de A. P. 467

huc non spectare. Duili oo by Cooste

92쪽

DE BENEFICIIS LIB. II. 14. 15. 5st

niam non dabo, quam numeraturum adulteras seiam rne in societate turpis facti ac consilii inveniar. Si potero, revocabo: sin minus, non adiuvabo sepius.

Sivs illum ira, quo non debebat, impellit, sive am-Sbitionis calor abducit d a tutis: non a semot ipso vis sibi inferri patiar; non committam, ut possit quand quo dicere, Ille amando me occidit. Sappe nihil

intersIt inter amicorum munera, Et hostium vota.

Quidquid illi accidere optant; in id horum intempestiva indulgentia impellit, atque instruit. Quid a

tem turpius, quam, quod evenit frequentissime, ut nihil intErsit inter odium, et beneficium pXV. Nunquam in turpitudinem nostram reditura tribuamus. Quum summa amicitiae sit, amicum sibi aequare; utrique simul eonsulendum est.. Dabo egenti: sed ut ipse non egeam. succurram Perituro: sed ut ipse non peream. nisi si laturus ero magni hominis, aut magnae rei merces. Nullum beneficium at dabo, .

Lipsio suspieari. aut divinum illum Apollinem in somnis

eum Grutero praestolari r nihil enim deest. - a. Iiam ramicitiae e quatuor codd. iisque optimis suasit Grui. I ipsi Gron. quum Erasinus habeat: ia Q amicitia. quod itidem Probum est. 5. Saepe - -ω. Araciis

PM aυνοι' -δὲν ἔχθρας δια. φέρει, Amicitia intempestiva nihil ab inimicitia di Diari , Euripides Hippolyt. καλt'τομενος fragm. XVlI. Io.ll opp. p. 448 ed. Beck. . nis δε - merces. Vel Perire paratus sum, si im-Pendo me in rem hominemque magnum, unius exitio redimendum. L. Inde Paulus ille animae magnae Pr digus, Regulus al. ab Horati

Carm. I, II, 37 R., Seipio

pro patre mori paratus, Coindrus pro patria non timidus mori Vellei. Pal. I, 2 tan topere et optimo tuis laudantur.

93쪽

M DE BENEFICIIS LIB. II. r . 16.

dabo, quod turpiter peterem. nec exiguum dilatabo. nΘC magna Pro ParVis accipi patiar. Nam ut qui

quod dedit, imputat, gratiam deliruit: ita qui quan

tum det, ostendit. h munus suum commendat, non exprobrat. Respieiotidae sunt cuiqvs facultates suae, viresque: ne aut Plus Praestemus, quam possumus, S aut minus. Aestimanda est eius persona, cui damus. quaedam enim minora suat, quam ut exires a magnis viris debeant: quaedam accipiente maiora sunt.

Utriusque itaque pestianam confer: φ et ipsum, inter illas, quod don.bis, examina, numquid aut danti grave sit, aut Paucum: numquid rursus qui acceptu-xus est. aut fastidiat, aut non Capiat. XVI. Urbsem cuidam Alexand r donabat vaesanus,

.et qui nihil animo non grande conciperet. Quum . ille

l . h. munus suum comm ndat, non ex robrat. Sie Pine. et Grui. a codd. optimis aecessit Lipsius. Antea: non comm. sed e r. Reseras ad praecedontia nec magna Pro parvis' accipi patiar. - c. et suum. inter ι Ias. quod dorarabis. e. Pinc. et Grutorum e suis optimis mss. emendantes vulgatam tConfor tecum. Lnter itia quae donabis s. sequuti sumus, eum Lipso.

I. Respiciendae- minua. certo Ea, quae sequuntur, occupavit haec iam Cicero docent. Lipsius h. I. ann de oss. I. a 4 init. t vit: Nusquam noster pro-3. Aestimanda etc. NeoCi- nus in hianc regem: quemeero praetermisit de 'olf. II, revora vulgus et fortuna 18. Publius Syrus 73 I bm magis, quam prudentes et neficiis dignis ubi dos, omnes ratio attollunt. Enimvero oblig s. inter inas personas. MIi vitia Alexandri non in-1. ---Uer aesanus. filias iverim, tamen conc Iniquum in Alexandrum M. dendiun est, regem, qui tacuisse supra aliquoties do- Ita animo conceperit et Pedi cuimus. CL I, IS, I. Εpi- fecerit, digniun laudatione, theton autem Dassianua haud quin admiratione, qua e scio an hoc loco recte adhi- tollabatur, summa sui aEribitum sit a Seneca, qui fla- fuisse. Nec vitio ei vertas, tim laudem Alexandri ad- quod fortuna et Iaverit,quum iungit. Magnum auununi prudentissime ea uti sciaverit,

94쪽

DE BENEFICIIS LIB. II. 16. I7. 6

ius cui donabatur, se ipse mensus, tanti muneris invidiam refugisset, dicens non convenire fortunais suae: Non quaero , inquit, quid te acciperct deceat, sed quid me dare. Animosa vox videtur et rΘgia: quum sit stultissima. Nihil enim per se quemquam decet: resori quid, cui, quando, quare. ubi, et cetera, sine quibus facti ratio non constabit. Tu mi- adissimum animal l li illum accipore hoc non decet, nec te dare. Hatipatur personarum ac dignitatum h proportior et quum sit ubique virtutis modus, aeque Peccat quod excedit, quam quod deficit. Liaeeat istud sane tibi, et te in tantum fortuna sustulerit, ut congiaria tua urbes sint: quas quanto maioris aniami fuit non capere, quam spargere ξ μ est tamen alia quis minor, quam ut in sinu sius condenda sit ciνitas.

XVII. Ab Antigono Cynicus petiit talentum. Respondit, plus eae, quam quod Cynicus petere debe

ret. Ia. Animosa vox 'videtur et regia, quum se A. Piraeian. neodd. eruit. Erasmus: et quiam regia Iit, est sui: simα. h. yro orato bonum est. Alii codd. aI,. Pinc. praesta ratio, qliam Vocem pro glossa eoὐ yro Orιio habeo. quippo euius in tali re rarior usus init. Mox praestat tibique Nirtu

frigida e margine videtur in textum immissa esse.

Verit, nec postules, ut Itomo cipum dona publice plebi humanitatis imbecillitatem data. Cf. Ernosti Clav. Cic.

exuerit: quis enim regum h. v. es tam n - ciritas. ducum τε magnorum um- Quamquam tu satis magnusquam exstitit, quem sori fis, ut urbes in plebemna propitia tanta assiduitate spargere possis, sunt tameta et side integra semper comi- quos non deceat, Ci itate lata sit, ut nulli vitio dedi- accipere. Cogitasse videtur tum se praestiterit, et ab de Demetrio infra Vli, 42. illa incorruptumi Nihil Hoc ironiae coldre adum-decra. Stoice hoe dictum bravit. est. I. Antigon Ma Primus, . a. Congiaria propr. prin- Alexandri Magni amicus et

95쪽

6, DE BENEFICIIS LIB. II. 17.

ret. Repulsus petit denarium. Respondit, minus asse, quam quod regem deceret dare. Turpissima est eiusmodi cavillatio. Invenit quomodo neutrum daret. in denario regem, in talento Cynicum rEspexit: quum posset et denarium tanquam Cymico dare, et a talentum tanquam rex. Ut sit aliquid maius, quam quod Cynicus accipiat; nihil tam exiguum est, quod

non honeste regis humanitas tribuat. Si me interis rogas , probo: est enim intolerabilis res, poscera nummos, et contemnere. Indixisti pecuniae odium: hoc

a. ω me ιnterrogaa. probo etc. Grui. et Lipsus mendosum esse hunc locum putarunt, quasi quaodam exciderint repre hensionem Cynici complexa. Eodd. mss. tamen silent. Nee Vin entilis bellovae. dipee. his . UI. 39 haec aliter legissividatur ae nostr nam totam ab Anis no usquct ad tri. banal attulit, nulla di latiunculae omissae vestigii mentio. ne iniecta. Unde colligere licet, omnia sana esse. modoroeto intelligamua illat Si me interrogaa. yrobo h. e. si meam lententiam petere institueris. accedo illi.

Iegatus, qui post eius mor- pelaionem, aut aliquid. ἁ-tem rex Syriae lactus et mile. Lipsius: Videtur Hi- . Octogenarius in proelio ad qua dissertatiuncula fuisse, Ipstini ante Chr. Sol fusus quae periit super hoc facto.

caelusque est: cs. Plutarch. Subiicit nunc, si me quoquo vita Demetr. Poliorcet. c. interrogas, sum inter pro us. To. V. Relah. Cynicua hantes. At haci opinione Thrasyllus. Rem narrat non opua est. ει, tu Cyri quoque Plutarch. TO. VII. ce, ma interrogas etc. Con P. I O7. Hulten. Θρασυλλευ versiones tales abruptae

δὲ του Κυνικου δραχμήν αἰ- sunt Senecae familiares, - σε ταντος αὐτόν Antigonum)' c. de Bena. I, 4, 5 ubi tu, ιἈλλ' οὐ βασιλικόν, a a. τὸ E. Chrystppe, aeque abru δόμα ' του δ' εἰπόHM ' Oυ- Ptum sonat. P i. acce . κουν ταλαντον δος μοι ' 'Αλλ' do regi Antigono, modφώ Κυνικου, ἔψλ3, τε λῆμμα. non cavillatus esset. . Cyni Bepetit hanc historiolain corum autem erat, diviti. Plui. Vol. X p. 17 I. contemnere, et mi uimia a. Si ma toler g . CL egere. Diogen. Laert. i1Var. Lect- Η uetus margini 1o5. Demetrius quoquφadscripserat: Supple aute VII de Benes: initi exemplψhaec verba: Me ego Criaci sit.

96쪽

63 DE BENEFICIIS LIB. U. II

hae prosessus es. hanc personam induisti: agenda est. Iniquissimum eli, te pecuniam sub gloria egestatis acquirere. Adspicienda ergo non minus sua cuiquespersona est, quam eius, de quo iuvando quis cogitat.

Volo Chrysippi nolui uti similitudine de pilae lusu: S

quam cadere non st dubium, aut mittentis v vitio, aut accipientis. Tunc cursum suum servat, ubi inter

manus utriusque, apte ab utroque et iactata et exce-

pta versatur. necesse est autem lusor bonus, aliter illam collusori longo, aliter brevi mittat. Eadem he- nescii ratio est. nisi utrique personae, dantis et acci-Pientis, aptatur: nec ab hoc exibit, nec ad illum Perveniet, ut debet. Si cum exercitato et docto negotium est, audacius Pilam mittemus. utcunque enim venerit, manus illam expedita et agilis repercutiet. Si cum tirone et indoctor non tam rigide, nec tam excusse, sed languidius, et in ipsam eius diarigentes manum, remisse occurremus. Idem faciendum

3. OB CAr Upi etc. tum Iusoribus in trigono s. Eadem similitudino uti laeti triangulo consistentibus i Plutarchus Theanorem py- vicem pullari, captari, ex-thagoreum, de Genio So- cipi et reddi solebat. CLeratis c. 13. p. 3II Opp. IVernsdorf. Excurs. X. To. Vol. X. longo i. e. remoto. IV Poet. min. lat. p. 398 sq. breDi vicino. Intelligere Male do harpalio intellexit tamen utrumquo etiam pollis Upton ad Epicteti Din'. II, de tempore, ut longo sit diu 5, IS Schwgh. Ludum pi-eXercitato, breDi indocto, Iae trigonalis intelligas quo non diu exercitato, propter que in Epigram. 97 Melea- sequentia. Doctior autem vi. Analeci. Brutach. Vol. Iusor in Iudo pilae trigona- l. p. 28 , tibi cs. elegantem Iis, qui remotior, indoetior, mihique amici T. interpre- qui vicinus stabat. Si vero tem Iacobs in Animadv. aclde hoe ludo sermo sit, ple- Ana . Vol. I. Part. l. P. II mrumque intelligitur pila tri- R. ubi nostri Ioci memorsonalis, qnae a tribus tam futti

97쪽

. M DE BENEFICIIS LIB. II. 17. i8.

5 dum sest in beneficiis. Quosdam doceamus, et satis iudicemus, si conantur, si audent, si volunt. Faciamus autem plerumque ingratos, et ut sint, favemus: tanquam ita demum magna sint beneficia nostra, si gratia illis resorri non potuit: ut malignis lusoribus propositum est, collusorem traducere, cum damnoni licet ipsius lusus, qui non potest, nisi consentitur, ext ndi. Μulti sunt tam prava naturae, ut maIint perdere quae Praestiterunt, quam videri recepisse, 6 suporbi et imputatores. Quanto melius, quantoque Irumamus id agere, ut illi quoque partes suae constent; et favero, ut gratia sibi reserri possit; benigne omnia interpretari, gratias agentem, non aliter quam si roforat, audire, praebμrs se facilem, ad hoc, ut quem obligavit, Etia in Exsolvi velit ξ Male audire solet Aonerator, si acerbe exigit: aeque si in recipiendo tardus ae diis illa moras quaerit. beneficium tam re V cipiendum est, quam non exigendum. Optimus ille, qui dedit facile, nunquam exegit: reddi gavisus est,

bona fide quid praestitisset, oblitus, qui accipientis

animo recepit.

XVlII. Quidam non tantum dant beneficium s perbe,

5. Quosdam - Molum be- derit. Bene talis homo cum Meficia accipere. Qui pilam foenerasore comparatur, qua mittit, ait S., accommoda- tristibus Calendis L. Idibus, bit pilam collusori suo: ea- quocunque igitur mense, dem ratione et beneficia more romano, usuras exigi sunt adhibenda. Nili hoc redigit, poscit, sive mors facimus, in caussa erimus, quaerit, lucri faciendi cauD cur ingratis beneficia demus. sa, ut usuraa usurarum. Itaque docendi sunt, ut gra- anatocismum acquirere Pos ti esse conemur i, possint, sit, sive ut illo debitore, qui aggrediantur. Iraducere, sortem ex&Ivere velici, in Iudibrio exponere, παρα- suo eatendario utatur et δειγματίζειν. imputatorea iactet.

debitores sibi esse cupientes. XVlII. Usque ad sinem libri 6. M illi qui bene la d quaeluoni iespondet: qu0

98쪽

porbs, sed etiam accipiunt: quod non est eommi

tendum. Iam Enim transctamus ad Blteram Partem,

tractaturi quomodo se gererct homines in accipiendis beneficiis debeant. Quodcunque ex duobus constat ossicium, tantundsm ab utroque exigit. Qualis pater osses debeat, quum inspexeris; scies non minus operis illi e i uperesse. ut di Ipicias, qualem esse opori atlilium. Sunt aliquae partes mariti, sed non minor suxoris. Invicem illa quantum exigunt, praestant, et a Parμm defiderant regulam: quae . ut ait Hecaton, dimellis st. Omne enim honestum in arduo est, Etiam quod vicinum honesto et t. non enim tantum tisri debet, sed ratione fieri. Hac duce per totam v vitam

a. alteram recepit Lil,sius e suIs libris. Antea ' avam. - b. vitam recto Gruti ex Lipi. . mss. recepere. Olim et viam.

modo se gerere homines in neo ad beatitudinem qui acci Piendis beneficiis de- quam conserunt, niIi demunihean . rasis accesserit, quae his a. hinnit sibi viam ad primis naturae pretium

doctri Mam, quam tractatu- Iu una statuit et normam. 1. Tua est, eo quod prineipium regiaram honesi constituon- 'actionum humanarum o do ordinom firmat studi

Stoti Q Praeceptis Praemittit. rum et stCtionum, quae a r

Iam quiam Stoici via physio- tione in media, aestimabilialogico - historica docuislsent, etc. distiuguuntur, qualὐnua amorem sui, socialitatem naturao congruant. Hino. ete , ideoque primorum na- sequitur, quod honestiun sit, turae trade orientium stu- id solum bonum esse i udia diuiti homini innasci; ordo candum. Di Dius es r et uocor in his rebus, gula, quia non nisi rationaquae prima nasuras Vocan- exculta perspici atque a tur, acquirendis, disponen- titheri potest. Nec ora dis ac fruendis sequantur Rhoditis, Panaetii discipu-necelle est: quem quidem 'lus, fortasse in libria do omim Peliam nomine Oineiorum ciis haec dixerat. CL Fa-L ci οὐ ra iram actionum com- bricii Bibl. gr. Vol. III. p.

prehωndiarit: quae neque 563 1lari. -- . . . . A bonae neque malae sunt, - - - ,

99쪽

DE BENEFICIIS LIB. II. I 8.

tam eundum est. minima maximaque ex huius consilio gerenda sunt: quomodo haec luaserit, dandum. Haec autem hoc primum censebit, non ab omnibus S accipiendum. A quibus ergo accipiemus P Ut breviator tibi respondeam: ab his, quibus dedisse vellemus.c Nam etiam maiore dilectu quaerendus est, rui d beamus, quam cui Praestemus; nam, ut non sequa tur ulla incommoda, Iequuntur autem plurima, grave tamen tormentum est debere, Cui nolis. Contra, i

eundissimum est ab eo accepisse bonesicium, quem amares etiam post iniuriam possis, ubi amicitiam, alio. 4 qui iucundam, causa fecit et iustam. Illud vero, homini verecundo et probo miserrimim est, si eum

amares oportet, quem non iuvat. Toties admoneam necessee. Nam etiam dant eodd. plerἰqus et Erasm. Alii autem:

Num etiam . ntinc visam: merao aberrationes calami. grave

lamen tormemum optimi codd. praestant. Mox tihi amicitiam, alioqui luctinstam, caras Iecia et totam Piri . ot Grur. eodicibus debetur, qui alicui habebant, unde Lips. alioqui Deit. Causa est beneficium. . u. mec autem - acciapiendum. Eandem sententiam protulit quoque Aristotelos Cyrenensis, Theophrasti coaevus, uP. Aelian. V. H. X, 8.

dit a principio ethices Kantiano. CL ad IL I, a. namus, fac, ut - Contra iustam. Si egregium Vi- Tum, cui beneficia debeas, elegoris, etiam iniuriam ei hoc sacilius condonare P texis, quo praestantior est: ita eius Praestantia atque pretium beneficiorum cius tu caussa erunt, cur amicitia in eum iusta sit. Similia habet Marc. Anton. VII,

II de amore in holhes. - 4. Tostes radmoneam etc.

Nondum in his libris admonuit do hoc discrimine, sed secit alibi, o. c. de vita beata c. I 7 sq. Ep. 56 fin. 59 sin. cf. ΕΡ. IM, 3 not.ee tu ae libentor facere. Fit animum - ser ne, qui multis assectibus turbantur, qui legem vitae Qt actionumquam Motam rationa duce etc. : qui decreta sua firma et immota habent servantque. De sapieno Stoico et de iis qui opponuntur, de imperfecita insipientibuο,

100쪽

DE BENEFICIIS LIB. II. 18. 67

necosse est, non loqui mes de sapientibus. quos quidquid oportet, et iuvat; qui animum in potelials habent, et leg in sibi, quam volunt. dicunt, et quam dixerunt, servant: sed des imperfectis hominibus, honesta sequi volentibus, quorum affectus saepθ contumaciter parent. Itaques eligendus est, a quo bρn - .licium accipiam. Et quidem diligentius quaerondus 5benelicii quam pecunias creditor. Huic enim reddendum est, quantum accepi: et si reddidi. solutus sum ac liber. At illi plus solvendum est. et nihilo- micius etiam, relata gratIa. Cohaeremus, debcto enim, quum rΘddidi, rursus incipere. Monet quo amicitia non recipesre indignum. sic est beneficiorum quidem sacratissimum ius, ex quo amicitia oritur. Non Iempser, inquit, mihi licet dicere, Nolo: aliquando b officium accipiendum est et invito. Dat tyrannus 6 crudelis et iracundus. qui munus suu in fastidiro toiniuriam iudicaturus est. Non accipiam 8 Eodoni loco pono latronem et Piratam , quo rΡgem. animum Iatronis ac piratae habentem. Quid faciam P parum dignus est, cui debeam. Quum eligendum dico cui deb as, vim maiorem et metum excipio: quibus ad

hibitis , electio Perit. Si liberum est tibi, si arbitrii PE a tui

d. Mono qu- amicitia - oriati . Locus hie Grutero et Lipso vitiatus osse videbatur. Libri mst nihil Opis pra fiant, nisi quod eod. Naa. alnisque habente monst-

ςtis a. non reciperem indigniam. Ie no in hon sei νώνm quidem etc. Forsan sana iamon sunt Omnia . sic haereat eum inciρ rs νδ monetqtio eic explιees lite r ami-

estri mnti t. ut te illo noti rueipiat so indistium. Coacri t men aliquid et ipso sentio.

proficientibus saepe monui. dantur nec obtruduntur. Cf. Tiedemann System dor Lactantius: non eIt bene Stois en Philos. III. p. i56, 1icium, quod ingeritur T sqq. luetanti otc. Atqui hic e 5. M MMilo. Contra vul- ceptio est, sed ita, ut bene ga turn , imo et iuria regu- licia ello non dicas, sed im-Iam, invito henesicia nee peria. L.

SEARCH

MENU NAVIGATION