장음표시 사용
11쪽
12쪽
REPORTATA LUCIDISSIMAD PETRI TATA RETIARTIUM, AC SACRAE THEOLOGIAE
Super Quaestiones Quod libet ales.
IOAN. DVNS SCOTI SUBTILIUM PRINCIPIS
Oxτη An v AH doctor iste egregii tractauit in quatuor libris
potentia posse faciliter declarari voluit insequi dictum Salomonis euntiae res dissiciles, de Salomoaute dicitur eccles sto, Doctor noster lino quodlibeto duo vult Mincipaliter sacere, primo vult declarare aliqua quae non sunt sa tis declarata in quatuor sui, li
test colligi quid sit quod i uni. quod est plurium quinionum uel dictorum in unum collectio, di ideo dicitur quodlibetum in s ngulari de non quodlibet in plurali. a Sid dii viter tu notandum est, et aliqui voluerut aliter dicere de Mimis. quodlibeto:dixerunt enim l quodlibet iam, est collectio plurium ex pluribus, uel plurium ex pauci fruel pauco tu, ex multis : te in istasqnifieatione ultima doctor uidetur accepisse quodlibetum, re alii scribentes, quodlibeta, ut Henricus, atus Thomax, & Occlian. Pro hac lin. nihil faciemus, nisi declarare terminos, dicit liber noster. Coctae res diis ellei &cim Norandum primo et ista nomina, ens res, aliquid, unum, num,uerum sunt termini synonimi. Ideo sicut diuidit urens, ' . ita ta ly rcs, ta ly aliquid. ideo ponit doliar aliquas diuisiones entis. prim duplex est ens,ieu res ecc.scilicet ereata, re 3. increata. ita in omni, res mundi est creata,vel increata. Est hic parua dim cultas . Nam uidetur doctori nostro Quod res increata, infinita, necessaria, eo a se, idem lint. Sed res poletur ad hoc, quod aliqua res est.quae est infinita, neces alia, increa se ta, quae tamen non est a se licui filius in diuinis:&spuit sanctus te per hoc soluitur suaestio. dicendo, quod non omnis res ins nita, increata, necessaria, est a se.Ex quo sequitur corollarium quod doctor vult hie babete aliqua res est uerepto lucta quae non est creata nec dependenx, scut filius in dis uinis & spiritu anctu . Pro cuius declaratione est notandum,τ ad hoc aliquid
euetur, tres conditiones requiruntur. Prima conditio requisita adhoe r aliquid creetur est . quis producatur omnino deno esse idest quod nihil ipsius praesupponatur: N per hoc crealieet quod sint plura supposita in eadem natura . unde si quis
petat qua humanitate Petrus eli homo qua humanitate Andreas est homo: an eadem humanitate. res detur et non. Ex istis sequuntur aliqua corollaria. Primum quod iecundae intentiones non pollutat creari. Secundum quod ideae de quibui loquitur Scotus in primo xxxv . non creantur: quia usi habent uerum esse, scilicet reale, di existentiae, sed solum esse cognitum. Vnde est ibi notandum unum uerum, quod idea est res cognita in mente diuina: iit Petrus cognitus in mente diuina, dicitur idea Petri. Dicit tamen Scotus quod idea potest dupliciter sumi. Nam quandoque capitur formaliter: &se est cognitio per quam aliquid cognoscitur: & se tantu est una idea omnium rerum in mente diuina: di sic illa idea est infesta: qu ia est ipsa cognitio diuina,vel ipse Deus. Alio modo capitur obiectiuὰ, uel materialiter: & se est res cognita. , Est autem hic una dissicultas , quia diei: Secit ut quod ens cρ prima sui diuisione diuiditur in ens creatu & in ens increatum, ec contrarium uidetur dicere in q4aestione tertia huius quodliberi, ubi dicit quod ens prima lui diuisione diuiditur in ens reale M in ena rationis. Pro cuius dissicultatis enod tione dico quod Scotus non sibi contradicit,quia quando ibadieit,quod ens prima sui diuisione, diuiditur in ens reale, se in ens rationis debet intelligi aequi uoci in sua aequi uocatrita quod ens e aqvi uota ad ens leale, & ad ens rationis . Claurem dicit hic, v ens prima sui diuisione diuiditur in ensereatum,& increatum: dei et intelligi diuit oue uni voci, iniba um uocata,& per hoc soluuntur multae fatuae quaestiones quarum una est qua alicui impugnando istas secundas inte-tione quaerunt, utrum illae s ni creator uel creatura, substantia, uel accidens, finitum uel infinitum. Dicendum est, ut non sunt creator nec creatura Nam creator, de creatura, conti itatur sub diuisione entis realis. unde haec omnia continentur sub ente reali creator,& creatura substantia,&accidens, timium,& inlinitum. Contra hoc arduitur. Nam se uidetur Sco.
uenire ad errorem qui uidetur en condemnatus, scilicet ad Sisae errore Gres. de Ati. de complexe fgnificabilibus, dicentis, leomplexe ligni scabile est aliquid, de tamen non est creator,tio differt a seneratione in qua aliquid rei s nixae praesupponitur scilicet materia . Secundo requiritur quod illud quod creatur uere recipiat esse id est esse reale. 5e existentiae. Ex isto sequitur quod secundat in tetiones non creantur, uia noaccipiunt uerum ese exissetiae. Tertio requiritur 'uod illud Quod creatur sit alteri ut naturae a creante, Se quis illius in dii, at iquod creaturtii nis non est alter ius naturae a patre, licet: esse a patre,tamen non creatur a Patre, de est hic suppo endum quod in patre de filio & spiritu ancio est una deitas sine quacunq; dillinctione ideo eli una natura diuina in patre te ullo se spiritu sancto. unde si quis petat quo pater est Deus de quos ius est Deus. respondetur una de eadem deitate. Dico ulterius quod illud praeciae r perii in diutius sese
nec creatura, quia dic sco. V secundae intentiones non sunt creator, nee creatura e spondetur u per hoe iii Kal habetur eontra Seo. nec rationes de Aliaco cotta Seo. faciunt aliquid: quia sco. non diciti secundae intentiones sint aliquid. Sequitur corollarium, V Christus non est creatura : quia
tutus est filius Dei. Nad:eit o. in ii. i, ad hoc ut aliquid si creatura, no susscitet accipiat aliquod ei se sinpliciter, sed re viritur, i recipiar primum esse sinplicitet: sed tale esse in risio est esse uel bi. quitur ulterius inest magna disset Elia inter νε cari, de produci.Nam filiv. iii diu in is iane proda inire. eitur,tamen non causaturi unde ad hoc' an quid causetur, requiritur recipiat esse ab alia, deu sit alteri u 1 naturae ab dillo de dependeat ab illo. uitur ulterius. et filius non dependet a patre, licet bene accipi at ei se a patre, quod esse, est eiusdem rationis, dc natu rae cum cile patris: dependere autem ab alio, est imperiecti vis, de requirit distinci ionein naturae a dependente.
13쪽
Sequitur sin aliter in Augustitius ponit unam diuisonem
in diuinis dicens, u illa quae sunt in aruinis, aut sunt essentia
Iud est essentia sortis: & haec est humanitas Sortis.ad propositum, in diuinis, essentia,e' aliquid commune petide Ritate. quo, quodlibet suppositum in diuinis est vere Deus. Se illud
no est nisi deitas, quae nominatur essentia, uel natura diuina. Secunda propositio, illa entitas realiter, actualiter, eli in
diutius. quod probatur,quias ibi non esset actualiter, sequeretur u nihil actu existeret in diuinis, quod cithaereticum, d uinis, uel lia, aut nutiona ia,& isti termini puta quid sit essentiale indie uita a, uinis,& quid notionale, declarabuntur inferius. Vnde dicit Angustinus: res quibus struendum ess sunt pater, filius, de spiritia si . tus sanctus, eademque multas, uua qu dam summa res, communis omnibus ii uentibus ea . di nota Pin hac auctoritate
aliter & aliter accipit rLVnde quando dicit, res quibus siruta ti di inium. Resis Hia dum est, accipitrem personaliter, sed quando dicit summa Alia Propolitio. istaen ita , est realiter in tribus petiquis,m re sex, accibi rem essentialiter:itam hoc totum uult habere, P sne quaci que distinctione ipsius, nec reali,n rationis. kleo. ter. sunt tres res quibus fruendum est, di cum hoc est una est en- illa conceditur essentia diuina, seu deitas, est in pluribus pertia diuina, quae est commauis tri , per realem estentiam. id ut tarcti, ista tamen propolitio, haec essentia est in pluri-Trisura sis Vbi nota quod iste terminus,trinitas, est terminus collectin bus, nunquam conceditur increaturis, quia nunquam est ue --- ML uus, sicut ly populus. nam haec est salsa, pater est trinitas, quia rum dicere de aliquo creato, i sit in pluribus per identitate. kίλι- . lytrinitas, ignificat plura, ista tamen bene est vera pater,s- Alia propositio.ilia entitas est unica in diutius :& hoc est qalius, despi. itus salicius, sunt trinitas. communiter dici unas,l tres perso' suut idem eluentia, id ais ..... Quaerit ergo doctor noster pro prima quaestione. Vtrum in est deitate:&tali propositio, nutiquam conceditur increatu diuinis effemialia,si ut immediatiora euentiae diuinae, quilii ritiquia D unquam de duabus creaturis, vel pluribus est veru .
Pro declarationequisionis supponit unum, scilicet, quod
in diuinis sunt aliqua quae vocantur essentialia, di aliqua , quae uocantur notionalia , & licet isti termini declara, buntur in quaestione tamen pro nune, ad intelligendum quaestionem est notandum, quod notionale in diuitiis,estre latio ad intra,idest notionalia indauinis sum relationes, quet sunt in diuinis ad intra. ut paternitas. ii latio, spiratio ab ua, spiratio passiua,b c voeantur notionalia Ita quod si qui perat,da mihi unum notionale. Alia vero quae non sunt sicut relationes at intra uoc tur essentialia, ut sapietatia, iustitia, bonitas, ut ericordia. Vnde quanto vult hoc quaerere utrum illa esset alia magis intimae magis immediate, magis intrinsec),conueniant ei lentiae diuinae,quam relationes ad intra, ut
iussula Rutiquam ce uadus creaturis vel pium us,eii veni
dicere, et sunt idem essentia id est habeant usiam dc eandE 'naturam talsum est. Alia propolitio. ista entitas est ymma:probatur: quia si illa entitas noti esset prima, oportet dare aliam priorem ea, put/ unam ciuitatem, quae esset prior quam deita . seu aute deitatem. quod est haeret leum, & issis sinum. Alia propositio ista entitas ea a se, de absoluta. ista propositioli rotatur aucto. Ausu. vij. de triHui ait omnis essentia quae reati ac dicitur, est aliquid excepto relati ii sed ista entitas rulative dacitur:igitur ista entitas est aliquid excepto relativo: S per consequens eii aliquid praeter resationem, S non nasi eo abs olutuin, ad se. Pro ista auctoritate in dissi ita , quid est aliquid dici relative di est nominari per terminum rei tiuum. Vnde quicquid nominatur per terminum te latiuum, ς alidicitur relative. exemplum,illud quod dicitur pater, dicitur id dici isputa, utrum bonitas in diuinis magis intrinsece conueniates resative: sed essentia diuina est pater. igitur ei sentia diuina ditentiae diuinae,quam Paternitas.
Arguit doctor, ut notionalia, i. relat ones in diuinis ad ii
tra magis immediate conueniunt euentiae diiunx,&iotmetur sic argumentum.illud magis immediate couenit es entiae
diuina per quod constituitur sureositum essentiae diuinae Alia litera icilicet,ῖ relationes costituitur iupposita essentix diuina, di non per ellentiale huiusmodi autem est notionale,& non essentiate. ergo.
Vnde est hic notandum tres sunt personae, seu supposita- in diuinis,& quodlibet illorum constituitur ex essentia tarelatione. ut pater in unum suppositum, quod uere constitui tur exessentia & paternitate, filius constituitur, ex ellentiati sitatione:spiritusianctus constituitur, ex eitcntia & spiratione passu a.
In oppositum arguitur allud est immediatius essentiae diuin quoia est perlectio simpliciter, qxiam trud quod nullo modo est persectio simpliciter: sed quodlibet enentiale, est perieolo simpliciter, non autem notionale igitur magis immediate coitu nil citcntiae diuitiae es curiale, ut bonita , quam notionale, v paterimas.cituri elative &ultra dicitiar latiuerigitur est aliquid excepto relativo id est excepta relatione. Nam ibi capit ut concretum, pro abstracto. Ex omnibus isti, infert Scotus unam Gelusionem, pnt in divitiis, est aliqua entitas reali actualiter ibi exissem au tri bus personis, unita, prima, & a se igitur absoluta. ina realis entitas in Deo, dce. quaerit doctor quare est, T a sanctis ista natura diuina, seu deitas uocatur essentia diuina respondetur z hoc ideo est, quia est ratio essendi limpliciter omnium illorum. quae sunt in diuitiis quia dicit Augu. sve re id est sepiens, dicitura sapientia, illa id est potens, dicitura potentia:aeternum,xternitate: ius uiri iustitia esse essentia.
unde pater in diuinis, tot maliter, se realite est essentia. filius quo tot maliter ea essentia. Ita et quando quaerimus, per Pr
positionem de secundo adiacente, debemus i per respondere per et sentia, inori nibus diuinis adeo dicit Aug. pater est, bene pater, paternitate: filius ii ratione. sed pater est, essentia. filius timidi te spiritus sanctus simi iter. Manifestum est Deum Acidices ista detras, seu natura, uocatur substantia non essentia: igitur ices hondet Aus.'illa natura, non dicitur subfamia nisi ab illiue, immo propriE
Pro icto arguulento duo sunt notanda . Primo quid sit her M M . O vir.
lectio simplicii r A est quae sic se habet,ui in supposito abib- debet uocari essentia: immo illud nomenes entia, uidetur tute considerato melius cu ipsum, quam noni pium, id est ip Propriu soli Deo conuenire. Vnde Deus ipse uidetur solus,
si petiectio simpliciter,nu i non ipsum, id est suum contrarium. exemplum . ut GPo rapientiam, dico i sapientia est
melior in quolibet supposito, considerando iuppositum s cundum so idest non considerando v tale supponium, iit in tali natura: melius est ipsim habete sapientiam quam suum
comtarium,puta insinientiam vel noni apientiam.
Sed pro maiori declaratione, arguitur sic.Lapidi id est supposito lapideo, uon est meli ut Labernapientiam, quam nota sapientiam. igitur autocedens patet: quia si suppositum lapidis habet et sapientiam, uel esset sapiens, uel non esset lapi, rigitur non est melius lapidi habete sapientiam quam non capientiam .respondet ut is argumentum nihil valet: quia tu ac ca non babet u ,qui est: scilicet habetur ero, qui ero. patet insignas suppositum in tali natura, ct tamen debetes considera litera lix braica, inuenitur iiiud nomen here . quod significa: re suppolitum preci se, ut suppositum est. Soluitur secundo ero lettur male dicitur,qui est. Dico et qualitercunque scit unum quod postea declarabitur scilicet uinullum notion bant nae brei, omnes tamen Christia ui doctores. vi Augi cile idest nulla relatio in diuinis ad inita, ea periectioiimplici Hieronymus dicut quod ista dicito ero, valet tantum sicut ter, sicut paternitas, iliatio, piratio activa, uel pallio a. qui ei unde dicit Da nascenus quod istud nome, qui est, pro Pro declaratione quaestionis est notandum, 'quatuor prium ipsi Deo, totum esse Dei comprehendens quod uo termini declar: ntur in quaestione scilicet essentia:euetitia turpei us substantiae infinitu, te interminatu. , aduerte inqui dicitur essentia,& incommutabilis. Sed dices unde sumptum est,m illa natura vocaretur ei sentias Reth et doctor, Auses hcetrahitur de tertio Exo.ubi quando Moyses inter rogauit dominum, ut diceret sibi nomen suum: quia dicebat si cieam si iis i Eaes Deus patrum uestrorum misi me ad uos, interrogabunt nome illius.tes; dit Deus, ego sum, qui sum. ideo dic eis qui est misit me. ad uos .ibi ergo uolebat denota re, mese, e essentia proprie conuenies ant Deo. isto maiori declaratione notandum est, u omnes docto Q. d si te Christiani eoueniunci in hoc, et illud complexum, qui viri diri innis est nomen proprium Dei. de si dicas Contra inliter aliae braile, notionale: de immediatius.& pio nune declarabimus hue. q. a. terminum,ellentia. unde effetitia . est aliquid commune, periis id ais .e identitatem, quo aliquid formaliter ea tale, exemplum, in homine est essentia uideamus quid in sorte est commune,&il ut vicit de lyra,vocatur pelagus interminat si,qa het modu es seu i ad ola a existuti & si dicas istud nome tert ramat 3 est nomε in is .ppris ipsius Dei Q qui est. lndes breuiter in mul
14쪽
h Maleo per quattuor litem Tigbh.I5 dicitur tet ramato itiquas nomen quatuor literarum: & dico de isto, in est nomen magis proprium ipsius Dei, quam ly,qui est: signi ucae enim essentiam, de tae Dei scabiblute, i non significit convictive, neque abstractive. unde quando hebraei inueniundi stud uomen nunquam legunt: scilicet loco elui dicunt Adomy:quod tantuna valet sicut Deus patrum nostrociam,quod etiam scribunt, per quattuor alias literas Milicet per a, per αper per a.
Contra ista quae dicta sunt &αJNune Doctor uuli impusitate aliqua de illis quae dicta sunt in praece enti lectione, Scvult pro et talis enutas, scilicet e Ientia diuina, non sit prima entitas: & serinatur sae argumentum. egentia diuina continet omnem periectionem simpliciter in diuinis: igitur ipsa non est simpliciter di praeis e primat antecedens est notuvet dictum Damasceni, ubi dicebatur,u' ista entitas, puta enientiadiuina, dicebatur totum Ecomma comprehendens. erro ipsa comprehendit, decimtinet omnem persectionem metui :& sic ipsa non esset praecis Ε,& sinpliciter prima. pio istam consequentiam quia si ipsa contineat alias per se oves onmes in divini' ipsa non edet praeci E prima in diuinis: quia ille periectiones erunt simpliciter primae tigitur male dicebatur in liter Pellentia, est simpliciter prima. Pro soli tione ar menti, ea notandum,ae istud argumemum 'uxti:, nam dissicultatem, scilicet utrum ita sit, Vesentia viuina utinet omnem perfectionem simplicitet siue attributa in divinis, sicut sunt esieritialia, bonitas,sapientia, iustitia, qu*sinta et tributa in diuinis:&dicuntur periectiones simpliciter. pro αunc ponitur talis dis incito, luplex est continentia, scilicet unita ua, ec sor malis .vnde continere aliquid sol maliter, non ei aliud nisi continere illud in primo modo dicendi per se. si ur omne inserius, tinet omne superius forinaliter: omne diu intum, continet totam diuinitioia, de quamlibet eius partem. rin item 5e tunc ponitur talis propositio, essentia
diuina iseu deitas non continet ibi maliter sua attributa, sicut est utitas, tapientia, iustitia die. Alia est continentia unitiua suo identilica qua aliquid identiscat sibi alii de tune ponitur tanis Propolitio. Lilentia diuina, eontinet attributa,&omui a q nae sunt in diuinis, siue sint notionalia, siue Ientia ita, id tace, sed non formaliter . Hoc confirmatur per illud A elmi . puta et essentia diuitia continet omnem persecti nem simpliciter. Et arguitur sici Deus est quo maius excogitari non potest, sed qualibet periectione, simpliciter quae non coiiuuet altu periectione aliquid maius cogitari potest: puta illa quae omnia continet, di illa quae omnia continet per eum non potest esse nisi deitas, eum ipse dicat, Deus est quo maius excogitari non potest. Unde eli notandum est pro lite-ra,v iste termi mis, Deus in sacra scriptura, aliquando capi tui personaliter: aliquado essentialiter: personaliter, ut Deus genuit Deumab , Deus, pitui pro patre, e semialiter, ut dicendo, Deus, est Pater, si ius, Aspari usi sanctus. Nam ibi ly, Deus opponit pro essentia diuina. . Vliemus est uot Madum ama Vlti doctore diei intu iste terminus pater, capitur est taliter,& personaliter . persena ter, ut patet produc it filium.essu uualiter, ut parer noster, qui ei inciis. Secundo ad idem arcuitur sie . Essentia diuina non est illi prima entitas: ergo malia dicebatur. consequentia est nota, ciautccedens 'obatur. essentia diuina est ratio qua illaqvie in diuini sunt, simplicite exiliant sicut dicebatiu in textu: ergo non est entitas simplicit ei prima, conssequentia est nota, de antecedens probatur, quia ex stentia Dea, in illud uo quodlibet quod est in diuinis, exii iii igitur non ellentia diuina, tepet eoiaequent male dicebatur, ae essenti divina est ratio es endi omnibus in diuinis. Pro ibi utione ponuntur aliqua piispositione . Prima eseat iam uiua de exitientia, sunt idem penitus, i e quacunque
distinctione sue realia, si uetationis.
. . Lα quo sequitur corollarium si existentia C; ratio , ita deessentia diuina est rati qua aliquid E indiuinis, cum iit penitus idem, sine quacunque distinctione. . Ex quo sequitur illud cor ilarium, in ista conceditur perse 5 quidditatiue, Deus existit, licui de iii Deus estens. In si dicas ly existit eu terminus con norativus, de ly, Deus stet minus abso utus: igitur non potest daei quidditatiue de Deo. Dico P istudar mentum supponit multatessa. Naninum est,u dii rentim terminus contiora tuus, te tamein pruno modo dicissipet ii dicitur de lao, cuius est disserentia supponit vlteri ut aliud salsum, scilicetv lj,-
stit sit ter mutus comi otativus in Deo, quod tame eit salsum. bene verum est.* ly, existit, est ter nus con notativus in creaturis .vnde quando dico Petrus existit, ly, existit, supponit pro qualibet re creata, quae habet esse. de eonuolatii tam Ex ιὸ ν habete eue extra suam cautam, de hoc est quod videtur dicerein vicenna scilicet, esse cuilibet rei cieatae. accidit,pet 'a .
.quod nihil aliud vult ha e textus,nis, quando is est, i cundum adiacens dicitur de creatura, semper eu propositio contingens, sed quando dicitur de Deo tunc est necellatia, de
quidditativa.ut ista Deus est. Co NixqvxNTLR vult declarare istum terminum essentiale, postquam declarauit istum terminum essentia, te ponit primo talem propositionem . Aliter capiunt physici, de aliter
theologi.Vude physici, capiunt essentiai pro illo quod inde dictione quidditativa alicuius, sicut n diuinitione physicali ponitur materia, de serma igitur materia, ecformaiunt essentialia rei naturalis. Exemplum,ut materia Petri est essen.
tiale ipsius, rei brina similiter .virile est ibi notaud in sicut di is .cit doctor noster in duplex est dissinitio. Quaedam est smysicalis, quae compitat ut terminum materiae te terminum Grmmut quando dicimus homo est quid compotitum ex matelia de iis a Alia dissi itio Metti aphysica is, i cilicet quae co-Ponatur ex genere & differentia, ut dicendo homo e st animal rationale,re nota*Scotus issam divinitione Methaphysiet Iem uocat diuinitionem rationis, de utraq; melligit, puta,v omne illud quod ponitur in dassinitione pii tali, sue matbapbysicali, uocatur essentiale. Ex quo sequitur eo rollarium, et physici capiunt essentiale,vidistinguitur contra accidens liue illud accident sit Mei detix proprium, ut est propria passio.sue sit accident per accidens,seu accidens commune, ta vocat Scotus accidens per aecidens, siue accidens commune, quod realiter a terim istet, . siue si absolutum, siue rei petuum, exemplum albedo, nigre do, paternitas,filiatio.Theologi vero aliter cipiunt esseruia te. Dicit ulterius Motus,et Theologi aliter utuntur isto teria mino essentiale, edicit i theologi capiunt essentiale, ut di stinguitur contra relatiuum ad intra in diuinis i quo sequitur, i, illud quod non est relatio indiuinis ad intra, vocatur esten uale in diuinis.ut est bonitas, sapientia, &c. Dice qua- te ista dicuntur essentialia respondet dodior, ponendo talem piupositionem litia uocantur essentialia, quia conueniunt . cum e sentia in duobus, scilicet in hoc quod est effere diter in tribui, re in hoc quod est dici de tribui realiter. .
Ex quo sequitur corollarium, o si velim Hare uulare, an in --
aliquod si euentiale,uel notionale,debeo respicere,audic turde tribus persenis , de si c, tale est ei sentiale, ii non, tale est notionale. Exemplum patet uirus est notionale, quia usi dieitur de tribus personis. Contra hoc arguitur, aliquid est notionale quod tamen
dicitur de tribus personis : ergo male dicis. consequentia est not intecedem probatur Grean .co seruaris, dominiat, senti otionalia, dc tamen dicuntur de tribus personis. Respondetur, ista non sunt notionalia, isti licet essentialia. Et tro de laratione est notaridum i duplex est essentiale, Q.
ruoddam est absolutum, sicut bonitas, uoluntas, iustitia, de De istis loquitur scotus. Aliud est essentiale quod non est sim ipliciter absolutum, scilicet importat respectum ad extra, sicut dominus conservans, quae conueniunt trinitati,non pro con viritia aeterno. pro tempore in rebus creatis. Ista quaedactat leo distri Milia sima ut ab August. Nam ita dicit Augu. Ita quae dicuntur de creatura, dicuntur secundum substantiam, uelae eidem, id
est essentiale uel accidentale, scilicet quia sunt ementialia uesaecidentalia.similiter quae dicuntur de Deo dicut ut de Deos ibi antialiter, id est sunt essentiali ues accidentalia, non secundum accideus, sed notiori aliter, ita P uult dicere, v illa, Drambara quae dicuntur de Deo sunt essentiatia, uel notionalia, de ae de eta s. Deo nihil dicit ut seeundum accidens. Ex quo sequitur corollarium, ae Deus nihil potest recipi 'si. o. re .ideo nihil accidit ipsi Deo. Dei is S cundum corollarium. Deus non est eomponi bile mali ιιι quo, idest non est componi bilis cum altero, sicut in quaelii e a iis e. teretia declarabitur. β-.Dx tertio voeabulo, nunedo rvult declarare istud ter minum notionale dc primo ponit aliquas Dropositiones.Pri m iacto ina. Notionale de relatiuum ad intra, in aluinis idem sunt.
Susida propositio Tria sunt resa: tua in diuinis adiutri spa rim Thia.
15쪽
Quinis: Tettia proposito, est aliqvndesentiale in diuinIequod nullum penitus importat respectum, neque ad intra', meque ad extra,sicut sapientia, bonitas, di sede aliis . Alia propositio. Non est contra rationem notionalis, quod si in plurib.sed est cotra eius rationem, quod sit in trib. prima parte suo spiratio activa est unu notionale, & ε i patre, desti οἱ non est in trib. Alia propositidiotum est superius, inerat aliud essentiat quod importat res cituum ad extra:heut dominus, conseruans, creans, eo sede aliis, & hoc vult actue habere hie doctor. Istii suppositis, ponit doctor aliam
propostionem, in benedicta trinitate est unus deitas, dea crux iter ibi existens, de ex natura rei, ut probatum est prius
ibi doctor ambigue procedit de ista emitate. dicitur enim, quod ista entitas est essentia diuina, de diuuttit sub dubio . an ista encitas si simile uel smplicitet simplex, uel summe smfer, de quia relinquit subdubio, declarandus est modus Scoti, pro quo ponuntur aliqui propositiones. Prima, disi rentia est inter implex, simplicitet simplex, si summe smplex. Nam simplex est,quod est resolubile in plures ceptiis quiddita liue,boeta di ,omne illud voeatur simple quod
quiddatative in ludit plures conceptus. Ideo onine distini bile,uocatur implex, quia includit fures conceptus, scilicet eo eptus partium dissinitionis. Ideo uune est dubium. utra I s, uel essemia diuina in ludat in se plures conceptus sic, qu possit dici simplex, te non simplicitet simplex . notatur talas pro posti e mente Scoti, quod Deus non est Lmpliciter simple est enim bene simplex, de simine simplex, noest i inpliciter simplex. sed contra illud arguitur, Deus seu essentia diuina non est resoluta. is in plures conceptus: igitureii simplicitet smplex. coiissequentia est nota, te antecedens probatur, de quaero. quid est Deum elle resolubilem in plures conceptus. Lt arguo sic. Deum eue resolubilem in plures eo aceptus, est, Deum esse diuisibilem in plures naturax, uel plures res, uel in plures realitates, sed nullum istorum est dicenduntii situr Deus est smpliciter simplex Non primo est dicξ dum,quod diuidatur in plures naturas, neque in plures res, necive in plures lealitates: primo periculosi meli dicere, Amale senat quod Deus diuidatur. Pro declaratione istius ponuntur aluiuae propositones.
Cone tus est duplex, scilicet in alis de obiecit ualis. ror. malis, est notitia Micuius,ut notitia Petra, eli conceptu sor- malis Peti Et isso modo fere omnes nominales capiunt coacepium, . iso in o non capit Scotus in hoe passu, scilicet quando dicit, quod simplex est resolubile in plures coceptu Alio modo capitur obiective. Et se non est vis aliquid e
Ex quo sequitur, quod quicquid cognoscitur,cue ct in rosue non, uocatur conceptus, capien)o conceptum obiecti-u Tunc Dono talem propositionem, quando dicit doctor, Psimplex eli resolubile in plures conceptus, loquitur de conceptu obiectivali. ita quia est sensus. hoc eli resolubile in plures conceptus, adest hoc ineludit in se aliquod, uel aliqua cognita quiddirative. Arguitur sic. Deus qua denatiue non includit aliquod coinitum, uel aliqua cognita: ertaci male di cis quod est resolubili, in plutes conceptus. cani equentia est nota, de antecedens rotatur sic, quia tu nescires milia dice're.Lt arguitur sic. Devi non basia distinitionem, nisi P ens, de modum intrinsecum ipsus Dei, scut eum die mus Deus est ens infinitum, ted de mente Scoti est, quod modus intrinsecus non importat rem, neque realitatem, ultra illud cuius est in ut inuinsecus. de perhoe differt modus intrinsecus adigerentia quia disserentia importat aliquid ex natura rei, quod potest eae obiectum nostri intellectui Nodus autem intrinsceus non importat aliquid ultra illud , cuius est modii intrius cuc: igitur Deus si si tesolubilis in plures conceptus, nou est reiblubilis itis in conceptus entii,& in conceptum in soli , sed infinitum nihil dicit ultra illud cuius est modus intrinsecus, scilicet ultra Deum: ergo non uidetur nullo modo , quod Deus si resolubilis in plures conceptus. item p eonceptum entis quid intelligis aut notitiam entis, aut in te ligentit rem,aut realitatem, sed nullum horum elidicendum. Notum est, quod tu non intelligis notitiam , quia tu dicis, quod tu capis conceptum pro conceptu obieci tuo ne que rem , neque realitatena,quia in illa re conueniunt Deusti creatura, cum conceptus entis sit communis Deo, de
o de larat lime istut eum doctore in illa Dist. octaua
primi, pono alioliat propositiones paruas. Prim Conceptus
tu qui est commutus in e cicaturae per uidi Greutiam, non est siquid ex natura rei.Lx quo sequitur,quod Deiri, A
creatura, in nulla re, aut realitate conuenium ex natura rei.
Secunda propositio. neeptus entis obiectivalis, sesura es per operationem intellectias qui imperiecta cognoscit Deum de creaturas, te per illas cognitiones per quas imperiecto cognoscit Deum, de creatur ac, abstrahitur eoneeptus obiecti ualis entis, quem Deus tu ludit quidditatiue, de peralium est resolubilis qui solum peropetationem in leuetius habetur. Non sicut secundae intentiones, quae sunt solum peractium inparativum, sed per duas notitia, timplices ,rer quas im- rei secte cognos itur Deus, te creatura Alia quaestio, deas
quae sunt limpliciter simplicia in diuini Mespondetur,quod leus, seu esenti a diuina, non est Lmplicitet smplex, sed est simplex, εο summe sinplex,summe simplex, quia non componi bilis cum aliquo.quaelibet autem creatura quaecunque sit illa, eliconisoni bilis eum aliquo patet: 'uia vii subitantia,uel accidens: si iit substantia est componi bilis clim accidente Minruo,quod potest recipere: si sit accident, est componi bile cuubiecto,cum quo incitens per acciduus: ec ideo nulla earula est summe sini ex . tia: in creaturis. Et si dicas quspondetur, ut dicit Scotus uerum es, sed non quidditatiuὀNam ista uon est quidditatiua : rationale, est eus: Di bile estens.Similiter dico de attributis in diuinis. Et ideo sunt simpliciter simplicia. Alia propositio. Qiij uidest in diuinii, illud ibi est exii tura rei. Ex quo sequitur,millud quod est idem esentiae diuinae est illud quod est ibi ex natura rei. Sequatur secundo, τ illa quq sunt in diuinis,non sunt ibi per comparationem noli: tutellectus sed omnia i unt ibi realiter ex natura rei. sequitur tertium corollarium. Non est igitur ιαμ si naum p relationes quae sunt in diuinis. sint ibi per actumai uellectu diciat aliqui imaginantur paternitas, tiliatio, di si iratio sunt in diuitiis totaliter ex natura rei, sic scilicet,*d
to per impossibile, si nullus intellectuς aliquid consido acer, adnue ibi est et paternitas, filiatio, piratio. Ex quo sequii ut quod magis .iis, tractabitur u .li Ceila est in uia nominalium dicere, quid sit pater, dc perion in diuinis:quia non utiletur g pollinis luate, nisi Meendo i pa ter supponit pro aliquo. si quaeratiar ab ipsis: iuid est tuo pro quo supponit dicent quod est illa peii otia patris Tue quetro. virum, ilia poscitia patris ex natura rei dicat mihi t tum
clientiam diuinam, uel aliquid aliud. Asia pio stlo.Quicquid est in diuinis, de idem essentialiter ella tiae diuinae illud eri ea natura rei. PR ό cuius declaratione notat doctor aliqua egregia: en idem eluentialiter: potest intelligi dupliciter. Vno modo oidem essu ei se idem realiter & tunc ponitur tali, propositio. Quaecunque sunt in diuinis, sunt idem esentialiter, cum taentia diuina, idest realiter, de rei hoc soluuntur multae auctoritates Augustini, te aliorum aut i quorum. Alio modo eae idem essentialiter, est esse de quidat te, seu de diuinitione alicuius , dctu ne ponitur talas propositio. Quaecunque sunt de diis nitione alicuius, sum idem ellentialiter, cum illa cuius eii disinitio. Lac quo sequitur corollarium, quod materia, de forma sunt idem estentialiter disinitio, puta homine. iuunt de distinitione hominis, hoc uolebat habere Arist. in libris posteriorum quando uolebat indagari, quod quid est dissinitionem alicuius inuestigari.
La isto in se it doctor, quod aliquid dicitur de quidditate
alicuius dupliciter, scilicet adaequate, de inadae luate, adae- qirate, scut tota disinitio, inadaequate, sicut pars dissi .
Ex otii illus istis, sic formatur nostra ratio. Prima. at equid est idem es enitalia et essemiae diuinae, illud est ibi ex natura rei, sed uita intellectit alit est idem edentialiter esse sentix diuinae, ergo est ibi ex natura rei: Maior est nota. de minor probatur auctoritate, ec ratione. Auctoritate A gustiniqui dicit, uita in Deo ipsa nat uia ea, de existentiai lius Dei. Ex quo inseretur, quod uita in Deo non est sicut uita a boris,aut bruti, aut uita hominis, sed est vita, quae est natu ra , & essentia ipsus Dei. dicit ultra Augustinus . ubi est si minavita, ibi uiuere, de ei se sunt ideo, sed in Deo est summa uita: siturio Deo est idem e re uiuere, sedes est de quiddi: Dei agitii tuita est de quidditate ipsus Dei . cui
16쪽
Coiciana; non repugnat esse die Ratione ite probariau,quin-do alicui non repugnat esse idem cum aliquo, non est periectissime idem eum illo, nisi sit idem eum illo summa inentitate: sed unx intellectuali non repugnat esse idem eum es intia diuina: Igitur non erit idem persectissime sibi mii iit ira summa identitate puta identitate essentiali. Ex isto textu uult doctor habere, i uita in lectualis est de cone tu quidditatiuo ipsus dei sicut existentia. Ideo dieit doctor, τ quatuor sunt quae dicuntur quidditatiue dei so Deo, scilicet uita intellectualis spiritus ens inlinitu &exi sentia. Et si dicas uita intellectualis dicitur ab intellectu Sed inteste ius non dicitur quidditatiue de Deo: Ieit ut nec uita intellecti alis. Respondetur breuit de mente seoti in L. lib. diei inui, τ rationale est di fierentia hominis non pitur rationale. ut dicitur ab intellectu hominis: sed ut diei sumuntur a natura intellectuali. similiter dico, et uita intellectualis, non dicitur ab intellectu uta a tota natura intellectuali: puta ab ipso Deo. secunda ratio sumitur ex parte intellectus: & ce sermotur : intellectui est essentia e in diuinis: quod non importat remectum: nec ad intra, nee ad extra dici
Hie sumit doctor ali ita, propositiones claras phisicales.
Prima: quaelibet potentia, quantum est ex natura iba, prior, est suo actu. Ex quo sequitiis, et intellectus est una potetitia, qua quantum est de se, est prior suo actu, puta intelligere
Ex quo insert ' actus cuiuscumque potentiae taerit, supponit tuam potentiam in qua recipiatur, & a qua producatur. ει hoc maxime in creaturas. Sequitur igitur,2 intellectus ex
natura sua, prius est completus in itatura, quam aliquid habeat esse ab actu no : quia actus eius P exigit illam
S x v comparatur essentiae diuinae. Hi edoctor quaerit un1 quastionem scilicet ut m intellectus diuinus possit habere quam comparatio iem. ho, et ea dictu, utrum intellectus di- recte a uini phisit cogno eri aliqu id in ordine ad aliud: idest utraria, is intellectus diuinus possit eo oscere alicui deste hoc, uel nissis ci aera est Loc Respondet doctor, p onendo talem plopositionem. re mi .m ad in diuinis, potest eae compara tio: dest actus comparativus at Mi et his Secunda propositio. Quiequi Z intellectus creatus potes c ab axe . parare, de intellectui diuinus,li dest increatus, potest illud eo- parare. Ideo in diuinis pollian comparationes. - Sed diceres,utium in diuinis potui tabe eoo esse com- . . raratios Responde doctor hic , didistinctione tertia pruni et quod ab aeterno in Deo si erant comparationes. Probat e oot: quia Deus ab aeterno nouit se creaturum mundum pro,a,& Petrum pro, b, ergo si abuit triparationes ab aeterno: idest habuit cognitionem per quam cognouit hoc sere, vel non sere'. Tunc Quaerit doctor: utrum per talet comparationes quas Deus habuit ab ae terno, producerentur res
ctus rationiis Respondet do ser hie,& distinctione tertia
- , . primi, aperiendo duos modos. Primus modux est, quod per tales comparation potuerunt produci respectus rationis suot modo, sicut nune per tales eo. Oparationes sunt. Dices, is tur ibaeternosuit dominus. Nego: adprobationem, abaei zin Deus e nouit se esse domin iam creaturae rima, propore creatura producet cur igitur fuit producta iecunda in- lentio, per quam dicebat ut d mmauus. Item ab aeterno cognocreaturum P rum pr o, b, igitur per talem compara- tionem causabatur respe s rationi 1, puta creatiorisitura, xterno uocabatur creator- Respondet doctor distinc tertia
primi : quia si concedamus quod in Deo ab aeterno sierunt. tales comparationes, Hu motitiae: concedimus quod ab iter D. M , a ' no in Deo suerunt calore spectus rationi . di quando inters. Et his imi abae; et no ibit dom mus, aut creator. nego tibi conse- .aiis ab quont, M. α ratio ςst: quia licet reses respectus fuerint ita
Deo ab aeterno: non rat neu pro aeterno. Ideo non potu
runt dare denominati nem Deo: nisi pro tempore pro quo
Tettia ratio sumitur ex parte actus intellectus & formatur se rario. Actus intellectus diuini per quem comprehendit suam essentiam diuinaim, est in Deo ex natura rei, de ille est euentiale, de nullum rectum importat: igitur est aliquod essentiale in diuinis, quod nullum respectum importabit. de haec erat propolitio probauda. ET PRO hac littera ponuntur aliquae pro postiones. n Ismula Prima diuerentia est inter intelligere,& comprehendere: ire - quia intelligere est eos noscere aliquid: comprehendere au- ire Oa- tem connotat quod potentia quae comprehendit sit tantae γε ideo. antes ciuitatis, quantae Maelligibili us est illae quoa -
noscitur .rx isto sequitur, quod illa e sequentia non est bona. Beati e snoscunt quia quid est ipsius Ini,ergo coni.
prehendunt ipsum Deum. Pro declaratione terminorum, dico quδd nihil dicitur riti sinitae intellectivitatis, nisi illius intellectus sit infinitus. Ex quo infert doctor eo tollarium, quod obiectum beatiscum, seu ipse Deus, non potest compinendi nisi ab intello. udiuino: quia nullus eli intellectus ius nitus nisi diuinus. Adueite tamen finaliter propter multos doctores antiquos quod quando inuenimus quod beati comprehendunt Deu . eapimus comprehendere large,& non proprie, ut idem est lcognoscere aliquid de quod quid est eius. DR M ARTO TxRMi No. Nunc doctor uult deesarare astum terminum, immediatius. Et primo ponit talem disinctionem. Aliquid dicitur immediatius alicui dupliciter, scilicet positive, de negative. Vnde illud est immediat iux ali. cui postiue uod est medium inter illa duo: puta inter pri- unum, di tertium. dat exemplum doctor. Capio subiectum, superficiem,& colorem.superficies mediat inter subiectum. colorem: igitur superscies dicitur esse immediatius subiecio, quam color, de hoe eapiendo positiuE. Eac isto uult habere doctot noster unam pulchram propositionem, scilicet, subiectum, &omma eius accidentia mate- Oxiali sunt quanta eadem quantitate. exemplum. Petrias est vibis maina nus, albedo eius est magna; quo est magna, dico quod io Iesia se tum superficie, seu quantitate . similiter dico quod Qt- λ. Mavia substantialis extentibilis & eius materia sunt etia quan
Ex quo sequitur corollarium, quδd si quintitas subiecti
cortum 'etetur . nihil manet quantum . nec albedo, nec si
quid aliua . Secundo. Aliquid dicitur immediati ut negative, se dum quod magis excludatur medium. dat exemplum doctor atri libile, de albedo. respectu hormitis, risibile est immedia tius homini, quam albedo: quia magis excluditur medium inter ritibile, de hominim, quam inter albedinem, di ho- ., inium. Nam non est medium inter misibile & hominem rest tamen, medium inter albedinem 5e hominem: puta ipsa superficies. Ideo benedicit doctor, quod immediatius capitur negative, idest ut negat medium.
Posset autem distingui &e. JHac mouet doctor unam paruim dissicultatem. Dieeret
enim atqui . tu dicis: quod immediatius capitur duplici-xcr. nonne se possiimus dicere ponendo ordinem: media tius: immediatius: de magis i mediat lut Respondet doctor quod ubi eun ue est ordo: ibi est distinctio. Ideo illud
quod tu petis : dicit ordinem . de quia dicit ordinem : dicit distinctionem. Sed nos non quaerimus ordinem in triaitate, sed inter notionale & essentiate; inter essentiale, Sc essentiam. Ideo non curamus distinguere nunc illos tet minus.
xx quo sequitur quod est mira um:quod aliqui uoluut ne
Itauue colligendo consequenter epilogat doctor illa quae dicta sunt. de dicit primo. visim est qualiter ellentia est una in trinitate: qualiter est eadem eum essentia. visum est de iesentiali: quomodo distin uatur eontra notionale. visum o quod duplex est eu entiala, scilicet quoddam absolutum, aliud est quod impoliat respectum ad exit Visum est de notionali, quomodo importat relationem ad inita. DL a xcvNDO ARTicvxo. Pono tres concluso--S cones. Consequenter doctor ponit tres eo usiones. Prima rin. a. iaconcluso. Nullum notionale; Idest, nulla relatio in diuino ad intra, est immediat iux essentiae divini, Mimaliquod essentiale. Probat doctor, quia si immediatius conuenien ter essentiae diuinae, hoe esset capi do ly immediatiui primo modo. Sed hoc est falsum, quia illud quod est immedi lius primo modo eiu petieatiis eo quod est immediatius secun o modo: sed ii notionale ei et immediatius essentie diuinae, quam esentiale, no: ionale esset persectius essenti
Secunda eon luso . onitu essentiali inest idente respoctum ad extra, aliquod notionale est immediatius esentiae diuina. Probatur, quia notionale in divinis, est ibi ex na. tuta tei : sed ei sentia, quod importat respe m ad extra, non potest habere esse secuduni totam eius significationem . nisi dier intςllectum. Igitur sequitur quod notionale est in a mni latius esentix diuinae.
Tettia conclu:io. omni notionali est aliquod essenti te inuti latius ipsi essentiae diuinae . Hie breuiter mila
17쪽
habere domi quod omne essenties via non importat respectum ad extra, immediatiori modo conuenit esemiae divinae quam quodcunque notionale in diuinis. Declaro: Opio sapientiam in diuinis, quae est unum essentiale. capio beatitudinem, quae est unum essentiale, dico, quod quodcumue
horum immediatiori modo conuenit esentiae diuinae, quam quodcunque notionale .
Dices extra textum : quid nobis prodest istud in theolo
gia scilicet utrum hae immedia ius conueniat etantiae i. nae,quam hoc: puta essentiale, quam notionales Responde- tur tantum prodest, quod est totus textui Augustini de tri-- nitate, tot abliga nominalium contra doctorem designis ori sinu:intelligitur,& soluitur ibi,& pono talem propositionemasta signa originis puta primum, secundum, di tertium
non osteuirunt mu practicam istius textus: puta ordinis in o rum adessentiam diuinam, scilicet mediariorem, de immediatiote iii Ideo quota dicimus indoctrina Sinti: pater est primo beatus, quam producat filium ruult dicere, Quod beatitudo quae est unum essentiale, immediatiori modo conue -
Ι - - essentiae diuinae, quivi paternitas, quae est productio filii . Nam in conclusoue probat doctor: puta quod omni nmionali,aliquod essentiale est immediatius. & lormatur sic probatio.nualis ordo ei uter aliquas realiter distinguerentur, talis eir ordo ubi sola ratione distinguuntur, siue capiatur ratio simpla ex parte rei, siue causata per actum intellectus, sed se est, quod si essentialia,& notionalia distinguerentur realiter,ialis esset ordo, quod essentiale immediatioti modo conueniret essentiae diuinae,quam notionale: igitur ubi illa ibia ratione distinguuntur adhuc erit talix ordo. Pro littera sunt dissicultates alique. primo supponatur, a ista maior est una maiama Scoti: Ma est ibi di inulta, ma-ina: utrum essentialia,& notiorialia in diuinis distinguantur ola ratione Primo capio unum euentiale,& unum notionale, ut bonitatem, di paternitatem, utrum ista sola ratione disinguantur,ia uidetur non: quia cessante quacunque operatione intellectus, paternitas constituit patrem, di sapietia ιii Anniis non: igitur non solum diiunguuntur per intelleiam: Scotusti uiam di- soluit argumentum. dc dicit mere, de hoc sue ratione sumpta mi ali)- ex parte Lei,siue mere causata per actum intellectus , ubi di- m d pis- cit cum Thoma.quod duplex est distinctio rationis. Quaedaeuiitur, di est quae fit solus er intellecturii: de de ista non est adpropidis casin. situm:quia sessiunium est dicere,quod bonitas, pateriai ..tas, solum per intellectum distinguantur. Alia est distinctio sex. rationis sumpta ex parte rei, tuae nihil aliud est quim diuinctio aliquorum, quae sic se habent quod unum non est rum
liter aliud,quam vocat Scotus distinctionem ibi malem. Le omas distinctionem rationis sumptam ex parte rei. Sed minor patet. l'robat Scotus illam minorem: puta quod si essetialia di notionalia dii inguerentur realiter, essentiale immediatius conueniret ei sentiae diuinae,quam notionale: Ostendit Scotus per exemplum, de ponit ista tria, scilicet essentiam diuinam, memoriatii,& productionem. Dices non intellisostfι - quid est memoria. Ideo ceclaro. Memoria sicunda, seu perie. --d i ci est intellectus habens obiectum praesens, ad productione notitiae, in se, uel in sua specie. Tune declaremus textum. Si memoria, uel intellectus cum obiecto diiunguerentur reali ter ab ei sentia diuina: Nonne adhuc immediatiori modo coueniret essentiae diuinae intellectus, qnam pro lueere stium. Igitur ubi sola ratione distinguuntur , huc est ibi talis ordo.
Item ratio ad idem. Potentia est immediatior ips essentiae diuinae,quam actio prodauctiua, idest actus productivus , sed omne notio te in diuinis, est actus erodu&uun uel pia supponit actum productavum tentis: Igitur potentia iam mediatiori modo eouuenit euentiae, quam actus productivus.
Sicut igitur quoniam,&e. JRecapitulat,quae dicta iunt in isto artieulo . Sed breuitercet, .mina in dissicul a ,quomodo notionale dicitur actus productili ut . . . . in diuinis, uri quomodo praesupponit actum productivum.
capio unum notionale:Puta paternitatem. Respondetur ,
quod dicitur actus productivus, quia est productio activa filii Generatio activa, di actus productilius filii idem sunt. si alio, productio passiua; generatio passiva. idem sunt, sine quacunque distinctione.adeo paret clare, quomodo actus proda
tuus dicitur notionale in diuinis.
De iij inrtio Doctor in hoe tertio atticulo uult soluere rationes Heur. ubi ingeniosissima dicuntur.&est ibi sunt a. mentum omnium productionum in diuinis Et primo adduci tu hic opimo Henrici de Gandauri de uult probare, quo
ita prepostio Moti sit salsa: in 'ua dicitur, qu ὀd qualiter oe
do esset inter aliqua si realiter cistingueretur, talis ordocti interea, ubi illa sola ratione distinguitur.5: se tormatur ratio Henricia propositio est falsa. igitur male dicis. Ant cedens probatu quia in creaturis ubi ista distinetuuntur rea contra in. liter,scilicet essenti memoria,& dicere, talis est ordo, quod memoria praecedit dicere: eo quod potest esse principium dicendi. Sed se non est in diuinis, quia in diuinis, memoria noest principium dicendi, id est producendi filium, sed essentix diuina, i coniungitur respectus realis, scilicet paternitas, est principium dicendi, dic non memoria: igitur. Et quod etiatia diuina cui coniungitiir respectus realis, sit principium di. cend probatur dupliciter. N pro prima probatione sic pro
balati diuinis nulla est distinctio rationix nisi post productionem filii: patet ante productionem filii, nihil cognoscitur in diuinis agitur nulla est diluinio rationis in diuinis ante productionem filii. linor probatur per Autustinum, qui dicit, quod uerbum in diuinas;idest filius, est declarat tuus. omnia illorum, ut sunt in diuinis est ars patris, est sapientia patris. Ditur si illius est ars patris, est illud per quo a pater cognoscit quicquid est in diuinis. Et sic aute productionem sibi nihil in cognitum in diuinis, di per consequens non est aliqua distinctio rationis in diuinis ante productionem filii. Ad argumenta probatiua, ε α rio solutione istius argumenti Henrici aliqua sunt praesupponenda,&aliqua quaerenda. Primo praesis ponitur una H .catholicum, scilicet, quod pater producit cium in diuinis. Quaeritur quid est, quo producit filium in diuinis si es pondet,quod memoria: Arguitur se. Pater producit situm in diuinis: igitur non memoria. Negatur antecedens.
Probatur sic: principium producendi notitiam ,est memoria. Igitur principium producendi filium, est memoria: quia filius in diuinis est notitia. Item principium doctoris est, quod memoria est principium producendi filium supponimus ibi u- s . num de mente doctoris, uod pater producit filium, ratio
ducendi est memoria, scilicet intellectus, cum essentia diuina sibi praesente in ratione obiecti. Tunc quaeritur: utrum pa tei ante productionem filii aliquid intelli ais de dicitur, uep 'scutula pater prius origine est beatus, quam producat fili Igitur ante productionem si ii habet intellectionem. Vitur aliquid cognoscit. Respondetur, pro isto paruo argumcnto PQ, is iuponitur talis propositio. Iudiuinis, duplex est notitia, scilicet ingenita, &genita unde pater notitia ingeri ita, inoeata, ius nita, cognoscit quicquia cognoscit, ante productiona filii, quod patet pater ante productione filii, has i quicquid perscinonis potest in eo esse: Isitur habet illam notitiam,inlinitam ante productionem filii.
Ex quo sequitur corollarium,quod qui uid persectionii habet pater, prius orisiue habet, quam prouueat filium. ρο- tet:quicquid periectionis pater Labet, habet a se, di ideo habet quod producat filium,quia illud habet in se, de non ab
alio igitur habet ista ante productionem filii. Istis suppositis respondendum est ad rationem Henrici Primo cum dicis,quod ei sentia cui adiungitur respectu , est ratio producetidi situm sta proposito negatur. Probatur extra textum sic, arguendo. Essentia diuina cum paternitate, o
pater agitur uere producit situm : igitur essentia diuina cui adiungitur respectus realix. est rincipium producendi filio. Item memoria per te est intelle eum essentia diuina: igitur e sientia diuina cum intellectu, producit filium. Sed quia diei, eoncedes ne, quod memoria producat filium . Si dieas ita rigitur productum noti distinguitu realiter a produce
te quia non distinguitur realitera memoria.
Irio declaratione omnium istorum est intelligendum una quod uolebat habere Henricus,&qualiter doctor impugnat eum: quia Henricus uolebat habere, quod essentia, eratia. - - 'tio priuileendi filium, scut principium sat male producendi
aliquid quod magis deesaro. Ignis producit calorem, princ pium tot male, est calorate imasiuabatur Henricus auod es-ientia diuina, in latione essentiae, est & principium servis tiroducendi silium. Dices: quid ergo erit ratio producendi situm Dico,quod memoria.& tunc dico, quod ratio prod cendi filium, non oportet, quod realiter distinguatur a filio. Et dico, quod memoria dicitur ratio produce , quia illa separata a patre, uel seclusa, nunquam produceret lilium: de quia ratio producendi filium est intellectus eum essentia diuina tu tatione obiecti, filius producitur per modum naturae: Sicut enim notitia in creaturis, producitur naturaliter ab inici ea ta obi Muta illi proticitur a memoria, tanqua arati
18쪽
rside it urendi ,γl eomplectitur intellectum, ti obiectum
argiritur intelligentia est principium producendi filium: igitur non memoria. Antecidens probatur, quia pater producit filium herootelligentia in increatam,per quam omma intelligit, de illa ear tio producendi filium: igitur non memoria kespondetur, quod hoc est sciam. euius ratio est: quia intelligentia in quantum est intelligentia, non babet et producat illam intellisentiam, sed da ratione memoriae et . producere intelligentiam, seu notitiam infinitam, increata, an productam. Ita uodsi quis petat:pater cognoscit se, filio, di omnia quae Ressendetur. qu5d intelligentia infinita, &increata: quae sine sui diuisione est in tribus imiliter dico destio,& de spiritusancto. Quando igitur dieii, quod filius in
diuinis est notitia patris, in patris,per quam pater cognoscit uicquid cognoscit: Ieitur hon per notitiam in taliam. Repondetur, quod istua quaerit unam disii cultatem sutium filius si tarmaliter notitia patris, per quam omnia cognoscat
Ad quam quaerionem retro e tur per aliquas proposi
Prima propositioTilius est persona producta. ideo miran. dum est,quom ostior aliter notitia. Ad ita dicendum est cum Scoto, quod filius non est sermaliter notitia patris, sed filius dicitur notitia, per quandam appropriationem, bc similitudinem quam habet in modo producendi ipsius notitiae at dico,quod quia filius producitur memoria, tanquam ratione producenat,scut notitia. Ideo propter istam similitudinem in modo producendi, dicitur notitia, sapientia, pariis non quisit formaliter sit notitia, quas si uotitia, sicut pauper Henricus eam imaginaturivia in diuinis est duplex notitia, scilicet ingenita, A genita, ieu producta, quae est fi lius. Nam isti male ina inantur, ui imaginantur, quod s-liui sit sol maliter notitia. quod est salsum. Sed solum appropriate dicitur notitia, propter similem modum produccndi
Item distinctio secundum rationem, reciJ Scotui adducit aliam rationem Henrici, de uult probare ista ratio, quod intelligentia, est principium formale producendi strum.Lt sori tur se ratio. Non potest esse distinctio in trinitate,seu in diuinis nisi per actum intelleiis, quia ibi non est nisi distinctio lationis, sed per primum actum intelle ous produci i persona, scilicet filius . . tur fili ui producitur in diuinis per actum intelligendi, seu per intelligentiam.
tho isto argumento praerupponuntur duo. Primo, quod in
diuinis, non est nisi distinctio rationis. Secundo, quod illius p ucitur per modum naturae, & non potest produci per modum naturie, nis producatur ab intelligentia: seu actu in--lligendi.I itur peractum intelligendi producitur filius. Pio tolutione istius secuudae rationis Henrici, est nota dum, quod ista ratio praesupponit unum falsum, puta quo a actus intelligendi in diuinis, est prinei pium formale producendi struma oe est sessum,quod declarat scotus: quia actu cintelligendi,non potest capi in doctrina,visi duliciter,scilicet pro.ipsa intest sentia, eu intelligere. Et isto modo non
testeue principium se ale uerbi quod probo, quia uerbum non potest produci ab aliquo, nil, illud habeat quodammodo rationem memoriae, sed intini gentia, seu actus tutellisendi, nunquam potest has te rationem memoriae,quia memoris solum coniistit in intellectu cum obiecto:igitur intelligentia non posset esse principium set male producendi filio, uel per actum intelligendi: intellisi ς actum intellectus, idest actum pioductivum, sed actus productivus, semper est post
rior ipsa intelligentia. patet,quia actus productivus, non est
nisi productio activa, seu seneratio activa, qua pater generat filium,& ista es posterior intelligentia,quia est unum notionat Et doctor notat ibi pro doctrina sua, di ipsus Rugastini.quod disieientia est inter ista tria, scilicet a m inteui .sendi,actum operativum,& actum intellectus. Et dicit do-cior,quod actus intelligendi,& actus onerativus, idem sunt. uus, quia est tesultiae,semper uocatur actus operativus, Ec per istum, non oportet,quod aliquid accipiat esse, sed magis est terminus alicuius, puta actus intellinus unde actus imi lectus, non est nisi
respectus producentis ad productum deest semper ad aliquid
tanquam ad terminum cui terminus aecipit elle . exen luego habeo notitiam lapidis: a notitia uocatur actus intelli
vel potest breuiter dici id ista, Z GI
Dicit doctor pro textu Augustini, &pro doctrina sua, Psi in aliquo loco inuetii ux, quod uerbum producitur peractum intelligendi,per actum oserativum:in omnibus illis locis debet capi acius intelligendi, pro acta intellectus, qui est actus productivus, seu productio activa, seu elicitio ab ua. Et si quaeratur ab eis, e. e. ibi doctor facit quasi argument uni inquisitiuum, inquirendo domine Henrice, tu dicis, q-od illa, quae sunt in diuinis, distinguuntur rationem. Tunc quaero, quomodo distinguntur uoluntas, de intellectus, iudiuinis', ante actum intellectus,& quomodo distinguuntur productiones, puta dicere, Si parare, ante actum intellectus,& hoea' solam essentiam Luiso Henrici. Nam diceret Henricus, i istae duae productiones, solum haberent esse petestentiam Aurnam,&distinguerentur peractum intellectus diuini, qui comparat istas productiones ad aliquas Productiones. in crea
Contra istam euasionem arguit scotus dupliciter, Immo, dicere, dispirare, sunt productiones alterius rationis, ta una praesupponit aliam.ut spirare praesupponit dicere : tunc se, 'non eliali inaratio,nec apparentia, T duae snt productiones
alterius rationis, quarum una necetiario praesupponit aliam,ta quod possint esse ab eodem principio torma. i. QNon uidetur etiam ratio,&c.J- cundo arguitur. Non uidetur quomodo dabis numera determinatum in istis productionibus, quae fiunt ab eodem principio sit mali. Ita quod uult habere Scotus,quare est, Pseneratio activa, ct spiratio actaua, sunt ab eodem principio tot mali, de non possunt esse plures,quam duae istud dicit Scotus soluetur in quaest sequenti, quare est i filius non producit illi uia de quare nou sunt plures filii . . Nunc enim& l .i ocior noster soluit unam instantiam ,.quam iste Henritacus in principio argumenti faciebat,ia erat talis, ubi n5 manet eadem ratio ordinis, ibi non manet idem ordo, sed inter memoriam,& dicere, non manet idem ordo sicut si realiter distinguerentur:igitur. Respondet doctor per regias propositione .
Prima, in propositione me loquor de prima per se ratio- sutia si isne terminorum. Nuia His. secunda propositio, prima ratio per se, terminorum, uel rerum, sunt ii emet res. ita quod si quaeras: moria, praece dit dicere,quae est prima per se ratio huius. Respondet doctor quod memoria, ut memoria, Se intelligere, ut intelligere. Tune sic arguit doctor .Quandocunque memoria, de dicere, inueniuntur in aliquo iue distinguantur realiter, siue ratione, semper est tali.ordo, quia talis per se prima ratio non est nisi extrema illius ordini de cum dicitur,quod ratio memoriae est pi cedere dicereri stud est talium, ibod sit prima ratio per se, dato tamen,quod ita esset, adhuc ista ratio inueniretur in omnibus ubi inueniretur memoria, ta dicere, puta quod memoria praecederet dicere.
Sit ergo hoc uerbum nostrum, &GJ Soluit doctor unam paruam euasionem quam quis post sicere. Dicet et aliquis. Opinio Henrici eii uera, quia dicit Aue ustinus, quod uerbum nostrum 'ascitur de scientia, tepet cientiam intelligit intelligentiam.&dicitur, quod verbum in diuinis nascitur de scientia patris, & scientia patris noti est nisi intelligentia pauit igitur filius nascetur de intelligentia.
Re ondet doctor: eoncedo Augustinum, dicit tamε, qued e 3. Augustinus per scientiam, non intelligit intelligentiam, sed Partem memoriae, ux est obiectum, uel species obiectiSicut ζvidetur cepisse plailosoplius it. de Munia in multis passibus. quod sic intelligat,patet quia exore se dicit, quod scientia . in memoria.& istud non potest esse nis obiectum.ues speciei intelligibili, Confirmatur, quia si filius produceretur abes.sentia, ut essentia est, non esio aliqua ratio, quare diceres, quod illius prodacitur ab intellectu, magis , quam a uoluit
Restat soluere argumentum principale, quando sic tur. Ita est immedia ius essentiae diuinae per quod conssi' p. Mirari tuitur suppositum tu egis ita diuina, quam proprieta illius
inentiae: d per nationali constituuntur supposta essentiae diuinae: igitur illa erunt immediatiora essentiae piam sint ipsi esse ut talia.
19쪽
eonstituuntur per relationes.exempluna , pater eonstituitur in esse patro,pcr paternitatem, se per essentiam diuinam, di filius,per filiationem, di essentiam diuinam, ta spiritus san- .ctus per spirationem passiuam 5e essentiam diuinani. Et hoe est de mente Scoti doctoris nostri. Tune ponitur talis proposito. ppos tum alicuiu naturae dupliciter constituitur,aliquando per aliquod quod est eiusdem generis cum natura, quae determinatur per tale constituens.Tuc pono talem pro-c it -- positionem . quando suppositum constituitur per aliquid
est eiusdem generi x cum natura, tunc tale coniti tuens, immediatius conuenit ipsi naturae,nuam ipsa proprietas .exemplo, in nobis hoc potest declarari: rtes costituitur in esse brin, per differentiam indiuidualem, di differentia iudi uidualix est eius lem generis cum humanitate: quia utrumque est substantia. ideo digerentia indiuidualis, immediatius conuenit
naturae ,ideli humanitati. quam quaecumque proprietas talis naturae.Sed quando constituens non est eiusdem generis cum natur a, tunc non eportet ui constituens immediatius conuenit naturae, quam proprietas, sicut est in diuinis. Quod declaratur.Nam pater,constituitur in esse patris, per paternitat et modo paternitas, non eli eiusdem genetis eum ellentia Nam raternitas, est ad aliud & essentia est ad se. Et ideo ostquam paternitas non est eiusdem generis cum natura, non oportet immediatius conueniat eisentiae diuine, quam proprietas. deo quando arguebas, illud per quod constituitur supposta naturae, immediatiori modo conuenit naturae quam proprietas. Dico qu5d uerum est, si illud sit eiusdem generis cum natura: modo paternita, est eiusdem generis cum ectentia diuina It haec de prima quaestione.
D. Qis i, m Vaepio ij.utrum in Deo possint esse plures productiones
aviis no eiusdem rationis id est,utium in diuinis positiit esse Hiratum in pluic nitationes, Plures paternitates, plutes spirationes: Itacu consequunt et possint esse plures paries siti, aut spiritus sancti. Pro declaratione terminorum est notandum primo, τ est Des rivis differentia inter productionem, di operationem. istud citctu nire usis est superius, ubi dice cur Pactus operativus, in sumneraliquis actus alicuius potentiae, sicut intellectus, aut uolunta , operat . uel alicuius alterius porci ix, putauit ux uel auditiuae. ut uidere, uel audite. Sed productio, est rei pectus pio lucent ii ad productum, di uocatur actus productivus, ut cictuin est. Dig. - ia Vlterius est notandum, si differentia est inter aliqua esseivior etiam eiusdem rationis, di eiusdem speciei. Nam illa Glum uocanmus mire tur esse elu: dem speciei, quae continentur sub eadem specie. cui, e. ut ri .rc Plato, qui continentur immediate sub homine. d. rinis. sed illa uocantur eiusdem rationis, qua in aliquo conceptu, natura, uel quid litate conueniunt, in te illud Dr species, ii uenon. Ex quo sequitur, qvod quaecunque sunt ei uidem species sunt eiusdem rationis, ita non e coaera. SE vlteius est notandum Pro hac quaestione ui tres conditi fiatm. nes requiruntur ad hoc, quod aliquis dicatur filius. Prima, quod producatur Per modum naturae, seu quod producatur naturaliter, A non libere . Ideo spiritus sanctus non potest diei filiui. Secunda: oportet quod si eiusdem naturie eum producente. Ex quo sequitur , quod verme, non sunt tibi terrae : uel iis, licet producantur a terra, uti sole. Cuius ratio. est, quia non sunt eius dum natura cum illis.. Tertia conditio, quod illud quod uocatur stius, si in natura intellectuali, uel sensitiua . Ex quo senuitur, quodi Unii productus ab alio igne, non in filius illi ut iam s. eclicet sit similis illi in iratura, de naturaliter producatur,ta - . men ista productio non ea in natura intestinuati, seu seni
Notandum ea ulteri ut et diis cultas est in ista quastione:
utrum ista sit praecise creatra deside, in diuinis non sunt plus laci proditioncs eiusdem rationis. unde ista est ueta, indiui plures productiones ei uidem rationis . Sed utru es, Dis pr*ci ita, ico possit probati per rationes,est contio. uerita inter doctores, ta uidetur dicere sanctus Thomas, Pistauonestinere credita: scilicet posset probari per aliqua rationes, te adducit D. Thom. quatuor rationes quae non cocludunt nisi soluuii: ur di impugnant a doctore. Prima eius ratio sic tot matur. Omnis forma eiusdem speciei. &c. Arguitur sc. Multiplicatio naturae seu ibinax, non potest fieri uis per materia ita itidi invia non est materia, ergo in diu nἰs non est multiplicationaturae, seu essentiae di. uini in pluribus suppositis eiusdem rationis. Dices, tra tex. tum die quid uult habere LThomas s Dico m uult habere,q, materia in principium indiuiduationi , id eri unumquodque differet numero: ab alio , per suam inat erram. & ubi non est materia, non possunt esse plura suppolita eiusdem rationi . di quia in diuinis non est materia: ieitur non erunt ibi plura supposita. vult habere ulterius D. a nonis , T quia in auge lis non est materia, Ideo non ponunt esse duo augeli eius dem speciei prima ratio uidetur assumere transcendem me
Contra hane rationem arguit doctor, Se ingeniose, primo inquirendo.Tu dicis domine Thoma ui ubi non est materia non potest esse multiplicatio natu .Quaero, unde hoc proueniat sit espondet S.Thomas, Ῥ hoc prouenit propter duo, ibi inorquia ubi non est materia, illud est unum numelo sor maliter,& quidditate sua,& natura quae ibi maliter est, haec, sicut pater in diuinis est hoc,& unum numero: de non habet materiam, igitur est unum numero per suam naturam, id est peressentiam, uae set maliter est haec α una numero . Exempla aliud.angelos Gabriel in unum numerori uia sua natura est haec,&una numero.ves erit una numero uia illa natura plebitur omnem naturam talem, quae pomi esse eiu sdem rationis quare nota possent esse plures Michaeles. Respondet S. Diomas: quia Miebael complectitur id est habet totam naturam, quae possit tae eiusdem rat:onis in diuersi suppositis: sicut ii dicerei, messet unus homo, qui complecteretur id est haberet totam hinnanitatem quae possit esse in pluribus su positis tunc diceret ui esse unus homo: & τ non possent eis plures hominet: quia ille homo complectitur totam naturam
Si intelligitur primo modo. Contra istud arguit doctor,&primo contra prim uni membrum.& sormatur sic ratio.Si tali naturae quae est in supposito immateriali, repugnaret multiplicari, sicut est natura Gabrielit, sequeretur se intelligens ita iam naturam esse multiplicabilem, heut naturam Gabrielis,sormaret sibi conceptum falsum ti impossibilem, de repugnatem e licui qui forma et conceptum de homine irrationali. scilicet 'homo esset irrationalis. uel de hoc , ' deitas potest esse iud.nei elix ad plures Deos.Sed istud eil falsissimum: putator mans conceptum P natura Gabrielix est multiplicabilis patet, nam inulti sancti uiri sicut Damascenus, aiterunt plures angelos esse eiusdem speciei. re isti nunquam condemnati fuerunt isti rationes habent pro ipsis, quas tamen nonhrbuissent: i tales conceptus titissent repugnante; puta P naturae Gabrielis repugnat et multiplicari. Dices, die nobis, quid est naturam mulam icat. Nota quod magna est differentia, inter naturam communicari,& naturam plurificari.Nam esentia diuina eommunicatur patri, & filio de spiritui sancto:& tamε est unita . sed natura dicitur plurificari,quando in alio, & in alio, est alia,ta alia: licut in omnibus creatum. Exemplum: sunt duo homines, quilibet et i homo humanitate: utrum humanitis iis .ium communicetur, uel plurificetur, seu multiplicetur di eo τ multiplicatur:quia Sortes habet aliam Eumanitatem, qua Plato.Tunc dicebat D.Thomas, τ ista multiplicatio non poterat fieri nisi per materiam. Ideo inserebat, et materia erat
principium indiuiduationis .interebat ulterius unum multa dubium, di non multum chatholicum: scilicet, et non possunt eme multi angeli eiusdem speciei. unde uidentur esse cotta eum tres aniculi condemnati . unus a domino episcopo
Pari sesqui se dicit, dicere sp Deus non potest iacere plures intelligentias eiusdem speciei, id est plures angelos eiusdem ciet , propter desectum materiae, est error. Teneo ergo lIDeus potest iacere insititos angelos eiusdem speciei: & probabile est de iacto, et sint plute, angeli eiusdem speciei. heudus error est, dicere r Deus nonposset sacere plura indiui dua sub una specie sitie materia. Tettius error est, dicere Piornix non postent pluriscari sine materia.&hoe intelliget eo de torma quae non educitur de potentia materiae. Hic x, τ notandum, quod duplex est sorma: quindam est quae educitur de potentia materiae idea producitur uirtute agentis naturali '. alia est forma quae non educitur de potentia materiae, id est quae produciatur ab agente super ita iurati, unde formam educi de potentia materiae est ipsam produci ab ente naturale. Sed ibim non educi depor Aiamateriae est illam formam pricis e produci ab agente supe naturali, scilicet Deo: uelit amma lationali, Tune dico, die estir Deus non positi producere plures i. as, sicut plures artat D. 7 h. aud
20쪽
inima eiusde tioni , sine materia: est error. Si do ut se eundux intellectus.Contra doctor in pugnat s ἴ-
dum membrum I homae: ubi dicebat, P nature repugnant multiplicati, ex eo quod complectitur totam intutam. Contra arguitur sic. I alis natura quae complectitur totam
nituram tu i e habet. τ de se rion est haec uia tu dicis v solum
sta repugnat multiplicari, ex eo quod complectitur totam n tutam: ergo non propter hoc quod iit de se haec: ergo non e ueni tecum in primo membro. Et ultra, non est de se haec: ergo non repugnat tibi multiplinam. Euasio, diceretur sorte, dico ipsi ante illo, puta τ ipsa complectitur totam naturam, repugnae
tibi multiplicari contra dicit doctor, capio Michaelem: nune Deus potest destruere Michaelem:& potest producere alium Nicliaelem eiusdem speciei cum isto: ta ultra potest producti ealium Michaelem eiusdem speciei cum isto re go possunt illi duo simul est scilicet illi duo Michaeles. quod probo: iuia iugsimul sim in potentia si cuius agentis, de ista non habent repasnantiam ad inuicem, it a possunt produci ab illo Mente, & si in ut esse. Esto A e. Dicit doctor, quod dato quod iste secundus intellectu, esset uer t. puta quod natura non potest multiplicari seu puriscari,quia scilicet complectitur totam naturam ad hue nihil est, i ad proposita. m. puta quod in diuinis non possinteste plures productiones eiusdem rationis, quod de latatur: quodlibet luppositum in diuinis complectitur totam natu tam
in diuini , de tamen nihilominus ipsa natura diuina communicantur si uribus si inoscis. Item naturae diuinae repti natiam
pliciter pluris eari, di tamen non est propter ictum secundum ante inum. Ex quo senuitur, quod tua ratio, non concludit propositum.&iste intellectus multis uidetur talitisinui, non
enim uidetur doctrina conueniens concius uaem certissimam
di summe necet ariam tenere. propter rationes minus probabiuuae a pluribus negantur. Praeterea ostendit doctor, quod ratio D. I lio. est talia: d. tot matur sic ro sua.Anima Petri est una
numero, de non per materiam: pura cornu .emo sorma non accipit unitatem a materia. antecedens eii notum. minor probatur. anima Petii est una numero antequam inici et corpus: ergo non accipit unitatem numeralem a corpore Petri : antecede iis probatur: anima Petri ante uim in tormet corpus Petri, creatur, te quando cieatur,est una numero:quia termitius crealionii in unum numero: ergo antequam insorine: corpus est
Est hie notandum quὀd an; ma creatur, te anima intimiliturm ω se τε eorpori. α dico quod animam iuiundi corpori, ne bii aliud est, crear o animam informare corpus. dices quod nulla est ibi ibri ' ritas in hoc quod an ina creetur, & anima infunditur corpori: --. . o Contra qua idocunque aliqua duo sic se habent, quod ununi
potest elle sine alio, de e contra, illud est prius iratura illo, sed
ut ima potest creari ii ne hoc quod informet corpus, te non e coira, scilicet non potest in rivare corpus quin erectur: ergo ani nam creari Praecedit animam informare corpus: de istud sundatur in Aciliotele qui diis nil priu' naturam, quod potest esse sine alio, de non e contra. dat exemplum de substantia suos obstantia natura praecedit omne accidem,quia potest elle irae
accide ne, de non e contia, naturaliter.
v N dia notandum est quodiuit opinio Manicheorum, qui
dicebaiit, quod animae fuerunt creatae cum angelis, de secunda quod ioimabatur corpora, una informabat istud coruus, di alia aliud coipus. Dicunt aliqui tabulose loquEtes, quod erat unus magnus homo, qui dicebatur Atlas qui habebat caput in oriente, M pedem in o dente, manum dexteram in polo antartico,
de minum siniitia in polo artico, & habebat manicas magnas, ubi eram animae. Dices , uolo quod ita sit, quod anima prauccinetur quim ius udatur corpori, iii illo priori 'irido creatur, ies est una numero, uel non Dico secundum dociores. quod est una numero. dices quo est una numero ' Dico quὁd sua finguiarii te piopria, idest per suaso propriam differentiam indiui-etialem. Si dicatur quod non dii haec euasio, sed dico l xiiii non est una numero per suam materiam,sed eil una per aptit
dinem , que est nata inibi mare corpus.
Contra hoc arguitur. Anima prius praeeditamitudinem quam habet ad corpus, probatur : aptitudo non est nisi re e-ciu ad aliquem terminum: e go anima quae est ueta substantia, N udametum illius respectus, est una numero ante illam aptitiinem liue respectum: ergo in ilio priori, est una numero. Ithiri inino est una numtuo per aptitudinem suam, id cli tecundum quod est nata insor male corpus s Igitur ista anima ha t
mitudinem aliam ad in tot mandum suum comus, quam alia
anima. S se ista alii eis et nata in mare suum corpus sc
. aliud. Dicet ilica in demente docto: is vostra in textu: vadicit bis anima aut habet aptitudinem ad Loe eo ut . PRO declaratione illi ut est notandum. quod multi se tits- opis v rtes trabuntur ab isto textu, quod est opinio doctori ito iri, et Dae. da
quaelibet anima habet suam propriam inclinationem ad eor- im mat erus quod insormat, de millo intrito habe ap itudi m t. natu. α - Hralem inclinationem ad in t mandum aliud eo pus. sed eredo infremata quod istud noti est de mente doctori. quod pro aliam im a Mem .
in tarmat nunc corpus meum, S istud corpus no ea ibud quod
informauit i. sunt triginta anni tergo modo tu Armat corpus vi eum, uel non trabet natu calem inclina ionem adini ut mandum corpus meum. Et ultra non habet naturalem inclinatio-ocii ad inibi mandum corpus meum propterea, quod non ei illud quod et i, iam sunt uriginta anni: ergo habet naturalem indinationem ad informandum aliud corpus, cum ista corpo ra non magis differant adinvicem, quam corpus quod nunc habeo, di quia habui iam sunt triginta atini. Item mirabile est dicere demente doctoris , quod animae essent ciuidem rationis, ta sus passiones ellent altriis, de alterius rationis puta natu- rates inclinationes ad corpora. Dico, quod ii e naturales inclinationes, non insequuntur naturam animae, sed differentiam indiuidus in, de quia ea alia disserentia ista anima, de in illa, per qua, disserunt ad inuleem: erro erit alia & alia inclinatio naturalis.
aunc arguo ite, uel ille aptitudine, quae sese habent quid
una est alter lux rationis ab alia, sequutitur aliquid commune ad istam animam.& illam, quod non est dicendum, quia tunc non distinguerentur, uel non insequuntur istam animam, scillam : ergo praesupponunt aliquam differentiam in ista anima, de illa,quod probo, qilia non esset aliqua ratio quare ista naturalis inclinatio sit alterius rationis ab illa. nisi quia insequit ut aliquid quod non in equitur alia. Confirmatur. rati, aptitudinix non in ad se, sed est uerere- spectus patet, intelligere aptitudinem sue termino, implicati est contradictionis. Item nee eii ratio enti, in actu. i. non est
illud uel illud per ouod aliquod ens actualiter subsistit. quod
probat doctor, aut Maptitudo eli ad terminum qui non est. Mnon esse, erit rario,quare aliquid est in actu. ergo uidetur quin
anima secundum eius iraturam, prius natura praecedit aptitudinem , & per consequens non erit una numero per illam aptitudinem . n CONxiRMA vκ contra &ci Doctor consimat suam im-mba: otiem, auctoritate Ariae do solutatur sic ro anima,non habet esse per suam materiam ues corpus. quia materia non est causa formae. Isitur non distinguitur per materiam. hoc probat Aristo. uia unumquodque eapit suam distinctionem ab illo a quo habet esse: ergo si anima ii oti habet esse a corpore. i5 habet distiliationem a corpore . unde dicit Aristo. quod causa materialis etfoenx eo formali , sunt principia per qu e totum habet esse: ideo videtur dicere quod per ista, totum accipias iam distinction m.
VN o v Meuiter pro textu. est not dum qu5d philosophus habere, quod unumquodque compositum capulare habet sua
principia lingularia, dc determinata: exemplum Sortes est una compositum lingulare, de corpuri ta anima sunt eripere principia i. similiter. ideo ipsorum principia sunt determinata, & si compostum sit unum specie, sua principia erunt unum Plato: specie, ut homo est quid compositum ex corpore deamina: sed ries ex hac anima,& hoe corpore. Ideo dicit quod est impostibile quod aliquod deteriit, natum. i. unum numero componAtur ex indifferentibus, Ec ex illis quae non sunt unum numero :etiam est inini inabile, qu bd ali uid sit indit serens,ia indeterminatum, re costituatur ex determittatis. Ex isto isitur uult habere Aristote es, quod ii compositum sit unum numero, sua principia erunt una numero: sed non uult habere, quod compositum capiat suam unitatem ab illis principiis. ut Sorici is anima, di corpore: sed adisserentia tum viduali.
De incunda ratione di a s inda GNunc consequenter soluit doctar secundam rationem sancti Thomae quam facit ad probodum quod in diuinis non possunt .
esse plures productiones eius iem rationii. 5etat matur ceratio. Deus omnia intelligit de vult uni actu. igitur in diuinis est tantum una persi a producia per modum verbi, de alia per modum amoris, di sie non erunt plures eiusdem ratiotiis . Pro solutione istius rationis se e Ivolt doctor soluere istam rationem, Ec ipsam improbare. cdicit quod si sua ratio aliquid ualeat non potest ualere nisi mediante ista propositione, ubi nou potest esse nisi unui actus intellectuali , non potest essenis unus actui producturi, seu unum