장음표시 사용
21쪽
Pro declaratione istius est notandum, quod ibi sunt norat,
di termini prius declarati, puta quid ut avius intelligendi, quid si dicere,quid sit actus producendi, N primo expediemus hoc per quaestiones. Prima, utrum ista sit uera, quod ubi est tantum unus actus intelligendi, ibi si tantum unum dicore, seu vius producendia ei pondetur, quod icta propositio
eu uerissima in creatur ibita ouod bene sequitur. Increatu - .rit est tantum unus actus intelligendi, seu notitia: igitur eriutantum una productio, seu actus pro luetivus Sed petes, utra actus intelligendi habeat ei se per dicere, uel e contras respoα detur, quod actu Diuelligendi habet esse per uerbum, he unumquodque productum habet esse ior maliter per produ-oione sed die es, quod istorum praecedit , uel actust mela emdi,uel dicet est ei pondetur Quod dicere, dicit producentis ad productum. Modo est regula scoti, quod extrem relationis seni Per praecedunt saltem natura ipsam res
---- Quaeritur,utrum ista propositio sit ueri in diuinis, ubi est tantum unusatius intel ag i, est tantum unum dicere. re-
- a, iis in propositio non est uera in diuinis, quia
omne intelligere diuinum,est in aliquod di te, de declara - '' ivi , quia in diuinis est una intelli uti a iuunita, increata, per quam patet intelligit filius, S: spiritu, sanctus tutelligunt . Dices nonne in patre respou diuersorum Obiectorum posta sunt esse diuers actus intelligendi & plura dicere te odetur, quial non. primo, quia pater in diui ix nihil potest recipore: igitur non potest habere plures actus intelligendi a diuersis obiectis . secundo quod illa diuersa obiecta non possune habere di ne i a dicere respectu intellectus diuinia
BRhv iTxR autem nunquam propositio.ultra dicit Sc
tus,quod ista propostio D.Thomae non habet apparentiam quod probat, quia stat in aliquo ege formam productivam. te tamen habere plure productiones respectu diuersum essectuum, declarat per exemptuni.Sol, habet unam formam productivam lucem de tamen secundum eam potest habere plares productiones. similiter, dato quod in diuinis eget tantum una intelligcntia, non scqu exur, quod esset tantum una.
productio. Dis seria sit melligere aut ,&e. Doctor quaerit, quae disserentia in-λιὸν intelli ter intelligere, ta dicere. Resi det, quod differentia est, quia .. . Odi- intelligere est persectio illius cuius est. Sed dicere nunquam est persectio simpliciter. Exquo uult habetes tur, qu x lationes in diuinis ad intra, non sunt persectiones una citeradeo productio actiua patrix ad filium non est persectio. Sed dices instantia tua nihil ualet, quod probo, quia dicere , est actus productilius intrinsecti sed illuminate est actus pro
ductivus exti ius ece, dc est ibi notandum, quod actus productivus extrinsec eis quando non recipitur in producente, sedatius productilius intrinsecὰ, est quando productum recipitur in producenae. Respondet Scotus per aliquas propositiones. Plinia, de facto uetum est , quod in divinis est tantum v num intelligere,quod est commune tribus personis diuinis. Sed ex hoc tua ratio non ualet, quia diceret aliquis, quod iapatre est unum dicere, e in filio est unum dicere, licet sit talitum unum intelligere. Item.Sicut essentia diuina una, dc eadem communicatur tribus personis per plures actus persona les, idest per plures relationes personales, ita intelligere Quod est unum essenti te, communicatur tribus personis per uiuersas relationes personales. Non sequitur igitur,ibi eli unus actus intelligendi : ergo est tantum unum dicere, Ista tamen
E et omnibus istis con ludit Scotus, quod ii ratio ualeat, non concludit nisi in creaturis, in diuinis autem concludete non potest, propter tria. Primo quia habens unam fore atripto ructivam, potest habere plures productiones.Secundo noli et in diuinis quia diceret aliquis, quod in patre, dc tilio, euniit actus intelligendi, tamen in patre in unum dicere. Ita diceret aduersarius etiam, quod in filio est muni producere. Tertio non ualet in divinis, uia diceret aduersitio , quod
scut essentia diuinanianens eadem, communicatur tribus
personii per diuersos actus personales, ita tutellige te potest communicari tribui petiosus, per diuersos actus peti
Nec tertia ratio, 6 e. t. saetis. Consequenter doctor ibrmat tertiam rationem s.Thom semiiue per solix procedunt naturaliter, sed natura est determinata ad unum, leuiueo: a: una 'crsona producta permoda
sum, ubi dicit, quod P sonx procedaiat per modum na urae. Sia rear a. Dicit uuetius Scotus, quod sua ratio nihil Dalet. quodpi. - 1 o. bat.Nam ubi est unica natur etiam in supposito, poliunt eis e plures producit unos per modum naturet,quod declarat cotus de igne, in illo Suc in tantuni unica natura ignis,& ta
dum naturae, quia nat uraliter.
Est ei soli teli us,&c.Ji eclarat ergo doctor qualiter intelligitur illa propos tim uod natura determinatur ad unum : respondet Scotui. ω Isint ἰυ- bet intelligi quoad modum producendi, de non quo ad sductum. patet, quia agen natui ale potest pluies esse , pio. ducere, igitur lioneii determinatum ad unum productum, ita elide terminatum ad unum , quo admotium produce v. - - .di, quia semper inuic naturali: et producit suum essectu si
mod non libere. AovvRTE, quodquatuor,sunt modi troducendi, scilicet naturaliter libere coni in cuter, ta ne i io,& de iiiii uidebitur in 'uxitionc ic lucuti si dicatur Dicis, cp agens natu tale poteti producere plures este tu , quaa producit suum ei secium de materia,ucide obiecto, i pater in diuini, no sic si Iroducit de materia, uel de obicem igitur noli potest habere
plures producito; es eius rim ratiosus.
Pio declitatione cu uotandum quid sit producete dema nielia uel de obiecto, iudu producere aliquid de materia , cu . in productione alicuius praeiupponere materiam, sed prolucere de obiecto est pioducere deicimino a quo, quod corru aritur exemplum dc aere fit tua, quomodos: de aere i dico, uod: 'ualia de obiecto. ioci tono itat, citHaec euasio non ualet, quod ostenditur, quando sunt duo agentia quorum unum totaliter continet enectum, S aliud cnntinet tolum partialiter, sicut est agens naturale, si illud, quod continet partialiter effectum pollet habere pluresvsitur a i ,rtiori illud quod continet tota iter esiectum. Sed sieest quod Deus tota iter continet effectum, quia de nihilorroducere potest, sed agenx naturale continet solum partia itere sectum, uia non poteri proditi cere, e siccium mu mare ita piaesupposita, ec istua mamielic tet. istud declaiat sco tu, Per exemplum. Nam Mens naturale
imius speciei po: plutes este trus smul producere, ta sim iter ima est Deus simul multa ereare, de quodcunque potest ses naturale, in ut producere, Deus potest creare ergo Deucpotest habere plura producibilia, S per consequens ratio D.
bomae non ualet, quae Laudatur, quod natura est de terni nata ad unum.
Da quarta rone filius est perfectus Deus,&αJNune eo .
sequenter doctor no: erantendit soluete quartam rationem ' , D. Thomae per quam uulti retractate, quod in diuinis non sunt plures productiones ei uidem rationis. tibi matur ratio, tilius eii periectus filius in diuinis: ergo habet totam sitationem in diuinis, ta ultra : ergo non possunt ede plures lilii in diuinii. Respondet Scotus ad istant ra tionem per aliquas tropostione .l 'rima. Non se uitur filius habet petractam sitationem: ergo non poeunt ei se plut ex ii ii in diuinit. patet, quia patet habet totam deitatem in diuinis, ta tamen cum Loestat,quod i ta ius Deus, putas ius, &spiritus sanctus. Vi de dato quod habet totam deitatem, non tamen propter Ioc habet cum omnibus modis habendi eam: igitur alius Poterit habete alio modo, sicut filius habet deitatem; habe: tamen alio modo,quam pater. Vnde in diuinis tres sutit modi habendi deitatem, pater trabet a se, filius a patre, spii itus f ix. In C. Lictui ab utroque ita licet illius haberet filiationem non tame sera m . ecundum omnem modum habendi eam. Item dato, quod Κ- ι a. iiiiii habeat totam filiationem, non tamen propter hoc equitur quin & alius pollit babete aliam si iacionem eiusdem ra
ad quaestionem negative,&tali ocior consequenter adducit unam rationem Henriet, Ad Parar rquam uult idem probare, puta quod an diuinis non pos- H sunt esse plures filii, si tarmatur se ratio: Potentia generatitia patrix, est totaliter exhausta respectu actus genet di filiu: ergo non potest senerate alium filium . consequentia est . nota probatur antecedens quia illa potentia, seu saecundi- tas patri ,est totaliter exhausta, quando semper stat actum
generandi, illud quod generatur, ted be est, quod actus sui ierandi filium semper stat de ipse filius: ergo set uitur, quod Eicta po:cu: aea tuia aer e a MDico quod uon sequitur,.
22쪽
quod illa sit totaliter exhausta, quia dato, qu5d ille actu pener audi semper stet, tamen cum illo potest esse alius actus generandi Mespondet Henricus, quod non sequitur, sed eli impossibile,quod eum isto actu se ierandi, stet alius abus gener audi,quod probati. At istotelem,quod impostibile elimat etiam mutari simul duobus actibus generanui, &dicit . Pimpossibile est,quod aliquid moueatur simul pluribus motibus eiisdem rationis. Etiam es impostibile, quod simul sue
plures actus generandi respectu natris. Item, hoc constinat Henricus per exemplum, ut si ei et unum semen, & non esset
possibile ae aliud semen, de ex illo semper generaretur filius
tantum unus si ius generaretur, sed sic est, Quod ex patre 1 per generatur filius, de non potest esse alius lilius, ergo est tantum unus filius. Si e breuiter tot matur argumentum te format adhue H
incus suam rationem,eam abbreviatulo, actus adaequatus a
licui potentiae qui semper stat, non compatitur secum ali si actum eiusdem rationis, sed actus generandi filium est a quatus potentiae generativae patris, ta semper stat:igitur non
compatitur secum alium actum genera i filium.
Pio litera est dissicultas, quare actus generandi filium semper sat. Dico breuiter de quo postea magis dacetur,quod ista τυ conceditur, semper pater generat illium, genuit filium, & ges o nerabit filium,& per ista propositiones, actus generandi in portat, quod fuit ab aeterno perpetuo erit,&temper est, is M'Hu iamen uerba connotant illum actum coexistere, uel coexti tis di, uel quod coexistet tempore futuro. MN. prima ratione, eccuia mitre. Doctor noster consequenter uult soluere istam rationem
Henrici,&dicit primo, qtiod ista ratio Henrici habet obscuritatem propter istum terminum exhausta, quia quando tu
dicis, ecunditas patris est ealia usta, uel intelligis, quod si totaliter euacuata, ec se taliam dicis, quia si cunditas patris e perpetuo in patre. uel tu intellipis, quod est exhausta, quia non manet in Patre ad alium actu generat, si silium, & se benedicis . non tamen probas illud quod debes probare: puta, quod ista foecunditas non maneat in patre ad ali iam actu generandi . Dicet et Henricux ego probo, quod non maneat inliatre ad alium actum senerandi per hoc, quod dico,quod tali actus generandi semper stat, ecpet hoc sui scient et pro
. imis Arguit Scotus contra Henricum sic, quaecunque poteria possiet habere alium actum si iste actus non semnet maneret,
simpliciter potest habere alium actum, sed sic est, quod potί-tia generandi filium, posset habere alium actum penerandisi iste non semper maneret. ergo simpliciter potest habere tale actum,&ultra simpliciter potest habere: ergo habet. patet consequentia, quia olime possibile in diuinis ad intra, ne-
- Antequam ultra procedamu possunt ibi solui multae dissi
cultates quae tractantur in scolis, quia saepe multae solutitur,
declaro duas uel tres. utrum ista concedatur, stante reprobatione Petri, Perrus potest saluari. Dico uod sic, secundo dic , quod stante nolitione Dei, utrum quic diligere possit dea dico quod se, probatio maioris quando aliquod praedicata pugnat alicui priori naturaliter, Pt ratet aliquod posterius non repugnat tibi simpliciter, sed scis, quod potentiae generarii patris, repugnat producere alium filium propter aliquod posterius natura: puta propter actum generandi quem semper habet.ergo non repugnat tibi simpliciter . exemplum
habetur,ecta Declarat doctor noster per exemplum unicum,
si sol unica illuminatione, quae semper staret, non potest ad aliam illuminationem propter istam, non sequeretur quiniimpliciter possct ad aliam .ideo inseri Scotus, quod simplici . . te di absolute illuminatio alia, est possibili, soli, & et sol, simpliciter potest ad aliam illuminationem.Confirmatur ista
ratio,quandocunque aliqua potentia ex ratione sui necessario non determinat ut ad aliquem actum, potest smpliciter habere alium actum, sed se est quod potentia generatiua patris, ratione sui, necessario noti determinatur ad altu generandi, igitur potest habere es: uni actum. Ex omnibus istis uidetur concludere Scotu , aliqua est si xl 'rimo, quod est tan: um unus filius in diuinis. Secundo, quod non possunt esse plures siti in diuinis, nec plures pro- ductiones eiuslem rationis et tio, quod Henricus assumit unum uerissimum,quod potentia senerandi in patre no manet in patre ad alium actum generandi, desciebat tamen HExicus in probatione, de ideo illa rationes quas statu doctor, sunt solum contra eius probationem, i lua assumebant, u tota pro tota ratione, quod propter hoc, quod ille actus ste
nerandi semper manet,non potest esse, alius a ius generandi Sed dices, quid igitur dicis tu domine scote,quare est, vsotina ςenerativa patris, non potest generare alium filium. Respondet scotus, quia talis actus generandi est adaequatus potentiae zenerativae patris, propter quam a Lxquationem,
impollibile est, quod patergeneret alium fili niti. Dices unde ue nil ista quatio, quod iste actus generandi filium, est
adaequatus potentiae patris generativae, respondetur, quod prouenit eo, quod potentia generatiua patris, ex ratione
tua necessatio se determinat ad illum actum generandi : se uidelicet,quod sper impossibile, pater non haberet istum actum generandi lilium, nuquam posset habere alium actum senerandi. unde etiam si per impol sibile pater non generaret istum illium, nunquam possiet generare alium filium, di ideo ille actus est tibi adaquatus,& ideo ex ratione sua, necis itio deterini natiir ad i stum actum. De secundo articulo,&cJ une in isto secundo articulo doctor uult ostendere quid tenendum est de quaestione ista, de ponit primo talem propositionem . Non possunt esse plures producitones eiusdem ra . tionis in diuinis. Dicit secundo, quod ista quaestio non solus de leuetur, sed etiam ratione necessaeia ostenditur. Et est notandum, quod doctor adducit tria pro ista quaestione. Primo adducit rationes ducentes ad impossibile, non potiunt esse plures productiones eiusdem rationes in diuinis. Secundo ostensue. Tertio potest confirmari propositum ex intem ione philosophuLt tormatur sic ratio. Si posset esse plures diroductiones eiusdem rationis in diuinis. seque retur quoia posse iit cise infinitae, di ultra ossunt esse in huitae ergo necessario ellent infinitae. ista ultima consequentia probatur,quia quae sunt possibilia in diuinis, necetiario sunt in diuinis. Alia consequentia probatur auctoritate,& ratione auctoritate Augustini,contra Maximum Dicit enim Maximus,quod pater erat potentior filio, eo quod producebat creatorem, di creator non producebat creatorem, dicit ibi
Augustinus, quod creator, idest filius non potest producere
alium creatorem, neque oportuit, quod probat : quia tunc sis tu, produxit et alium stium ipse filius sui siet nepos patriuta ultra si iste fili ut potuit producere alium filium, & iste fi lius alium filium produxi uel de sic in infinitum, siue indit
cium producendo, siue non, puta si filius produceret aut alio, de alius alium, sue pater produxisset plures alios filios, sed hoe est salii itinium. nam inord nata tulisset seriet illa in diuinis, ubi talis processus suisset. sussicit igitur in tali serie diuina, una persona unius rationis,& non esse processum in ius nitum. Vnde ibi est notandum, V processus in infinitum indire ecium, est quando genitum prodii cit alium, illa alius alium tace tu infinitum Seu pro iuus inunitus non inditectum Ε, quando plura abutio producuntur. Notandum est ulterio , quod omnes iste rationes Moti uolunt probate, quod si suisset pluralitas productionum eiusderationis in diuinis, tu ii potui illa dari certa pluralitas, quin
potuissent semper est e plures productiones, di tarmatur sic ratio :omne illud quod est pluriscabile in plura eiusdem rationis, uel se habens ad plura, non potest determinari ex se ad aliquam certam pluralitatem.quod probat Scotus,quia uel ista determinatio ad certam pluralitatem prouenit ex parte ipsus pluti senilis, uel ex parte causae, quae producit ista plura eiusdem rationis, sed nullum est dicendum. Primo non est ex parte talis plurificabilis,quia si pluriscetur ad duo, eademiatione plurificabitur ad tria, de non prouenit ex parte causae quia si causa producat duo eius id rationis, qua ratione pro duceret illa, eadem ratioae poterit producere plura eiusdem rationis. Ex quo inscit Scotus corollarium, quod quodcun-ιiue pluri sic ile eiusdem rationis quantum est de se, potest extendi ad uis nita, nisi aliunde determinetur. Diees u istud potest determinari ad certam pluralitatem per primum productum, hoe non potest esse, quia postquam primum productum est eiusdem rationis cui secundo, non potest magis fieri talis determinatio per primum, quὶm peti ccundum . nec potest aliquo alio modo prouetur e talis determinatio. quod probat doctor, quia uel prini eniret determinatio ad certam pluralitatem ex parte prioris, aut pcsterioris, uel alicuius, a simul esset eum istis productionibus. Non ex parte prioris, quia hoe proueniret ex parte producentis, uel ex parte principii ibi malis illarum proditionum, sed quilum istorum dicendum, primo, non ex parte principii set malis illarum
23쪽
productionum quia principium sermale quantum est
nunquam determinatur ad certam pluralitatem. nec exparte producent i , quia producens non determinatur ad certa pluralitatem productionum eiusdem rationis, quando principium sarinale illarum productionum non determinatur qaeli in tali productione nee potest determinari ad certam plu- ralitatem per aliquod posterius, quia prodii iuniti produces eiu idem tarionis, non ha bent eae per pollerius: uitur non poterunt determinariper posterius ad certum numerum productivum:nec potest ueri talis determinatio per aliquid, uel porali qua quae iunismul cum illistroductionibus. quod prodat doctor. quia quxiere per quid lit certa pluralitas illoru quae a. r. Stati simul sunt cum ipsis productionibui. didiis S E c v N v o a suit Scotu di facit rationem ostensiliam, τ non possunt esse plures productiones eiusdem rationis. Etioimatur fla ratio. Nihil en in diuinis quod posset plui ilicari, ad plura eiusdem ration is: igitur non possunt esse plures prodestiones eius dem rationis. Amecedens probatur illud nullo modo est plurificabile ad plura eiusdem rationis in diuinis, quod nullo modo potest determinari ad certam pluralitat Eeiusdem rationis: sed nulla producito, immo nihil quod est in diuinis, pol sic determinari ad certa aliqua pluralitate igitur. maior probatur: quia si non posset dctet minari ad aliqua certam pluralitatem: ergo quantum eii de se poteti in quot-cu ue plura, quia data quacunque pluralitate, potest dari maior pluralitas. Vnde declarat Sco. in litera quid est aliquid determinari ad certam pluralitatem, ta eli non posse esse maior pluralitas. & elle indeterminatum ad certam pluralitate, est quacun iue pluralitate posita, poli eta e maior pluralitas. Sed intuor probatur scilicet ui nihil quod iit in diuinis, potest determinari ad certam pluralitatem. quod probat Scotus: qatalis determinatio ad certam pluralitat in neret uel perit ducti uel per aliqua alterius rationis ab istis productioni ous: sed nil lum est dicendum: primo non per ipsa producta.ut notum est Nee per aliqua alteriit, rationi 1: quia nihil est in diuinis, nec pote ii elle alterius lationis,per' uod potest ei se talis determinatio: igit ut sequit uti in is tibi potient esse plures productiones, possent e se iustitiae item dicit scatus, ilia qui sunt eiusdcm rationis in diuinis , non praeexigunt a'iqua alteri u rationis per quae posset fieri talis determinatio. Declarat pere plum.Si ignis produceret plures ignes determinatio ignia ad certam pluralitatem. non prou uit ex parte ignis: nec ex parte ignium iam producto malon potest igitur uideri unde posset heri talis determinatio. ut probat Scotus in ptima ratione. & in ipsis ubi practicatum est, V nee per prius: aut νο- serius. Nec per causam, nee per aliquaqua: sunt simul. uultietitur habere Scotus : si quis petat, quare non pol sunt esse laures filii in diuitiis. 1 ora ratio est ducens ad impossibile, cilicet, quod si possent esse duo possent ei se infiniti. Ista ratios i- ratio ostensiva. Scit conlequenter Scotus, quod ista ratio pollat Σια se formari breuiori modo: omnis pluralita necessario suita, uel est eiusdem rationis, uel alterius.Si alterius rationis, ite est in diuitii .unde omnis pluralitas in diuinis . necessario ea alterius rationi .probat, is non posset esse eiu idem rationis, quia ipsa poset cise infinita, uel determinaretur per aliqua quae sunt alterius rationis, scd quodlibet istorum est impollibile.primo quod pollet este pluralitas infinita. quod est i litisimum, de impossibile ecundo.quia si esset initima, talis pluralitas eiusdem rationis determinaretur per aliqua alterius ra- tionis.quod etiam est immisibile, in diuinis.
Hrhus suam. puta, in diuinit non possunt esse plures productiones eiusdem rationis: di uult ostendere in hae sint mens,& intentio philosophi. c tot matur se ratio Ailosophi. Non posi intes e nisi unum coelum, quia non potest esse nis unum ti ues: ergo non n isi unum ccxlum Aoni uentia est nota,& anteceritis probatur, quia ubi no ii est materia, non possunt esse plura numero, sed in diuinis non potest esse materia: igitur in diuinis non possiunt ei e plures eiusdem rationis. Pro declaratione est notandum, quod Aristoteles diuersi-Marraria mode capit materiam,m diueis, locis . unde materia uno multis in. modo capit ut eli altera pars coin posti . quemadmodum didi, cari ι- cimu ,quod sphyscum, seu naturale componitur exui ab os . teria diibima: dc de ii auo loquitur philoibi ux duodecimo inathemathici :quia per istam materiam no est pluralatas eiusdem rationis. ut alia, uisum eli in s o libro.Nee illa quae disserunt numeroidi nerunt per illam materiam, ut elis stia' tius composita.
Ex quo sequitur corollarium, quod quandocunque in aliquo loco nos inuenimus, quod materia est principium distitctionum illorum, quae sunt eiusdem rationis, nunquam captui materia, prout est pars physicali . Alio modo capitur nuteria pro contrahente intrinsece naturam communicabile, ad esse incommunicabile uicut elidi fierentia individualis, titune pono talem propositionem, qu d materialia, quae numero differunt,cinerunt per materiam, capiendo pro dis et Elia indiuiduali. Lx quo sequitur corollari si, quod si inuenimus in aliquo loco philosophi, quod materia est principium iudi uiduationis, debet capi materia pro differentia indiuiduali, perquam discientiam indiuidualem, illa materialia, quae sunt eiusderationi , distetulit ad inuicem, ut duo lapides, disierunt; et disserentiam indiuidualem. Vi et inius dieit doctor, quod forma capitur dupliciter. Vnom Opto altera parte compoliti, quae informat ipsam materiam, sicut dicimus, quod ens naturale componitur ea materia,& ibrina. Meudo capitur forma pro ipia natura, uel quidditate,& liconitie quod est de se communicabile plurib. uocatur forma, ut humanitas, aut estentia divina. quo sequitat corollarium, quod quando inuinimus intextu Aristote is, quod ima est de diis nitione speciei, capitur tot ma pro quidditate, seu natura: se capitur, qua ura dicit ut . et speciis diaciunt sicut seruiae .laicut natura quae sui
vit crius dicit doctor, δd duplex est det et minan : quod . dam est in trini cum ii cur d. sic tentiae, de modi intrinscci: ir-dam uero est praesuppotitulo. unde est ibi notandum, quod ab ruid dei ei minatur intrinsece, tribus modis. Vno modo aediiserentiam sua in .secundo per modum intrinsecum, licut Einfinitum, finitum, iei pectu entis. Terrio seipso, Sc non per disset emiani, nec per modum intrinsecum. Exemplum in diuinis essentia diuina eu hie seipsa Contra . Ei sentia diuina Eliae per paternitatem. aut tiliationem,ergo male dicis. Pro isto arsumento est notandum, quod omnia quae sunt in diui: us, exiliunt ipsa escutia diuitia, di sunt haec ipsa even tra propter identitatem quam habent eum essentia. I une pono aliam i ropolitioncm de mente philosophi fuit, u omnia ua: sua: ind. uiuis. uin imum mouens,& intelligentiae, sunte se si e & non per aliqua contra Iul. x quo sequitur corollarium, quid nunquam philosophus uoluit dicere, quis d aliquid in diuinis edet hoc per materi ,
ualiter cuna ue materia capiatur. Vnde est mens doctoris. Puctitisti est per se Drimo, elientia existit, ita haec est per se primo, escnria est naee. Lil notandum, quod mens philosophi fuit, quod in uiaterialibus, quae sunt plura ouincio eiusdem rationi , iunt haec per materiam, adest per dissetentiam indi uidualem. Dico ulteriit, ubd in iis docioris nostri est eo traphilosophum quod intelligetitiae .cu angeli, quae sunt pluia numero eiusdem rationis, sunt baee pei sua differentias indiuiduales, scuti uit alias adductum contra S. i lio. Ex quo sequitur, qu quandocunque in aliqua ar iumentatione, 'bilos .phus ex materia arguit dia inctionem numeralem, uel pluralitatem, semper capit materiam prod: irerentia indiuiduali. Alio modo capit ut det ei minatis, siue contrahens pro illo quod praesupponitur a contra io, id est a deter initiato Mocior dat exemplum , albedo quae cominu niter in corpore determinatur a corpore quo recipitur. unde dicit docior quod si edent tantum tria corpora, & tres albedines ille det ei minaremur per illa tria corpora. Esr notandum circa textum, quod multi Thom istae, te antiqui, errauerunt in isto textu, quia uoluerunt dicere subicium determinat ccid ens ad esse hoe, &unum numero. dicebat enim quod albedo illiti, parietis,erat baeci& uni numero per pyractem,per suum subiectum, istud non est uerum. inde alboo, di quodlibet accidens, rius natura est hoc Nunum numero, quam in tormet suum Lubie tum .&hoc a suam di in rentiam iudi uidualem. Ex omnibus tuis insert doctor talem propositionem, de mute philosophi est,quod in diuinis, nullum est contrahen, Mi quo istorum modorum. Primo uotum est, quod non est contrahcns, capit udo contrahens pro illo, quod praesupponita contracto Secundo, non est ibi contrahelix cretendo contra heus pro contrahente intrinseco, seu pro die titia indiui dii li. quod probat docior, quia si in diuinis essent talia coi trahentia intrinseca, uel primo contraherent, per aliqua qu*sunt alterius rationis, aut eiusdem rationis, sed nullum pot
24쪽
RInnt, sum ponenda talia eontrahentia: ergo videtur essemen, Aristotelis, quod in diuinis non possunt esse plura est
. .' Sed imi uirrendum qualiter, te edDoctoreonsequenter Quaerit per unum textrum Aristot
AP i viri, ni quod quid est, de modo se habeat in diuinis, oc
ι - - . terialibus, ad id cum est. Pro isto textu notitidum est, Uper quod quid est intelligimus naturam seu quidditatem alicuius: sed per cuius est intelli stimux habes talem naturam ut humanitatem habens, est. Oio, est humanitas, de habens diuinitatem cuius est diu testat. Vii deponitur talis propositio de mete Aristotelis,quod quid tu, est, in diuinis sunt idem penitu . Dicit enim,qui primus mouens est hic, seipso, ec non per aliquid aliud.sed in materialibus, quod quid est, non est idem eum eo cuius Nio huiu, est,quia in materialibus, id quid est, n5 est boeistit so sed per aliud contrahens, puta per disterentia indiuiduale, ut humanitas non est lixe seipsa, sed per sua dissereris. Ideo dicebat quod quid est in materialibus non est idε csi eo euius est. I v tertio articulo.Consequenter doctor noster in isto ter
tio articulo, vult mouere est a dubia,&ptimo i a gu-
mentum quod productione in Diuinis , iunt eiusdem rationi muta piter filius de spiritiistinctus, deformatur scargume tum Omne, illae pioductiones sunt eiusdem rationis, quarum 3 fundam iuin, ec terminus sunt eius deni rationis: seu quarum productionum principiunt sol male, di terminus sei malis sunt eiusdem rationis, sed ce est quod productiones in diutius habent principium sol male siue tundametum terminum eiusderationii ergo productiones in diuinis sum eiusdem rationis. ninior patet probatur mim , quia elsenti aestit incipium sor- male produciuinis fili j, te terminus semialuaen iliter est euentia eodem modo res' productionii spiritussincti. Unde notandum quando illius generatur,euentia diuitia aeeipit esse in sillo tanquam terminus formalis Similiter quando i
ii tui sanctu producitur, quod in obat per duos primo perri, lari uni. Dicit enim Hilarius quod illius nihil babet nisi natum, idest quod accipit esse per generationem, de spi- xitu sanctus nihil habet nisi quod accipit esse per isti rationem' i Meetiam dicit Aug. quod seneratio pranat essentiam diuitia stio, scille et & immul lancto spiratio.videtur erro quod in omnibus istis,esentia d. vina sit terminui formalii. Est ibi malua dissicultat per hoe quod dicit Et latiui quod nihil est in io nisi natum : emo essentia diuina erit natu quae est in stio,
quod est , iam, sed debet intelligi quod nihil ea in alio nisi
natum id in nis quod nascendo accipit. Ex hae probatur alia&e. Ex isto robatur alia pars minoris in qua dicitur quod productione habent principium se male eiusdem rationis quia essentia diuina st principium tarmale istarum productionu, di seruiatur se . ecentia divinano Viset principium tarma .le istarum productionum tune terminu, formalis productionis pracederet princi 'ium tot male iliarum productionum, quod probo, quia terminus ibi malis est essentia: ergo si princimum ibi male non esset e sentia diuina, illud ellit posterius iρa essentia diuina, quod probo, quia dictum est in primaqux sione quod prima entitas in diuinis est essentia diuina: intues principium Gemale non esset essentia diuina, terminus Ar analis praecederet principium serinale. Item producens ec productuiti iudicitiis assimilatur, bc non nisi per principium se male, de illud non est nisi ei sentia diuina: igitur euentia diuina erit principium Qrmale. secundo contra confusionem, loci a - - - Doctor in isto argumento vin probare, quia possunt esse
' stire, pioductiones eiusdem rationis,& sie tarmatur argumctum. Filius pol producere unum siliu sicut pater: igitur erunt plures filii in diuinis, di per consequem plures productiones eiusdem rationis, antececem probat doctor noster habes principii ibi male producendi aliquid potest produeere, seu si-lios habet principium tarmale produce di sicut pater quia principium formale Pioducendi lilium, est memoria sed illius hi
bet memoriam, puta intellectum cum essentia diuina: iratur poterit ut uolescut pater. Pro declaratione istius argumenti ponit doctor duas solutiones,quae uuasi in idemcoueniunt .pro prima solutionequet M. reo . incipit ibi m secundum, sces ponuntur aliquae egimiae propost Oae .l Dina duplex caprincipi uicit male producedi, quod-
- . p. d in est quod habe: actum productivum seu productionem si M. AE M a quatam: de de tali votio talem propositionem .quai .a liquod Principium habeas a in productivum eupto actionem,sibi adaequatam ubicunque ponatur non potest habere alium actum productiuum,cuius ratio est, quia dicit Motus,priauctionem adaequari principio, nihil aliud est quam esse unam,sicut principium ςst num
T . N e ponit doctor talem propositi E. dee. Memoria iupatre, habet productione, seu productivum sibi adaequatum ideo ubicunque ponatur, te qualitercunque ponatur. nuquam habebit alium actum pioducendi , dat exemptu doctor. , si olor in isne habeat actum calefactedi tibi adaequatum ubicunque ponatur ille calor non habebit alium actum cateiacie- di ibi ponit doctor in regi uni dictum in philosophia dicens ae I '' qualitas existen in subiecto licet possit agetem aliud subiectum si non habeat actum adaequatum, tamen in illo subiecta. in quo est, non potastere. Et per hoc solvituri quare est mcaliditas quam homo nabet in manu, non caleracit totam ilia manum.Soluit doctor,s' qualitas exiliem in subiecto, no Nitin illo subiecto in quo est, oportet enim agentia esse debite approximata passo, quod non est in propolato. Tune uit doctor talem propositionem. filius in diuinis, habet mcn olim estis. . si-scut pater, tamen in filio no est principium producendi, qu ui in patre habet actum sibi adaequatum Dices non est aliqua ratio quare ille actu, producedi, seu illi productio activa, seu steneratio, ut paternitas sit actus adaequuti, in patre Respodet Scotus si immo, & ro est,quia ista productio activa, seu generatio, aut paternitas est de se li , re quia est de se hic, ad quatex se ips ii emoriae in patre. Et ponit doctor istam egregia regulam quacunque sunt in diuinis, lux non praesuptionum diiunctionem alteri u rationis, sunt de sel se, sed productio aut stet. p. Luaesti, uiusmodi ideo est de se hae se propter L adaequatur memoriae in patre.Vnde ista est in primo modo di di per se, paternatas, est hac: essentia diuini est lixe.
Est notandum, τ maior doctoris debet se intelligit, principium sermale producendi aliquid, de no habens in Mi productionem sibi adaequata, pol producere aliqui & ideo quia principia tat male in diuinis, habet produ one Uxqx
tam in patriadeo filius non potest producere alium uti Ad eandem rationem, A J . Consequetet scotus soluit istam rationem, re redit in id . , pura suppositum habens formam producendi aliquid . potest ver illam producere, nisi in alio habeat productionElibi adae mata. fuit consequenter doctor qone, quare memoria ha- produltionE in patre sibi ad quatam. Resp5det doctor P, ductio talis de se est bae de tion per aliud, nee per i Fatiori si t dicebat Hericus L. Gandatio, qui dicebat qu4d ne
satio, ea initium indiuiduatioins, sicut visum est in secundo. Quintum ad rationem, eo c. l omequentet doctot vult soluere probationem minoris, quae erat talis:memoria persecta ea principium dicedi, seu generandi: filius habet memoriauit,&c. igitur habet Tinei pium persectum. Tunc nota hie, quo totus iste textux sequens, est ad soluendumistud dubium,utrum habet principium istanalom ucedi aliquid possit producere illud, de ponit doctor egrestias propositiones. Prima. Nunquam aliquod suppositum est agere per aliquam tarmani, nisi habeat illam sarinam secundum quod nata est haberi . . . quoi uitur eorollarium,quod si Petrui habet et ealididitatem in bursa sua per allistentiam. de no per inbstentat ut tum oleiaceret per illaris tespondetur quoa non,qui an . habet illaui se nium qua nata est haberi, quia nata ecth beri per i xtentiam, de non solum per assistentia. ideo u noa habet per inhaerentiam per eam non aget: vel si h ret a.
dinem causam in bursa,non diceretur per illam esse albus res habete albedanem. qnia non est ille modus habendi petr quia credo nata est haberio sorina infor . q tur quod si in intellectu meo euet species Petri praesens per as .
sistentiam tantum intellectus meus non iresset per istam cauη .sare notitiam Petri. Nota tame quod Scottis in tertio videtur
dicere oppositum, sed quicquid dicatur ibi, tamen in primo,
ta in iecundo standum est hie pro resolutione. Consequenter doctor noster intrat gramaticam, de ptam Domi talem restulam gramaticalem. Qo terminus importatu
impollat dum agendi tune denotatur.' de quocunque dicitur, vel in quocunq; u uenit, inuemur sub ratione agenduera
plum. ut filius est principium Mendi, utrum sit vera, vel falcasDico Φ est silia. Tune adducatur probatio minoris. Memoria est principium persectum dictat, illius habet me motis igitur habet principium persectu dicendi, no valet contaque tra.
25쪽
in ista probatione minoris sunt tres fallaciae , scilicii sallaesa
Mapbi uologiae,sallaeta figure dictionis di fallacia conseque m. Primo est fallacia amphibol Niae,quia principium dicen- .di, aliter simul ut in maiore, quam in coclutione. Nam in inaiore capitur ubi dicit habitudinem ad principium ibi male. in conciusione autem ut dicit habitudinem ad suppositum . Secundo est fallacia sigurae dictionis.Nam plopter conueni ε- etiam quam Labet actus importatus per gerundiuum in maiore, di conclusione ad principium formale, uolo in serretalem habitudinem ad suppostum, sic commutatur quale quid in hoe aliquiis Tertio est fallacia consequentis, quia in maiori denotatur actus dicendi importatus per gerundium, de aliquo in uniuersali te in coclusione denotatur de aliquo supposito. de non sequitur,uius est per Noe principium: er-' soactus est suppost Ideo uidetur aequi ualenter arguere a superiori, ad inserius, sicut dicendo adunal currit, ergo homo
TERTIO contra illam propositionem, quod prima plura' litas sinita&e. Doctor impugnat unum, quod est dictum ab omnibus theologis, scilicet, quod prima pluralitat finita, est
aliquorum alterius rationis, & formatur se ratio, distinctio minor semnet est magis proxima unitati. uam distinctio maior, sed di itinctio rationis est minor, quam disti nemo realia: ereo illa erit magis proxima unitati, id est essentiae diuinae,
qam dissi iam realis,& per consequens procedit distincti
e. Ad tertium dieitur, &el Pto solatione istius ponit doctor aliquas propositiones, didistinctiones .Prima propositio.Prima distinctio, est distinctio realis, quia talis distinctio, est inter personas trinitatis Secunda propositio.Prima distinctio, est necessario alterius rationis, auxest inter personas trinitatis, de diuinas productiones, quae productiones sunt alterius rationis.Tertia appositio.Prima disti uctio, est necessatio finita. quod probat, iatalis prima distinctio, non es aliquorum eiusdem rationis , quia talis apponit distinctionem alterius rationis, perquam determinatur ad eeriam pluralitatem, ut uisum est in se domyn - arti Ioastis propolitionibui postis, ponuntur aliqvε distin,isim da ctiones. Prima duplex est distin ii scilicet maior,& minor. d. unde distinctio minor iterum est diret .scilicet intenti ue,ec Di tincto extensue. Distinctio minor intentiu illa est cuius extrema disti minus disitiunt. Exemplum, ut distinctio inter caedinem, de r. mimi tu dinein, est minor distinctio intensiuὀ, quam distinctio inmrdurbes' ter albedinem,& nigredinem.Tune ponitur talis' propositio m. de ista distinctione minori intensiue, non loquitur doctor in argumento. Alia est distinctio minor extensive. dc est illa cuius sunt pauciora distincta i cui distinctio dualitatis,in mia
noe extensiue, quam numeri quaternarii. Tune ponitur talis propositio. ista distinctio minor extensue,est proxima unitati, iii est ei lentiae diuinae, quia ibi sunt latum dux productiones altera ux rationi ,& non poteli esse minor pluralitas, dualitate. Ideo quando arguebas. Minor distinctio, est magis proxima unitati. Di eo quod uerum est distinctio minor extansue,quaa distinctio duarum productionum alterius rationis, est maxime proxima unitati.
Dicit ulterivido torti quod distinctio minor intensuri est
duplex. Quaedam est quae attenditur expat te modi distinctionis.Alia est quae attenditur penes extrema. Vnde dicunt lorici, quod triplex est distinctio numeralis generi ea, & specine minor est distinctio numeralis, post eam si ei fio, de post penetica Sed distinctio minor intensue quo ad extrema, est
cuius extrema minus opponuntur. Dat exemplum doctor de penere, & specie.Vnde genus .ec species. magis opponuntur in ratione intentioni ,quam sortes, ec PLito, qui enus de
species disserunt specie:Sortes autem& Haici dis ruiit solu numero. Di eo tamen, quod penus, te species inimi opponuntur quoad intentionem inter se,quam sortes de Plato, quia idem potest diei enut.&species, respectu diuersor uni. Sed idem non potest diei sortes, di Plato, ista diuinctio, non applicatur in diuinis, licet posset applicari, dux ibi sunt productione . tamen possunt ei ai conuenire, quia pater producit s-lium, te cum filio producit spiritumsanctum. cundo quia a Deo possent, &c
Gundo aleuit doctor. Deus immediare potest et eare plu- ra aliqua eiusdem rationis: ergo uidetur quod distinctio ali quorum eius en ratioti .potem esse poma, Se quod pluralitas aliquo meiusdem rationis poterit ese prima, de immediata unitari .Respondet Scotu per aliquas propositiones
ibi per Loe patet ad aliud de sui alat atritae. Priana proposi
tio, uerum est , qudd Deus potest producere aliqua eiusdem
rat ionis aicut duos homine .Secunda propositio. Nulla natara et eata plurificabilis pluribus, quantum eii de se, est determinata ad aliquam certam pluralitatem, sic quod quantum est de se, non poterit plurificari in tot quin possit in plura. Ex quo sequitur, quod Deus non potest tot homines producere ii in fures,quia humanitas non potest in tot pluriscari, etiapossit in phites sed dices, tu dicis, quod non post uni esse tot homines, quin Deus possit plures producere, uerum est, etiet iam opinio doctoris nostri, licet uideatur oppositum dice. re in secundo, ubi dicit, quod non eli possibi sis dati numerus infinitus. Et ibi d: cit,quod non potiunt esse tot homines, quin plures, di iste textus ea tenendus de mente doctoris. Ech dicas, unde uenit, quod est cerius numerus hominum.&vnde uenit certa multu do Respondet doctor, quod hoc praecise uenit ex uoluntate diuina,quae non uult plures homines producere.' icet tamen posset.
Lx istis sequitur, quod die etentia est inter cem municabile,&plurificabile. Nam estentia diuina communi catur, ta men impossibile est,ut 'luri licetur. unde natura creata ut humanita , semper pluriticatur. Ad formam quando arguitur. Deus potest producere plura eiusdem rationis. concedo: ergo prima distinctio potest esse aliquorum eiusdem lationis nego consequenti ahquia talis praesupponit distinctionem alterius rationis.
Ad primum triplex est uia respondendi, decidi leo soluenter doctor uult soluere primum argumenta in quo sic arguebat. illi productiones sunt eiusdem rationis, quando prancipium sol male fc terminus sunt eiusdem rationis. Doctor no iter dat tres solutiones. Immo adducit Henricum de Gaudatio. & sua solutio stat in una negatione. dicitemni,quod essentia diuina non est principium sor male, nee terminus sor malis, nisi ut determinatur per determinantia, de distinctiva, ut paternitatem. aut filiationem . Ideo negat minorem argutrienti, in qua dicebatur, quod egentia E incipium sot male, & terminus formalis, di dicit Henricus, quod non nisi ut determinatur per respectus, seu per illa de
Contra boe facit Motus consequenter hie duas rationes. Prima cesser notur Si oporteret essentiam diuinam determinari ad illos respectus, sequeretur, quod ibi esset prociniis in infinitum probat ut, quia si quaeram a te, per quia estentia determinatur ad alios respectus. Si dica. pel xliquos alios r spectus qua tam iterum per quid de terminatur ad illos respectus,cum ipsast semper indisi em ad ii ab item si dicas, leuetitia diuina determinatur ad pa: ernitatent, tunc idem determinabit se patet. Pater est determinatus per te ad paternitatem, de per aliquid: ergo per paternitatem, uel tu pones P cessum in infinitum, quod est inconuenien 'Est hie dubio m Nonne quando constituitur pater per es
sentiam, bc paternitatem , patet natas determinat essentiam
diuinam quia ut dictum es de se est hae de omitia quae sunt in diuinis, de se sunt lite.
Secundo diceretur, Consequenter ponit docior aliam Glutionem Henrici, res at in una negatione, de in aliquibus propo sitionibu ,quando se a uitur, illi producti oves sunt eiusdem rationis, quado principium formale, & terminus sunt Ousdem ratiotiis, dicit quo ductum ea in creatutis, sed non in diuinii, & dat rationem, quia iudiuinis tale principium est i limitatum, in creaturis autem est limitatum, se uidelicet, quud si sit productio eiusdem rationis, producem, de produ in erunt eiusdε rationis in diuini producens, e productum, sunt illamita
ta, exemplum primi. ut ignit producen alium ignem. Si autem productio sit alterius rationis, producens eli xqui uota , sed nullum tale potes reperiti in diuinis. Tune poni t auq spropositiones, quae iam positae fuerunt,puta de pluralitate in diuinis, quomodo ipsa cus vita,& necesiario finita, prima, di alterius tarionis
otio modo conciaitur minor. Consequenter, te finaliter doctor soluit argumenta, ec ponit aliquas egregias propositiones. i rima propositio. Leentia diuina non est principium sermale totale , istarum productionum, patet. num ria in principium set male totale, quae eomere lienest ese sentiam, di intellectum, propterea, proprie euentia diuina non est totalis terminus istarum productionum , linui patet.Nam filius est terminuν totalis primae productionis,
plectitur escat iam diuitiam, di ione notisui sun liter ιμ
26쪽
ritus sanctus est terminus totalis seeundae productionis , qui complectitur essentiam diuinam,&amorem. Tune ad iis mam quando arguebas. Estentia diuina est prineipi uso ale,& temunus tarmalis istatu productionum: distansuo, aut principium totale utriusque productionis. ut se nGo : aut principium pati tale,& terminus tarmatis partialis rite concedo. Dices in productione spiritus sancti quid erit priistipium sermale totale respondeta uoluntas, cum .esientia di
Est adhue i bi notandum, ubd essentia diuina, reali ter idetificatur eum quolibet,quo est in diuinis. Dico ulterius. Si tu iuretas, intellectus,&essentia diuina, saciunt totale principium producendi filium, ouod illorum est principalius Respondet doctor,quod nullum illorum est principalius alio nec minus requisitum alio, nec quasi per accidens respectu alteri ux, sed sunt duo, quae sese habent, quod inciunt totale principium. ideo non est ibi quaerendum, quod illorum est principali uia Dieit ulterius,quod quando esse utia diuin est principium alicuius,quodcunque sit, essentia non est principium nisi in ratione potentiae, de hoe est quod dicit doctor in
quarto. Vtrum estentia animae beatificetur, uel solum in rationae notentiae
Respondendum est, quia in ratione potentiarum, quia potentia beatificatur. Ideo etiam anima Matiscatur peractus suarum potenti arum, domi nus Occham sacit ibi unum argumentum, probando contra doctorem, quod essentia non iit terminus se malis, di arguit se. Terminus ibi malis est qui accipit esse per prodiationem, essentia diuina non accipit esese per productionem : et estentia non ei term iuus tarmalis . taces,quod non oportet quod terminus set malis acci Piat esse per productionem.Contra.Nullibi inuenitur oppostum,immo omnes doctore, uocauerunt principium tarma te, non quod sit Gratia, sed quia in productione, accipit esse, sed essentia nullo modo accipi. esse: ergo non pol dici principium ibi male. Respondetur ad argumentum Occlia, quod de ratione termini tormalis, non eli quod simpliciter accipiat este, sed sollicit, qhiod accipiat esse, uel quod alicui communicatur, sed essentia diuina non accipit esse, tamen communicatur filio esse, est quaestio, quis terminui eas iacio in productione si ii quaestio secunda, ut tum istae possint ii mulitate, quod relatio ut comparata ad oppositum sit retici c5- parata ad essentiam lit relatio tantum.
PO ν τ A m doctor noster tractauit duas quaestiones de
Productionibus, uult tractare pulcherriniam quaestione nide relationibus, quae relationes in aeniuntur in diuinis. Pro declaratione est notandum quod duplicet inueniuntur relationes in diuinis .Quaedam tela ones rea es originis, quaedam resationes reales communes.Vnde relatio origini ,
eii relatio productioni ,s cui paternitas, tiliatio, spiratio. Ex quo sequi tui, quod si quisquaerat, quot sit ut relationesi ea les non communes in diuinii respondetiit, quod sunt quatuor, scilicet generatio activa quae est paternitas: generatio pastu quae eii idem . quod uitatio spiratio activa, qua spiritus saucius spiratur, S isti rario passiva. alix sunt omnes communes indauinis .ut si tu illae quae de tribus personis di turi cui sunt,aequalua ,s militudo, ut par et est aequalit filio, te filius patra .Ex qMo sinuitur, quod licet spiratio activa dica turde patre & filio, tamen non est relatio communis, quis pius requirit ir ad bo quod si communis, puta, quod detribus dicatur. Et est ibi dubium, utrum spiratio activa, dicatur de patre, ec filio copulatim, uel diuisitia: scilicet utrum debeamus solum coli cedere istam, pater,& slius. spirant .aut illam' patet spirat, eo filiu spirat. Resp'ndetur,quid ista conccditur, uel est concedenda pater de filius spicant, de copulato satae . sed ista copulativa pater spirat, ec sitius spirat, no est concedenda absolute, sed bene, pater spirat partialiter, & fi lius spirat partialiter, dat exemplum de duobus portantibus lapidem quorum nullus posset portare lapidem, tunc haee εicii Petriis ponat lapidem smiliter ista, sortes portat lapidem, sed ista eii uera citius portat lapidem partialiter. Notandum in litterius, quod est ibi quae uio nostra, timam relatio metuo scut paternitas, comparata ad essentiam diuinam pol si dici res, uel ratio tantum, te comparata ad sua oppositum, Pota ad solationcm, possit dici res. Unde est ibi mirandum,quod liqui doctotes, proptet utentitatem rea
lem quam habet paternitat eum ess ntia. nesciebant qualitet uocare deberent paternitatem. Hic tria sunt uidenti,&c. JPio declaratione quaestionis doctor noster uult esse logus, quia uult declarare terminos, ta primo uult declarare ilium temni num res,ta dicit Scotus, quod res, potest capi trib. modis, scilicet communi issime, communiter,& proprae.Unde dicit doctor quod reι eommunissime est omne illud, quod non est nihil, declarat doctor istum terni inum, nihil,& didit,quod nihil capitur dupliciter. und modo, nihil, ea illud quod nullum esse potest habere, nec extra animam, nee in anima.& sicidum est quod ens impostibile. Vnde impossibile, nullum esse potest habere, nec este reale,uee cognitum: immo implicat, quod impossibile cognoscatur. & ii di eas impossibile potest imaginari: ergo aliquo modo cognosci. igitur habebit esse aliquod saltem cognitum. Respondetur breuiter ad istud, Pimpossibile cognosci potest dupliciter intelligi, uno modo, quod cognoscatur tanquam unum cognoscibile, di se est falsum.alio modo,quia cognoscatur tanquam aliqua impossibilia ad inuicem, &sie concedo.alio modo capitur nihil, ut opponitur illi quod non potest habere esse extra animam: tamen potest habete unum terminum tanquam unum per se cognoscibile, de sic soluitur quaestio. utrum secunde intelionei sint nihil: Dico quod nihil, ut nil il opponitur enti, quod potest habere et se extra animam. Dico tamen, quod uo sunt nihil, ut nihil opponitur ad per se cognoscibile. cuius ratio est, quia intentiones logica ex licet non possitne habere esse extra animam, tamen possunt habere esse in intellectu considerante. Et ibi notat Scotus duo scilicet quod secundae intentiones habente iseeognitum, ut cognoscuntur tanqua per se cognoscibilia, uult habere secundo Scotus, quod habent este per intellectum considerantem, quod nihil aliud est, quam Pseeundae intentiones solum durent quamdiu consideratio P quam causantur durat. QVA RiT ultra doctor noster, utrum possit concedi, seeundae intentiones sunt res,& potest dici, quod sic, ut istud
nomen res potest extendi ad omne conceptibile, siue tale eo ceptibile possit habere ess e extra animam, siue non. Ibi nota dum est, an res dicatur uni uoce, uel analogice, de unde extra animam, ta de se tulis intentionibus. Dico tamen, quod melius est dicere, quod secundae intentiones sui et res, aut eu
Dici ultra Scottis, quod est diuerentia inter intenti nex lNicales, de relationes rationis, quia relatio rationis in plus se habet . Nam omnis intent io logicalis est relatio rationis, sed non e contra. ut patet de obligatione ad poenam aeternam post peccatum: quia quando quis peccat, uel peccauit, ordinatur ad p nam aeternam. Vnde ista obligatio ad poena aeternam non est nisi relatio rationis, causa per actum uoluntatis Dei uolentis i stum ad hoc obligari,& talis est obligatio passiva. Li se patet,et res communissime capta, se extendit ad omne eonceptibile, sue tale possit habere esse Diaetra animam, siue non
ALio modo capitur res eo in muniter, stro omni illo, qrpotcst habere uerum esse reale, & non solum per intellectum considerantem, & se patet, quod relationes originis, possunt dici res duobus modis, scilicet communiis mὀ, dc e
T RTio modo capitur res stricte, siue propriὀ, te in isto
modo diuersificati sunt philosophi antiqui .unde dixerunt, Tres proprie dicitur de ente absoluto. puta de substantia,qualitate, e qtiantitate, quia solum illa sunt entia absoluta, dei sti non uocauerunt relationes res, sed proprietate, rerum. Fuit enim dubium ab Auleenna: utrum res dicatur de decigeneribus puta de ei te absoluto, Sc respecti uo. Et dieit doctor ad istud, quod quaestio Auleenuae erat solum de terminit,puta utrum ens dicatur de istis decem uocibus, puta desul stantia, rualitate, di quantitate, de caetera. Notum est, Pista uocabula, sunt alia, de alia, apud alios, 5: alios homines, ut dicit propositio maior. Conceptus omnium, sunt idem, apud omnes homines, de omnes percipiunt de omnibus
us habere conceptum unum. Ex quo uult inferre doctor, quod res dicitur uni uoce de omnibu praedicamentis, licet hie sit parum curandum. Axio Mono capiunt philosophi rem proprii Gme, puta pro ente per se exissente:puta pro is ibaantia. Et dixerunt, quod accidentia non sunt res isto modo,quia non sunt entia, per se existentia. sunt tamen aliquid rei. idest aliqua lunt,q
27쪽
quo sequitur corollarium, et Mei lentia no sunt entia, nisi si ut logici dicunt. non scibile scibile,&non ens eris. Vnde inici uocaui propositionem falsam, non scibilem simpliciter. ideo diei t Aristoteles,quod non ei non scitur simplicite tamen potest sori secundum quid. Dici T ulteri u quod ens dicitur de emibus, seus sanum
de sanis. Existis ergo restat respondete ad quaestionem : u- . trum relationes originta intres. Respondet Scotus , quod omnes relationes o. iginis sunt res primo. Ec secundo modo, licet non dica inurres, tertio modo, idest proprie. aut pro prassime. Da ij. articulo. Nune doctor uult respondere ad euaestionem, in qua quaerebatur et utrum relatio comparata V essen tiam diuinam,sit res, uel ratio. & comparata ad c ppositum,lluta ad filiationem, ut ratio. Respondet doctor ponendo i em propositionem. - , Relario, sicut paternitas comparata ad essentiam diuinam,est uere res. Probat istud doctor egregis rationibus. SI Prima quandocunque ex aliquibuς eo nitituitur aliquid, illa habent aliquam habitudinem ad inuleem, sed sic est, quod ex relatione, constituitur persol a. igitur. Nam par 'ρε' i et constituitur ex essentia, te relatione,&c. Maiorem pro bat doctor noster. tam in causis extrinsecis, quam. intrins Ma -- , os Primo incautis extriti secis, unde nunquam si 'uae Uusaeso r ceut euiciens, re is natis. pioducere iit aliquid , nin haberenthaoitudinem ad inuicem . Item causae intrinsecae, sicut materialis, te ser malis, nunquam constituunt unum, nisi habeat habitudinem ad inuicem. Ideo si quis quaerat, quare ex ani ma e Iu , bc corpore meo, nora pol sit seri unum tertium diaco,quod ideo ei , iuia non havent Eabitudinem ad inuicem. te per hoc multae quaestiones in physica soluuntur.dices quom o relatio, icut Paternitas, habet habitudinent ad erientiam diuinam ad coniti tuendum filium, eum ibi non sit ali- 'ua via ,ueque tu formatio. uare ibi non est aliqua habitu-- unius ad alteium .Respondetur,quod est ibi habitudo id ma , secundum quam identitatem, paternitas dicitur in e semia diuina. te propter talem habitudinem illa consitu ut unum tertium, scilicet personam, quia aliter non constitue retur persona diuina, quod si non esset talis habitudo, nunquam constitueretur persona in diuini . Illi xsτ v NA egregia dubitatio, dices uolo tenere fiminit et,qu6d prima persima in diuinis uerὰ constituitur ex essent aede relatione, ut pater ex essentia, & paternitate . Tune quaero, utrum pater sit sormaliter unum , scili-eet essentia, de paternitas, uel sit aliquid distinctum ab illis duobus, puta ab essentia, de paternitates Respondeo demente Scoti, quod nunquam possunt aliqua constitu e aliquod, nisi ii taliqua distinctio inter constituens, dc consti
Lx tuo sequitur corollarium, quod pater qui in diuinis est unum conbi tutum exessentia,&paternitate, disti Nuitur ab illis duobus, sicut illa distinguuntur ab inuicem scilicet paternitas, de ei lentia diuina. haec distinῆuuntur ibinialiter: e Vopater distinguitur formaliter abii is duobus puta a paternitate, deessentia, Ecce ista comparatio qua comparatur paternitas ad essentiam diuinam, uel est ipsa pater nitas. uel est aliquid adueitiens paternitati. Si dicas: quod est ipsa paternitas: ergo ipsa paternuas comparata ad ei sentiam erit rex. Dices extra textum , quod ipsa paternitas non est res. ideo ipsa comparata non est res. Contra, paternitate, veru pater est pater: ergo si patet uitas non sit res, pater em patet aliquo, tu non est te lices. Ego dico, quod comparatio, non est paternitas sed aliquid adueniens paternitati. Tunc a pilo sic . Comparatio. e st aliquid super u niens patet n. tata quod non variat naturam, seu intitatem paternitatis ergo iaue ipsa coireparatio si paternitas i ve a iquid adueniens paternitati , scimpet eritie, ad quodcviique
.i si ponit doctor unam regulam. Nunquam res mutatur in ' sua entitate. propter aliquod superueniens, idest nunquam
res mutat ent. t a. ni suam , propter quamcunque compar tionem, ad quod nilue comparetur . exemplum : ecce a b
dinem, comparetur albedo ad substantiam tu qua est, de adeausam suam aqua tausatur: uirum te is comparatio mutet emitatem a b inisi Dico quod nonax quo scquitur, quod paternita . propter hoc quod eomparatur ad elientiam diuiuam, de ad ruum oppos cum, scilicet filiationem,se cr cru
res Dat duo exempla doctor. unum de seeundit intentioni. s,aliud de substantia de secundis intentionibus quae auribuuntur primis, idest rebus per intellectum. data iud exemplum doctor de substantia in primo pbysicorum. quod uete est nulli accidit. VNnx pro isto textu,uult habere philosophus, multae preetia. Primo, quod communiter dicitur,ouod uere est , id est illud quodquid est substantia, nulli Meuiit, idest nulli po. test inhaerere.Ex quo sequitur, quod licet forma substantia- iis si in materia nulli inhaeret, licet bene materiam i Dranat. Ex quo sequitur corollarium , quod magna est disserentia ut inter formare, de inhaerere, scut uidebitur in isto quodlibet . Vult habere ulteriusphilosophus,quod uere est, nulli ae-eidit, idest illud auod est talis entitas, propter hoc quod alteri accidit uel comparatur,nihil mutatur de entitate eius, neque deperditur.igitur propter hoc. quod paternitas comparatur ad essentiam diuinam non sequitur propter hoc quinstres. Ex quo sequitur,quod paternitas de te, id est in modo dicendi per se.est ad alterum: puta ad filiationem, te non est ad se, id est absolutum sumptum sist aliter. Exquo sequitur , quod ad quodcunque comparetur, semper erit ens ad altos, sue comparetur ad essentiam, sue ad oppositum, puta ad filiationem.
I τι,4 εστ alius modus. Doctor nostir adducit Upinio' ritis diti
nem sancti Thomae quae stat in tali propolitione. relatio, si- Teut paternitas in diuinis, potest comparari ad duo. s. ad essentiam diuinam, de ad oppositum comi rata ad essentiam, di citur res, de comparata ad oppostum, dicitur habere disti ctionem, te dicitur distincta. CONTRA istud facit doctor noster tres paritas rationes. Prima ratio tangit unam maximam a quocunque cs cst res. arce stari: ab illo habet unitatem, dedistinctionem.Sed sc est, quod re latio est res aliquo modo a suo tandamento: igitur ab eo habebit unitatem, se distinctionem.Sequitur ergo, quod dato. quod paternitas nunquam compararetur ad filiationem: nihilominus haberet suam distinctionem. Dices, res accipit suam distilictionem per disietentiam indiuidualem: ergo noab illo acuo est res.kespondetur, quod illud argumentum parum ualet, ex hoc propter uiti aliouem,quando dicitur in maxima doctoris, quoa ab illo a quo res est res, habet unitatem, te distinctionem, uerum est efiective. sed aliter habet set maliter unitatem, te formaliter distinctionem. Nam res est una ibi maliter, unitate, ε diiuncta ibi aliter, distinctione. Confirmatur ratio. A suu doctor. Paternitas in diuinis, est de se haec de quaedam relatio personalis: igitur ex se est disincta a quolibet alio. Ita quod si quis petat, paternitas distinguitur a si alioue in diuinis, uerum eis, quod diui usuitur, quo distinguitur Dico, quod distinguitur seipsa. igitur non per comparationem ad filiationem, sicut dicebat sancius Thomas. Plaeterea si relationes personales in diuinis non haberent distinctio ueni in ordine ad essentiam diuinam, sequeretur,quod in estentia diuina nullam dili inctionem haberet.
in AN Turi ergo ad istud, consequenter doctor ponitunam paruam epilosationem,qua nat in aliquibus propos-
Prima propositio. Vnaqueque res ab illo a quo habet , quddiit rei, ab illo habet, quod stuna, ecquisd iit dili in-λ, intelligendo propositionem, sicut est dcclarata, puta es.sective.
Alia propositio. Omne quod est in diuinis, quod non praesupponit distinctionem alterius rationis, est de se hoc. ut es sentia diuina est de se haec.paternitas de se haec Et ideo di est doctor quod paternitas est de se distincta a quolibet alio. Et similiter dieatur de quolibet quod est in diuinis, quod dis inguitur a quolibet, scipso. Si dicas contra : in prima quFilio ne dixit doctor, quod
omnia, quae sunt in diuinis, sunt hae per essentiam ciui- su contronam. est Od et doctor noster in textu, quod uerum est, quod dicti tua omnia quaesii ut in diuinis, sunt principaliter essentia diui--iona, Se sunt res abessentia radicaliter, de originaliter, sed non dictu Dea.
28쪽
Pro declariuione est notandum , qudd in propositone reduplica: tua sunt quatuor, scilicet subiectum , pr
dicatum, reduplicatio , di terimnus cui additur imoplicatio, qui uocatur terminus reduplicatus. Exemplum in
Psopolito, paternitas, ut comparata ad essenti diuinam, est res. Tune dicit doctor, quod dictio reduplicativa, sicut, ut, in proposito, potest capi dupliciter . icu et specificatiue, de reduplicative. specificatiue, ut,denotat,
quod terininus sub tali latione se se habet, quod praedicatum sibi conuenit, aut quod non repugnat sibi
catu unde quando dicitur,paternitas, ut comparata ad ei sentiam divinam, est res.denotatur, quod esse rex non repu- ruat paternitati propter hoc, quod comparatur ad essent adiuinan Luel denotatur,quod illud praedicatum esse re conuenit paternitati eomparatae ad essentiam diuinam.&siccapitur in toto textu,sy, ut, & sic ista est concedenda pater ii-tas ut comparata ad elientiam diuinam,in res. Auo modo capitur ly, ut, reduplicative. Et tunc talix propolitio exponi turpet unam hypotheticam causalem, uel conditionalem, quae habet pro antecedente , unam copulatinam compotiata
ex tribus propositionibus ea thegoricis. in pt in a cathes x o, assii matur praediorum principale de subie pri pati. In secunda. affirmatur dictio reduplicatiua 'subiecto principali.In tertia, quae debet esse uniuersalis. amrmatur praedicatum dedictione reduplicata uniuersaliter. de consequens sumitur cum ista conditione quia, uel si excinplum paternitas ut comparata ad essentiam diuinam eii re pon rpaternitas est res, paternitas est comparata ad essentiam divinam de omne comparatum ad essentiani cliuinam est res , Aquia paternitas est compara: a ad essentiam diuiuam, igitur est res . Et se ista uult habere ibi doctor, dicet ibi inulta ponat exempla, quae omnia dcbeut eodem in ua e Poni, i cui istud.
Couisequenter quaerit doctor unam paruam qu unionem, virum paternitas, ut comparata ad elaentiam diui .nam, possidici ratio Responde: doctor per unam distinctio u cm, que
Ratio potest cui dupliciter. Vno modo pro rationi. pro prietate, uel quali accidente, quod attribuit ut alicui tu bi cto, quas adueniens. Et sc paternitas est ratio. respectu ei entiae diuinae, quia tale ea notionale, sicut est paternitas, respectu essentix diuinae est enim quasi aduenietis inentiae duri - . Ex istos equitur, quod capiendo isto modo rationem , quod: ibet attributum in diuinis quaeliberi elatio iudi uiui , uocatur ratio, respectu essentiae diuinae. Alio modo capit ueratio pto omni illo quod potest denominari per aliquam
rioneio, idest secundum latentionem, quia pateri itas test denominari per aliquam secundam intencionem, quia per comparationum ad eianziam diuinani, quae comparatio assiua, est relatio Glationi . Ideo paternitas u eatur ratio, melleus rationis per pixdicationem denominatiuam. Ut ces:quare uocatiit ratio, idest ens rationis, quia est illud
cui attribuitur aliqua secunda intentio , quae et ii a commaratio palliua , qua comparatur ad essentiam diuinam. Esτ Mic paruvio dubium quomodo Exccone itur. pa oritas eii eus ratio uti, pater uitas eli ratio si e simi victur, cu omnia isticone: untur,ca; ienda abriactum proconcreto, ut mi ando due anus , paternitas est ens rationis, id est 'pit euitias habet aliquam denominationem per ens tionis, puta pex comparationem passiuam, per quam formaliter escitia comparat , te magis usitate dicitur
sunt in roto articuloJuta qualiter patemitas est res, quali Ter paternitas est relatio realis, qualiter distilicia ab euei
tria, de qualiter comparata ad oppositum est res, di qualiter dei. est hi qu et de se est lina, εἰ qualiter paternitas a sadistincta. re qualiter paternitas radicaliter, & itandamentariter ii re est hic,& distincta ab eissentia diuina radicaliter, tilare pro parte lectionis suiliciant. Nur c oocTon vult impugnare unam propolitionem iuberius dictam,quae tamen debet teneri tanquam uera, pu- , quod paternitas ut comparata ad essenti diuinam estres illud uult improbare, S uult probare, quod bo propolitio, non sit vera. Et arguit sic. Si paternitas comparata ad ei uentiam diuinam esset res, uel est et res ad se,ue ad altetum.
sed neutrum est dicendum: isit ut male diei . i' lituo non est
in ad se,idust ab lata, quia ipse, eil ipsa relatio. Nelis est
retia iterum, quod probae doctor, quia sntires tu, ut
comparata ad esse iam diuinam . eu et res as alterum , s queretur. quod essentia diuinaeli et res ad alterum. Probo consequentiam,quia comparate ad ciseia in diuinam, rioa est aliud, quam paternitatem esse idem cum essentia diuina. si igitur paternitas ut comparata ad ellentiam diuinam . sic res.ad alterum sequitur, quod essentia diuina erit re, ad alterum quod est salsum. yrobat consequentiam. Nam si bremo inquantum ratio uam intelligat, rationale intelliget, si- tuis palei nitas comparata ad essentiam diuinam iit res ad alterum, ipsa essentia diuina erit ad alterum. Probat adhuc doctor istam consequentiam. Si aliquod praedicatum couae nil alicui propter aliud, magis conueniet illi alii, illud praedicatum rapitur si paternitati ut comparatae ad essentiam diuinam conueniat esse ad alterum, magis conueniet essentiae di cinae esse ad alterum. I spondetur.
soluit doctor istud argumentum, multa egi Rendo S iis . .
in solutione, de innit primo talem propositionem.Istud argumentum intuitur eodem modo, sicut argumentum p Rcedens, diiunguendo de ly, ut, ii capiatur specificatiue , uel re- duplicative. si capiatur specificative: ista est uera paterni sui comparata adessentiam diuinam, es res ad alter uni hci secundum istud soluuntur omnia quae ibi dicuntur, quod clarum est, nos consideremus unam propositionem Moti: puta quod propter coni palationein rei ad aliud, nihil entitatis acquiritur, uel deperditur, sed tes illa semper remanet talis. Exemplom paternitas est ad alterum. Qualitercuti uetuitur
comparetur, seno pertemanebit res ad alterum. Ex quo sequitur corollariun .l ista conceditur, paterni - . tas ut comparata ad essem iam diuinam, est res ad alterum, ut ly, ut capitur specifica ivς a NOTANDuri hac extra textum, quod propositio ubi di Oio redu cativa tenetur speciscative ly , ut, exponitur, per unam copulatium, quae habet duas paries tautum. ut asta, Paternitas ut comparetur ad essentiam diuinam est reccidalmum se exponitur, paternitas comparatur ad esse a rate ε .
diu: nam, de paternitas est tes ad alterum. Aliud exemplum. Ν.ens inquantumens, est subiectum Metapli sicae, sic exponi, turriciis estens, ec ens est subiectum Metaphysicae. dices, quod quando res ex natura su eli talis, qualitercunque comparetur, si inper ea talis agitur ista erit concedeiada,paternitas ut comparatara e sientiam diuinam, erit eadem cum essentiad uiua. Dices paternitas ut comparata ad essentiam diuina est i ad alterum: igitur paternitas adesieritiam diuinam, ea tanquam ad alterum. Is Te D ARGvΝ Nτ ra quaeritimam dissicultatem,p tei uitas est res ad alterum , respectu cuius dicit ut res adsterum Responde: doctor ponendo unam regulam , ec
Relatio pcr se primo modo, estes ad alterum. Ita, quod Ret. se ista in primo modo dicendi per se , paternitas est res ad Alia pro ostio. Relatio, nunquam est res ad alterum perce t rimo, nisi in ordine ad suum corollarium. Tertia propolitio. Intellectus intelligeris paternitarem eiade rem ad alterum primo non in ordine ad siliationem, sa- . cit implicationem duorum contradictoriola . quod concluditur sic, quia si intelligat paternitatem ad alterum, non ad illationein non intelliget inordine ad suum corollarium,
αἰ si non inrelligit in ordine ad suum eo tollarium, salse intelligit adeo uidebatur im sicari. Ex quoi equitur magis mini- Aa contradictio, quia si intelligam paternitatem ad alterum, capio paternitatem, ut est relatio, & si ego intelligo non in ordine ad alterum, puta ad corollarium : ergo acio, quod non est relatio Quod probo, Quia illa, quae ut . ad alterum,& non ad correlativum, non sunt relationes. - α Dices ultra: nonne ista Potin concedi, essentia diuina est . .
ad alterum. Respondet do r, quod ista potest concedi peridenti a ii dices,quid uuli dicere, quod eistentia diuitia est eadem cum aliquo,quod est ad alterum. Dico, quod sensua
istius propositionis, essentia diuina est eadem cum aliquo, Quod est M alterum, est isthesientia diuina est rex, duae est ad terum,quia est paternitas, quae est ad alterum. vel e sientia diuina ea eadem cum paternitate, quae est ad alterum . illa tamen ea salsa, essentis diuitia formaliter est ad alterum. Cuius ratio est,quia Quado in aliqua propositione ponitur istud adverbium,sorinaliter, tunc de latur, quod praedicatsi ei venit stabiecto, secundum propriam rationem inteste ius, uri
29쪽
Ex quo sequitur eorollarium,quod non sequitur, pater M.tas ut comparata ad ellentiam diuinant,est ad est et uni, ergo, Mentia diuina est ad alterum. ET ponit talem regulam Scotu quod non oportet, quod
si alicui rei quae est determinatio,non ueniat praedicatil, quod propter hoc praedicatum non conueni et rei intelle talem determitiationem Exemplum: paternitas ut comparata,determinatio est, comparata: utrum, ergo oporteat, . quod ii aliquod praedicatum non conueniat comparationi , quod propter hoc non conueniat rei intellectae, aut con
Dici T vlterius, quod s aliquod praedicatum dicatur de
ali duo secundum praedicationem torma em, non oportet, m. dicatur de quolibet quod est ipsum, secundum praedicationes ima leti Exemplum, este ad alierum, dicitur tot maliter de Laternitate, non tamen oportet w dicat formaliter de quou:t quod est idem eum paternitate. ideo non oportet τ dicaturum liter deessentia diuina. Sequitur finaliter, quod ii sy, vi teneatur spe eis otiue ista
est concedenda paternitas ut comparata ad ei lentiam diui nam est res ad alterum. Si autem reduplicatiue capiatur, ea
salitissima, de eodem modo osteliditur sicut sitit supra ostemuMι,εν dis persi. iii , si biicias. Doctor quaerit ibi egregias dissicultates. Prima est, utrum ista debeat concedi in theologi essentia est generans, te uidetur iuridiicii orma quae ei maliquo, t illi liquam denominationem, sed generatio est in χgentia diuina. ut uisum est. Igitur peneratio dabit aliquam denominationem esientiae diuinae. Et per consequens ilia debet concedi, e lentiae si generans, quam i crine onium theologi negant in En i r ulterius,utrum ista debeat concedi. Pater est senerans . di sconcedatur: utruti sit nec alatia propositio, vel contingens.
Pro declaratione huius, ponit doctor aliqua egregia in phir asphia. losophia Lx ptimo ponit talem Propositionem.
p. m. - . Quandocunque est a. iquid compositum ex materia, eo seriri u ma, i undum sormam sunt duae dcnominatione , scilicet to. . in ramis tum denominatur a tali sorma, Et susceptiuum illi ut si imae Opit etiam deuominatio item a tali forma Exemplum. homo is tam . componitur ex materia, de forma, ac forma est anima,secum dum illam solinam sunt duae de minationes, quia de minatur totum: pura homo animatus, re corpus,quod recipit il lam formam,denominatur animatum. Dico ulterius, quod totum aliter capit denominationea sorma, de aliter susceptiuum scupari. Nam totum capit de nomistationcm a soritia in primo modo dicendi per se. Ideo Issa est in primo modo dicendi perse,i,omo est animatus. Sed . . sus eptiuum it: ius tormε capit denominationem contingentem. unde ista in mere contingens corpus est animarum,seut ista,homo eu a b . Iloe applicemus in theologia, de in tonitate in diuitiis ut patet est unum totum, uel quasi ui in totum.quod constituitur ex susceptiuo, do torma, uel quasi Bima:puta ex esciuia de patet nitate. Et ponit doctoregie stas propositiones. - μ' Prima. dotum, uel quas totum,ut pater in diuinis, capitinis suam denominationem a forma, puta a paternitate, i senere ratione activa icut alia tota in creaturis capiunt denomina
Ex quo sequitur eo tollarium de metite doctoris, quod Geut ii ita est in primo modo dicendi per se, homo est amur
tus, ita ista pater est generans Pater est pater. . - ti ita τατ erso solum nunc uidere, utraim susceptiuum, si V eut essentia diuina inqua est paternitas, seu generatio activa capiat denominationem a generatione activa, seu paternita
t essentia diuina inqua est paternitas, seu generatio activa capiat denominationem a generatione activa, seu paternita te sicut suseeptiuum iu creatum accipit denominationem a
Rei pondet doctor her aliquas propolitiones. Prima. Essentia diuina nullo modo ius cipit in uomi irationem a paterni- te, seu a generatione attiua. Piobat doctor ingeniosissime..imo, quia ei iussisterens, de illi mi ata ad op tum, ita a generationem passuam.Vode secet peneratio activa est inite titia diuina. ita liliatio, i ii peneiatio passiua eii inessei ia. Ideo si diceretur generans, eiceretur generata quod male sonat hoc constinatur per Damascenum. Et sotinatur sic argumentum . Ei sentia dinina est indifferetis ad tuas relati nes personales, puta ad paternitatem, filiationem, de spirationem : ergo potest det ei minati per ilias. Sed non potest
deteran nati, nisi capietinio denomitiationcm ab illis: so ipsa eviet denominationem, igitur erit generata, dc spl-
Pro responsione istiui ponuntur aliquae propositiones. ma. verum est, quod essentia diuina est inuisserem ad istas relationes personales.Di eo tamen, quod est impossibile, quod si
determinetur peristas. Cuius ratio est, quia essentia diuina est de subcessentia diuina est de septima encitas. Ideo dem ι impossibile est,ut ab aliquo determinetur. unde seue ibi est ν' t re in repugnantia, Lomo irrationalis. ita ibi est repugnanti Minen or auia tia determinata. Et arguitur sic.
Istae relationes personales determinant, de non nisi esse tiam ergo.Respondet Scotus ingeniose, uerum est,quod is relationes sorinales determinant, non ei semiam diuina, sed hypostast salices, quid intelligitur per hypostas . D. co, Uintelligo per se subsistens incomm unicabite, tanquam quo, de tanquam quod, sicut suppostum, de per na. ideo in diuinis sunt tres hypostas ei. i. tria supposta,seu tres personae. aliter paternuas non det ei minat et patrem, nec filiatio situm, nee spiratio spiritum sanctum. Pκo dissicultate ista, ponitur nna egregia regula Scoti.*ubi loquitur de trinitare, semper determinare, idem est, in
quo sequitur corollarium, quod quando dicimus, y ternitas deteritiinat hypostasim. i. constituit rati , dc suatio una, de spiratio, spiritum sancium. Fit - . Ex omnibus istis sequitur corollarium, quod essentia diuina, habeat paternitatem, seu generationem activam, nullam tame determinationem accipit a seneratione actis propter
rationem dictam,quia diceretur semia, cum ita habeat generationem passivam, sicut activam. NOTANDUM est, quod ut dictum est, quandocunque allia quid capit denominationem a forma denotatur illud , quod uitipit talem denominationem eae distinctam a quolibet alio: Ideo quando dicitur e lentia est generans, quid denotat ly, generans denotat,quod egentia est distans, a generatione, quod est salsissimum, ideo ista non conceditu essentia est
Item si relatio comparata ad quod inique si res 3 e lDoctor conse uenter uult probare, quod relatio sicut paternitis in diuinis, ut comparata ad erilitiam diuinam, non sit resa: rmatur se argumentum .si paternitas ut comparata adessentiam diuinam si res, uel erit res, sua propria rea 'litate, uel non. Si primo modo. igitur in creaturis, ut comparata ad sit amentum, eius erit res, propria realitate. d. ii sic non habebit esse a iundamento suo. Cuius oppositum dicitur ab omnibus antiquit doctoribus. Et si dicas, ut comparata ad suum sui damentum est res, pria realitate, igitur erat accidens sua propria accidentalitate quod uidetiir eise iis, quia eodem modo diceretur, et albedo est accidens, sua propria etccidentalitate.
I Ad secundum, licet esse magna,ice. Pro de laratione istius argumenti, notat doctor multa pulchra. quae in articulis diximus. Primo est ibi notandum de mente doctoris. In primo, et accidens, 5 inliatres,sunt termini synonini. Echoe capie n. ii seri accident primae intentionaliter . Ex quo sequitur, quod tomimi quando dico, quod albedo est accidens, idem dico, scut si di iis iacerem a bedo eiu inhaerens. Ex quo sequitur,quod ista est mere cotitii gens albedo est accidens , quia aequivalet isti, albe do est in iis reus. Nodo albedo, potest esse, de non inhaerebit, quia Deus potest separate albedinem, de omne accident
so tum a subiecto, quo ficto illud accidens non inhaerebit.
Er mouetur ibi parua quanto physicalis . si Deus separaret albedinem a quoeunque subie utrum ista esset cone denda. albedo est accidens, 5e uidetur, quod sit conceden- . . da, quia ea creatura, te non siibstantia, igitur uidetur, quod est accideas. In oppositum arguitur, quia non inhaeret: ero non erit accidens. Respolideo die uiter ad Loc, quod accidens non dici eri u Glut ex eo accidens quia actu inhaeret, idest ab inhaerentiai ιι ----ctuali, sed quia natum est inlix e. i. ab inhaerentia apitudinali.Et quia albedo qualiteicunque ponatur, nata est inhae riti Anae .rere. ideo semper uocatur accidetis,no autem substantia. Ex
quo si uitur, quod si inueniatur aliquid quod si natum i luere illud uere dicitur accidens. Ex quo sequitur aliud eorollarium, quod quia nihil est in diuini natum est inhaerere deo in diuinis nullum est acci
30쪽
VLTERI va est tandum, τ duplex est accident: scili mi ni eo absolutum tirespectivum Ibsolutum, o sunt duo praedita sex. camentaucilicet quantatas, ecqualita Et dei pono talem propositionem. Inharentia qua accidetis inhaeret, distinauit ut realiter ab accidente absoluto. Exemplum, albedo inhaeret parieti, inhaed in me rentia: ut Mimnia inhaerentia sit albedo, vel disti uatur abis, α,-- albedine si spondeo in disti tauit ut realiter aba edine. a probatur:quia potest eue albedo i inerali inhaerentia. Similiter dicam de omnibus alata accidentibus absolutis. Sed dices, albedo inhaeret parieti.Et dacis 2 inhaeret inhaerentia; verum eiu& dicis quod distinguitur realiter ab illa inhaerentia uera est. aero tunc,quae res est illa inhaerentia Respondet doc. lest unus respectus extrinsecus aduenies,& ponit tale t ula.
Omnis inli renti omnis unio, omnis in sorinatio, in re spectus adueniens.& etiam omitis approximatao,omnis continentia. nix praesentia. Dices illa inhaerentia per te in t spectus extrinsecus adueniens, uerum est, utrum ille respectus inhaeret uel non Reta,ndetur per aliquas propositione . Omne accidens rei ctivum inhaeret, licui accidem abs lutum. Dico tamen, quod accidens te ectivum inhaeret inhaerentia quae est eadE realiter cum ipso accidente respecti . Ex quo senuuntue corollaria egrisia. Primum, postquam inhaerentia est eadem cum accidente respectivo, non potest
substantia, in diuinis. Ex quo inieri aliud corollarium, quod nihil est in diuinis Abs ,-
uod iit ens per se, nisi sit perstitio simpliciter. M omitis per- m minisi os inpliciter in diuini habent coaditionem substantiae. dicis pos Dices utrum essentia diuina sit communis patra, di silio, & moneri spiritui sancto, sicut humanitas ea communis Petro, Paulo,
tiloanni Respondet doctor quod non, quia essenti adiuina iaι-disio est realiter communis patri,& filio, de spiritui sancioli ut si hU. seisia per impossibile nullus esset intellectus, adhue esset communis patri, de filio, te spiritui sancto. ideo dicitur eommunis,
communitate reali.Sed humanitas, non est communis Petro,
Paulo, de Ioanni, nisi secundum rationem, idest nisi se eundu uod intellectus conliderat illud sine differentia indiuiduali.
iees nonne istae relationes in druinis,licut paternitas,dicuntur subitantiae de uidetur quod sicinam conueniunt cum primit substantiis: via sunt incommunieabile , sicut primae sub , stantia ergo dedent dici primae substautiae . Respondetur ad istud argumentum, ponendo aliquas propositione . Prima . Omne quod est incommunicabile in diuinis, non est persectio simpliciter. 3c omne quod est pellectio simplici ter, ei communicab te pluribus, scilicet tribus personis. Ex quo sequitur, esse incommunicabile, non dicit periectionem
sequitur de studeorollarium.Qubd.liret illae relationes .esse aecidens respectivum sine suo fuit lamento, cui incaeret. originti conueniant eum prima subitantia in Loe, quod est R quo sequitur solutio rationum domini Occli qui sentiri eis elucommunicabile: non tamen capiunt ratione missibilan
uolae, per quas uult probate, aer elatio non distinguitur iundamento,
Lix lite dubium.uolom Devi in isto insuti de iat sortem,qui est pater, in illo initanti potest potiere paternitatem in filio suo: quo facto, faciet a delicia migrare desubiecto
in subiectum, de pro confiniatione argumenti, est mens do horis ibi, quod relatio ut comparata suum fundaruAum. tis, nee dicunt persectionem. uel imperiectionem ii in aliter. Sia a guttur contra hoc Paternitat in diuitiis, uel est persectio simplieiter, uel realitas imperfecta. Sed non est periectio simplicitet ergo eu realitas imperfecta. Respondet doctor, lisis relationes originis, primo non sunt periectae tinaplieiter, secundo, quod non sunt realitates imperiiset. Nam i cadalosum esset dieere, quod in diuinis essent realitates iiiipe tecte. est rei, propria realitate : eigo si sit res propria realitate, noli eo quod pater constitueretur per realitatem imperiectam. viii ab it realitatem ad suum iundamentum: igitur non impii ces quid igitur sunt dico Usunt relatione, c5vitutivae percal habere esse sue illo i damento. Pro deo ratione istius notandum est,u, non solum relatio hi t inhaerentiam tibi identicam, sed habet dependentiam eseatialem ad suum iundamentum, a quo non potest separari. undet icut totum babet peradentiam essem talem a suis ratribu, ita habet omne accidens respectiuum ad suum ivit eamentum uniuersaliter .&c.
Qv En i r doctor egregias disseultates. Primo, utriam sequatur, hoc non potest esse ii ne hoe:isit ut hoe est idem illi dico quod non. Contradicit Scotui in littera, stomne illud quod conuenit alicui se,quod implicat contradictionem esi se ii ne illorillud est idem realiter illi. Res Metur ad istud.u littera doctoris est uertissima, de dico quod non omite illud i
ne quo sortes non potest esse conuenit illi realiter, ut in proposito, fundamentum non conuenit relationi .ergo est idem illi: non licet non possit esse sine illo sandimento. Ex omnibus istic sequitur, quod albedo inhaeret parieti, inlixremia quae diecit realiter ab albedine. 5c albedo est smilis albedini.quo smilitudine. Utrum, ista similitudo sit eadem cum albedine non . utrum ilia similitudo inhaereat albedini.dico quod se utrum illa inhaerentia distinauatur a similitudine dico quod non. utrum Deus povet facere uiam inhaerentiam sine ii militudine s dico quod nouaed istud non prouenit ea hoc, quod talis inhaerentia ut eadem realiter cum similitudine. sed quia talis smilitudo, non potest ei se sine suudamento: ut puta sine
albedine. N, inici τε x in diuinis. Doctor consequenter uult improbare quod paternitas, seu relatio in diuinis, comparata adestentiam non sit rex. Et arguit sic. Si paternitas ut compara- id ei sentiam diuinam ei set res, teli et res substantialis, aut accidentalis. non accidentalis, quo in diuinis nullum est penitus aecident. nee substantiadis , quia tunc sequeretur
quod pater esset res id se, di uera substantia , quia constituit personam. istudest lessim: ergo di cum arguitur occi respo
ilao solutione argumenti, mi doctor regias propositio --. nes. Prima propositio. in diuin bootan uenientiam cum substantia secunda, di eum primaeum substantias: Od quia est e municabilis, sicut quaelibet secunda substantia de se est eommunicabibi, sicut humanitas. Conuenit cum prima substantia, quia ea de se haec, te singulis.Ideo propto ista duo conuenit essentia diuina eum secunda substantia, de
cum prima. Ex quo sequitur corollarium, quod essentia diuinali et conditio substantiae Ideo dicitur eas perstares natum,quae non sunt neque perfossiones simpliciter,neque
Dicit doctor ulterius, quὁd substantiae primae eonstituum tur per aliqua q uae sunt eius leni generis, di differentiae rit quas constituuntur primae substantiae sunt substantiae, sed illa per quae conitituuntur personae in diuinii, non sunt substantiaei sed habent rationem ad aliquid. Ideo si quis quaereret, utrum pater indiuinis sit res ad se dicitiit et non. Immo P ter formaliter est ad aliud. Sed adhue arguitur. Omne quod est, uel est substantia.velaceidens: igitur paternitas quae est in diuinis, erat subitantia, vel accidem .sed non est substantis: ieitue est accidens. Res derit omne quod est in creaturis, eu bene substantia uel a cidens. sed non oportet quod omne illud quod est in diuinit, suom visit substantia, uel accidens. Immo paterni: as quae est in diuinit, non est subsantia,nec accidens. Si adhuc tertio replices. p. ι ,αιι
Arguitur tertio Vel paternitati conuenit inhaerere:uel si- Io--is. bi rc pugnat. Si conuenit inlistere. igitur est accidenti si repugnata ergo est substantia. Respondet doctor de mente Avicennae, in hoc quod est conuenire inhaerere, non est ratio accidentis.neque hoc quod est repugnare inhaerere, est ratio substanti c. Vnde repugnare in aerere, non est ratio substantit, immo subitantia habet primo suam rationem, aut equam repudii sibi inhaerere . Ex quo sequitur ut argumentum hoc nihil u let, quia est ab insussicienti enumeratione, quia licet non conuenit inhaerere, de repugnat iubarere relationi in diuinis et
non tamen sequitur,l ut substantia, quia non sequitur,r pugnat sibi inhaerere ei Io est substantia Arguitur quarto.Quandocunque aliquid conuenit pluribus, conuenit illis per aliquam relationem communem. sed ' repugnare inhaerere conuenit substantiae, Eo conuenit paternitati, de resationib originis. ergo conuenit eis per aliquam rationem communem. ergo hoc est ratione entis, ves ut Maaxia,ues accidentis id est conuenit ipsis, aut in quantum suntem: aut accidens, aut subitantia. non in quatum em: quia ens est indisseretis ad inhaerendum, re non iunxi Edum, nec ratio.
ne accidentis .notum est,quod ratione accideutas non conuenit alicui non inhaerere emo erit ratione substantiae: ergo
in paternitate includitur ratio substantiae. Respondetur quod imperiectio potest repugnare alicui. Ece. Respondet do e per aliquas propositiones.
Prima. Aliqua impersectio potest repugnare aliquibus pluribus, se non per aliquam lationem communem ilius. Ex quos inuitur,aeli est aqua ocunque aliquid conuenit a